| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
પાતિમોક્ખુદ્દેસકથાવણ્ણના
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
૧૫૦. એવમેતં ધારયામીતિ ‘‘સુતા ખો પનાયસ્મન્તેહી’’તિ એત્થ ‘‘એવમેતં ધારયામી’’તિ વત્વા ‘‘ઉદ્દિટ્ઠં ખો આયસ્મન્તો નિદાનં, સુતા ખો પનાયસ્મન્તેહિ ચત્તારો પારાજિકા ધમ્મા’’તિ વત્તબ્બં. તેનેવ માતિકાટ્ઠકથાયં (કઙ્ખા॰ અટ્ઠ॰ નિદાનવણ્ણના) ‘‘તત્થાયસ્મન્તે પુચ્છામિ કચ્ચિત્થ પરિસુદ્ધા, દુતિયમ્પિ પુચ્છામિ…પે॰… તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામીતિ વત્વા ‘ઉદ્દિટ્ઠં ખો આયસ્મન્તો નિદાન’ન્તિઆદિના નયેન અવસેસે સુતેન સાવિતે ઉદ્દિટ્ઠો હોતી’’તિ વુત્તં. સુતેનાતિ સુતપદેન. સવરભયન્તિ વનચરકભયં. તેનાહ ‘‘અટવિમનુસ્સભય’’ન્તિ. ‘‘અવસેસં સુતેન સાવેતબ્બ’’ન્તિ વચનતો નિદાનુદ્દેસે અનિટ્ઠિતે સુતેન સાવેતબ્બં નામ નત્થીતિ આહ ‘‘દુતિયાદીસુ ઉદ્દેસેસૂ’’તિ. ઉદ્દિટ્ઠઉદ્દેસાપેક્ખઞ્હિ અવસેસગ્ગહણં, તસ્મા નિદાને ઉદ્દિટ્ઠે પારાજિકુદ્દેસાદીસુ યસ્મિં વિપ્પકતે અન્તરાયો ઉપ્પજ્જતિ, તેન સદ્ધિં અવસેસં સુતેન સાવેતબ્બં.
150.Evametaṃ dhārayāmīti ‘‘sutā kho panāyasmantehī’’ti ettha ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti vatvā ‘‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidānaṃ, sutā kho panāyasmantehi cattāro pārājikā dhammā’’ti vattabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) ‘‘tatthāyasmante pucchāmi kaccittha parisuddhā, dutiyampi pucchāmi…pe… tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti vatvā ‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’ntiādinā nayena avasese sutena sāvite uddiṭṭho hotī’’ti vuttaṃ. Sutenāti sutapadena. Savarabhayanti vanacarakabhayaṃ. Tenāha ‘‘aṭavimanussabhaya’’nti. ‘‘Avasesaṃ sutena sāvetabba’’nti vacanato nidānuddese aniṭṭhite sutena sāvetabbaṃ nāma natthīti āha ‘‘dutiyādīsu uddesesū’’ti. Uddiṭṭhauddesāpekkhañhi avasesaggahaṇaṃ, tasmā nidāne uddiṭṭhe pārājikuddesādīsu yasmiṃ vippakate antarāyo uppajjati, tena saddhiṃ avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ.
તીહિપિ વિધીહીતિ ઓસારણકથનસરભઞ્ઞેહિ. એત્થ ચ અત્થં ભણિતુકામતાય સુત્તસ્સ ઓસારણા ઓસારણં નામ. તસ્સેવ અત્થપ્પકાસના કથનં નામ. સુત્તસ્સ તદત્થસ્સ વા સરેન ભણનં સરભઞ્ઞં નામ. સજ્ઝાયં અધિટ્ઠહિત્વાતિ ‘‘સજ્ઝાયં કરોમી’’તિ ચિત્તં ઉપ્પાદેત્વા. ઓસારેત્વા પન કથેન્તેનાતિ પઠમં ઉસ્સારેત્વા પચ્છા અત્થં કથેન્તેન. મનુસ્સાનં પન ‘‘ભણાહી’’તિ વત્તું વટ્ટતીતિ એત્થ ઉચ્ચતરે નિસિન્નેનપિ મનુસ્સાનં ભણાહીતિ વિસેસેત્વાયેવ વત્તું વટ્ટતિ, અવિસેસેત્વા પન ન વટ્ટતિ. સજ્ઝાયં કરોન્તેનાતિ યત્થ કત્થચિ નિસીદિત્વા સજ્ઝાયં કરોન્તેન. થેરોતિ યો કોચિ અત્તના વુડ્ઢતરો. એકં આપુચ્છિત્વાતિ એકં વુડ્ઢતરં આપુચ્છિત્વા. અપરો આગચ્છતીતિ અપરો તતોપિ વુડ્ઢતરો આગચ્છતિ.
Tīhipividhīhīti osāraṇakathanasarabhaññehi. Ettha ca atthaṃ bhaṇitukāmatāya suttassa osāraṇā osāraṇaṃ nāma. Tasseva atthappakāsanā kathanaṃ nāma. Suttassa tadatthassa vā sarena bhaṇanaṃ sarabhaññaṃ nāma. Sajjhāyaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘sajjhāyaṃ karomī’’ti cittaṃ uppādetvā. Osāretvā pana kathentenāti paṭhamaṃ ussāretvā pacchā atthaṃ kathentena. Manussānaṃ pana ‘‘bhaṇāhī’’ti vattuṃ vaṭṭatīti ettha uccatare nisinnenapi manussānaṃ bhaṇāhīti visesetvāyeva vattuṃ vaṭṭati, avisesetvā pana na vaṭṭati. Sajjhāyaṃ karontenāti yattha katthaci nisīditvā sajjhāyaṃ karontena. Theroti yo koci attanā vuḍḍhataro. Ekaṃ āpucchitvāti ekaṃ vuḍḍhataraṃ āpucchitvā. Aparo āgacchatīti aparo tatopi vuḍḍhataro āgacchati.
પાતિમોક્ખુદ્દેસકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૭૮. સંખિત્તેન પાતિમોક્ખુદ્દેસાદિ • 78. Saṃkhittena pātimokkhuddesādi
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / પાતિમોક્ખુદ્દેસકથા • Pātimokkhuddesakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / પાતિમોક્ખુદ્દેસકથાવણ્ણના • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / પાતિમોક્ખુદ્દેસકથાવણ્ણના • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૭૮. પાતિમોક્ખુદ્દેસકથા • 78. Pātimokkhuddesakathā
