| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૨. પટિસન્દહનપઞ્હો
2. Paṭisandahanapañho
૨. રાજા આહ ‘‘ભન્તે નાગસેન, યો ન પટિસન્દહતિ, જાનાતિ સો ‘ન પટિસન્દહિસ્સામી’તિ? ‘‘આમ, મહારાજ, યો ન પટિસન્દહતિ, જાનાતિ સો ‘ન પટિસન્દહિસ્સામી’તિ. ‘‘કથં, ભન્તે, જાનાતી’’તિ? ‘‘યો હેતુ યો પચ્ચયો, મહારાજ, પટિસન્દહનાય, તસ્સ હેતુસ્સ તસ્સ પચ્ચયસ્સ ઉપરમા જાનાતિ સો ‘ન પટિસન્દહિસ્સામી’’’તિ.
2. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yo na paṭisandahati, jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’ti? ‘‘Āma, mahārāja, yo na paṭisandahati, jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’ti. ‘‘Kathaṃ, bhante, jānātī’’ti? ‘‘Yo hetu yo paccayo, mahārāja, paṭisandahanāya, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’’’ti.
‘‘ઓપમ્મં કરોહી’’તિ. ‘‘યથા, મહારાજ, કસ્સકો ગહપતિકો કસિત્વા ચ વપિત્વા ચ ધઞ્ઞાગારં પરિપૂરેય્ય. સો અપરેન સમયેન નેવ કસ્સેય્ય ન વપ્પેય્ય, યથાસમ્ભતઞ્ચ ધઞ્ઞં પરિભુઞ્જેય્ય વા વિસજ્જેય્ય વા યથા પચ્ચયં વા કરેય્ય, જાનેય્ય સો, મહારાજ, કસ્સકો ગહપતિકો ‘ન મે ધઞ્ઞાગારં પરિપૂરેસ્સતી’તિ? ‘‘આમ, ભન્તે, જાનેય્યા’’તિ. ‘‘કથં જાનેય્યા’’તિ? ‘‘યો હેતુ યો પચ્ચયો ધઞ્ઞાગારસ્સ પરિપૂરણાય, તસ્સ હેતુસ્સ તસ્સ પચ્ચયસ્સ ઉપરમા જાનાતિ ‘ન મે ધઞ્ઞાગારં પરિપૂરેસ્સતી’’’તિ. ‘‘એવમેવ ખો, મહારાજ, યો હેતુ યો પચ્ચયો પટિસન્દહનાય, તસ્સ હેતુસ્સ તસ્સ પચ્ચયસ્સ ઉપરમા જાનાતિ સો ‘ન પટિસન્દહિસ્સામી’તિ.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kassako gahapatiko kasitvā ca vapitvā ca dhaññāgāraṃ paripūreyya. So aparena samayena neva kasseyya na vappeyya, yathāsambhatañca dhaññaṃ paribhuñjeyya vā visajjeyya vā yathā paccayaṃ vā kareyya, jāneyya so, mahārāja, kassako gahapatiko ‘na me dhaññāgāraṃ paripūressatī’ti? ‘‘Āma, bhante, jāneyyā’’ti. ‘‘Kathaṃ jāneyyā’’ti? ‘‘Yo hetu yo paccayo dhaññāgārassa paripūraṇāya, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā jānāti ‘na me dhaññāgāraṃ paripūressatī’’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, yo hetu yo paccayo paṭisandahanāya, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’ti.
‘‘કલ્લોસિ, ભન્તે નાગસેના’’તિ.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
પટિસન્દહનપઞ્હો દુતિયો.
Paṭisandahanapañho dutiyo.
