| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(૭) ૨. પત્તકમ્મવગ્ગો
(7) 2. Pattakammavaggo
૧-૪. પત્તકમ્મસુત્તાદિવણ્ણના
1-4. Pattakammasuttādivaṇṇanā
૬૧-૬૪. દુતિયસ્સ પઠમે યે અનિટ્ઠા ન હોન્તિ, તે ઇટ્ઠાતિ અધિપ્પેતાતિ આહ ‘‘અનિટ્ઠપટિક્ખેપેન ઇટ્ઠા’’તિ. ઇટ્ઠાતિ ચ પરિયિટ્ઠા વા હોતુ મા વા, ઇટ્ઠારમ્મણભૂતાતિ અત્થો. ગવેસિતમ્પિ હિ ઇટ્ઠન્તિ વુચ્ચતિ, તં ઇધ નાધિપ્પેતં. મનેતિ મનસ્મિં. કન્તાતિ વા કમનીયા, કામેતબ્બાતિ અત્થો. મનં અપ્પાયન્તીતિ ઇટ્ઠભાવેન મનં વડ્ઢેન્તિ. કમ્મસાધનો ઇધ ભોગ-સદ્દોતિ આહ ‘‘ભોગાતિ ભુઞ્જિતબ્બા’’તિઆદિ. ધમ્મૂપઘાતં કત્વા કુસલધમ્મં વિનોદેત્વા. ઉપનિજ્ઝાયીયન્તીતિ ઉપજ્ઝાયાતિ આહ ‘‘સુખદુક્ખેસુ ઉપનિજ્ઝાયિતબ્બત્તા’’તિ, સુખદુક્ખેસુ ઉપ્પન્નેસુ અનુસ્સરિતબ્બત્તાતિ અત્થો. સન્દિટ્ઠસમ્ભત્તેહીતિ એત્થ તત્થ તત્થ સઙ્ગમ્મ દિટ્ઠમત્તા નાતિદળ્હમિત્તા સન્દિટ્ઠા, સુટ્ઠુ ભત્તા સિનેહવન્તો દળ્હમિત્તા સમ્ભત્તા.
61-64. Dutiyassa paṭhame ye aniṭṭhā na honti, te iṭṭhāti adhippetāti āha ‘‘aniṭṭhapaṭikkhepena iṭṭhā’’ti. Iṭṭhāti ca pariyiṭṭhā vā hotu mā vā, iṭṭhārammaṇabhūtāti attho. Gavesitampi hi iṭṭhanti vuccati, taṃ idha nādhippetaṃ. Maneti manasmiṃ. Kantāti vā kamanīyā, kāmetabbāti attho. Manaṃ appāyantīti iṭṭhabhāvena manaṃ vaḍḍhenti. Kammasādhano idha bhoga-saddoti āha ‘‘bhogāti bhuñjitabbā’’tiādi. Dhammūpaghātaṃ katvā kusaladhammaṃ vinodetvā. Upanijjhāyīyantīti upajjhāyāti āha ‘‘sukhadukkhesu upanijjhāyitabbattā’’ti, sukhadukkhesu uppannesu anussaritabbattāti attho. Sandiṭṭhasambhattehīti ettha tattha tattha saṅgamma diṭṭhamattā nātidaḷhamittā sandiṭṭhā, suṭṭhu bhattā sinehavanto daḷhamittā sambhattā.
વિસમલોભન્તિ બલવલોભં. સુખિતન્તિ સઞ્જાતસુખં. પીણિતન્તિ ધાતં સુહિતં. તથાભૂતો પન યસ્મા બલસમ્પન્નો હોતિ, તસ્મા ‘‘બલસમ્પન્નં કરોતી’’તિ વુત્તં.
Visamalobhanti balavalobhaṃ. Sukhitanti sañjātasukhaṃ. Pīṇitanti dhātaṃ suhitaṃ. Tathābhūto pana yasmā balasampanno hoti, tasmā ‘‘balasampannaṃ karotī’’ti vuttaṃ.
સોભને કાયિકવાચસિકકમ્મે રતોતિ સૂરતો ઉકારસ્સ દીઘં કત્વા, તસ્સ ભાવો સોરચ્ચં, કાયિકવાચસિકો અવીતિક્કમો. સો પન અત્થતો સુસીલભાવોતિ આહ ‘‘ખન્તિસોરચ્ચે નિવિટ્ઠાતિ અધિવાસનક્ખન્તિયઞ્ચ સુસીલતાય ચ નિવિટ્ઠા’’તિ. એકમત્તાનન્તિ એકં ચિત્તન્તિ અત્થો. રાગાદીનઞ્હિ પુબ્બભાગિયં દમનાદિ પચ્ચેકં ઇચ્છિતબ્બં, ન મગ્ગક્ખણે વિય એકજ્ઝં પટિસઙ્ખાનમુખેન પજહનતો. એકમત્તાનન્તિ વા વિવેકવસેન એકં એકાકિનં અત્તાનં. તેનેવાહ ‘‘એકં અત્તનોવ અત્તભાવ’’ન્તિઆદિ. ઉપરૂપરિભૂમીસૂતિ છકામસગ્ગસઙ્ખાતાસુ ઉપરૂપરિકામભૂમીસુ. કમ્મસ્સ ફલં અગ્ગં નામ. તં પનેત્થ ઉચ્ચગામીતિ આહ ‘‘ઉદ્ધમગ્ગમસ્સા’’તિ. સુવગ્ગે નિયુત્તા, સુવગ્ગપ્પયોજનાતિ વા સોવગ્ગિકા. દસન્નં વિસેસાનન્તિ દિબ્બઆયુવણ્ણયસસુખઆધિપતેય્યાનઞ્ચેવ ઇટ્ઠરૂપાદીનઞ્ચ ફલવિસેસાનં. વણ્ણગ્ગહણેન ચેત્થ સકો અત્તભાવવણ્ણો ગહિતો, રૂપગ્ગહણેન બહિદ્ધા રૂપારમ્મણં. દુતિયતતિયચતુત્થાનિ ઉત્તાનત્થાનેવ.
Sobhane kāyikavācasikakamme ratoti sūrato ukārassa dīghaṃ katvā, tassa bhāvo soraccaṃ, kāyikavācasiko avītikkamo. So pana atthato susīlabhāvoti āha ‘‘khantisoracce niviṭṭhāti adhivāsanakkhantiyañca susīlatāya ca niviṭṭhā’’ti. Ekamattānanti ekaṃ cittanti attho. Rāgādīnañhi pubbabhāgiyaṃ damanādi paccekaṃ icchitabbaṃ, na maggakkhaṇe viya ekajjhaṃ paṭisaṅkhānamukhena pajahanato. Ekamattānanti vā vivekavasena ekaṃ ekākinaṃ attānaṃ. Tenevāha ‘‘ekaṃ attanova attabhāva’’ntiādi. Uparūparibhūmīsūti chakāmasaggasaṅkhātāsu uparūparikāmabhūmīsu. Kammassa phalaṃ aggaṃ nāma. Taṃ panettha uccagāmīti āha ‘‘uddhamaggamassā’’ti. Suvagge niyuttā, suvaggappayojanāti vā sovaggikā. Dasannaṃ visesānanti dibbaāyuvaṇṇayasasukhaādhipateyyānañceva iṭṭharūpādīnañca phalavisesānaṃ. Vaṇṇaggahaṇena cettha sako attabhāvavaṇṇo gahito, rūpaggahaṇena bahiddhā rūpārammaṇaṃ. Dutiyatatiyacatutthāni uttānatthāneva.
પત્તકમ્મસુત્તાદિવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pattakammasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya
૧. પત્તકમ્મસુત્તં • 1. Pattakammasuttaṃ
૨. આનણ્યસુત્તં • 2. Ānaṇyasuttaṃ
૩. બ્રહ્મસુત્તં • 3. Brahmasuttaṃ
૪. નિરયસુત્તં • 4. Nirayasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
૧. પત્તકમ્મસુત્તવણ્ણના • 1. Pattakammasuttavaṇṇanā
૨. આનણ્યસુત્તવણ્ણના • 2. Ānaṇyasuttavaṇṇanā
૩. બ્રહ્મસુત્તવણ્ણના • 3. Brahmasuttavaṇṇanā
