Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કઙ્ખાવિતરણી-પુરાણ-ટીકા • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
૩. પત્તવગ્ગો
3. Pattavaggo
૧. પત્તસિક્ખાપદવણ્ણના
1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
દ્વે અપત્તા, તસ્મા એતે ભાજનપરિભોગેન પરિભુઞ્જિતબ્બા, નઅધિટ્ઠાનૂપગાનવિકપ્પનૂપગતાતિ અત્થોતિ ચ. સમણસારુપ્પેન પક્કન્તિ અયોપત્તો પઞ્ચહિ પાકેહિ પક્કો હોતિ, મત્તિકાપત્તો દ્વીહિ. ‘‘ભિક્ખુનિયા પત્તસન્નિચ્ચયસ્સ વારિતત્તા (વજિર॰ ટી॰ પારાજિક ૬૦૨) ભિક્ખુસ્સપિ તં ‘અનનુરૂપ’ન્તિ કત્વા ‘પુરાણપત્તં પચ્ચુદ્ધરિત્વા’તિ વુત્ત’’ન્તિ ચ લિખિતં, તં ન યુત્તં પાળિયં ‘‘સન્નિચ્ચયં કરેય્યાતિ અનધિટ્ઠિતો અવિકપ્પિતો’’તિ (પાચિ॰ ૭૩૫) વુત્તત્તા. સો હિ કથિનક્ખન્ધકે (મહાવ॰ ૩૦૬ આદયો) નિચ્ચયસન્નિધિ વિય એકોપિ પુનદિવસે ‘‘સન્નિચ્ચયો’’તિ વુચ્ચતિ. અનન્તરસિક્ખાપદે પન ‘‘દુતિયો વારિતો’’તિ અધિટ્ઠાનં નિયતં. તસ્મા દ્વે પત્તે અધિટ્ઠાતું ન લભતિ. સચે એકતો અધિટ્ઠાતિ, દ્વેપિ અનધિટ્ઠિતા હોન્તિ. વિસું વિસું અધિટ્ઠાતિ, દુતિયો અનધિટ્ઠિતો. વિકપ્પેતું પન બહૂપિ લભતિ. કાકણિકમત્તમ્પીતિ એત્થ પિ-કારો ‘‘એકપાકમ્પિ જનેતી’’તિ પાકં સમ્પિણ્ડેતિ. અથ વા સચે એકપાકેનેવ સારુપ્પો, વટ્ટતીતિ પાકપરિમાણં ન વુત્તન્તિ ગહેતબ્બં. અપત્તત્તા અધિટ્ઠાનૂપગો ન હોતિ. અપચ્ચુદ્ધરન્તેન વિકપ્પેતબ્બોતિ પુરાણપત્તં અપચ્ચુદ્ધરન્તેન સો પત્તો વિકપ્પેતબ્બોતિ અત્થોતિ લિખિતં.
Dve apattā, tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā, naadhiṭṭhānūpagānavikappanūpagatāti atthoti ca. Samaṇasāruppena pakkanti ayopatto pañcahi pākehi pakko hoti, mattikāpatto dvīhi. ‘‘Bhikkhuniyā pattasanniccayassa vāritattā (vajira. ṭī. pārājika 602) bhikkhussapi taṃ ‘ananurūpa’nti katvā ‘purāṇapattaṃ paccuddharitvā’ti vutta’’nti ca likhitaṃ, taṃ na yuttaṃ pāḷiyaṃ ‘‘sanniccayaṃ kareyyāti anadhiṭṭhito avikappito’’ti (pāci. 735) vuttattā. So hi kathinakkhandhake (mahāva. 306 ādayo) niccayasannidhi viya ekopi punadivase ‘‘sanniccayo’’ti vuccati. Anantarasikkhāpade pana ‘‘dutiyo vārito’’ti adhiṭṭhānaṃ niyataṃ. Tasmā dve patte adhiṭṭhātuṃ na labhati. Sace ekato adhiṭṭhāti, dvepi anadhiṭṭhitā honti. Visuṃ visuṃ adhiṭṭhāti, dutiyo anadhiṭṭhito. Vikappetuṃ pana bahūpi labhati. Kākaṇikamattampīti ettha pi-kāro ‘‘ekapākampi janetī’’ti pākaṃ sampiṇḍeti. Atha vā sace ekapākeneva sāruppo, vaṭṭatīti pākaparimāṇaṃ na vuttanti gahetabbaṃ. Apattattā adhiṭṭhānūpagona hoti. Apaccuddharantena vikappetabboti purāṇapattaṃ apaccuddharantena so patto vikappetabboti atthoti likhitaṃ.
પત્તસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.