| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကင္ခာဝိတရဏီ-ပုရာဏ-ဋီကာ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
၃. ပတ္တဝဂ္ဂော
3. Pattavaggo
၁. ပတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
ဒ္ဝေ အပတ္တာ, တသ္မာ ဧတေ ဘာဇနပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာ, နအဓိဋ္ဌာနူပဂာနဝိကပ္ပနူပဂတာတိ အတ္ထောတိ စ။ သမဏသာရုပ္ပေန ပက္ကန္တိ အယောပတ္တော ပဉ္စဟိ ပာကေဟိ ပက္ကော ဟောတိ, မတ္တိကာပတ္တော ဒ္ဝီဟိ။ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ ပတ္တသန္နိစ္စယသ္သ ဝာရိတတ္တာ (ဝဇိရ. ဋီ. ပာရာဇိက ၆၀၂) ဘိက္ခုသ္သပိ တံ ‘အနနုရူပ’န္တိ ကတ္ဝာ ‘ပုရာဏပတ္တံ ပစ္စုဒ္ဓရိတ္ဝာ’တိ ဝုတ္တ’’န္တိ စ လိခိတံ, တံ န ယုတ္တံ ပာဠိယံ ‘‘သန္နိစ္စယံ ကရေယ္ယာတိ အနဓိဋ္ဌိတော အဝိကပ္ပိတော’’တိ (ပာစိ. ၇၃၅) ဝုတ္တတ္တာ။ သော ဟိ ကထိနက္ခန္ဓကေ (မဟာဝ. ၃၀၆ အာဒယော) နိစ္စယသန္နိဓိ ဝိယ ဧကောပိ ပုနဒိဝသေ ‘‘သန္နိစ္စယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ အနန္တရသိက္ခာပဒေ ပန ‘‘ဒုတိယော ဝာရိတော’’တိ အဓိဋ္ဌာနံ နိယတံ။ တသ္မာ ဒ္ဝေ ပတ္တေ အဓိဋ္ဌာတုံ န လဘတိ။ သစေ ဧကတော အဓိဋ္ဌာတိ, ဒ္ဝေပိ အနဓိဋ္ဌိတာ ဟောန္တိ။ ဝိသုံ ဝိသုံ အဓိဋ္ဌာတိ, ဒုတိယော အနဓိဋ္ဌိတော။ ဝိကပ္ပေတုံ ပန ဗဟူပိ လဘတိ။ ကာကဏိကမတ္တမ္ပီတိ ဧတ္ထ ပိ-ကာရော ‘‘ဧကပာကမ္ပိ ဇနေတီ’’တိ ပာကံ သမ္ပိဏ္ဍေတိ။ အထ ဝာ သစေ ဧကပာကေနေဝ သာရုပ္ပော, ဝဋ္ဋတီတိ ပာကပရိမာဏံ န ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အပတ္တတ္တာ အဓိဋ္ဌာနူပဂော န ဟောတိ။ အပစ္စုဒ္ဓရန္တေန ဝိကပ္ပေတဗ္ဗောတိ ပုရာဏပတ္တံ အပစ္စုဒ္ဓရန္တေန သော ပတ္တော ဝိကပ္ပေတဗ္ဗောတိ အတ္ထောတိ လိခိတံ။
Dve apattā, tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā, naadhiṭṭhānūpagānavikappanūpagatāti atthoti ca. Samaṇasāruppena pakkanti ayopatto pañcahi pākehi pakko hoti, mattikāpatto dvīhi. ‘‘Bhikkhuniyā pattasanniccayassa vāritattā (vajira. ṭī. pārājika 602) bhikkhussapi taṃ ‘ananurūpa’nti katvā ‘purāṇapattaṃ paccuddharitvā’ti vutta’’nti ca likhitaṃ, taṃ na yuttaṃ pāḷiyaṃ ‘‘sanniccayaṃ kareyyāti anadhiṭṭhito avikappito’’ti (pāci. 735) vuttattā. So hi kathinakkhandhake (mahāva. 306 ādayo) niccayasannidhi viya ekopi punadivase ‘‘sanniccayo’’ti vuccati. Anantarasikkhāpade pana ‘‘dutiyo vārito’’ti adhiṭṭhānaṃ niyataṃ. Tasmā dve patte adhiṭṭhātuṃ na labhati. Sace ekato adhiṭṭhāti, dvepi anadhiṭṭhitā honti. Visuṃ visuṃ adhiṭṭhāti, dutiyo anadhiṭṭhito. Vikappetuṃ pana bahūpi labhati. Kākaṇikamattampīti ettha pi-kāro ‘‘ekapākampi janetī’’ti pākaṃ sampiṇḍeti. Atha vā sace ekapākeneva sāruppo, vaṭṭatīti pākaparimāṇaṃ na vuttanti gahetabbaṃ. Apattattā adhiṭṭhānūpagona hoti. Apaccuddharantena vikappetabboti purāṇapattaṃ apaccuddharantena so patto vikappetabboti atthoti likhitaṃ.
ပတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Pattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
