| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೭. ಪವಾರಣಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
೨೧೫. ತಸ್ಮಿಂ ಅಹೂತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಹನೀತಿ ಆಹ ‘‘ತಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇ’’ತಿ। ಅನಸನೇನಾತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಹಾರಸ್ಸ ಅಭುಞ್ಜನೇನ। ಸಾಸನಿಕಸೀಲೇನ ಬಾಹಿರಕಅನಸನೇನ ವಾ ಉಪೇತಾ ಹುತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಖೀರಪಾನಮಧುಸಾಯನಾದೀನಿಪಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಪಕಾರೇಹಿ ದಿಟ್ಠಾದೀಹಿ ವಾರೇತಿ ಕಾಯಕಮ್ಮಾದಿಕೇ ಸರಾಪೇತಿ ಗಾರಯ್ಹೇ ಕರೋತಿ ಏತಾಯಾತಿ ಪವಾರಣಾ, ಪಟಿಪತ್ತಿವಿಸೋಧನಾಯ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ವಜ್ಜಸೋಧನಾಯ ಓಕಾಸದಾನಂ। ಯಸ್ಮಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠೇಹಿ ಕಾತಬ್ಬಾ ಏಸಾ ವಿಸುದ್ಧಿದೇಸನಾ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಪವಾರಣಾಯ। ವಿಸುದ್ಧಿಪವಾರಣಾತಿಪಿ ಏತಿಸ್ಸಾವ ನಾಮ’’ನ್ತಿ। ತದಾ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ತುಣ್ಹೀಭಾವಸ್ಸ ಅನವಸೇಸತಾಯಪಿ ವಣ್ಣಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ತುಣ್ಹೀಭೂತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಯತೋ ಯತೋ…ಪೇ॰… ನತ್ಥೀ’’ತಿ। ಹತ್ಥಸ್ಸ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚತಾ ಅಸಂಯಮೋ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಕಿರಿಯಾ ಹತ್ಥಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ। ತಥಾ ಪಾದಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ವಾ-ಸದ್ದೋ ಅವುತ್ತವಿಕಪ್ಪತ್ಥೋ, ತೇನ ತದಞ್ಞೇಸಮಭಾವೋ ವಿಭಾವಿತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
215.Tasmiṃ ahūti tasmiṃ ahanīti āha ‘‘tasmiṃ divase’’ti. Anasanenāti sabbaso āhārassa abhuñjanena. Sāsanikasīlena bāhirakaanasanena vā upetā hutvāti yojanā. Vā-saddena khīrapānamadhusāyanādīnipi saṅgaṇhāti. Pakārehi diṭṭhādīhi vāreti kāyakammādike sarāpeti gārayhe karoti etāyāti pavāraṇā, paṭipattivisodhanāya attano attano vajjasodhanāya okāsadānaṃ. Yasmā yebhuyyena vassaṃvuṭṭhehi kātabbā esā visuddhidesanā, tasmā vuttaṃ ‘‘vassaṃvuṭṭhapavāraṇāya. Visuddhipavāraṇātipi etissāva nāma’’nti. Tadā tassa bhikkhusaṅghassa tuṇhībhāvassa anavasesatāyapi vaṇṇaṃ dassetuṃ pāḷiyaṃ ‘‘tuṇhībhūta’’nti vuttanti āha ‘‘yato yato…pe…natthī’’ti. Hatthassa kukkuccatā asaṃyamo asampajaññakiriyā hatthakukkuccaṃ. Tathā pādakukkuccaṃ veditabbaṃ, vā-saddo avuttavikappattho, tena tadaññesamabhāvo vibhāvitoti daṭṭhabbaṃ.
ಪಞ್ಚಪಸಾದೇಹೀತಿ ಪಞ್ಚವಣ್ಣೇಹಿ ಪಸಾದೇಹಿ। ವೋಸ್ಸಗ್ಗತ್ಥೋ ಯಥಾರುಚಿ ಕಿರಿಯಾಯ ವೋಸ್ಸಜ್ಜನಂ। ಪುಚ್ಛನತ್ಥೇತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಮುಖೇನೇವ ಪುಚ್ಛನತ್ಥೇ ನಕಾರೋ, ಮೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿರಿಯಂ ವಾ ವಾಚಸಿಕಂ ವಾ ನ ಗರಹಥ, ಕಿಂ ನು ಗರಹಥ ಕಾಯವಾಚಾಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕೇಚಿ ‘‘ದ್ವಾರಾನೇವಾ’’ತಿ ದ್ವಾರಸೀಸೇನ ದ್ವಾರಪ್ಪವತ್ತಚರಿಯಂ ವದನ್ತಿ। ವಿಸುದ್ಧಿಪವಾರಣಾಯ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ ಯೇನ ಪವಾರಿತಂ, ತೇನೇವ ವಿಸುದ್ಧೀತಿ ಞಾಯತಿ, ಯೇನ ನ ಪವಾರಿತಂ। ಕಿಂ ನು ತಂ ಅವಿಸುದ್ಧನ್ತಿ ಸಿಯಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಆಸಙ್ಕಾ? ತನ್ನಿವಾರಣತ್ಥಮಾಹ ‘‘ನೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧತ್ತಾ’’ತಿ। ಮನೋದ್ವಾರಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಅಸುಚಿಕಾರಕಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾನಂ ದೂರೀಕತತ್ತಾ। ಇದಾನಿ ಏತರಹಿ ಬುದ್ಧಕಾಲೇ। ಏತ್ಥಾತಿ ಮನೋದ್ವಾರಪರಿಸುದ್ಧಿಯಂ।
Pañcapasādehīti pañcavaṇṇehi pasādehi. Vossaggattho yathāruci kiriyāya vossajjanaṃ. Pucchanattheti paṭikkhepamukheneva pucchanatthe nakāro, me kiñci kiriyaṃ vā vācasikaṃ vā na garahatha, kiṃ nu garahatha kāyavācāhīti attho. Keci ‘‘dvārānevā’’ti dvārasīsena dvārappavattacariyaṃ vadanti. Visuddhipavāraṇāya adhippetattā yena pavāritaṃ, teneva visuddhīti ñāyati, yena na pavāritaṃ. Kiṃ nu taṃ avisuddhanti siyā kassaci puthujjanassa āsaṅkā? Tannivāraṇatthamāha ‘‘no aparisuddhattā’’ti. Manodvāraṃparisuddhaṃ asucikārakaupakkilesānaṃ dūrīkatattā. Idāni etarahi buddhakāle. Etthāti manodvāraparisuddhiyaṃ.
ಕಾಯವಚೀಸಮಾಚಾರಪರಿಸುದ್ಧಿಯಾ ಪವೇದಿತಾಯ ಮನೋಸಮಾಚಾರಪರಿಸುದ್ಧಿ ಅತ್ಥತೋ ಪವೇದಿತಾವ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಕಾಯಿಕಂ ವಾ ವಾಚಸಿಕಂ ವಾ’’ಇಚ್ಚೇವಾಹ। ತಥಾ ಹಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕಾಯಿಕಂ ವಾ ವಾಚಸಿಕಂ ವಾತಿ ಇದಂ ಚತುನ್ನಂ ಅರಕ್ಖಿಯತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಥೇರೋ ಆಹಾ’’ತಿ। ‘‘ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪವಾರೇಮಿ ವೋ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘವಿಸಯತ್ತಾ ಪವಾರಣಾಯ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಪಟಿವಚನಂ ದೇನ್ತೋ ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಾರಂ ವಹನ್ತೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿಆದಿ। ಅರಕ್ಖಿಯಾನೀತಿ ಪರಾನುವಾದತೋ ನ ಭಾಯಿತಬ್ಬಾನಿ ಸುಪರಿಸುದ್ಧಭಾವತೋ।
Kāyavacīsamācāraparisuddhiyā paveditāya manosamācāraparisuddhi atthato paveditāva hotīti ‘‘kāyikaṃ vā vācasikaṃ vā’’iccevāha. Tathā hi vuttaṃ ‘‘kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti idaṃ catunnaṃ arakkhiyataṃ sandhāya thero āhā’’ti. ‘‘Bhikkhave, pavāremi vo’’ti bhikkhusaṅghavisayattā pavāraṇāya tattha bhikkhusaṅghena vattabbaṃ paṭivacanaṃ dento dhammasenāpati ‘‘bhikkhusaṅghassa bhāraṃ vahanto’’ti vutto. Tenāha ‘‘na kho mayaṃ, bhante’’tiādi. Arakkhiyānīti parānuvādato na bhāyitabbāni suparisuddhabhāvato.
‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಿಕವಚನನ್ತಿ ತದಧಿಪ್ಪಾಯಂ ವಿವರನ್ತೋ ‘‘ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧತೋತಿ ವಿಭತ್ತೇ ನಿಸ್ಸಕ್ಕಂ, ತಸ್ಮಾ ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧತೋ ಓರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋತಿ। ಅಞ್ಞೇನಾತಿ ಇತೋ ಭಗವತೋ ಅಞ್ಞೇನ। ಅನುಪ್ಪಾದಿತಪುಬ್ಬಸ್ಸಾತಿ ಪರಸನ್ತಾನೇ ನ ಉಪ್ಪಾದಿತಪುಬ್ಬಸ್ಸ। ಸಸನ್ತಾನೇ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ವಸೇನ ನ ಉಪ್ಪಾದಿತೋತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ। ಸಮನುಆಗತಾತಿ ಸಮ್ಮಾ ಅನು ಉಪಗತಾ। ಭಗವತೋ ಸೀಲಾದಯೋ ಗುಣಾತಿ ಬುದ್ಧಭೂತಸ್ಸ ಗುಣಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಮೇವ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆಗತಾ’’ತಿ। ಸಬ್ಬಗುಣಾತಿ ದಸಬಲಞಾಣಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ಬುದ್ಧಗುಣಾ। ಭನ್ತೇತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿಸದ್ದೋ ಆದಿಅತ್ಥೋ। ತೇನ ‘‘ಇಮೇಸಂ ಪನ…ಪೇ॰… ವಾಚಸಿಕಂ ವಾ’’ತಿ ಯಾವಾಯಂ ಪಾಳಿಪದೇಸೋ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಗಣ್ಹಾತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಇದಂ ಥೇರೋ…ಪೇ॰… ಪವಾರೇನ್ತೋ ಆಹಾ’’ತಿ।
‘‘Anuppannassā’’ti idaṃ adhippāyikavacananti tadadhippāyaṃ vivaranto ‘‘kassapasammāsambuddhato paṭṭhāyā’’tiādimāha. Kassapasammāsambuddhatoti vibhatte nissakkaṃ, tasmā kassapasammāsambuddhato oranti atthoti. Aññenāti ito bhagavato aññena. Anuppāditapubbassāti parasantāne na uppāditapubbassa. Sasantāne pana paccekabuddhānaṃ vasena na uppāditoti na sakkā vattuṃ. Samanuāgatāti sammā anu upagatā. Bhagavato sīlādayo guṇāti buddhabhūtassa guṇā adhippetāti āha ‘‘arahattamaggameva nissāya āgatā’’ti. Sabbaguṇāti dasabalañāṇādayo sabbe buddhaguṇā. Bhanteti ettha itisaddo ādiattho. Tena ‘‘imesaṃ pana…pe… vācasikaṃ vā’’ti yāvāyaṃ pāḷipadeso, taṃ sabbaṃ gaṇhāti. Tenāha ‘‘idaṃ thero…pe… pavārento āhā’’ti.
ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಪುಞ್ಞಾನುಭಾವಸಿದ್ಧಂ ಚಕ್ಕರತನಂ ನಿಪ್ಪರಿಯಾಯತೋ ತೇನ ಪವತ್ತಿತಂ ನಾಮ, ನ ಇತರನ್ತಿ ಪಠಮನಯೋ ವುತ್ತೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪವತ್ತಿತಸ್ಸೇವ ಅನುಪವತ್ತನಂ, ಪಠಮನಯೋ ಚ ತಂಸದಿಸೇ ತಬ್ಬೋಹಾರವಸೇನ ವುತ್ತೋತಿ ತಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ದುತಿಯನಯೋ ವುತ್ತೋ। ದಸವಿಧನ್ತಿ ಅನ್ತೋಜನಸ್ಮಿಂ, ಬಲಕಾಯೇ ರಕ್ಖಾವರಣಗುತ್ತಿಯಾ ಸಂವಿಧಾನಂ, ಖತ್ತಿಯೇಸು ಅನುಯುತ್ತೇಸು, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇಸು, ನೇಗಮಜಾನಪದೇಸು, ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು, ಮಿಗಪಕ್ಖೀಸು ಅಧಮ್ಮಚಾರಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ, ಅಧನಾನಂ ಧನಾನುಪ್ಪದಾನಂ, ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛನನ್ತಿ ಏವಂ ದಸವಿಧಂ। ತತ್ಥ ಗಹಪತಿಕೇ ಪಕ್ಖಿಜಾತೇ ಚ ವಿಸುಂ ಕತ್ವಾ ಗಹಣವಸೇನ ದ್ವಾದಸವಿಧಂ। ಚಕ್ಕವತ್ತಿವತ್ತನ್ತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಭಾವಾವಹಂ ವತ್ತಂ। ಯಸ್ಮಾ ಯಾಥಾವತೋ ಪವತ್ತಿತಂ, ತದನುರೂಪಕಂ ಪನ ಞಾಯೇನ ಯುತ್ತಕೇನ ಪವತ್ತಿತಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಮ್ಮಾ ನಯೇನ ಹೇತುನಾ ಕಾರಣೇನಾ’’ತಿ। ಉಭತೋಭಾಗವಿಮುತ್ತಾತಿ ಉಭಯಭಾಗೇಹಿ ಉಭಯಭಾಗತೋ ವಿಮುತ್ತಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ದ್ವೀಹಿ ಭಾಗೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾ, ಅರೂಪಾ…ಪೇ॰… ನಾಮಕಾಯತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ। ತೇವಿಜ್ಜಾದಿಭಾವನ್ತಿ ತೇವಿಜ್ಜಛಳಭಿಞ್ಞಚತುಪ್ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಭಾವಂ। ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಾ ಹಿ ತಂ ತಿವಿಧಂ ಅಪ್ಪತ್ತಾ ಕೇವಲಂ ಪಞ್ಞಾಯ ಏವ ವಿಮುತ್ತಾ।
Yaṃ attano puññānubhāvasiddhaṃ cakkaratanaṃ nippariyāyato tena pavattitaṃ nāma, na itaranti paṭhamanayo vutto. Yasmā pavattitasseva anupavattanaṃ, paṭhamanayo ca taṃsadise tabbohāravasena vuttoti taṃ anādiyitvā dutiyanayo vutto. Dasavidhanti antojanasmiṃ, balakāye rakkhāvaraṇaguttiyā saṃvidhānaṃ, khattiyesu anuyuttesu, brāhmaṇagahapatikesu, negamajānapadesu, samaṇabrāhmaṇesu, migapakkhīsu adhammacārapaṭikkhepo, adhanānaṃ dhanānuppadānaṃ, samaṇabrāhmaṇe upasaṅkamitvā pañhapucchananti evaṃ dasavidhaṃ. Tattha gahapatike pakkhijāte ca visuṃ katvā gahaṇavasena dvādasavidhaṃ. Cakkavattivattanti cakkavattibhāvāvahaṃ vattaṃ. Yasmā yāthāvato pavattitaṃ, tadanurūpakaṃ pana ñāyena yuttakena pavattitaṃ nāma hotīti āha ‘‘sammā nayena hetunā kāraṇenā’’ti. Ubhatobhāgavimuttāti ubhayabhāgehi ubhayabhāgato vimuttāti ayamettha atthoti dasseti ‘‘dvīhi bhāgehi vimuttā, arūpā…pe… nāmakāyato’’ti iminā. Tevijjādibhāvanti tevijjachaḷabhiññacatuppaṭisambhidabhāvaṃ. Paññāvimuttā hi taṃ tividhaṃ appattā kevalaṃ paññāya eva vimuttā.
ವಿಸುದ್ಧತ್ಥಾಯಾತಿ ವಿಸುದ್ಧಿಪವಾರಣತ್ಥಾಯ। ಸಂಯೋಜನಟ್ಠೇನ ಸಂಯೋಜನಸಙ್ಖಾತೇ ಚೇವ ಬನ್ಧನಟ್ಠೇನ ಬನ್ಧನಸಙ್ಖಾತೇ ಚ। ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮನ್ತಿ ಯಥಾ ರಾಗಾದಯೋ ಪುನ ನ ಸೀಸಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸೇನಾಯ ವಸೇನ ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಿಜಿತರಾಗದೋಸಮೋಹಸಙ್ಗಾಮ’’ನ್ತಿ। ಮಾರಬಲಸ್ಸಾತಿ ಮಾರಸೇನಾಯ, ಮಾರಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮತ್ಥಿಯಸ್ಸ। ವೇನೇಯ್ಯಸತ್ಥನ್ತಿ ವಿನೇತಬ್ಬಜನಸಮೂಹಂ। ಸಕಟಾದಿಸತ್ಥಸಭಾಗತೋ ವಿನೇಯ್ಯೋವ ಸತ್ಥೋತಿ ತಂ ವೇನೇಯ್ಯಸತ್ಥಂ। ಸೀಲಸಾರಾದಿಅಭಾವತೋ ಅನ್ತೋತುಚ್ಛೋ।
Visuddhatthāyāti visuddhipavāraṇatthāya. Saṃyojanaṭṭhena saṃyojanasaṅkhāte ceva bandhanaṭṭhena bandhanasaṅkhāte ca. Vijitasaṅgāmanti yathā rāgādayo puna na sīsaṃ ukkhipanti, evaṃ ariyamaggasenāya vasena vijitasaṅgāmaṃ. Tenāha ‘‘vijitarāgadosamohasaṅgāma’’nti. Mārabalassāti mārasenāya, mārassa vā sāmatthiyassa. Veneyyasatthanti vinetabbajanasamūhaṃ. Sakaṭādisatthasabhāgato vineyyova satthoti taṃ veneyyasatthaṃ. Sīlasārādiabhāvato antotuccho.
ಪವಾರಣಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pavāraṇāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೭. ಪವಾರಣಾಸುತ್ತಂ • 7. Pavāraṇāsuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಪವಾರಣಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
