| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
१५. पियदस्सीबुद्धवंसो
15. Piyadassībuddhavaṃso
१.
1.
सुजातस्स अपरेन, सयम्भू लोकनायको।
Sujātassa aparena, sayambhū lokanāyako;
दुरासदो असमसमो, पियदस्सी महायसो॥
Durāsado asamasamo, piyadassī mahāyaso.
२.
2.
सोपि बुद्धो अमितयसो, आदिच्चोव विरोचति।
Sopi buddho amitayaso, ādiccova virocati;
सब्बं तमं निहन्त्वान, धम्मचक्कं पवत्तयि॥
Sabbaṃ tamaṃ nihantvāna, dhammacakkaṃ pavattayi.
३.
3.
तस्सापि अतुलतेजस्स, अहेसुं अभिसमया तयो।
Tassāpi atulatejassa, ahesuṃ abhisamayā tayo;
कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
४.
4.
सुदस्सनो देवराजा, मिच्छादिट्ठिमरोचयि।
Sudassano devarājā, micchādiṭṭhimarocayi;
तस्स दिट्ठिं विनोदेन्तो, सत्था धम्ममदेसयि॥
Tassa diṭṭhiṃ vinodento, satthā dhammamadesayi.
५.
5.
जनसन्निपातो अतुलो, महासन्निपती तदा।
Janasannipāto atulo, mahāsannipatī tadā;
नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
६.
6.
यदा दोणमुखं हत्थिं, विनेसि नरसारथि।
Yadā doṇamukhaṃ hatthiṃ, vinesi narasārathi;
असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
७.
7.
सन्निपाता तयो आसुं, तस्सापि पियदस्सिनो।
Sannipātā tayo āsuṃ, tassāpi piyadassino;
कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo.
८.
8.
ततो परं नवुतिकोटी, समिंसु एकतो मुनी।
Tato paraṃ navutikoṭī, samiṃsu ekato munī;
ततिये सन्निपातम्हि, असीतिकोटियो अहू॥
Tatiye sannipātamhi, asītikoṭiyo ahū.
९.
9.
अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू॥
Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū.
१०.
10.
तस्स धम्मं सुणित्वान, पसादं जनयिं अहं।
Tassa dhammaṃ suṇitvāna, pasādaṃ janayiṃ ahaṃ;
कोटिसतसहस्सेहि, सङ्घारामं अमापयिं॥
Koṭisatasahassehi, saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.
११.
11.
तस्स दत्वान आरामं, हट्ठो संविग्गमानसो।
Tassa datvāna ārāmaṃ, haṭṭho saṃviggamānaso;
१२.
12.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सङ्घमज्झे निसीदिय।
Sopi maṃ buddho byākāsi, saṅghamajjhe nisīdiya;
‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.
१३.
13.
‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१४.
14.
तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
१५.
15.
सुधञ्ञं नाम नगरं, सुदत्तो नाम खत्तियो।
Sudhaññaṃ nāma nagaraṃ, sudatto nāma khattiyo;
चन्दा नामासि जनिका, पियदस्सिस्स सत्थुनो॥
Candā nāmāsi janikā, piyadassissa satthuno.
१६.
16.
नववस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।
Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
सुनिम्मलविमलगिरिगुहा, तयो पासादमुत्तमा॥
Sunimmalavimalagiriguhā, tayo pāsādamuttamā.
१७.
17.
तेत्तिंससहस्सानि च, नारियो समलङ्कता।
Tettiṃsasahassāni ca, nāriyo samalaṅkatā;
विमला नाम नारी च, कञ्चनावेळो नाम अत्रजो॥
Vimalā nāma nārī ca, kañcanāveḷo nāma atrajo.
१८.
18.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।
Nimitte caturo disvā, rathayānena nikkhami;
छमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥
Chamāsaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
१९.
19.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, पियदस्सी महामुनि।
Brahmunā yācito santo, piyadassī mahāmuni;
वत्ति चक्कं महावीरो, उसभुय्याने मनोरमे॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, usabhuyyāne manorame.
२०.
20.
पालितो सब्बदस्सी च, अहेसुं अग्गसावका।
Pālito sabbadassī ca, ahesuṃ aggasāvakā;
सोभितो नामुपट्ठाको, पियदस्सिस्स सत्थुनो॥
Sobhito nāmupaṭṭhāko, piyadassissa satthuno.
२१.
21.
सुजाता धम्मदिन्ना च, अहेसुं अग्गसाविका।
Sujātā dhammadinnā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
बोधि तस्स भगवतो, ककुधोति पवुच्चति॥
Bodhi tassa bhagavato, kakudhoti pavuccati.
२२.
22.
सन्धको धम्मको चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठका।
Sandhako dhammako ceva, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
विसाखा धम्मदिन्ना च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥
Visākhā dhammadinnā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
२३.
23.
सोपि बुद्धो अमितयसो, द्वत्तिंसवरलक्खणो।
Sopi buddho amitayaso, dvattiṃsavaralakkhaṇo;
असीतिहत्थमुब्बेधो, सालराजाव दिस्सति॥
Asītihatthamubbedho, sālarājāva dissati.
२४.
24.
अग्गिचन्दसूरियानं, नत्थि तादिसिका पभा।
Aggicandasūriyānaṃ, natthi tādisikā pabhā;
यथा अहु पभा तस्स, असमस्स महेसिनो॥
Yathā ahu pabhā tassa, asamassa mahesino.
२५.
25.
तस्सापि देवदेवस्स, आयु तावतकं अहु।
Tassāpi devadevassa, āyu tāvatakaṃ ahu;
नवुतिवस्ससहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥
Navutivassasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.
२६.
26.
सोपि बुद्धो असमसमो, युगानिपि तानि अतुलियानि।
Sopi buddho asamasamo, yugānipi tāni atuliyāni;
सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
२७.
27.
पियदस्सी मुनिवरो, अस्सत्थारामम्हि निब्बुतो।
Piyadassī munivaro, assatthārāmamhi nibbuto;
तत्थेवस्स जिनथूपो, तीणियोजनमुग्गतोति॥
Tatthevassa jinathūpo, tīṇiyojanamuggatoti.
पियदस्सिस्स भगवतो वंसो तेरसमो।
Piyadassissa bhagavato vaṃso terasamo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / १५. पियदस्सीबुद्धवंसवण्णना • 15. Piyadassībuddhavaṃsavaṇṇanā
