Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၄. ပိယသုတ္တံ
4. Piyasuttaṃ
၁၁၅. သာဝတ္ထိနိဒာနံ ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘ကေသံ နု ခော ပိယော အတ္တာ, ကေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ’တိ? တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ စ ခော ကေစိ ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ; တေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ’။ ကိဉ္စာပိ တေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ပိယော နော အတ္တာ’တိ, အထ ခော တေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယဉ္ဟိ အပ္ပိယော အပ္ပိယသ္သ ကရေယ္ယ, တံ တေ အတ္တနာဝ အတ္တနော ကရောန္တိ; တသ္မာ တေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ။ ယေ စ ခော ကေစိ ကာယေန သုစရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ သုစရိတံ စရန္တိ, မနသာ သုစရိတံ စရန္တိ; တေသံ ပိယော အတ္တာ။ ကိဉ္စာပိ တေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘အပ္ပိယော နော အတ္တာ’တိ; အထ ခော တေသံ ပိယော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယဉ္ဟိ ပိယော ပိယသ္သ ကရေယ္ယ, တံ တေ အတ္တနာဝ အတ္တနော ကရောန္တိ; တသ္မာ တေသံ ပိယော အတ္တာ’’တိ။
115. Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘kesaṃ nu kho piyo attā, kesaṃ appiyo attā’ti? Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ye ca kho keci kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā’. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘piyo no attā’ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘appiyo no attā’ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā’’ti.
‘‘ဧဝမေတံ, မဟာရာဇ, ဧဝမေတံ, မဟာရာဇ! ယေ ဟိ ကေစိ, မဟာရာဇ, ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ; တေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ။ ကိဉ္စာပိ တေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ပိယော နော အတ္တာ’တိ, အထ ခော တေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယဉ္ဟိ, မဟာရာဇ, အပ္ပိယော အပ္ပိယသ္သ ကရေယ္ယ, တံ တေ အတ္တနာဝ အတ္တနော ကရောန္တိ; တသ္မာ တေသံ အပ္ပိယော အတ္တာ။ ယေ စ ခော ကေစိ, မဟာရာဇ , ကာယေန သုစရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ သုစရိတံ စရန္တိ, မနသာ သုစရိတံ စရန္တိ; တေသံ ပိယော အတ္တာ။ ကိဉ္စာပိ တေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘အပ္ပိယော နော အတ္တာ’တိ; အထ ခော တေသံ ပိယော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယဉ္ဟိ မဟာရာဇ, ပိယော ပိယသ္သ ကရေယ္ယ, တံ တေ အတ္တနာဝ အတ္တနော ကရောန္တိ; တသ္မာ တေသံ ပိယော အတ္တာ’’တိ။ ဣဒမဝောစ။ပေ.။
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Ye hi keci, mahārāja, kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘piyo no attā’ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi, mahārāja, appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci, mahārāja , kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘appiyo no attā’ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi mahārāja, piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘အတ္တာနဉ္စေ ပိယံ ဇညာ၊ န နံ ပာပေန သံယုဇေ။
‘‘Attānañce piyaṃ jaññā, na naṃ pāpena saṃyuje;
န ဟိ တံ သုလဘံ ဟောတိ၊ သုခံ ဒုက္ကဋကာရိနာ။
Na hi taṃ sulabhaṃ hoti, sukhaṃ dukkaṭakārinā.
‘‘အန္တကေနာဓိပန္နသ္သ၊ ဇဟတော မာနုသံ ဘဝံ။
‘‘Antakenādhipannassa, jahato mānusaṃ bhavaṃ;
ကိဉ္ဟိ တသ္သ သကံ ဟောတိ၊ ကိဉ္စ အာဒာယ ဂစ္ဆတိ။
Kiñhi tassa sakaṃ hoti, kiñca ādāya gacchati;
‘‘ဥဘော ပုညဉ္စ ပာပဉ္စ၊ ယံ မစ္စော ကုရုတေ ဣဓ။
‘‘Ubho puññañca pāpañca, yaṃ macco kurute idha;
‘‘တသ္မာ ကရေယ္ယ ကလ္ယာဏံ၊ နိစယံ သမ္ပရာယိကံ။
‘‘Tasmā kareyya kalyāṇaṃ, nicayaṃ samparāyikaṃ;
ပုညာနိ ပရလောကသ္မိံ၊ ပတိဋ္ဌာ ဟောန္တိ ပာဏိန’’န္တ္န္တ္တိ။
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’ntntti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. ပိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Piyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၄. ပိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Piyasuttavaṇṇanā