Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഉദാനപാളി • Udānapāḷi |
൧. പിയതരസുത്തം
1. Piyatarasuttaṃ
൪൧. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന രാജാ പസേനദി കോസലോ മല്ലികായ ദേവിയാ സദ്ധിം ഉപരിപാസാദവരഗതോ ഹോതി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ മല്ലികം ദേവിം ഏതദവോച – ‘‘അത്ഥി നു ഖോ തേ, മല്ലികേ, കോചഞ്ഞോ അത്തനാ പിയതരോ’’തി?
41. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo mallikāya deviyā saddhiṃ uparipāsādavaragato hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo mallikaṃ deviṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho te, mallike, kocañño attanā piyataro’’ti?
‘‘നത്ഥി ഖോ മേ, മഹാരാജ, കോചഞ്ഞോ അത്തനാ പിയതരോ. തുയ്ഹം പന, മഹാരാജ, അത്ഥഞ്ഞോ കോചി അത്തനാ പിയതരോ’’തി? ‘‘മയ്ഹമ്പി ഖോ, മല്ലികേ, നത്ഥഞ്ഞോ കോചി അത്തനാ പിയതരോ’’തി.
‘‘Natthi kho me, mahārāja, kocañño attanā piyataro. Tuyhaṃ pana, mahārāja, atthañño koci attanā piyataro’’ti? ‘‘Mayhampi kho, mallike, natthañño koci attanā piyataro’’ti.
അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ പാസാദാ ഓരോഹിത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
Atha kho rājā pasenadi kosalo pāsādā orohitvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ഇധാഹം, ഭന്തേ, മല്ലികായ ദേവിയാ സദ്ധിം ഉപരിപാസാദവരഗതോ മല്ലികം ദേവിം ഏതദവോചം – ‘അത്ഥി നു ഖോ തേ, മല്ലികേ, കോചഞ്ഞോ അത്തനാ പിയതരോ’തി? ഏവം വുത്തേ, മല്ലികാ ദേവീ മം ഏതദവോച – ‘നത്ഥി ഖോ മേ, മഹാരാജ, കോചഞ്ഞോ അത്തനാ പിയതരോ. തുയ്ഹം പന, മഹാരാജ, അത്ഥഞ്ഞോ കോചി അത്തനാ പിയതരോ’തി? ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭന്തേ, മല്ലികം ദേവിം ഏതദവോചം – ‘മയ്ഹമ്പി ഖോ, മല്ലികേ, നത്ഥഞ്ഞോ കോചി അത്തനാ പിയതരോ’’’തി.
‘‘Idhāhaṃ, bhante, mallikāya deviyā saddhiṃ uparipāsādavaragato mallikaṃ deviṃ etadavocaṃ – ‘atthi nu kho te, mallike, kocañño attanā piyataro’ti? Evaṃ vutte, mallikā devī maṃ etadavoca – ‘natthi kho me, mahārāja, kocañño attanā piyataro. Tuyhaṃ pana, mahārāja, atthañño koci attanā piyataro’ti? Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, mallikaṃ deviṃ etadavocaṃ – ‘mayhampi kho, mallike, natthañño koci attanā piyataro’’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതമത്ഥം വിദിത്വാ തായം വേലായം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘സബ്ബാ ദിസാ അനുപരിഗമ്മ ചേതസാ,
‘‘Sabbā disā anuparigamma cetasā,
നേവജ്ഝഗാ പിയതരമത്തനാ ക്വചി;
Nevajjhagā piyataramattanā kvaci;
ഏവം പിയോ പുഥു അത്താ പരേസം,
Evaṃ piyo puthu attā paresaṃ,
തസ്മാ ന ഹിംസേ പരമത്തകാമോ’’തി. പഠമം;
Tasmā na hiṃse paramattakāmo’’ti. paṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഉദാന-അട്ഠകഥാ • Udāna-aṭṭhakathā / ൧. പിയതരസുത്തവണ്ണനാ • 1. Piyatarasuttavaṇṇanā