Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
૧૪. પોસાલસુત્તવણ્ણના
14. Posālasuttavaṇṇanā
૧૧૧૯-૨૦. યો અતીતન્તિ પોસાલસુત્તં. તત્થ યો અતીતં આદિસતીતિ યો ભગવા અત્તનો ચ પરેસઞ્ચ ‘‘એકમ્પિ જાતિ’’ન્તિઆદિભેદં અતીતં આદિસતિ. વિભૂતરૂપસઞ્ઞિસ્સાતિ સમતિક્કન્તરૂપસઞ્ઞિસ્સ. સબ્બકાયપ્પહાયિનોતિ તદઙ્ગવિક્ખમ્ભનવસેન સબ્બરૂપકાયપ્પહાયિનો, પહીનરૂપભવપટિસન્ધિકસ્સાતિ અધિપ્પાયો. નત્થિ કિઞ્ચીતિ પસ્સતોતિ વિઞ્ઞાણાભાવવિપસ્સનેન ‘‘નત્થિ કિઞ્ચી’’તિ પસ્સતો, આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનલાભિનોતિ વુત્તં હોતિ. ઞાણં સક્કાનુપુચ્છામીતિ સક્કાતિ ભગવન્તં આલપન્તો આહ. તસ્સ પુગ્ગલસ્સ ઞાણં પુચ્છામિ, કીદિસં પુચ્છિતબ્બન્તિ. કથં નેય્યોતિ કથં સો નેતબ્બો, કથમસ્સ ઉત્તરિઞાણં ઉપ્પાદેતબ્બન્તિ.
1119-20.Yoatītanti posālasuttaṃ. Tattha yo atītaṃ ādisatīti yo bhagavā attano ca paresañca ‘‘ekampi jāti’’ntiādibhedaṃ atītaṃ ādisati. Vibhūtarūpasaññissāti samatikkantarūpasaññissa. Sabbakāyappahāyinoti tadaṅgavikkhambhanavasena sabbarūpakāyappahāyino, pahīnarūpabhavapaṭisandhikassāti adhippāyo. Natthi kiñcīti passatoti viññāṇābhāvavipassanena ‘‘natthi kiñcī’’ti passato, ākiñcaññāyatanalābhinoti vuttaṃ hoti. Ñāṇaṃ sakkānupucchāmīti sakkāti bhagavantaṃ ālapanto āha. Tassa puggalassa ñāṇaṃ pucchāmi, kīdisaṃ pucchitabbanti. Kathaṃ neyyoti kathaṃ so netabbo, kathamassa uttariñāṇaṃ uppādetabbanti.
૧૧૨૧. અથસ્સ ભગવા તાદિસે પુગ્ગલે અત્તનો અપ્પટિહતઞાણતં પકાસેત્વા તં ઞાણં બ્યાકાતું ગાથાદ્વયમાહ. તત્થ વિઞ્ઞાણટ્ઠિતિયો સબ્બા, અભિજાનં તથાગતોતિ અભિસઙ્ખારવસેન ચતસ્સો પટિસન્ધિવસેન સત્તાતિ એવં સબ્બા વિઞ્ઞાણટ્ઠિતિયો અભિજાનન્તો તથાગતો. તિટ્ઠન્તમેનં જાનાતીતિ કમ્માભિસઙ્ખારવસેન તિટ્ઠન્તં એતં પુગ્ગલં જાનાતિ ‘‘આયતિં અયં એવંગતિકો ભવિસ્સતી’’તિ. વિમુત્તન્તિ આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનાદીસુ અધિમુત્તં. તપ્પરાયણન્તિ તમ્મયં.
1121. Athassa bhagavā tādise puggale attano appaṭihatañāṇataṃ pakāsetvā taṃ ñāṇaṃ byākātuṃ gāthādvayamāha. Tattha viññāṇaṭṭhitiyo sabbā, abhijānaṃ tathāgatoti abhisaṅkhāravasena catasso paṭisandhivasena sattāti evaṃ sabbā viññāṇaṭṭhitiyo abhijānanto tathāgato. Tiṭṭhantamenaṃ jānātīti kammābhisaṅkhāravasena tiṭṭhantaṃ etaṃ puggalaṃ jānāti ‘‘āyatiṃ ayaṃ evaṃgatiko bhavissatī’’ti. Vimuttanti ākiñcaññāyatanādīsu adhimuttaṃ. Tapparāyaṇanti tammayaṃ.
૧૧૨૨. આકિઞ્ચઞ્ઞસમ્ભવં ઞત્વાતિ આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનજનકં કમ્માભિસઙ્ખારં ઞત્વા ‘‘કિન્તિ પલિબોધો અય’’ન્તિ. નન્દી સંયોજનં ઇતીતિ યા ચ તત્થ અરૂપરાગસઙ્ખાતા નન્દી, તઞ્ચ સંયોજનં ઇતિ ઞત્વા. તતો તત્થ વિપસ્સતીતિ તતો આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનસમાપત્તિતો વુટ્ઠહિત્વા તં સમાપત્તિં અનિચ્ચાદિવસેન વિપસ્સતિ. એતં ઞાણં તથં તસ્સાતિ એતં તસ્સ પુગ્ગલસ્સ એવં વિપસ્સતો અનુક્કમેનેવ ઉપ્પન્નં અરહત્તઞાણં અવિપરીતં. વુસીમતોતિ વુસિતવન્તસ્સ. સેસં સબ્બત્થ પાકટમેવ.
1122.Ākiñcaññasambhavaṃ ñatvāti ākiñcaññāyatanajanakaṃ kammābhisaṅkhāraṃ ñatvā ‘‘kinti palibodho aya’’nti. Nandī saṃyojanaṃ itīti yā ca tattha arūparāgasaṅkhātā nandī, tañca saṃyojanaṃ iti ñatvā. Tato tattha vipassatīti tato ākiñcaññāyatanasamāpattito vuṭṭhahitvā taṃ samāpattiṃ aniccādivasena vipassati. Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassāti etaṃ tassa puggalassa evaṃ vipassato anukkameneva uppannaṃ arahattañāṇaṃ aviparītaṃ. Vusīmatoti vusitavantassa. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
એવં ભગવા ઇમમ્પિ સુત્તં અરહત્તનિકૂટેનેવ દેસેસિ. દેસનાપરિયોસાને ચ પુબ્બસદિસો એવ ધમ્માભિસમયો અહોસીતિ.
Evaṃ bhagavā imampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ca pubbasadiso eva dhammābhisamayo ahosīti.
પરમત્થજોતિકાય ખુદ્દક-અટ્ઠકથાય
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથાય પોસાલસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Suttanipāta-aṭṭhakathāya posālasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi / ૧૪. પોસાલમાણવપુચ્છા • 14. Posālamāṇavapucchā