Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ౩. తతియపణ్ణాసకం

    3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ

    (౧౧) ౧. సమ్బోధవగ్గో

    (11) 1. Sambodhavaggo

    ౧-౩. పుబ్బేవసమ్బోధసుత్తాదివణ్ణనా

    1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā

    ౧౦౪-౧౦౬. తతియస్స పఠమే సమ్బోధితో పుబ్బేవాతి సమ్బోధో వుచ్చతి చతూసు మగ్గేసు ఞాణం ‘‘సామం సమ్మా బుజ్ఝి ఏతేనా’’తి కత్వా, తతో పుబ్బేయేవాతి అత్థో. తేనాహ ‘‘అరియమగ్గప్పత్తితో అపరభాగేయేవా’’తి. బోధిసత్తస్సేవ సతోతి ఏత్థ యథా ఉదకతో ఉగ్గన్త్వా ఠితం పరిపాకగతం పదుమం సూరియరస్మిసమ్ఫస్సేన అవస్సం బుజ్ఝిస్సతీతి బుజ్ఝనకపదుమన్తి వుచ్చతి. ఏవం బుద్ధానం సన్తికే బ్యాకరణస్స లద్ధత్తా అవస్సం అనన్తరాయేన పారమియో పూరేత్వా బుజ్ఝిస్సతీతి బుజ్ఝనకసత్తోతి బోధిసత్తో. తేనాహ ‘‘బుజ్ఝనకసత్తస్సేవ…పే॰… ఆరభన్తస్సేవ సతో’’తి. యా వా ఏసా చతుమగ్గఞాణసఙ్ఖాతా బోధి, ‘‘తం బోధిం కుదాస్సు నామాహం పాపుణిస్సామీ’’తి పత్థయమానో పటిపజ్జతీతి బోధియం సత్తో ఆసత్తోతిపి బోధిసత్తో. తేనాహ ‘‘సమ్బోధియా వా సత్తస్సేవ లగ్గస్సేవ సతో’’తి.

    104-106. Tatiyassa paṭhame sambodhito pubbevāti sambodho vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ ‘‘sāmaṃ sammā bujjhi etenā’’ti katvā, tato pubbeyevāti attho. Tenāha ‘‘ariyamaggappattito aparabhāgeyevā’’ti. Bodhisattasseva satoti ettha yathā udakato uggantvā ṭhitaṃ paripākagataṃ padumaṃ sūriyarasmisamphassena avassaṃ bujjhissatīti bujjhanakapadumanti vuccati. Evaṃ buddhānaṃ santike byākaraṇassa laddhattā avassaṃ anantarāyena pāramiyo pūretvā bujjhissatīti bujjhanakasattoti bodhisatto. Tenāha ‘‘bujjhanakasattasseva…pe… ārabhantasseva sato’’ti. Yā vā esā catumaggañāṇasaṅkhātā bodhi, ‘‘taṃ bodhiṃ kudāssu nāmāhaṃ pāpuṇissāmī’’ti patthayamāno paṭipajjatīti bodhiyaṃ satto āsattotipi bodhisatto. Tenāha ‘‘sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato’’ti.

    అథ వా బోధీతి ఞాణం ‘‘బుజ్ఝతి ఏతేనా’’తి కత్వా, బోధిమా సత్తో బోధిసత్తో, పురిమపదే ఉత్తరపదలోపం కత్వా యథా ‘‘ఞాణసత్తో’’తి, ఞాణవా పఞ్ఞవా పణ్డితో సత్తోతి అత్థో. బుద్ధానఞ్హి పాదమూలే అభినీహారతో పట్ఠాయ పణ్డితోవ సో సత్తో, న అన్ధబాలోతి బోధిసత్తో. ఏవం గుణవతో ఉప్పన్ననామవసేన బోధిసత్తస్సేవ సతో. అస్సాదీయతీతి అస్సాదో, సుఖం. తఞ్చ సాతాకారలక్ఖణన్తి ఆహ ‘‘అస్సాదోతి మధురాకారో’’తి. ఛన్దరాగో వినీయతి చేవ పహీయతి చ ఏత్థాతి నిబ్బానం ‘‘ఛన్దరాగవినయో ఛన్దరాగప్పహానఞ్చా’’తి వుచ్చతి. తేనాహ ‘‘నిబ్బాన’’న్తిఆది. తత్థ ఆగమ్మాతి ఇదం యో జనో రాగం వినేతి పజహతి చ, తస్స ఆరమ్మణకరణం సన్ధాయ వుత్తం. దుతియతతియాని ఉత్తానత్థానేవ.

    Atha vā bodhīti ñāṇaṃ ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā, bodhimā satto bodhisatto, purimapade uttarapadalopaṃ katvā yathā ‘‘ñāṇasatto’’ti, ñāṇavā paññavā paṇḍito sattoti attho. Buddhānañhi pādamūle abhinīhārato paṭṭhāya paṇḍitova so satto, na andhabāloti bodhisatto. Evaṃ guṇavato uppannanāmavasena bodhisattasseva sato. Assādīyatīti assādo, sukhaṃ. Tañca sātākāralakkhaṇanti āha ‘‘assādoti madhurākāro’’ti. Chandarāgo vinīyati ceva pahīyati ca etthāti nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahānañcā’’ti vuccati. Tenāha ‘‘nibbāna’’ntiādi. Tattha āgammāti idaṃ yo jano rāgaṃ vineti pajahati ca, tassa ārammaṇakaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Dutiyatatiyāni uttānatthāneva.

    పుబ్బేవసమ్బోధసుత్తాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
    ౧. పుబ్బేవసమ్బోధసుత్తవణ్ణనా • 1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
    ౨. పఠమఅస్సాదసుత్తవణ్ణనా • 2. Paṭhamaassādasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact