Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ૩. તતિયપણ્ણાસકં

    3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ

    (૧૧) ૧. સમ્બોધવગ્ગો

    (11) 1. Sambodhavaggo

    ૧-૩. પુબ્બેવસમ્બોધસુત્તાદિવણ્ણના

    1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā

    ૧૦૪-૧૦૬. તતિયસ્સ પઠમે સમ્બોધિતો પુબ્બેવાતિ સમ્બોધો વુચ્ચતિ ચતૂસુ મગ્ગેસુ ઞાણં ‘‘સામં સમ્મા બુજ્ઝિ એતેના’’તિ કત્વા, તતો પુબ્બેયેવાતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘અરિયમગ્ગપ્પત્તિતો અપરભાગેયેવા’’તિ. બોધિસત્તસ્સેવ સતોતિ એત્થ યથા ઉદકતો ઉગ્ગન્ત્વા ઠિતં પરિપાકગતં પદુમં સૂરિયરસ્મિસમ્ફસ્સેન અવસ્સં બુજ્ઝિસ્સતીતિ બુજ્ઝનકપદુમન્તિ વુચ્ચતિ. એવં બુદ્ધાનં સન્તિકે બ્યાકરણસ્સ લદ્ધત્તા અવસ્સં અનન્તરાયેન પારમિયો પૂરેત્વા બુજ્ઝિસ્સતીતિ બુજ્ઝનકસત્તોતિ બોધિસત્તો. તેનાહ ‘‘બુજ્ઝનકસત્તસ્સેવ…પે॰… આરભન્તસ્સેવ સતો’’તિ. યા વા એસા ચતુમગ્ગઞાણસઙ્ખાતા બોધિ, ‘‘તં બોધિં કુદાસ્સુ નામાહં પાપુણિસ્સામી’’તિ પત્થયમાનો પટિપજ્જતીતિ બોધિયં સત્તો આસત્તોતિપિ બોધિસત્તો. તેનાહ ‘‘સમ્બોધિયા વા સત્તસ્સેવ લગ્ગસ્સેવ સતો’’તિ.

    104-106. Tatiyassa paṭhame sambodhito pubbevāti sambodho vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ ‘‘sāmaṃ sammā bujjhi etenā’’ti katvā, tato pubbeyevāti attho. Tenāha ‘‘ariyamaggappattito aparabhāgeyevā’’ti. Bodhisattasseva satoti ettha yathā udakato uggantvā ṭhitaṃ paripākagataṃ padumaṃ sūriyarasmisamphassena avassaṃ bujjhissatīti bujjhanakapadumanti vuccati. Evaṃ buddhānaṃ santike byākaraṇassa laddhattā avassaṃ anantarāyena pāramiyo pūretvā bujjhissatīti bujjhanakasattoti bodhisatto. Tenāha ‘‘bujjhanakasattasseva…pe… ārabhantasseva sato’’ti. Yā vā esā catumaggañāṇasaṅkhātā bodhi, ‘‘taṃ bodhiṃ kudāssu nāmāhaṃ pāpuṇissāmī’’ti patthayamāno paṭipajjatīti bodhiyaṃ satto āsattotipi bodhisatto. Tenāha ‘‘sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato’’ti.

    અથ વા બોધીતિ ઞાણં ‘‘બુજ્ઝતિ એતેના’’તિ કત્વા, બોધિમા સત્તો બોધિસત્તો, પુરિમપદે ઉત્તરપદલોપં કત્વા યથા ‘‘ઞાણસત્તો’’તિ, ઞાણવા પઞ્ઞવા પણ્ડિતો સત્તોતિ અત્થો. બુદ્ધાનઞ્હિ પાદમૂલે અભિનીહારતો પટ્ઠાય પણ્ડિતોવ સો સત્તો, ન અન્ધબાલોતિ બોધિસત્તો. એવં ગુણવતો ઉપ્પન્નનામવસેન બોધિસત્તસ્સેવ સતો. અસ્સાદીયતીતિ અસ્સાદો, સુખં. તઞ્ચ સાતાકારલક્ખણન્તિ આહ ‘‘અસ્સાદોતિ મધુરાકારો’’તિ. છન્દરાગો વિનીયતિ ચેવ પહીયતિ ચ એત્થાતિ નિબ્બાનં ‘‘છન્દરાગવિનયો છન્દરાગપ્પહાનઞ્ચા’’તિ વુચ્ચતિ. તેનાહ ‘‘નિબ્બાન’’ન્તિઆદિ. તત્થ આગમ્માતિ ઇદં યો જનો રાગં વિનેતિ પજહતિ ચ, તસ્સ આરમ્મણકરણં સન્ધાય વુત્તં. દુતિયતતિયાનિ ઉત્તાનત્થાનેવ.

    Atha vā bodhīti ñāṇaṃ ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā, bodhimā satto bodhisatto, purimapade uttarapadalopaṃ katvā yathā ‘‘ñāṇasatto’’ti, ñāṇavā paññavā paṇḍito sattoti attho. Buddhānañhi pādamūle abhinīhārato paṭṭhāya paṇḍitova so satto, na andhabāloti bodhisatto. Evaṃ guṇavato uppannanāmavasena bodhisattasseva sato. Assādīyatīti assādo, sukhaṃ. Tañca sātākāralakkhaṇanti āha ‘‘assādoti madhurākāro’’ti. Chandarāgo vinīyati ceva pahīyati ca etthāti nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahānañcā’’ti vuccati. Tenāha ‘‘nibbāna’’ntiādi. Tattha āgammāti idaṃ yo jano rāgaṃ vineti pajahati ca, tassa ārammaṇakaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Dutiyatatiyāni uttānatthāneva.

    પુબ્બેવસમ્બોધસુત્તાદિવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
    ૧. પુબ્બેવસમ્બોધસુત્તવણ્ણના • 1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
    ૨. પઠમઅસ્સાદસુત્તવણ્ણના • 2. Paṭhamaassādasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact