| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ખન્ધકપુચ્છાવારો
Khandhakapucchāvāro
પુચ્છાવિસ્સજ્જનાવણ્ણના
Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
૩૨૦. ઉપસમ્પદક્ખન્ધકન્તિ મહાખન્ધકં. ‘‘નિદાનેન ચ નિદ્દેસેન ચ સદ્ધિ’’ન્તિ ઇમિના સહ નિદાનેનાતિ સનિદાનં, સહ નિદ્દેસેનાતિ સનિદ્દેસન્તિ વચનત્થં દસ્સેતિ. એત્થ નિદાનેનાતિ સિક્ખાપદપઞ્ઞત્તિદેસસઙ્ખાતેન નિદાનેન. નિદ્દેસેનાતિ પુગ્ગલાદિનિદ્દેસેન. તત્થાતિ ઉપસમ્પદક્ખન્ધકે. સમુક્કટ્ઠપદાનન્તિ એત્થ સમુક્કટ્ઠસદ્દો ઉત્તમપરિયાયોતિ આહ ‘‘ઉત્તમાની’’તિ. પદાનીતિ ‘‘ન ભિક્ખવે ઊનવીસતિવસ્સો પુગ્ગલો ઉપસમ્પાદેતબ્બો’’તિ (પાચિ॰ ૪૦૨-૪૦૩; મહાવ॰ ૧૨૪) આદિના નયેન વુત્તાનિ પદાનિ. ઇમેહિ પદેહિ ‘‘સમુક્કટ્ઠાનિ પદાનિ સમુક્કટ્ઠપદાની’’તિ વચનત્થં દસ્સેતિ. ઇતીતિ અયમત્થો. કસ્મા પનેત્થ ‘‘સમુક્કટ્ઠપદાનં કતિ આપત્તિયો’’તિ પદાનમેવ સામિવસેન નિદ્દેસો કતો, નનુ આપત્તિયો નામ પુગ્ગલાનઞ્ઞેવ હોન્તીતિ આહ ‘‘યેન યેન હી’’તિઆદિ. હીતિ યસ્મા. યેન યેન પદેન પઞ્ઞત્તાતિ સમ્બન્ધો. સા સાતિ આપત્તિ. દ્વે આપત્તિયોતિ એત્થ દ્વિન્નં આપત્તીનં સરૂપં દસ્સેન્તો આહ ‘‘પાચિત્તિયં, દુક્કટ’’ન્તિ.
320.Upasampadakkhandhakanti mahākhandhakaṃ. ‘‘Nidānena ca niddesena ca saddhi’’nti iminā saha nidānenāti sanidānaṃ, saha niddesenāti saniddesanti vacanatthaṃ dasseti. Ettha nidānenāti sikkhāpadapaññattidesasaṅkhātena nidānena. Niddesenāti puggalādiniddesena. Tatthāti upasampadakkhandhake. Samukkaṭṭhapadānanti ettha samukkaṭṭhasaddo uttamapariyāyoti āha ‘‘uttamānī’’ti. Padānīti ‘‘na bhikkhave ūnavīsativasso puggalo upasampādetabbo’’ti (pāci. 402-403; mahāva. 124) ādinā nayena vuttāni padāni. Imehi padehi ‘‘samukkaṭṭhāni padāni samukkaṭṭhapadānī’’ti vacanatthaṃ dasseti. Itīti ayamattho. Kasmā panettha ‘‘samukkaṭṭhapadānaṃ kati āpattiyo’’ti padānameva sāmivasena niddeso kato, nanu āpattiyo nāma puggalānaññeva hontīti āha ‘‘yena yena hī’’tiādi. Hīti yasmā. Yena yena padena paññattāti sambandho. Sā sāti āpatti. Dve āpattiyoti ettha dvinnaṃ āpattīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘pācittiyaṃ, dukkaṭa’’nti.
નસ્સન્તેતેતિ નસ્સન્તુ એતે. વિનસ્સન્તેતેતિ વિનસ્સન્તુ એતે ભિક્ખૂતિ અત્થો. તેહીતિ ભિક્ખૂહિ. વદતોતિ વદન્તાનં. સેસેસુ ઉપોસથકરણેસૂતિ સમ્બન્ધો. ‘‘દુક્કટાપત્તિયેવા’’તિ ઇમિના એકા આપત્તીતિ એત્થ અત્થપકરણાદિવસેન દુક્કટાપત્તિયેવાતિ દસ્સેતિ.
Nassanteteti nassantu ete. Vinassanteteti vinassantu ete bhikkhūti attho. Tehīti bhikkhūhi. Vadatoti vadantānaṃ. Sesesu uposathakaraṇesūti sambandho. ‘‘Dukkaṭāpattiyevā’’ti iminā ekā āpattīti ettha atthapakaraṇādivasena dukkaṭāpattiyevāti dasseti.
પવારણક્ખન્ધકેપીતિ પિસદ્દો ઉપોસથક્ખન્ધકં અપેક્ખતિ.
Pavāraṇakkhandhakepīti pisaddo uposathakkhandhakaṃ apekkhati.
ચમ્મસંયુત્તેપીતિ ચમ્મેન સંયુત્તં કત્વા દેસિતે ખન્ધકેપિ, ચમ્મક્ખન્ધકેપીતિ અત્થો. પિસદ્દો પવારણક્ખન્ધકં અપેક્ખતિ. ભેસજ્જક્ખન્ધકેપીતિ પિસદ્દો ચમ્મક્ખન્ધકં અપેક્ખતિ. સમન્તાતિ અઙ્ગજાતસ્સ સમન્તતો.
Cammasaṃyuttepīti cammena saṃyuttaṃ katvā desite khandhakepi, cammakkhandhakepīti attho. Pisaddo pavāraṇakkhandhakaṃ apekkhati. Bhesajjakkhandhakepīti pisaddo cammakkhandhakaṃ apekkhati. Samantāti aṅgajātassa samantato.
તત્થાતિ કથિનક્ખન્ધકે. ચીવરસંયુત્તેતિ ચીવરક્ખન્ધકે.
Tatthāti kathinakkhandhake. Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
ચમ્પેય્યકેતિ ચમ્પેય્યક્ખન્ધકે. સમુચ્ચયક્ખન્ધકેસુપીતિ પિસદ્દો ચમ્પેય્યક્ખન્ધકં અપેક્ખતિ.
Campeyyaketi campeyyakkhandhake. Samuccayakkhandhakesupīti pisaddo campeyyakkhandhakaṃ apekkhati.
સમથક્ખન્ધકે ઇમા દ્વે આપત્તિયો હોન્તીતિ યોજના. એસેવ નયો સેસેસુપિ. ખુદ્દકવત્થુકેતિ ખુદ્દકવત્થુક્ખન્ધકે. ગરુભણ્ડવિસ્સજ્જનેતિ ગરુભણ્ડસ્સ વિસ્સજ્જને.
Samathakkhandhake imā dve āpattiyo hontīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Khuddakavatthuketi khuddakavatthukkhandhake. Garubhaṇḍavissajjaneti garubhaṇḍassa vissajjane.
સઙ્ઘભેદેતિ સઙ્ઘભેદક્ખન્ધકે. ‘‘સમાચારં પુચ્છિસ્સન્તિ વુત્તે વત્તક્ખન્ધકે’’તિ ઇમિના સમાચારસદ્દેન વત્તક્ખન્ધકં ગહેતબ્બન્તિ દસ્સેતિ. સાતિ દુક્કટાપત્તિ. ‘‘તથા’’તિ પદેન ‘‘એકા દુક્કટાપત્તિયેવા’’તિ પદં અતિદિસતિ. ‘‘પાતિમોક્ખટ્ઠપને’’તિ ઇમિના પાળિયં ઠપનં પુચ્છિસ્સન્તિ એત્થ ‘‘પાતિમોક્ખ’’ન્તિઆદિપદસ્સ લોપં દસ્સેતિ. પઞ્ચસતિકસત્તસતિકેસૂતિ પઞ્ચસતિકક્ખન્ધકસત્તસતિકક્ખન્ધકેસુ. આરોપિતોતિ એત્થ રુપધાતુયા દ્વિકમ્મિકત્તા, ન્યાદિગણત્તા ચ ‘‘ધમ્મો’’તિ પધાનકમ્મમેવ વુત્તં, ન ‘‘સઙ્ગહ’’ન્તિ અપધાનકમ્મં. તેન વુત્તં ‘‘ધમ્મો સઙ્ગહ’’ન્તિ. તત્થાતિ પઞ્ચસતિકસત્તસતિકેસુ.
Saṅghabhedeti saṅghabhedakkhandhake. ‘‘Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake’’ti iminā samācārasaddena vattakkhandhakaṃ gahetabbanti dasseti. Sāti dukkaṭāpatti. ‘‘Tathā’’ti padena ‘‘ekā dukkaṭāpattiyevā’’ti padaṃ atidisati. ‘‘Pātimokkhaṭṭhapane’’ti iminā pāḷiyaṃ ṭhapanaṃ pucchissanti ettha ‘‘pātimokkha’’ntiādipadassa lopaṃ dasseti. Pañcasatikasattasatikesūti pañcasatikakkhandhakasattasatikakkhandhakesu. Āropitoti ettha rupadhātuyā dvikammikattā, nyādigaṇattā ca ‘‘dhammo’’ti padhānakammameva vuttaṃ, na ‘‘saṅgaha’’nti apadhānakammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘dhammo saṅgaha’’nti. Tatthāti pañcasatikasattasatikesu.
ઇતિ ખન્ધકપુચ્છાવણ્ણનાય યોજના સમત્તા.
Iti khandhakapucchāvaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi / ખન્ધકપુચ્છાવારો • Khandhakapucchāvāro
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā / પુચ્છાવિસ્સજ્જનાવણ્ણના • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / પુચ્છાવિસ્સજ્જનાવણ્ણના • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / પુચ્છાવિસ્સજ્જનાવણ્ણના • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / પુચ્છાવિસ્સજ્જનાવણ્ણના • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
