Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā

    மஹாவக்³கோ³

    Mahāvaggo

    1. புக்³க³லகதா²

    1. Puggalakathā

    1. ஸுத்³த⁴ஸச்சிகட்டோ²

    1. Suddhasaccikaṭṭho

    1. அனுலோமபச்சனீகவண்ணனா

    1. Anulomapaccanīkavaṇṇanā

    1. தத்த² புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னாதி அயங் புச்சா². ஆமந்தாதி அயங் படிஜானநா. கஸ்ஸ பனாயங் புச்சா², கஸ்ஸ படிஜானநாதி? அஸுகஸ்ஸாதி ந வத்தப்³பா³. ப⁴க³வதா ஹி இமஸ்மிங் பகரணே நானப்பகாரானங் லத்³தீ⁴னங் விஸோத⁴னத்த²ங் தந்திவஸேன மாதிகா ட²பிதா. ஸா தே²ரேன ஸத்தா²ரா தி³ன்னநயே ட²த்வா தந்திவஸேன விப⁴த்தா. ந ஹி தே²ரோ யத்தகா எத்த² வாத³மக்³கா³ த³ஸ்ஸிதா, தத்தகேஹி வாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் வாதே³ன விக்³கா³ஹிககத²ங் கதே²ஸி. ஏவங் ஸந்தேபி பன தாஸங் தாஸங் கதா²னங் அத்த²ஸ்ஸ ஸுகா²வதா⁴ரணத்த²ங் ஸகவாதீ³புச்சா², பரவாதீ³புச்சா², ஸகவாதீ³படிஞ்ஞா, பரவாதீ³படிஞ்ஞாதி ஏவங் விபா⁴க³ங் த³ஸ்ஸெத்வாவ அத்த²வண்ணனங் கரிஸ்ஸாம.

    1. Tattha puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthenāti ayaṃ pucchā. Āmantāti ayaṃ paṭijānanā. Kassa panāyaṃ pucchā, kassa paṭijānanāti? Asukassāti na vattabbā. Bhagavatā hi imasmiṃ pakaraṇe nānappakārānaṃ laddhīnaṃ visodhanatthaṃ tantivasena mātikā ṭhapitā. Sā therena satthārā dinnanaye ṭhatvā tantivasena vibhattā. Na hi thero yattakā ettha vādamaggā dassitā, tattakehi vādīhi saddhiṃ vādena viggāhikakathaṃ kathesi. Evaṃ santepi pana tāsaṃ tāsaṃ kathānaṃ atthassa sukhāvadhāraṇatthaṃ sakavādīpucchā, paravādīpucchā, sakavādīpaṭiññā, paravādīpaṭiññāti evaṃ vibhāgaṃ dassetvāva atthavaṇṇanaṃ karissāma.

    புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னாதி ஹி அயங் ஸகவாதீ³புச்சா². தாய ‘‘யே அத்தி² புக்³க³லோதி ஏவங்லத்³தி⁴கா புக்³க³லவாதி³னோ, தே ஏவங் புச்சி²தப்³பா³’’தி தீ³பேதி. கே பன புக்³க³லவாதி³னோதி? ஸாஸனே வஜ்ஜிபுத்தகா சேவ ஸமிதியா ச ப³ஹித்³தா⁴ ச ப³ஹூ அஞ்ஞதித்தி²யா. தத்த² புக்³க³லோதி அத்தா, ஸத்தோ ஜீவோ. உபலப்³ப⁴தீதி பஞ்ஞாய உபக³ந்த்வா லப்³ப⁴தி, ஞாயதீதி அத்தோ². ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னாதி எத்த² ஸச்சிகட்டோ²தி மாயாமரீசிஆத³யோ விய அபூ⁴தாகாரேன அக்³க³ஹேதப்³போ³ பூ⁴தட்டோ². பரமத்தோ²தி அனுஸ்ஸவாதி³வஸேன அக்³க³ஹேதப்³போ³ உத்தமத்தோ². உப⁴யேனாபி யோ பரதோ ‘‘புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ன, ரூபஞ்ச உபலப்³ப⁴தீ’’திஆதி³னா க²ந்தா⁴யதனதா⁴துஇந்த்³ரியவஸேன ஸத்தபஞ்ஞாஸவிதோ⁴ த⁴ம்மப்பபே⁴தோ³ த³ஸ்ஸிதோ . யதா² ஸோ பூ⁴தேன ஸபா⁴வட்டே²ன உபலப்³ப⁴தி, ஏவங் தவ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி புச்ச²தி. பரவாதீ³ ஆமந்தாதி படிஜானாதி. படிஜானநஞ்ஹி கத்த²சி ‘‘ஆம, ப⁴ந்தே’’தி ஆக³ச்ச²தி, கத்த²சி ‘‘ஆமோ’’தி படிஜானநங் ஆக³ச்ச²தி. இத⁴ பன ‘‘ஆமந்தா’’தி ஆக³தங். தத்ராயங் அதி⁴ப்பாயோ – ஸோ ஹி யங் தங் பரதோ வுத்தங் ப⁴க³வதா – ‘‘அத்தி² புக்³க³லோ அத்தஹிதாய படிபன்னோ’’தி ஸுத்தங் ஆக³தங், தங் க³ஹெத்வா யஸ்மா பன ப⁴க³வா ஸச்சவாதீ³ ந விஸங்வாத³னபுரெக்கா²ரோ வாசங் பா⁴ஸதி, நாபி அனுஸ்ஸவாதி³வஸேன த⁴ம்மங் தே³ஸேதி, ஸதே³வகங் பன லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதே³தி, தஸ்மா யோ தேன வுத்தோ ‘‘அத்தி² புக்³க³லோ அத்தஹிதாய படிபன்னோ’’தி, ஸோ ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னேவ அத்தீ²தி லத்³தி⁴ங் க³ஹெத்வா ‘‘ஆமந்தா’’தி படிஜானாதி.

    Puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthenāti hi ayaṃ sakavādīpucchā. Tāya ‘‘ye atthi puggaloti evaṃladdhikā puggalavādino, te evaṃ pucchitabbā’’ti dīpeti. Ke pana puggalavādinoti? Sāsane vajjiputtakā ceva samitiyā ca bahiddhā ca bahū aññatitthiyā. Tattha puggaloti attā, satto jīvo. Upalabbhatīti paññāya upagantvā labbhati, ñāyatīti attho. Saccikaṭṭhaparamatthenāti ettha saccikaṭṭhoti māyāmarīciādayo viya abhūtākārena aggahetabbo bhūtaṭṭho. Paramatthoti anussavādivasena aggahetabbo uttamattho. Ubhayenāpi yo parato ‘‘puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthena, rūpañca upalabbhatī’’tiādinā khandhāyatanadhātuindriyavasena sattapaññāsavidho dhammappabhedo dassito . Yathā so bhūtena sabhāvaṭṭhena upalabbhati, evaṃ tava puggalo upalabbhatīti pucchati. Paravādī āmantāti paṭijānāti. Paṭijānanañhi katthaci ‘‘āma, bhante’’ti āgacchati, katthaci ‘‘āmo’’ti paṭijānanaṃ āgacchati. Idha pana ‘‘āmantā’’ti āgataṃ. Tatrāyaṃ adhippāyo – so hi yaṃ taṃ parato vuttaṃ bhagavatā – ‘‘atthi puggalo attahitāya paṭipanno’’ti suttaṃ āgataṃ, taṃ gahetvā yasmā pana bhagavā saccavādī na visaṃvādanapurekkhāro vācaṃ bhāsati, nāpi anussavādivasena dhammaṃ deseti, sadevakaṃ pana lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti, tasmā yo tena vutto ‘‘atthi puggalo attahitāya paṭipanno’’ti, so saccikaṭṭhaparamattheneva atthīti laddhiṃ gahetvā ‘‘āmantā’’ti paṭijānāti.

    அத²ஸ்ஸ தாதி³ஸஸ்ஸ லேஸவசனஸ்ஸ ச²லவாத³ஸ்ஸ ஓகாஸங் அத³த³மானோ ஸகவாதீ³ யோ ஸச்சிகட்டோ²திஆதி³மாஹ. தத்ராயங் அதி⁴ப்பாயோ – ய்வாயங் பரதோ ‘‘ஸப்பச்சயோ அப்பச்சயோ, ஸங்க²தோ அஸங்க²தோ, ஸஸ்ஸதோ, அஸஸ்ஸதோ ஸனிமித்தோ அனிமித்தோ’’தி ஏவங் பரிதீ³பிதோ ரூபாதி³ஸத்தபஞ்ஞாஸவிதோ⁴ த⁴ம்மப்பபே⁴தோ³ ஆக³தோ; ந ஸம்முதிஸச்சவஸேன, நாபி அனுஸ்ஸவாதி³வஸேன க³ஹேதப்³போ³. அத்தனோ பன பூ⁴ததாய ஏவ ஸச்சிகட்டோ², அத்தபச்சக்க²தாய ச பரமத்தோ². தங் ஸந்தா⁴யாஹ – ‘‘யோ ஸச்சிகட்டோ² பரமத்தோ², ததோ ஸோ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னா’’தி.

    Athassa tādisassa lesavacanassa chalavādassa okāsaṃ adadamāno sakavādī yo saccikaṭṭhotiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – yvāyaṃ parato ‘‘sappaccayo appaccayo, saṅkhato asaṅkhato, sassato, asassato sanimitto animitto’’ti evaṃ paridīpito rūpādisattapaññāsavidho dhammappabhedo āgato; na sammutisaccavasena, nāpi anussavādivasena gahetabbo. Attano pana bhūtatāya eva saccikaṭṭho, attapaccakkhatāya ca paramattho. Taṃ sandhāyāha – ‘‘yo saccikaṭṭho paramattho, tato so puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthenā’’ti.

    ததோதி கரணவசனமேதங், தஸ்மா தேன ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ன ஸோ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி அயமெத்த² அத்தோ². இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ருப்பனாதி³பே⁴தே³ன வா ஸப்பச்சயாதி³பே⁴தே³ன வா ஆகாரேன யோ ஸச்சிகட்ட²பரமத்தோ² உபலப்³ப⁴தி, கிங் தே புக்³க³லோபி தேனாகாரேன உபலப்³ப⁴தீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³தி அவஜானநா பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸோ ஹி ததா²ரூபங் புக்³க³லங் அனிச்ச²ந்தோ அவஜானாதி. தத்ராயங் பத³ச்சே²தோ³ – ‘ந ஹி ஏவங் வத்தப்³பே³’தி, ந ஹி ஏவந்திபி வட்டதி. த்³வின்னம்பி ஏவங் ந வத்தப்³போ³தி அத்தோ².

    Tatoti karaṇavacanametaṃ, tasmā tena saccikaṭṭhaparamatthena so puggalo upalabbhatīti ayamettha attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – ruppanādibhedena vā sappaccayādibhedena vā ākārena yo saccikaṭṭhaparamattho upalabbhati, kiṃ te puggalopi tenākārena upalabbhatīti? Na hevaṃ vattabbeti avajānanā paravādissa. So hi tathārūpaṃ puggalaṃ anicchanto avajānāti. Tatrāyaṃ padacchedo – ‘na hi evaṃ vattabbe’ti, na hi evantipi vaṭṭati. Dvinnampi evaṃ na vattabboti attho.

    ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹந்தி ஸகவாதி³வசனங். யஸ்மா தே புரிமாய வத்தப்³ப³படிஞ்ஞாய பச்சி²மா நவத்தப்³ப³படிஞ்ஞா, பச்சி²மாய ச புரிமா ந ஸந்தி⁴யதி, தஸ்மாபி நிக்³க³ஹங் பத்தோ. தங் நிக்³க³ஹங் தோ³ஸங் அபராத⁴ங் ஸம்படிச்சா²ஹீதி அத்தோ². ஏவங் நிக்³க³ஹங் ஆஜானாபெத்வா இதா³னி தங் ட²பனாய சேவ அனுலோமபடிலோமதோ பாபனாரோபனானஞ்ச வஸேன பாகடங் கரொந்தோ ஹஞ்சி புக்³க³லோதிஆதி³மாஹ. தத்த² ஹஞ்சி புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி யதி³ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி, ஸசே புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னாதி அத்தோ². அயங் தாவ பரவாதீ³பக்க²ஸ்ஸ ட²பனதோ நிக்³க³ஹபாபனாரோபனானங் லக்க²ணபூ⁴தா அனுலோமட²பனா நாம. தேன வத ரேதிஆதி³ அனுலோமபக்கே² நிக்³க³ஹஸ்ஸ பாபிதத்தா அனுலோமபாபனா நாம. தத்த² தேனாதி காரணவசனங். வதாதி ஓகப்பனவசனங். ரேதி ஆமந்தனவசனங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – தேன, ரே வத்தப்³பே³ வத, ரே ஹம்போ⁴, ப⁴த்³ரமுக², தேன காரணேன வத்தப்³போ³யேவாதி. யங் தத்த² வதே³ஸீதிஆதி³ அனுலோமபக்கே² நிக்³க³ஹஸ்ஸ ஆரோபிதத்தா அனுலோமரோபனா நாம. யங் தஸ்ஸ பரியோஸானே மிச்சா²திபத³ங் தஸ்ஸ புரதோ இத³ங் தே’தி ஆஹரிதப்³ப³ங். இத³ங் தே மிச்சா²தி அயஞ்ஹெத்த² அத்தோ². பரதோ ச பாளியங் ஏதங் ஆக³தமேவ.

    Ājānāhi niggahanti sakavādivacanaṃ. Yasmā te purimāya vattabbapaṭiññāya pacchimā navattabbapaṭiññā, pacchimāya ca purimā na sandhiyati, tasmāpi niggahaṃ patto. Taṃ niggahaṃ dosaṃ aparādhaṃ sampaṭicchāhīti attho. Evaṃ niggahaṃ ājānāpetvā idāni taṃ ṭhapanāya ceva anulomapaṭilomato pāpanāropanānañca vasena pākaṭaṃ karonto hañci puggalotiādimāha. Tattha hañci puggalo upalabbhatīti yadi puggalo upalabbhati, sace puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthenāti attho. Ayaṃ tāva paravādīpakkhassa ṭhapanato niggahapāpanāropanānaṃ lakkhaṇabhūtā anulomaṭhapanā nāma. Tena vata retiādi anulomapakkhe niggahassa pāpitattā anulomapāpanā nāma. Tattha tenāti kāraṇavacanaṃ. Vatāti okappanavacanaṃ. Reti āmantanavacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – tena, re vattabbe vata, re hambho, bhadramukha, tena kāraṇena vattabboyevāti. Yaṃ tattha vadesītiādi anulomapakkhe niggahassa āropitattā anulomaropanā nāma. Yaṃ tassa pariyosāne micchātipadaṃ tassa purato idaṃ te’ti āharitabbaṃ. Idaṃ te micchāti ayañhettha attho. Parato ca pāḷiyaṃ etaṃ āgatameva.

    நோ சே பன வத்தப்³பே³திஆதி³ ‘‘ந ஹேவங் வத்தப்³பே³’’தி படிக்கி²த்தபக்க²ஸ்ஸ ட²பிதத்தா படிலோமதோ நிக்³க³ஹபாபனாரோபனானங் லக்க²ணபூ⁴தா படிலோமட²பனா நாம. நோ ச வத ரேதிஆதி³ படிலோமபக்கே² நிக்³க³ஹஸ்ஸ பாபிதத்தா படிலோமபாபனா நாம. புன யங் தத்த² வதே³ஸீதிஆதி³ படிலோமபக்கே² நிக்³க³ஹஸ்ஸ ஆரோபிதத்தா படிலோமரோபனா நாம. இதா⁴பி பரியோஸானே மிச்சா²திபத³ஸ்ஸ புரதோ இத³ங் தேதி ஆஹரிதப்³ப³மேவ. பரதோபி ஏவரூபேஸு டா²னேஸு ஏஸேவ நயோ.

    No ce pana vattabbetiādi ‘‘na hevaṃ vattabbe’’ti paṭikkhittapakkhassa ṭhapitattā paṭilomato niggahapāpanāropanānaṃ lakkhaṇabhūtā paṭilomaṭhapanā nāma. No ca vata retiādi paṭilomapakkhe niggahassa pāpitattā paṭilomapāpanā nāma. Puna yaṃ tattha vadesītiādi paṭilomapakkhe niggahassa āropitattā paṭilomaropanā nāma. Idhāpi pariyosāne micchātipadassa purato idaṃ teti āharitabbameva. Paratopi evarūpesu ṭhānesu eseva nayo.

    தத்ராயங் ஆதி³தோ பட்டா²ய ஸங்கே²பத்தோ² – யதி³ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ன, தேன வத போ⁴ ஸோ உபலப்³ப⁴தீதி வத்தப்³போ³. யங் பன தத்த² வதே³ஸி ‘‘வத்தப்³போ³ கோ² புரிமபஞ்ஹே ‘ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ன உபலப்³ப⁴தீ’தி, நோ ச வத்தப்³போ³ து³தியபஞ்ஹே ‘ததோ ஸோ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீ’’’தி, இத³ங் தே மிச்சா²தி ஏவங் தாவ அனுலோமதோ ட²பனாபாபனாரோபனா ஹொந்தி. அத² ந வத்தப்³போ³ து³தியபஞ்ஹே ‘‘ததோ ஸோ உபலப்³ப⁴தீ’’தி, புரிமபஞ்ஹேபி ந வத்தப்³போ³வ. யங் பனெத்த² வதே³ஸி ‘‘வத்தப்³போ³ கோ² புரிமபஞ்ஹே ‘ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ன உபலப்³ப⁴தீ’தி, நோ ச வத்தப்³போ³ து³தியபஞ்ஹே ‘ததோ ஸோ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீ’’’தி, இத³ங் தே மிச்சா²தி ஏவங் படிலோமதோ ட²பனாபாபனாரோபனா ஹொந்தி. ஏவமேதங் நிக்³க³ஹஸ்ஸ ச அனுலோமபடிலோமதோ சதுன்னங் பாபனாரோபனானஞ்ச வுத்தத்தா உபலப்³ப⁴தீதிஆதி³கங் அனுலோமபஞ்சகங் நாம. எத்த² ச கிஞ்சாபி அனுலோமதோ பாபனாரோபனாஹி ஏகோ, படிலோமதோ பாபனாரோபனாஹி ஏகோதி த்³வே நிக்³க³ஹா கதா. ‘ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹ’ந்தி ஏதஸ்ஸேவ பனெத்த² புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி பட²மங் வாத³ங் நிஸ்ஸாய பட²மஸ்ஸ நிக்³க³ஹஸ்ஸ த்³வீஹாகாரேஹி ஆரோபிதத்தா ஏகோவாயங் நிக்³க³ஹோதி பட²மோ நிக்³க³ஹோ.

    Tatrāyaṃ ādito paṭṭhāya saṅkhepattho – yadi puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthena, tena vata bho so upalabbhatīti vattabbo. Yaṃ pana tattha vadesi ‘‘vattabbo kho purimapañhe ‘saccikaṭṭhaparamatthena upalabbhatī’ti, no ca vattabbo dutiyapañhe ‘tato so puggalo upalabbhatī’’’ti, idaṃ te micchāti evaṃ tāva anulomato ṭhapanāpāpanāropanā honti. Atha na vattabbo dutiyapañhe ‘‘tato so upalabbhatī’’ti, purimapañhepi na vattabbova. Yaṃ panettha vadesi ‘‘vattabbo kho purimapañhe ‘saccikaṭṭhaparamatthena upalabbhatī’ti, no ca vattabbo dutiyapañhe ‘tato so puggalo upalabbhatī’’’ti, idaṃ te micchāti evaṃ paṭilomato ṭhapanāpāpanāropanā honti. Evametaṃ niggahassa ca anulomapaṭilomato catunnaṃ pāpanāropanānañca vuttattā upalabbhatītiādikaṃ anulomapañcakaṃ nāma. Ettha ca kiñcāpi anulomato pāpanāropanāhi eko, paṭilomato pāpanāropanāhi ekoti dve niggahā katā. ‘Ājānāhi niggaha’nti etasseva panettha puggalo upalabbhatīti paṭhamaṃ vādaṃ nissāya paṭhamassa niggahassa dvīhākārehi āropitattā ekovāyaṃ niggahoti paṭhamo niggaho.

    2. இதா³னி பச்சனீகனயோ ஹோதி. தத்த² புச்சா² பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸோ ஹி ‘‘அத்தி² புக்³க³லோ அத்தஹிதாய படிபன்னோ’’தி க³ஹிதத்தா ‘‘நுபலப்³ப⁴தீ’’தி அஸம்படிச்ச²ந்தோ ஏவங் புச்ச²தி. ஸகவாதீ³ யதா² ரூபாதி³த⁴ம்மா உபலப்³ப⁴ந்தி, ஏவங் அனுபலப்³ப⁴னீயதோ ஆமந்தாதி படிஜானாதி. புன இதரோ அத்தனா அதி⁴ப்பேதங் ஸச்சிகட்ட²ங்யேவ ஸந்தா⁴ய யோ ஸச்சிகட்டோ²திஆதி³மாஹ. ஸம்முதிஸச்சபரமத்த²ஸச்சானி வா ஏகதோ கத்வாபி ஏவமாஹ. ஸகவாதீ³ ‘புக்³க³லோ’தி உபாதா³பஞ்ஞத்திஸப்³பா⁴வதோபி த்³வின்னங் ஸச்சானங் ஏகதோ கத்வா புச்சி²தத்தாபி ந ஹேவந்தி படிக்கி²பதி.

    2. Idāni paccanīkanayo hoti. Tattha pucchā paravādissa. So hi ‘‘atthi puggalo attahitāya paṭipanno’’ti gahitattā ‘‘nupalabbhatī’’ti asampaṭicchanto evaṃ pucchati. Sakavādī yathā rūpādidhammā upalabbhanti, evaṃ anupalabbhanīyato āmantāti paṭijānāti. Puna itaro attanā adhippetaṃ saccikaṭṭhaṃyeva sandhāya yo saccikaṭṭhotiādimāha. Sammutisaccaparamatthasaccāni vā ekato katvāpi evamāha. Sakavādī ‘puggalo’ti upādāpaññattisabbhāvatopi dvinnaṃ saccānaṃ ekato katvā pucchitattāpi na hevanti paṭikkhipati.

    இதா³னி கிஞ்சாபி தேன பட²மங் பரமத்த²ஸச்சவஸேன நுபலப்³ப⁴னீயதா ஸம்படிச்சி²தா, பச்சா² ஸம்முதிஸச்சவஸேன வோமிஸ்ஸகவஸேன வா படிக்கி²த்தா. பரவாதீ³ பன ‘நுபலப்³ப⁴தீ’தி வசனஸாமஞ்ஞமத்தங் ச²லவாத³ங் நிஸ்ஸாய யங் தயா பட²மங் படிஞ்ஞாதங், தங் பச்சா² படிக்கி²த்தந்தி ப⁴ண்ட³னஸ்ஸ படிப⁴ண்ட³னங் விய அத்தனோ கதஸ்ஸ நிக்³க³ஹகம்மஸ்ஸ படிகம்மங் கரொந்தோ ஆஜானாஹி படிகம்மந்தி ஆஹ. இதா³னி யதா²ஸ்ஸ அனுலோமபஞ்சகே ஸகவாதி³னா வாத³ட்ட²பனங் கத்வா அனுலோமபடிலோமதோ பாபனாரோபனாஹி நிக்³க³ஹோ பாகடோ கதோ, ஏவங் படிகம்மங் பாகடங் கரொந்தோ ஹஞ்சி புக்³க³லோதிஆதி³மாஹ. தங் ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ அத்த²தோ வேதி³தப்³ப³ங். யஸ்மா பனெத்த² ட²பனா நாம பரவாதீ³பக்க²ஸ்ஸ ட²பனதோ ‘‘அயங் தவ தோ³ஸோ’’தி த³ஸ்ஸேதுங் ட²பனமத்தமேவ ஹோதி, ந நிக்³க³ஹஸ்ஸ வா படிகம்மஸ்ஸ வா பாகடபா⁴வகரணங், பாபனாரோபனாஹி பனஸ்ஸ பாகடகரணங் ஹோதி. தஸ்மா இத³ங் அனுலோமபடிலோமதோ பாபனாரோபனானங் வஸேன சதூஹாகாரேஹி. படிகம்மஸ்ஸ கதத்தா படிகம்மசதுக்கங் நாமாதி ஏகங் சதுக்கங் வேதி³தப்³ப³ங்.

    Idāni kiñcāpi tena paṭhamaṃ paramatthasaccavasena nupalabbhanīyatā sampaṭicchitā, pacchā sammutisaccavasena vomissakavasena vā paṭikkhittā. Paravādī pana ‘nupalabbhatī’ti vacanasāmaññamattaṃ chalavādaṃ nissāya yaṃ tayā paṭhamaṃ paṭiññātaṃ, taṃ pacchā paṭikkhittanti bhaṇḍanassa paṭibhaṇḍanaṃ viya attano katassa niggahakammassa paṭikammaṃ karonto ājānāhi paṭikammanti āha. Idāni yathāssa anulomapañcake sakavādinā vādaṭṭhapanaṃ katvā anulomapaṭilomato pāpanāropanāhi niggaho pākaṭo kato, evaṃ paṭikammaṃ pākaṭaṃ karonto hañci puggalotiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttanayeneva atthato veditabbaṃ. Yasmā panettha ṭhapanā nāma paravādīpakkhassa ṭhapanato ‘‘ayaṃ tava doso’’ti dassetuṃ ṭhapanamattameva hoti, na niggahassa vā paṭikammassa vā pākaṭabhāvakaraṇaṃ, pāpanāropanāhi panassa pākaṭakaraṇaṃ hoti. Tasmā idaṃ anulomapaṭilomato pāpanāropanānaṃ vasena catūhākārehi. Paṭikammassa katattā paṭikammacatukkaṃ nāmāti ekaṃ catukkaṃ veditabbaṃ.

    3. ஏவங் படிகம்மங் கத்வா இதா³னி ய்வாஸ்ஸ அனுலோமபஞ்சகே ஸகவாதி³னா நிக்³க³ஹோ கதோ, தஸ்ஸ தமேவ ச²லவாத³ங் நிஸ்ஸாய து³க்கடபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ த்வஞ்சே பன மஞ்ஞஸீதிஆதி³மாஹ. தத்த² த்வங் சே பன மஞ்ஞஸீதி யதி³ த்வங் மஞ்ஞஸி. வத்தப்³பே³ கோ²தி இத³ங் பச்சனீகே ஆமந்தாதி படிஞ்ஞங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் . நோ ச வத்தப்³பே³தி இத³ங் பன ந ஹேவாதி அவஜானநங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். தேன தவ தத்தா²தி தேன காரணேன த்வங்யேவ தஸ்மிங் நுபலப்³ப⁴தீதி பக்கே² – ‘‘ஹேவங் படிஜானந்தந்தி ஆமந்தா’’தி ஏவங் படிஜானந்தோ. ஹேவங் நிக்³க³ஹேதப்³பே³தி புன ந ஹேவாதி அவஜானந்தோ ஏவங் நிக்³க³ஹேதப்³போ³. அத² தங் நிக்³க³ண்ஹாமாதி அதே²வங் நிக்³க³ஹாரஹங் தங் நிக்³க³ண்ஹாம. ஸுனிக்³க³ஹிதோ ச ஹோஸீதி ஸகேன மதேன நிக்³க³ஹிதத்தா ஸுனிக்³க³ஹிதோ ச ப⁴வஸி.

    3. Evaṃ paṭikammaṃ katvā idāni yvāssa anulomapañcake sakavādinā niggaho kato, tassa tameva chalavādaṃ nissāya dukkaṭabhāvaṃ dassento tvañce pana maññasītiādimāha. Tattha tvaṃ ce pana maññasīti yadi tvaṃ maññasi. Vattabbe khoti idaṃ paccanīke āmantāti paṭiññaṃ sandhāya vuttaṃ . No ca vattabbeti idaṃ pana na hevāti avajānanaṃ sandhāya vuttaṃ. Tena tava tatthāti tena kāraṇena tvaṃyeva tasmiṃ nupalabbhatīti pakkhe – ‘‘hevaṃ paṭijānantanti āmantā’’ti evaṃ paṭijānanto. Hevaṃ niggahetabbeti puna na hevāti avajānanto evaṃ niggahetabbo. Atha taṃ niggaṇhāmāti athevaṃ niggahārahaṃ taṃ niggaṇhāma. Suniggahito ca hosīti sakena matena niggahitattā suniggahito ca bhavasi.

    ஏவமஸ்ஸ நிக்³க³ஹேதப்³ப³பா⁴வங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி தங் நிக்³க³ண்ஹந்தோ ஹஞ்சீதிஆதி³மாஹ. தத்த² ட²பனாபாபனாரோபனா ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. பரியோஸானே பன இத³ங் தே மிச்சா²தி இத³ங் தவ வசனங் மிச்சா² ஹோதீதி அத்தோ². இத³ங் ச²லவாதே³ன சதூஹி ஆகாரேஹி நிக்³க³ஹஸ்ஸ கதத்தா நிக்³க³ஹசதுக்கங் நாம.

    Evamassa niggahetabbabhāvaṃ dassetvā idāni taṃ niggaṇhanto hañcītiādimāha. Tattha ṭhapanāpāpanāropanā heṭṭhā vuttanayeneva veditabbā. Pariyosāne pana idaṃ te micchāti idaṃ tava vacanaṃ micchā hotīti attho. Idaṃ chalavādena catūhi ākārehi niggahassa katattā niggahacatukkaṃ nāma.

    4. ஏவங் நிக்³க³ஹங் கத்வாபி இதா³னி ‘‘யதி³ அயங் மயா தவ மதேன கதோ நிக்³க³ஹோ து³ன்னிக்³க³ஹோ, யோ மம தயா ஹெட்டா² அனுலோமபஞ்சகே கதோ நிக்³க³ஹோ, ஸோபி து³ன்னிக்³க³ஹோ’’தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஏஸே சே து³ன்னிக்³க³ஹிதேதிஆதி³மாஹ. தத்த² ஏஸே சே து³ன்னிக்³க³ஹிதேதி ஏஸோ சே தவ வாதோ³ மயா து³ன்னிக்³க³ஹிதோ. அத² வா ஏஸோ சே தவ மயா கதோ நிக்³க³ஹோ து³ன்னிக்³க³ஹோ. ஹேவமேவங் தத்த² த³க்கா²தி தத்தா²பி தயா மம ஹெட்டா² கதே நிக்³க³ஹே ஏவமேவங் பஸ்ஸ. இதா³னி ய்வாஸ்ஸ ஹெட்டா² ஸகவாதி³னா நிக்³க³ஹோ கதோ, தங் ‘‘வத்தப்³பே³ கோ²’’திஆதி³வசனேன த³ஸ்ஸெத்வா புன தங் நிக்³க³ஹங் அனிக்³க³ஹபா⁴வங் உபனெந்தோ நோ ச மயங் தயாதிஆதி³மாஹ. தத்த² நோ ச மயங் தயா தத்த² ஹேதாய படிஞ்ஞாயாதிஆதீ³ஸு அயமத்தோ² – யஸ்மா ஸோ தயா மம கதோ நிக்³க³ஹோ து³ன்னிக்³க³ஹோ, தஸ்மா மயங் தயா தத்த² அனுலோமபஞ்சகே ஆமந்தாதி ஏதாய படிஞ்ஞாய ஏவங் படிஜானந்தா புன ந ஹேவாதி படிக்கே²பே கதேபி ‘‘ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹ’’ந்தி ஏவங் ந நிக்³க³ஹேதப்³போ³யேவ. ஏவங் அனிக்³க³ஹேதப்³ப³ம்பி மங் நிக்³க³ண்ஹாஸி, ஈதி³ஸேன பன நிக்³க³ஹேன து³ன்னிக்³க³ஹிதா மயங் ஹோம.

    4. Evaṃ niggahaṃ katvāpi idāni ‘‘yadi ayaṃ mayā tava matena kato niggaho dunniggaho, yo mama tayā heṭṭhā anulomapañcake kato niggaho, sopi dunniggaho’’ti dassento ese ce dunniggahitetiādimāha. Tattha ese ce dunniggahiteti eso ce tava vādo mayā dunniggahito. Atha vā eso ce tava mayā kato niggaho dunniggaho. Hevamevaṃ tattha dakkhāti tatthāpi tayā mama heṭṭhā kate niggahe evamevaṃ passa. Idāni yvāssa heṭṭhā sakavādinā niggaho kato, taṃ ‘‘vattabbe kho’’tiādivacanena dassetvā puna taṃ niggahaṃ aniggahabhāvaṃ upanento no ca mayaṃ tayātiādimāha. Tattha no ca mayaṃ tayā tattha hetāya paṭiññāyātiādīsu ayamattho – yasmā so tayā mama kato niggaho dunniggaho, tasmā mayaṃ tayā tattha anulomapañcake āmantāti etāya paṭiññāya evaṃ paṭijānantā puna na hevāti paṭikkhepe katepi ‘‘ājānāhi niggaha’’nti evaṃ na niggahetabboyeva. Evaṃ aniggahetabbampi maṃ niggaṇhāsi, īdisena pana niggahena dunniggahitā mayaṃ homa.

    இதா³னி யங் நிக்³க³ஹங் ஸந்தா⁴ய ‘‘து³ன்னிக்³க³ஹிதா ச ஹோமா’’தி அவோச, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ஹஞ்சி புக்³க³லோ…பே॰… இத³ங் தே மிச்சா²திஆஹ. ஏவமித³ங் அனுலோமபடிலோமதோ சதூஹி பாபனாரோபனாஹி நிக்³க³ஹஸ்ஸ உபனீதத்தா உபனயனசதுக்கங் நாம ஹோதி.

    Idāni yaṃ niggahaṃ sandhāya ‘‘dunniggahitā ca homā’’ti avoca, taṃ dassetuṃ hañci puggalo…pe… idaṃ te micchātiāha. Evamidaṃ anulomapaṭilomato catūhi pāpanāropanāhi niggahassa upanītattā upanayanacatukkaṃ nāma hoti.

    5. இதா³னி ‘‘ந ஹேவங் நிக்³க³ஹேதப்³பே³’’திஆதி³கங் நிக்³க³மனசதுக்கங் நாம ஹோதி. தத்த² ந ஹேவங் நிக்³க³ஹேதப்³பே³தி யதா²ஹங் தயா நிக்³க³ஹிதோ, ந ஹி ஏவங் நிக்³க³ஹேதப்³போ³. ஏதஸ்ஸ ஹி நிக்³க³ஹஸ்ஸ து³ன்னிக்³க³ஹபா⁴வோ மயா ஸாதி⁴தோ. தேன ஹீதி தேன காரணேன, யஸ்மா ஏஸ நிக்³க³ஹோ து³ன்னிக்³க³ஹோ, தஸ்மா யங் மங் நிக்³க³ண்ஹாஸி ஹஞ்சி புக்³க³லோ…பே॰… இத³ங் தே மிச்சா²தி, இத³ங் நிக்³க³ண்ஹனங் தவ மிச்சா²தி அத்தோ². தேன ஹி யே கதே நிக்³க³ஹேதி யேன காரணேன இத³ங் மிச்சா², தேன காரணேன யோ தயா நிக்³க³ஹோ கதோ, ஸோ து³க்கடோ. யங் மயா படிகம்மங் கதங், ததே³வ ஸுகதங். யாபி சேஸா படிகம்மசதுக்காதி³வஸேன கதா²மக்³க³ஸம்படிபாத³னா கதா, ஸாபி ஸுகதா. ஏவமேதங் புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதிஆதி³கஸ்ஸ அனுலோமபஞ்சகஸ்ஸ நுபலப்³ப⁴தீதிஆதி³கானங் படிகம்மனிக்³க³ஹோபனயனநிக்³க³மனசதுக்கானங் வஸேன அனுலோமபச்சனீகபஞ்சகங் நாம நித்³தி³ட்ட²ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். எத்தாவதா ஸகவாதி³னோ புப்³ப³பக்கே² ஸதி பரவாதி³னோ வசனஸாமஞ்ஞமத்தேன ச²லவாதே³ன ஜயோ ஹோதி.

    5. Idāni ‘‘na hevaṃ niggahetabbe’’tiādikaṃ niggamanacatukkaṃ nāma hoti. Tattha na hevaṃ niggahetabbeti yathāhaṃ tayā niggahito, na hi evaṃ niggahetabbo. Etassa hi niggahassa dunniggahabhāvo mayā sādhito. Tena hīti tena kāraṇena, yasmā esa niggaho dunniggaho, tasmā yaṃ maṃ niggaṇhāsi hañci puggalo…pe… idaṃ te micchāti, idaṃ niggaṇhanaṃ tava micchāti attho. Tena hi ye kate niggaheti yena kāraṇena idaṃ micchā, tena kāraṇena yo tayā niggaho kato, so dukkaṭo. Yaṃ mayā paṭikammaṃ kataṃ, tadeva sukataṃ. Yāpi cesā paṭikammacatukkādivasena kathāmaggasampaṭipādanā katā, sāpi sukatā. Evametaṃ puggalo upalabbhatītiādikassa anulomapañcakassa nupalabbhatītiādikānaṃ paṭikammaniggahopanayananiggamanacatukkānaṃ vasena anulomapaccanīkapañcakaṃ nāma niddiṭṭhanti veditabbaṃ. Ettāvatā sakavādino pubbapakkhe sati paravādino vacanasāmaññamattena chalavādena jayo hoti.

    2. பச்சனீகானுலோமவண்ணனா

    2. Paccanīkānulomavaṇṇanā

    6. இதா³னி யதா² பரவாதி³னோ புப்³ப³பக்கே² ஸதி ஸகவாதி³னோ த⁴ம்மேனேவ ததே²ன ஸுஜயோ ஹோதி, ததா² வாது³ப்பத்திங் த³ஸ்ஸேதுங் புக்³க³லோ நுபலப்³ப⁴தீதி பச்சனீகானுலோமபஞ்சகங் ஆரத்³த⁴ங். தத்த² பச்சனீகே புச்சா² பரவாதி³ஸ்ஸ, ரூபாதி³பே⁴த³ங் ஸச்சிகட்ட²பரமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய படிஞ்ஞா ஸகவாதி³ஸ்ஸ. ஸுத்³த⁴ஸம்முதிஸச்சங் வா பரமத்த²மிஸ்ஸகங் வா ஸம்முதிஸச்சங் ஸந்தா⁴ய யோ ஸச்சிகட்டோ²தி புன அனுயோகோ³ பரவாதி³ஸ்ஸ, ஸம்முதிவஸேன நுபலப்³ப⁴தீதி நவத்தப்³ப³த்தா மிஸ்ஸகவஸேன வா அனுயோக³ஸ்ஸ ஸங்கிண்ணத்தா ந ஹேவந்தி படிக்கே²போ ஸகவாதி³ஸ்ஸ. படிஞ்ஞாதங் படிக்கி²பதீதி வசனஸாமஞ்ஞமத்தேன ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹந்திஆதி³வசனங் பரவாதி³ஸ்ஸ. ஏவமயங் புக்³க³லோ நுபலப்³ப⁴தீதி து³தியவாத³ங் நிஸ்ஸாய து³தியோ நிக்³க³ஹோ ஹோதீதி வேதி³தப்³போ³. ஏவங் தேன ச²லேன நிக்³க³ஹோ ஆரோபிதோ.

    6. Idāni yathā paravādino pubbapakkhe sati sakavādino dhammeneva tathena sujayo hoti, tathā vāduppattiṃ dassetuṃ puggalo nupalabbhatīti paccanīkānulomapañcakaṃ āraddhaṃ. Tattha paccanīke pucchā paravādissa, rūpādibhedaṃ saccikaṭṭhaparamatthaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Suddhasammutisaccaṃ vā paramatthamissakaṃ vā sammutisaccaṃ sandhāya yo saccikaṭṭhoti puna anuyogo paravādissa, sammutivasena nupalabbhatīti navattabbattā missakavasena vā anuyogassa saṃkiṇṇattā na hevanti paṭikkhepo sakavādissa. Paṭiññātaṃ paṭikkhipatīti vacanasāmaññamattena ājānāhi niggahantiādivacanaṃ paravādissa. Evamayaṃ puggalo nupalabbhatīti dutiyavādaṃ nissāya dutiyo niggaho hotīti veditabbo. Evaṃ tena chalena niggaho āropito.

    7-10. இதா³னி த⁴ம்மேன ஸமேன அத்தனோ வாதே³ ஜயங் த³ஸ்ஸேதுங் அனுலோமனயே புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, அத்தனோ லத்³தி⁴ங் நிஸ்ஸாய படிஞ்ஞா பரவாதி³ஸ்ஸ. லத்³தி⁴யா ஓகாஸங் அத³த்வா பரமத்த²வஸேன புன அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, பரமத்த²வஸேன புக்³க³லஸ்ஸ அபா⁴வதோ படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ததோ பரங் த⁴ம்மேன ஸமேன அத்தனோ ஜயத³ஸ்ஸனத்த²ங் ஆஜானாஹி படிகம்மந்திஆதி³ ஸப்³ப³ங் ஸகவாதீ³வசனமேவ ஹோதி. தத்த² ஸப்³பே³ஸங் படிகம்மனிக்³க³ஹோபனயனநிக்³க³மனசதுக்கானங் ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஏவமித³ங் புக்³க³லோ நுபலப்³ப⁴தீதிஆதி³கஸ்ஸ பச்சனீகபஞ்சகஸ்ஸ உபலப்³ப⁴தீதிஆதீ³னங் படிகம்மனிக்³க³ஹோபனயனநிக்³க³மனசதுக்கானஞ்ச வஸேன பச்சனீகானுலோமபஞ்சகங் நாம நித்³தி³ட்ட²ங் ஹோதி. ஏவமேதானி பட²மஸச்சிகட்டே² த்³வே பஞ்சகானி நித்³தி³ட்டா²னி. தத்த² புரிமபஞ்சகே பரவாதி³ஸ்ஸ ஸகவாதி³னா கதோ நிக்³க³ஹோ ஸுனிக்³க³ஹோ. ஸகவாதி³ஸ்ஸ பன பரவாதி³னா ச²லவாத³ங் நிஸ்ஸாய படிகம்மங் கத்வா அத்தனா ஸாதி⁴தோ ஜயோ து³ஜ்ஜயோ. து³தியபஞ்சகே ஸகவாதி³ஸ்ஸ பரவாதி³னா கதோ நிக்³க³ஹோ து³ன்னிக்³க³ஹோ. பரவாதி³ஸ்ஸ பன ஸகவாதி³னா த⁴ம்மவாத³ங் நிஸ்ஸாய படிகம்மங் கத்வா அத்தனா ஸாதி⁴தோ ஜயோ ஸுஜயோதி பட²மஸச்சிகட்டோ². தத்தே²தங் வுச்சதி –

    7-10. Idāni dhammena samena attano vāde jayaṃ dassetuṃ anulomanaye pucchā sakavādissa, attano laddhiṃ nissāya paṭiññā paravādissa. Laddhiyā okāsaṃ adatvā paramatthavasena puna anuyogo sakavādissa, paramatthavasena puggalassa abhāvato paṭikkhepo paravādissa. Tato paraṃ dhammena samena attano jayadassanatthaṃ ājānāhi paṭikammantiādi sabbaṃ sakavādīvacanameva hoti. Tattha sabbesaṃ paṭikammaniggahopanayananiggamanacatukkānaṃ heṭṭhā vuttanayeneva attho veditabbo. Evamidaṃ puggalo nupalabbhatītiādikassa paccanīkapañcakassa upalabbhatītiādīnaṃ paṭikammaniggahopanayananiggamanacatukkānañca vasena paccanīkānulomapañcakaṃ nāma niddiṭṭhaṃ hoti. Evametāni paṭhamasaccikaṭṭhe dve pañcakāni niddiṭṭhāni. Tattha purimapañcake paravādissa sakavādinā kato niggaho suniggaho. Sakavādissa pana paravādinā chalavādaṃ nissāya paṭikammaṃ katvā attanā sādhito jayo dujjayo. Dutiyapañcake sakavādissa paravādinā kato niggaho dunniggaho. Paravādissa pana sakavādinā dhammavādaṃ nissāya paṭikammaṃ katvā attanā sādhito jayo sujayoti paṭhamasaccikaṭṭho. Tatthetaṃ vuccati –

    ‘‘நிக்³க³ஹோ பரவாதி³ஸ்ஸ, ஸுத்³தோ⁴ பட²மபஞ்சகே;

    ‘‘Niggaho paravādissa, suddho paṭhamapañcake;

    அஸுத்³தோ⁴ பன தஸ்ஸேவ, படிகம்மஜயோ தஹிங்.

    Asuddho pana tasseva, paṭikammajayo tahiṃ.

    ‘‘நிக்³க³ஹோ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, அஸுத்³தோ⁴ து³தியபஞ்சகே;

    ‘‘Niggaho sakavādissa, asuddho dutiyapañcake;

    விஸுத்³தோ⁴ பன தஸ்ஸேவ, படிகம்மஜயோ தஹிங்.

    Visuddho pana tasseva, paṭikammajayo tahiṃ.

    ‘‘தஸ்மா த்³வீஸுபி டா²னேஸு, ஜயோவ ஸகவாதி³னோ;

    ‘‘Tasmā dvīsupi ṭhānesu, jayova sakavādino;

    த⁴ம்மேன ஹி ஜயோ நாம, அத⁴ம்மேன குதோ ஜயோ.

    Dhammena hi jayo nāma, adhammena kuto jayo.

    ‘‘ஸச்சிகட்டே² யதா² செத்த², பஞ்சகத்³வயமண்டி³தே;

    ‘‘Saccikaṭṭhe yathā cettha, pañcakadvayamaṇḍite;

    த⁴ம்மாத⁴ம்மவஸேனேவ, வுத்தோ ஜயபராஜயோ.

    Dhammādhammavaseneva, vutto jayaparājayo.

    ‘‘இதோ பரேஸு ஸப்³பே³ஸு, ஸச்சிகட்டே²ஸு பண்டி³தோ;

    ‘‘Ito paresu sabbesu, saccikaṭṭhesu paṇḍito;

    ஏவமேவ விபா⁴வெய்ய, உபோ⁴ ஜயபராஜயே’’தி.

    Evameva vibhāveyya, ubho jayaparājaye’’ti.

    2. ஓகாஸஸச்சிகட்டோ²

    2. Okāsasaccikaṭṭho

    1. அனுலோமபச்சனீகவண்ணனா

    1. Anulomapaccanīkavaṇṇanā

    11. ஏவங் ஸுத்³தி⁴கஸச்சிகட்ட²ங் வித்தா²ரெத்வா இதா³னி தமேவ அபரேஹி ஓகாஸாதீ³ஹி நயேஹி வித்தா²ரேதுங் புன புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, படிஞ்ஞா பரவாதி³ஸ்ஸ. புன ஸப்³ப³த்தா²தி ஸரீரங் ஸந்தா⁴ய அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, ரூபஸ்மிங் அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸனாதோ³ஸஞ்ச ‘அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீர’ந்தி ஆபஜ்ஜனதோ³ஸஞ்ச தி³ஸ்வா படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸமெத்த² அனுலோமபச்சனீகபஞ்சகே ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். பாடோ² பன ஸங்கி²த்தோ . தத்த² யஸ்மா ஸரீரங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸப்³ப³த்த² ந உபலப்³ப⁴தீ’’தி வுத்தே ஸரீரதோ ப³ஹி உபலப்³ப⁴தீதி ஆபஜ்ஜதி. தஸ்மா பச்சனீகே படிக்கே²போ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, பட²மங் அனுஜானித்வா பச்சா² அவஜானாதீதி ச²லவாத³ஸ்ஸ வஸேன படிகம்மங் பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸங் பாகடமேவ.

    11. Evaṃ suddhikasaccikaṭṭhaṃ vitthāretvā idāni tameva aparehi okāsādīhi nayehi vitthāretuṃ puna puggalo upalabbhatītiādi āraddhaṃ. Tattha pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Puna sabbatthāti sarīraṃ sandhāya anuyogo sakavādissa, rūpasmiṃ attānaṃ samanupassanādosañca ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti āpajjanadosañca disvā paṭikkhepo paravādissa. Sesamettha anulomapaccanīkapañcake heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ. Pāṭho pana saṅkhitto . Tattha yasmā sarīraṃ sandhāya ‘‘sabbattha na upalabbhatī’’ti vutte sarīrato bahi upalabbhatīti āpajjati. Tasmā paccanīke paṭikkhepo sakavādissa, paṭhamaṃ anujānitvā pacchā avajānātīti chalavādassa vasena paṭikammaṃ paravādissa. Sesaṃ pākaṭameva.

    3. காலஸச்சிகட்டோ²

    3. Kālasaccikaṭṭho

    1. அனுலோமபச்சனீகவண்ணனா

    1. Anulomapaccanīkavaṇṇanā

    12. து³தியனயே ஸப்³ப³தா³தி புரிமபச்சி²மஜாதிகாலஞ்ச த⁴ரமானபரினிப்³பு³தகாலஞ்ச ஸந்தா⁴ய அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, ஸ்வேவ க²த்தியோ ஸோ ப்³ராஹ்மணோதிஆதீ³னங் ஆபத்திதோ³ஸஞ்ச த⁴ரமானபரினிப்³பு³தானங் விஸேஸாபா⁴வதோ³ஸஞ்ச தி³ஸ்வா படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸங் பட²மனயே வுத்தஸதி³ஸமேவ.

    12. Dutiyanaye sabbadāti purimapacchimajātikālañca dharamānaparinibbutakālañca sandhāya anuyogo sakavādissa, sveva khattiyo so brāhmaṇotiādīnaṃ āpattidosañca dharamānaparinibbutānaṃ visesābhāvadosañca disvā paṭikkhepo paravādissa. Sesaṃ paṭhamanaye vuttasadisameva.

    4. அவயவஸச்சிகட்டோ²

    4. Avayavasaccikaṭṭho

    1. அனுலோமபச்சனீகவண்ணனா

    1. Anulomapaccanīkavaṇṇanā

    13. ததியனயே ஸப்³பே³ஸூதி க²ந்தா⁴யதனாதீ³னி ஸந்தா⁴ய அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, ரூபஸ்மிங் அத்தா, சக்கு²ஸ்மிங் அத்தாதிஆதி³தோ³ஸப⁴யேன படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸங் தாதி³ஸமேவாதி.

    13. Tatiyanaye sabbesūti khandhāyatanādīni sandhāya anuyogo sakavādissa, rūpasmiṃ attā, cakkhusmiṃ attātiādidosabhayena paṭikkhepo paravādissa. Sesaṃ tādisamevāti.

    ஓகாஸதி³ஸச்சிகட்டா²தி³

    Okāsadisaccikaṭṭhādi

    2. பச்சனீகானுலோமவண்ணனா

    2. Paccanīkānulomavaṇṇanā

    14. ஏவமேதானி தீணி அனுலோமபச்சனீகபஞ்சகே அனுலோமமத்தவஸேனேவ தாவ படிபாடியா பா⁴ஜெத்வா புன பச்சனீகானுலோமபஞ்சகே பச்சனீகமத்தவஸேனேவ பா⁴ஜேதுங் புக்³க³லோ நுபலப்³ப⁴தீதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² அனுலோமபஞ்சகஸ்ஸ பாளியங் ஸங்கி²பித்வா ஆக³தே பச்சனீகே வுத்தனயேனேவ பச்சனீகஸ்ஸ ச பாளியங் ஸங்கி²பித்வா ஆக³தே அனுலோமே வுத்தனயேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. எத்தாவதா ஸுத்³தி⁴கஸ்ஸ சேவ இமேஸஞ்ச திண்ணந்தி சதுன்னங் ஸச்சிகட்டா²னங் ஏகேகஸ்மிங் ஸச்சிகட்டே² அனுலோமபச்சனீகஸ்ஸ பச்சனீகானுலோமஸ்ஸ சாதி த்³வின்னங் த்³வின்னங் பச்சனீகானங் வஸேன அயங் அட்ட²முகா² நாம வாத³யுத்தி நித்³தி³ட்டா² ஹோதீதி வேதி³தப்³பா³. யா ஏகேகஸ்மிங் முகே² ஏகேகஸ்ஸ நிக்³க³ஹஸ்ஸ வஸேன அட்ட²கனிக்³க³ஹோதி பாளியங் லிகி²யதி. தத்தே²தங் வுச்சதி –

    14. Evametāni tīṇi anulomapaccanīkapañcake anulomamattavaseneva tāva paṭipāṭiyā bhājetvā puna paccanīkānulomapañcake paccanīkamattavaseneva bhājetuṃ puggalo nupalabbhatītiādi āraddhaṃ. Tattha anulomapañcakassa pāḷiyaṃ saṅkhipitvā āgate paccanīke vuttanayeneva paccanīkassa ca pāḷiyaṃ saṅkhipitvā āgate anulome vuttanayeneva attho veditabbo. Ettāvatā suddhikassa ceva imesañca tiṇṇanti catunnaṃ saccikaṭṭhānaṃ ekekasmiṃ saccikaṭṭhe anulomapaccanīkassa paccanīkānulomassa cāti dvinnaṃ dvinnaṃ paccanīkānaṃ vasena ayaṃ aṭṭhamukhā nāma vādayutti niddiṭṭhā hotīti veditabbā. Yā ekekasmiṃ mukhe ekekassa niggahassa vasena aṭṭhakaniggahoti pāḷiyaṃ likhiyati. Tatthetaṃ vuccati –

    ‘‘ஏவங் சதுப்³பி³தே⁴ பஞ்ஹே, பஞ்சகத்³வயபே⁴த³தோ;

    ‘‘Evaṃ catubbidhe pañhe, pañcakadvayabhedato;

    ஏஸா அட்ட²முகா² நாம, வாத³யுத்தி பகாஸிதா.

    Esā aṭṭhamukhā nāma, vādayutti pakāsitā.

    ‘‘அட்டே²வ நிக்³க³ஹா தத்த², சத்தாரோ தேஸு த⁴ம்மிகா;

    ‘‘Aṭṭheva niggahā tattha, cattāro tesu dhammikā;

    அத⁴ம்மிகா ச சத்தாரோ, ஸப்³ப³த்த² ஸகவாதி³னோ;

    Adhammikā ca cattāro, sabbattha sakavādino;

    ஜயோ பராஜயோ சேவ, ஸப்³ப³த்த² பரவாதி³னோ’’தி.

    Jayo parājayo ceva, sabbattha paravādino’’ti.

    ஸச்சிகட்ட²வண்ணனா நிட்டி²தா.

    Saccikaṭṭhavaṇṇanā niṭṭhitā.

    5. ஸுத்³தி⁴கஸங்ஸந்த³னவண்ணனா

    5. Suddhikasaṃsandanavaṇṇanā

    17-27. இதா³னி ரூபாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸச்சிகட்ட²ஸங்ஸந்த³னங் ஹோதி. தத்த² ரூபஞ்சாதி யதா² ரூபங் பரமத்த²தோ உபலப்³ப⁴தி, கிங் தே புக்³க³லோபி ததே²வ உபலப்³ப⁴தீதி ஸந்தா⁴ய புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, அத்தி² புக்³க³லோதி வசனமத்தங் க³ஹெத்வா படிஞ்ஞா பரவாதி³ஸ்ஸ. யதி³ தே ரூபங் விய பரமத்த²தோ புக்³க³லோ அத்தி², ரூபதோ வேத³னாதீ³னங் விய புக்³க³லஸ்ஸாபி அஞ்ஞத்தங் ஆபஜ்ஜதீதி அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, ஸமயஸுத்தவிரோத⁴ங் தி³ஸ்வா படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸங் அத்த²தோ பாகடமேவ. த⁴ம்மதோ பனெத்த² ஸத்தபஞ்ஞாஸபே⁴த³ஸ்ஸ ஸச்சிகட்ட²பரமத்த²ஸ்ஸ வஸேன ஸகவாதீ³பக்க²மூலகே அனுலோமபச்சனீகே ஸத்தபஞ்ஞாஸ அனுலோமபஞ்சகானி த³ஸ்ஸிதானி. படிகம்மசதுக்காதீ³னி ஸங்கி²த்தானி. பரவாதீ³பக்க²மூலகேபி பச்சனீகானுலோமே ஸத்தபஞ்ஞாஸ படிலோமபஞ்சகானி த³ஸ்ஸிதானி. படிகம்மசதுக்காதீ³னி ஸங்கி²த்தானி. தத்த² ‘‘வுத்தங் ப⁴க³வதா’’தி வசனமத்தேன புக்³க³லஸ்ஸ அத்தி²தங் ரூபஸ்ஸ ச ஸச்சிகட்ட²பரமத்த²வஸேன உபலப்³ப⁴னீயதங் த³ஸ்ஸெத்வா உபி⁴ன்னங் அஞ்ஞத்தங் படிஜானாபனத்த²ங் வுத்தங் ப⁴க³வதாதி அனுயோகோ³ பரவாதி³ஸ்ஸ, ஸம்முதிபரமத்தா²னங் ஏகத்தனானத்தபஞ்ஹஸ்ஸ ட²பனீயத்தா படிக்கே²போ ஸகவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸமிதா⁴பி அத்த²தோ பாகடமேவாதி.

    17-27. Idāni rūpādīhi saddhiṃ saccikaṭṭhasaṃsandanaṃ hoti. Tattha rūpañcāti yathā rūpaṃ paramatthato upalabbhati, kiṃ te puggalopi tatheva upalabbhatīti sandhāya pucchā sakavādissa, atthi puggaloti vacanamattaṃ gahetvā paṭiññā paravādissa. Yadi te rūpaṃ viya paramatthato puggalo atthi, rūpato vedanādīnaṃ viya puggalassāpi aññattaṃ āpajjatīti anuyogo sakavādissa, samayasuttavirodhaṃ disvā paṭikkhepo paravādissa. Sesaṃ atthato pākaṭameva. Dhammato panettha sattapaññāsabhedassa saccikaṭṭhaparamatthassa vasena sakavādīpakkhamūlake anulomapaccanīke sattapaññāsa anulomapañcakāni dassitāni. Paṭikammacatukkādīni saṅkhittāni. Paravādīpakkhamūlakepi paccanīkānulome sattapaññāsa paṭilomapañcakāni dassitāni. Paṭikammacatukkādīni saṅkhittāni. Tattha ‘‘vuttaṃ bhagavatā’’ti vacanamattena puggalassa atthitaṃ rūpassa ca saccikaṭṭhaparamatthavasena upalabbhanīyataṃ dassetvā ubhinnaṃ aññattaṃ paṭijānāpanatthaṃ vuttaṃ bhagavatāti anuyogo paravādissa, sammutiparamatthānaṃ ekattanānattapañhassa ṭhapanīyattā paṭikkhepo sakavādissa. Sesamidhāpi atthato pākaṭamevāti.

    ஸுத்³தி⁴கஸங்ஸந்த³னவண்ணனா.

    Suddhikasaṃsandanavaṇṇanā.

    6. ஓபம்மஸங்ஸந்த³னவண்ணனா

    6. Opammasaṃsandanavaṇṇanā

    28-36. இதா³னி ரூபாதீ³ஹேவ ஸத்³தி⁴ங் ஓபம்மவஸேன ஸச்சிகட்ட²ஸங்ஸந்த³னங் ஹோதி. தத்த² ரூபவேத³னானங் உபலத்³தி⁴ஸாமஞ்ஞேன அஞ்ஞத்தபுச்சா² ச புக்³க³லரூபானங் உபலத்³தி⁴ஸாமஞ்ஞபுச்சா² சாதி புச்சா²த்³வயம்பி ஸகவாதி³ஸ்ஸ, உபோ⁴பி படிஞ்ஞா பரவாதி³ஸ்ஸ. பரவாதி³னா அனுஞ்ஞாதேன உபலத்³தி⁴ஸாமஞ்ஞேன ரூபவேத³னானங் விய ரூபபுக்³க³லானங் அஞ்ஞத்தானுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, படிக்கே²போ இதரஸ்ஸ. ஸேஸமிதா⁴பி அத்த²தோ பாகடமேவ. த⁴ம்மதோ பனெத்த² ரூபமூலகாதீ³னங் சக்கானஞ்ச வஸேன ஸகவாதீ³பக்கே² வீஸாதி⁴கானி நவ நிக்³க³ஹபஞ்சகஸதானி த³ஸ்ஸிதானி. கத²ங்? க²ந்தே⁴ஸு தாவ ரூபமூலகே சக்கே சத்தாரி, ததா² வேத³னாதி³மூலகேஸூதி வீஸதி. ஆயதனேஸு சக்கா²யதனமூலகே சக்கே ஏகாத³ஸ, ததா² ஸேஸேஸூதி த்³வத்திங்ஸஸதங். தா⁴தூஸு சக்கு²தா⁴துமூலகே சக்கே ஸத்தரஸ, ததா² ஸேஸேஸூதி சா²தி⁴கானி தீணி ஸதானி. இந்த்³ரியேஸு சக்கு²ந்த்³ரியமூலகே சக்கே ஏகவீஸதி, ததா² ஸேஸேஸூதி த்³வாஸட்டா²தி⁴கானி சத்தாரி ஸதானி. ஏவங் ஸப்³பா³னிபி வீஸாதி⁴கானி நவ நிக்³க³ஹபஞ்சகஸதானி ஹொந்தி.

    28-36. Idāni rūpādīheva saddhiṃ opammavasena saccikaṭṭhasaṃsandanaṃ hoti. Tattha rūpavedanānaṃ upaladdhisāmaññena aññattapucchā ca puggalarūpānaṃ upaladdhisāmaññapucchā cāti pucchādvayampi sakavādissa, ubhopi paṭiññā paravādissa. Paravādinā anuññātena upaladdhisāmaññena rūpavedanānaṃ viya rūpapuggalānaṃ aññattānuyogo sakavādissa, paṭikkhepo itarassa. Sesamidhāpi atthato pākaṭameva. Dhammato panettha rūpamūlakādīnaṃ cakkānañca vasena sakavādīpakkhe vīsādhikāni nava niggahapañcakasatāni dassitāni. Kathaṃ? Khandhesu tāva rūpamūlake cakke cattāri, tathā vedanādimūlakesūti vīsati. Āyatanesu cakkhāyatanamūlake cakke ekādasa, tathā sesesūti dvattiṃsasataṃ. Dhātūsu cakkhudhātumūlake cakke sattarasa, tathā sesesūti chādhikāni tīṇi satāni. Indriyesu cakkhundriyamūlake cakke ekavīsati, tathā sesesūti dvāsaṭṭhādhikāni cattāri satāni. Evaṃ sabbānipi vīsādhikāni nava niggahapañcakasatāni honti.

    37-45. பரவாதீ³பக்கே²பி ரூபங் உபலப்³ப⁴தீதி அனுலோமவஸேனேவ ரூபவேத³னாதீ³னங் அஞ்ஞத்தபடிஞ்ஞங் காரெத்வா புன அத்தி² புக்³க³லோதி ஸுத்தங் நிஸ்ஸாய ச²லவஸேன புக்³க³லஸ்ஸ ரூபாதீ³ஹி உபலத்³தி⁴ஸாமஞ்ஞங் ஆரோபெத்வா அஞ்ஞத்தானுயோகோ³ கதோ. ஸேஸமிதா⁴பி அத்த²தோ உத்தானமேவ. த⁴ம்மதோபி ஸகவாதீ³பக்கே² வுத்தனயேன வீஸாதி⁴கானி நவ படிகம்மபஞ்சகஸதானி த³ஸ்ஸிதானி.

    37-45. Paravādīpakkhepi rūpaṃ upalabbhatīti anulomavaseneva rūpavedanādīnaṃ aññattapaṭiññaṃ kāretvā puna atthi puggaloti suttaṃ nissāya chalavasena puggalassa rūpādīhi upaladdhisāmaññaṃ āropetvā aññattānuyogo kato. Sesamidhāpi atthato uttānameva. Dhammatopi sakavādīpakkhe vuttanayena vīsādhikāni nava paṭikammapañcakasatāni dassitāni.

    ரூபாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஓபம்மவஸேன ஸச்சிகட்ட²ஸங்ஸந்த³னங்.

    Rūpādīhi saddhiṃ opammavasena saccikaṭṭhasaṃsandanaṃ.

    7. சதுக்கனயஸங்ஸந்த³னவண்ணனா

    7. Catukkanayasaṃsandanavaṇṇanā

    46-52. இதா³னி யங் ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ன உபலப்³ப⁴தி, தேன யஸ்மா ரூபாதீ³ஸு ஸத்தபஞ்ஞாஸாய ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²ஸு அஞ்ஞதரேன ப⁴விதப்³ப³ங்; ரூபாதி³னிஸ்ஸிதேன வா, அஞ்ஞத்ர வா ரூபாதீ³ஹி, ரூபாதீ³னங் வா நிஸ்ஸயேன, தஸ்மா இமினா சதுக்கனயேன ஸச்சிகட்ட²ஸங்ஸந்த³னங் ஆரத்³த⁴ங். தத்த² ரூபங் புக்³க³லோதி அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, உச்சே²த³தி³ட்டி²ப⁴யேன ந ஹேவாதி படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ, நிக்³க³ஹாரோபனங் ஸகவாதி³ஸ்ஸ. கிங் பனேதங் யுத்தங், நனு ரூபங் வேத³னாதி வுத்தம்பி படிக்கி²பிதப்³ப³மேவாதி? ஆம படிக்கி²பிதப்³ப³ங். தங் பன ரூபதோ வேத³னாய அஞ்ஞஸபா⁴வஸப்³பா⁴வதோ, ந அஞ்ஞத்தாபா⁴வதோ. அயஞ்ச ரூபாதீ³ஸு ஏகத⁴ம்மதோபி புக்³க³லஸ்ஸ அஞ்ஞத்தங் ந இச்ச²தி, தஸ்மா யுத்தங். அயஞ்ச அனுயோகோ³ ரூபங் புக்³க³லோ…பே॰… அஞ்ஞாதாவிந்த்³ரியங் புக்³க³லோதி ஸகலங் பரமத்த²ஸச்சங் ஸந்தா⁴ய ஆரத்³தோ⁴. ஸகலங் பன பச்சத்தலக்க²ணவஸேன ஏகதோ வத்துங் ந ஸக்காதி தந்திவஸேன அனுயோக³லக்க²ணமத்தமேதங் ட²பிதங். தேன விஞ்ஞூ அத்த²ங் விபா⁴வெந்தி. வாத³காமேன பன இமங் லக்க²ணங் க³ஹெத்வா யதா² யதா² பரவாதி³ஸ்ஸ ஓகாஸோ ந ஹோதி, ததா² ததா² வத்தப்³ப³ங். இதி தந்திவஸேன அனுயோக³லக்க²ணஸ்ஸ ட²பிதத்தாபி யுத்தமேவ. இமினா நயேன ஸப்³பா³னுயோகே³ஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    46-52. Idāni yaṃ saccikaṭṭhaparamatthena upalabbhati, tena yasmā rūpādīsu sattapaññāsāya saccikaṭṭhaparamatthesu aññatarena bhavitabbaṃ; rūpādinissitena vā, aññatra vā rūpādīhi, rūpādīnaṃ vā nissayena, tasmā iminā catukkanayena saccikaṭṭhasaṃsandanaṃ āraddhaṃ. Tattha rūpaṃ puggaloti anuyogo sakavādissa, ucchedadiṭṭhibhayena na hevāti paṭikkhepo paravādissa, niggahāropanaṃ sakavādissa. Kiṃ panetaṃ yuttaṃ, nanu rūpaṃ vedanāti vuttampi paṭikkhipitabbamevāti? Āma paṭikkhipitabbaṃ. Taṃ pana rūpato vedanāya aññasabhāvasabbhāvato, na aññattābhāvato. Ayañca rūpādīsu ekadhammatopi puggalassa aññattaṃ na icchati, tasmā yuttaṃ. Ayañca anuyogo rūpaṃ puggalo…pe… aññātāvindriyaṃ puggaloti sakalaṃ paramatthasaccaṃ sandhāya āraddho. Sakalaṃ pana paccattalakkhaṇavasena ekato vattuṃ na sakkāti tantivasena anuyogalakkhaṇamattametaṃ ṭhapitaṃ. Tena viññū atthaṃ vibhāventi. Vādakāmena pana imaṃ lakkhaṇaṃ gahetvā yathā yathā paravādissa okāso na hoti, tathā tathā vattabbaṃ. Iti tantivasena anuyogalakkhaṇassa ṭhapitattāpi yuttameva. Iminā nayena sabbānuyogesu attho veditabbo.

    அயங் பன விஸேஸோ – ரூபஸ்மிங் புக்³க³லோதிஆதீ³ஸு யதா² ஏகங் மஹாபூ⁴தங் நிஸ்ஸாய தயோ மஹாபூ⁴தா, வத்து²ரூபங் நிஸ்ஸாய விஞ்ஞாணங் ரூபஸ்மிந்தி வத்துங் வட்டதி, கிங் தே ஏவங் ரூபஸ்மிங் புக்³க³லோ? யதா² ச ஸபா⁴க³வினிப்³போ⁴க³தோ வேத³னாத³யோ ஸப்³ப³த⁴ம்மா, அரூபா வா பன சத்தாரோ க²ந்தா⁴, நிப்³பா³னமேவ வா ‘‘அஞ்ஞத்ர ரூபா’’தி வத்துங் வட்டதி, கிங் தே ஏவங் புக்³க³லோ? யதா² ச சித்தஸமுட்டா²னானங் ரூபானங் நிஸ்ஸயவஸேன ‘‘வேத³னாய ரூபங்…பே॰… விஞ்ஞாணஸ்மிங் ரூப’’ந்தி வத்துங் வட்டதி, கிங் தே ஏவங் புக்³க³லோதி? ஸப்³பா³னுயோகே³ஸு பன உச்சே²த³தி³ட்டி²ப⁴யேன சேவ ஸமயவிரோதே⁴ன ச படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸேஸமெத்த² அத்த²தோ பாகடமேவ. த⁴ம்மதோ பனெத்த² ஸத்தபஞ்ஞாஸாய ஸச்சிகட்டே²ஸு ஏகேகஸ்மிங் சத்தாரி சத்தாரி கத்வா நிக்³க³ஹவஸேன அட்ட²வீஸாதி⁴கானி த்³வே பஞ்சகஸதானி த³ஸ்ஸிதானி. பரவாதீ³பக்கே²பி படிகம்மவஸேன தத்தகானேவ. யா பனெத்த² அத்தி² புக்³க³லோதி வுத்தே ஸகவாதி³ஸ்ஸ படிஞ்ஞா, ஸா ஸுத்தே ஆக³தேன ஸம்முதிவஸேன. யோ ரூபங் புக்³க³லோதிஆதீ³ஸு படிக்கே²போ, ஸோ ஸக்காயதி³ட்டி²பஞ்ஹஸ்ஸ ட²பனீயத்தா. பரவாதி³ஸ்ஸ படிகம்மங் ச²லவஸேனேவாதி.

    Ayaṃ pana viseso – rūpasmiṃ puggalotiādīsu yathā ekaṃ mahābhūtaṃ nissāya tayo mahābhūtā, vatthurūpaṃ nissāya viññāṇaṃ rūpasminti vattuṃ vaṭṭati, kiṃ te evaṃ rūpasmiṃ puggalo? Yathā ca sabhāgavinibbhogato vedanādayo sabbadhammā, arūpā vā pana cattāro khandhā, nibbānameva vā ‘‘aññatra rūpā’’ti vattuṃ vaṭṭati, kiṃ te evaṃ puggalo? Yathā ca cittasamuṭṭhānānaṃ rūpānaṃ nissayavasena ‘‘vedanāya rūpaṃ…pe… viññāṇasmiṃ rūpa’’nti vattuṃ vaṭṭati, kiṃ te evaṃ puggaloti? Sabbānuyogesu pana ucchedadiṭṭhibhayena ceva samayavirodhena ca paṭikkhepo paravādissa. Sesamettha atthato pākaṭameva. Dhammato panettha sattapaññāsāya saccikaṭṭhesu ekekasmiṃ cattāri cattāri katvā niggahavasena aṭṭhavīsādhikāni dve pañcakasatāni dassitāni. Paravādīpakkhepi paṭikammavasena tattakāneva. Yā panettha atthi puggaloti vutte sakavādissa paṭiññā, sā sutte āgatena sammutivasena. Yo rūpaṃ puggalotiādīsu paṭikkhepo, so sakkāyadiṭṭhipañhassa ṭhapanīyattā. Paravādissa paṭikammaṃ chalavasenevāti.

    சதுக்கனயஸங்ஸந்த³னங்.

    Catukkanayasaṃsandanaṃ.

    நிட்டி²தா ச ஸங்ஸந்த³னகதா².

    Niṭṭhitā ca saṃsandanakathā.

    8. லக்க²ணயுத்திவண்ணனா

    8. Lakkhaṇayuttivaṇṇanā

    53. இதா³னி லக்க²ணயுத்தி நாம ஹோதி. தத்த² யஸ்மா ட²பெத்வா நிப்³பா³னங் ஸேஸோ ஸச்சிகட்ட²பரமத்தோ² பச்சயபடிப³த்³த⁴தாய ஸப்பச்சயோ, பச்சயேஹி ஸமாக³ம்ம கதத்தா ஸங்க²தோ, உப்பஜ்ஜித்வா நிருஜ்ஜ²னதோ ஸதா³ அபா⁴வதோ அஸஸ்ஸதோ, உப்பத்திகாரணஸங்கா²தஸ்ஸ நிமித்தஸ்ஸ அத்தி²தாய ஸனிமித்தோ, நிப்³பா³னங் வுத்தப்பகாராபா⁴வதோ அப்பச்சயங் அஸங்க²தங் ஸஸ்ஸதங் அனிமித்தந்தி இத³ங் ஸச்சிகட்ட²ஸ்ஸ லக்க²ணங். தஸ்மா யதி³ புக்³க³லோபி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தோ²வ தஸ்ஸாபி இமினா லக்க²ணேன ப⁴விதப்³ப³ந்தி ஸந்தா⁴ய புக்³க³லோ ஸப்பச்சயோதிஆத³யோ அட்ட²பி அனுயோகா³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ , படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹந்திஆதி³ பனெத்த² ஸங்கி²த்தங். ஏவமேதானி ஸகவாதீ³பக்கே² அனுலோமபச்சனீகே அனுலோமமத்தவஸேன அட்ட² பஞ்சகானி வேதி³தப்³பா³னி.

    53. Idāni lakkhaṇayutti nāma hoti. Tattha yasmā ṭhapetvā nibbānaṃ seso saccikaṭṭhaparamattho paccayapaṭibaddhatāya sappaccayo, paccayehi samāgamma katattā saṅkhato, uppajjitvā nirujjhanato sadā abhāvato asassato, uppattikāraṇasaṅkhātassa nimittassa atthitāya sanimitto, nibbānaṃ vuttappakārābhāvato appaccayaṃ asaṅkhataṃ sassataṃ animittanti idaṃ saccikaṭṭhassa lakkhaṇaṃ. Tasmā yadi puggalopi saccikaṭṭhaparamatthova tassāpi iminā lakkhaṇena bhavitabbanti sandhāya puggalo sappaccayotiādayo aṭṭhapi anuyogā sakavādissa , paṭikkhepo paravādissa. Ājānāhi niggahantiādi panettha saṅkhittaṃ. Evametāni sakavādīpakkhe anulomapaccanīke anulomamattavasena aṭṭha pañcakāni veditabbāni.

    54. பரவாதீ³பக்கே²பி பச்சனீகானுலோமே பச்சனீகமத்தவஸேன அட்டே²வ. தத்த² யஸ்மா பரவாதி³னா ஸுத்தவஸேன ஸம்முதிஸச்சங் ஸாதி⁴தங், ஸம்முதியா ச ஸப்பச்சயாதி³பா⁴வோ நத்தி², தஸ்மா யாதா²வதோ ச படிக்கே²போ ஸகவாதி³ஸ்ஸ. ச²லவஸேன பன வத்தப்³ப³ங் ‘‘ஆஜானாஹி படிகம்ம’’ந்திஆதி³ ஸப்³ப³ங் இதா⁴பி ஸங்கி²த்தமேவ.

    54. Paravādīpakkhepi paccanīkānulome paccanīkamattavasena aṭṭheva. Tattha yasmā paravādinā suttavasena sammutisaccaṃ sādhitaṃ, sammutiyā ca sappaccayādibhāvo natthi, tasmā yāthāvato ca paṭikkhepo sakavādissa. Chalavasena pana vattabbaṃ ‘‘ājānāhi paṭikamma’’ntiādi sabbaṃ idhāpi saṅkhittameva.

    லக்க²ணயுத்திகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.

    Lakkhaṇayuttikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    9. வசனஸோத⁴னவண்ணனா

    9. Vacanasodhanavaṇṇanā

    55-59. இதா³னி வசனஸோத⁴னங் ஹோதி. தத்த² யதே³தங் புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி வசனங், தங் ஸோதே⁴துங் புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி, உபலப்³ப⁴தி புக்³க³லோதி. புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ. தஸ்ஸத்தோ² – யதே³தங் புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி பத³த்³வயங், தங் ஏகத்த²ங் வா ப⁴வெய்ய நானத்த²ங் வா. யதி³ தாவ நானத்த²ங், யதா² அஞ்ஞங் ரூபங், அஞ்ஞா வேத³னா, ஏவங் அஞ்ஞோ புக்³க³லோ, அஞ்ஞோ உபலப்³ப⁴தீதி ஆபஜ்ஜதி. அதே²கத்த²ங், யதா² யங் சித்தங் தங் மனோ, ஏவங் ஸ்வேவ புக்³க³லோ, ஸோ உபலப்³ப⁴தீதி ஆபஜ்ஜதி. தேன தங் வதா³மி ‘‘யதி³ தே யோ புக்³க³லோ, ஸோ உபலப்³ப⁴தி, ஏவங் ஸந்தே யோ யோ உபலப்³ப⁴தி, ஸோ ஸோ புக்³க³லோதி ஆபஜ்ஜதி, கிங் ஸம்படிச்ச²ஸி ஏத’’ந்தி? ததோ புக்³க³லவாதீ³ யஸ்மா புக்³க³லஸ்ஸ உபலப்³ப⁴தங் இச்ச²தி, ந உபலப்³ப⁴மானானம்பி ரூபாதீ³னங் புக்³க³லபா⁴வங், தஸ்மா புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி, உபலப்³ப⁴தி கே ஹி சி புக்³க³லோ கே ஹி சி ந புக்³க³லோதிஆதி³மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – மம புக்³க³லோ அத்தி² புக்³க³லோதி ஸத்து² வசனதோ உபலப்³ப⁴தி. யோ பன உபலப்³ப⁴தி, ந ஸோ ஸப்³போ³ புக்³க³லோ, அத² கோ² கே ஹி சி புக்³க³லோ கே ஹி சி ந புக்³க³லோதி. தத்த² கோ-காரத்தே² கே-காரோ, ஹி-காரோ ச நிபாதமத்தோ. கோசி புக்³க³லோ, கோசி ந புக்³க³லோதி அயங் பனெத்த² அத்தோ². இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – புக்³க³லோபி ஹி ரூபாதீ³ஸுபி யோ கோசி த⁴ம்மோ உபலப்³ப⁴தியேவ, தத்த² புக்³க³லோவ புக்³க³லோ. ரூபாதீ³ஸு பன கோசிபி ந புக்³க³லோதி. ததோ தங் ஸகவாதீ³ ஆஹ – புக்³க³லோ கே ஹி சி உபலப்³ப⁴தி கே ஹி சி ந உபலப்³ப⁴தீதி. தஸ்ஸத்தோ² – புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி பத³த்³வயஸ்ஸ அத்த²தோ ஏகத்தே யதி³ உபலப்³ப⁴தீதி அனுஞ்ஞாதோ த⁴ம்மோ புக்³க³லதோ அனஞ்ஞோபி கோசி புக்³க³லோ கோசி ந புக்³க³லோ, புக்³க³லோபி தே கோசி உபலப்³ப⁴தி, கோசி ந உபலப்³ப⁴தீதி ஆபஜ்ஜதி, கிங் ஸம்படிச்ச²ஸி ஏதந்தி? ஸோ புக்³க³லஸ்ஸ அனுபலத்³தி⁴ங் அனிச்ச²ந்தோ ந ஹேவந்தி படிக்கி²பதி. இதோ பரங் ‘‘ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹ’’ந்திஆதி³ ஸப்³ப³ங் ஸங்கி²த்தங். வித்தா²ரதோ பன வேதி³தப்³ப³ங். புக்³க³லோ ஸச்சிகட்டோ²திஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஸப்³பா³னி ஹேதானி உபலப்³ப⁴திவேவசனானேவ, அபிச யஸ்மா ‘‘புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴திஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னா’’தி அயங் புக்³க³லவாதி³னோ படிஞ்ஞா, தஸ்மாஸ்ஸ யதே²வ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி லத்³தி⁴, ஏவமேவங் புக்³க³லோ ஸச்சிகட்டோ²திபி ஆபஜ்ஜதி. யா பனஸ்ஸ புக்³க³லோ அத்தீ²தி லத்³தி⁴, தஸ்ஸா விஜ்ஜமானோதிவேவசனமேவ, தஸ்மா ஸப்³பா³னிபேதானி வசனானி ஸோதி⁴தானி.

    55-59. Idāni vacanasodhanaṃ hoti. Tattha yadetaṃ puggalo upalabbhatīti vacanaṃ, taṃ sodhetuṃ puggalo upalabbhati, upalabbhati puggaloti. Pucchā sakavādissa. Tassattho – yadetaṃ puggalo upalabbhatīti padadvayaṃ, taṃ ekatthaṃ vā bhaveyya nānatthaṃ vā. Yadi tāva nānatthaṃ, yathā aññaṃ rūpaṃ, aññā vedanā, evaṃ añño puggalo, añño upalabbhatīti āpajjati. Athekatthaṃ, yathā yaṃ cittaṃ taṃ mano, evaṃ sveva puggalo, so upalabbhatīti āpajjati. Tena taṃ vadāmi ‘‘yadi te yo puggalo, so upalabbhati, evaṃ sante yo yo upalabbhati, so so puggaloti āpajjati, kiṃ sampaṭicchasi eta’’nti? Tato puggalavādī yasmā puggalassa upalabbhataṃ icchati, na upalabbhamānānampi rūpādīnaṃ puggalabhāvaṃ, tasmā puggalo upalabbhati, upalabbhati ke hi ci puggalo ke hi ci na puggalotiādimāha. Tassattho – mama puggalo atthi puggaloti satthu vacanato upalabbhati. Yo pana upalabbhati, na so sabbo puggalo, atha kho ke hi ci puggalo ke hi ci na puggaloti. Tattha ko-kāratthe ke-kāro, hi-kāro ca nipātamatto. Koci puggalo, koci na puggaloti ayaṃ panettha attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – puggalopi hi rūpādīsupi yo koci dhammo upalabbhatiyeva, tattha puggalova puggalo. Rūpādīsu pana kocipi na puggaloti. Tato taṃ sakavādī āha – puggalo ke hi ci upalabbhati ke hi ci na upalabbhatīti. Tassattho – puggalo upalabbhatīti padadvayassa atthato ekatte yadi upalabbhatīti anuññāto dhammo puggalato anaññopi koci puggalo koci na puggalo, puggalopi te koci upalabbhati, koci na upalabbhatīti āpajjati, kiṃ sampaṭicchasi etanti? So puggalassa anupaladdhiṃ anicchanto na hevanti paṭikkhipati. Ito paraṃ ‘‘ājānāhi niggaha’’ntiādi sabbaṃ saṅkhittaṃ. Vitthārato pana veditabbaṃ. Puggalo saccikaṭṭhotiādīsupi eseva nayo. Sabbāni hetāni upalabbhativevacanāneva, apica yasmā ‘‘puggalo upalabbhatisaccikaṭṭhaparamatthenā’’ti ayaṃ puggalavādino paṭiññā, tasmāssa yatheva puggalo upalabbhatīti laddhi, evamevaṃ puggalo saccikaṭṭhotipi āpajjati. Yā panassa puggalo atthīti laddhi, tassā vijjamānotivevacanameva, tasmā sabbānipetāni vacanāni sodhitāni.

    60. தத்த² யங் அவஸானே ‘‘புக்³க³லோ அத்தி², அத்தி² ந ஸப்³போ³ புக்³க³லோ’’திஆதி³ வுத்தங், தத்ராயமதி⁴ப்பாயோ – யஞ்ஹேதங் பரவாதி³னா ‘‘புக்³க³லோ அத்தி², அத்தி² கேஹிசி புக்³க³லோ, கேஹிசி ந புக்³க³லோ’’தி வுத்தங், தங் யஸ்மா அத்த²தோ புக்³க³லோ அத்தி², அத்தி² ந ஸப்³போ³ புக்³க³லோதி எத்தகங் ஹோதி, தஸ்மா நங் ஸகவாதீ³ ஸம்படிச்சா²பெத்வா இதா³னி நங் ஏவங் அனுயுஞ்ஜதி. தயா ஹி ‘‘அத்தி² புக்³க³லோ அத்தஹிதாய படிபன்னோ’’தி வசனமத்தங் நிஸ்ஸாய ‘‘புக்³க³லோ அத்தீ²’’தி லத்³தி⁴ க³ஹிதா, யதா² ச ப⁴க³வதா ஏதங் வுத்தங், ததா² ‘‘ஸுஞ்ஞதோ லோகங் அவெக்க²ஸ்ஸு, மோக⁴ராஜா, ஸதா³ ஸதோ’’திஆதி³னா (ஸு॰ நி॰ 1125) நயேன ‘‘நத்தீ²’’திபி வுத்தங், தஸ்மா யதே²வ தே ‘‘புக்³க³லோ அத்தி², அத்தி² ந ஸப்³போ³ புக்³க³லோ’’தி லத்³தி⁴, ததா² புக்³க³லோ நத்தி², நத்தி² ந ஸப்³போ³ புக்³க³லோதிபி ஆபஜ்ஜதி, கிங் ஏதங் ஸம்படிச்ச²ஸீதி? அத² நங் அஸம்படிச்ச²ந்தோ ந ஹேவாதி படிக்கி²பதி. ஸேஸமெத்த² நிக்³க³ஹாதி³விதா⁴னங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ந்தி.

    60. Tattha yaṃ avasāne ‘‘puggalo atthi, atthi na sabbo puggalo’’tiādi vuttaṃ, tatrāyamadhippāyo – yañhetaṃ paravādinā ‘‘puggalo atthi, atthi kehici puggalo, kehici na puggalo’’ti vuttaṃ, taṃ yasmā atthato puggalo atthi, atthi na sabbo puggaloti ettakaṃ hoti, tasmā naṃ sakavādī sampaṭicchāpetvā idāni naṃ evaṃ anuyuñjati. Tayā hi ‘‘atthi puggalo attahitāya paṭipanno’’ti vacanamattaṃ nissāya ‘‘puggalo atthī’’ti laddhi gahitā, yathā ca bhagavatā etaṃ vuttaṃ, tathā ‘‘suññato lokaṃ avekkhassu, mogharājā, sadā sato’’tiādinā (su. ni. 1125) nayena ‘‘natthī’’tipi vuttaṃ, tasmā yatheva te ‘‘puggalo atthi, atthi na sabbo puggalo’’ti laddhi, tathā puggalo natthi, natthi na sabbo puggalotipi āpajjati, kiṃ etaṃ sampaṭicchasīti? Atha naṃ asampaṭicchanto na hevāti paṭikkhipati. Sesamettha niggahādividhānaṃ vuttanayeneva veditabbanti.

    வசனஸோத⁴னவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Vacanasodhanavaṇṇanā niṭṭhitā.

    10. பஞ்ஞத்தானுயோக³வண்ணனா

    10. Paññattānuyogavaṇṇanā

    61-66. இதா³னி பஞ்ஞத்தானுயோகோ³ நாம ஹோதி. ரூபதா⁴துயா ஹி புக்³க³லவாதீ³ ரூபிங் புக்³க³லங் பஞ்ஞபேதி, ததா² அரூபதா⁴துயா அரூபிங். தஸ்ஸ தங் லத்³தி⁴ங் பி⁴ந்தி³துங் ஸப்³பா³பி புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, படிஞ்ஞா ச படிக்கே²போ ச இதரஸ்ஸ . ஸோ ஹி ரூபீதி வுத்தே ரூபகாயஸப்³பா⁴வதோ சேவ ததா²ரூபாய ச பஞ்ஞத்தியா அத்தி²தாய படிஜானாதி. காமீதி வுத்தே வீதராக³ஸப்³பா⁴வதோ சேவ ததா²ரூபாய ச பஞ்ஞத்தியா நத்தி²தாய படிக்கி²பதி. அரூபீதி வுத்தேபி அரூபக்க²ந்த⁴ஸப்³பா⁴வதோ சேவ ததா²ரூபாய ச பஞ்ஞத்தியா அத்தி²தாய படிஜானாதி. த்³வீஸுபி நயேஸு ஸத்தோதி புக்³க³லஸ்ஸ வேவசனவஸேன வுத்தங்.

    61-66. Idāni paññattānuyogo nāma hoti. Rūpadhātuyā hi puggalavādī rūpiṃ puggalaṃ paññapeti, tathā arūpadhātuyā arūpiṃ. Tassa taṃ laddhiṃ bhindituṃ sabbāpi pucchā sakavādissa, paṭiññā ca paṭikkhepo ca itarassa . So hi rūpīti vutte rūpakāyasabbhāvato ceva tathārūpāya ca paññattiyā atthitāya paṭijānāti. Kāmīti vutte vītarāgasabbhāvato ceva tathārūpāya ca paññattiyā natthitāya paṭikkhipati. Arūpīti vuttepi arūpakkhandhasabbhāvato ceva tathārūpāya ca paññattiyā atthitāya paṭijānāti. Dvīsupi nayesu sattoti puggalassa vevacanavasena vuttaṃ.

    67. இதா³னி யஸ்மா ஸோ ‘‘காயே காயானுபஸ்ஸீ’’தி ஆக³தட்டா²னே அஞ்ஞோ காயோ அஞ்ஞோ புக்³க³லோதி இச்ச²தி, தஸ்மா தங் லத்³தி⁴ங் பி⁴ந்தி³துங் காயோதி வா ஸரீரந்தி வாதிஆதி³ ஸகவாதீ³புச்சா² ஹோதி. தத்த² காயங் அப்பியங் கரித்வாதி காயங் அப்பேதப்³ப³ங் அல்லீயாபேதப்³ப³ங் ஏகீபா⁴வங் உபனேதப்³ப³ங் அவிப⁴ஜிதப்³ப³ங் கத்வா புச்சா²மீதி அத்தோ². ஏஸேஸேதி ஏஸோ ஸோயேவ. ஏஸே ஏஸேதிபி பாடோ². ஏஸோ ஏஸோயேவாதி அத்தோ². ஏகட்டே²தி ஏகட்டோ². ஸமே ஸமபா⁴கே³ தஜ்ஜாதேதி ஸமோ ஸமபா⁴கோ³ தஜ்ஜாதிகோ. வசனமத்தேயேவெத்த² பே⁴தோ³. அத்த²தோ பன காயோவ ஏஸோதி புச்ச²தி. பரவாதீ³ நானத்தங் அபஸ்ஸந்தோ ஆமந்தாதி படிஜானாதி. புக்³க³லோதி வா ஜீவோதி வாதி புச்சா²யபி ஏஸேவ நயோ. அஞ்ஞோ காயோதி புட்டோ² பன காயானுபஸ்ஸனாய ஏவங்லத்³தி⁴கத்தா படிஜானாதி. அஞ்ஞங் ஜீவந்தி புட்டோ² பன ஆஹச்ச பா⁴ஸிதங் ஸுத்தங் படிக்கி²பிதுங் அஸக்கொந்தோ அவஜானாதி. ததோ பரங் ‘‘ஆஜானாஹி நிக்³க³ஹ’’ந்திஆதி³ உத்தானத்த²மேவ.

    67. Idāni yasmā so ‘‘kāye kāyānupassī’’ti āgataṭṭhāne añño kāyo añño puggaloti icchati, tasmā taṃ laddhiṃ bhindituṃ kāyoti vā sarīranti vātiādi sakavādīpucchā hoti. Tattha kāyaṃ appiyaṃ karitvāti kāyaṃ appetabbaṃ allīyāpetabbaṃ ekībhāvaṃ upanetabbaṃ avibhajitabbaṃ katvā pucchāmīti attho. Eseseti eso soyeva. Ese esetipi pāṭho. Eso esoyevāti attho. Ekaṭṭheti ekaṭṭho. Same samabhāge tajjāteti samo samabhāgo tajjātiko. Vacanamatteyevettha bhedo. Atthato pana kāyova esoti pucchati. Paravādī nānattaṃ apassanto āmantāti paṭijānāti. Puggaloti vā jīvoti vāti pucchāyapi eseva nayo. Añño kāyoti puṭṭho pana kāyānupassanāya evaṃladdhikattā paṭijānāti. Aññaṃ jīvanti puṭṭho pana āhacca bhāsitaṃ suttaṃ paṭikkhipituṃ asakkonto avajānāti. Tato paraṃ ‘‘ājānāhi niggaha’’ntiādi uttānatthameva.

    68. பரவாதீ³பக்கே² பன அஞ்ஞோ காயோ அஞ்ஞோ புக்³க³லோதி புட்டோ² ஸகவாதீ³ ட²பனீயபஞ்ஹத்தா படிக்கி²பதி, பரவாதீ³ ச²லவஸேன படிகம்மங் கரோதி. தம்பி உத்தானத்த²மேவாதி.

    68. Paravādīpakkhe pana añño kāyo añño puggaloti puṭṭho sakavādī ṭhapanīyapañhattā paṭikkhipati, paravādī chalavasena paṭikammaṃ karoti. Tampi uttānatthamevāti.

    பஞ்ஞத்தானுயோக³வண்ணனா நிட்டி²தா.

    Paññattānuyogavaṇṇanā niṭṭhitā.

    11. க³திஅனுயோக³வண்ணனா

    11. Gatianuyogavaṇṇanā

    69-72. இதா³னி க³திபரிவத்தனமுகே²ன சுதிபடிஸந்தி⁴அனுயோகோ³ ஹோதி. தத்த² யஸ்மா புக்³க³லவாதீ³ ‘‘ஸ ஸத்தக்க²த்துபரமங் ஸந்தா⁴வித்வான புக்³க³லோ’’திஆதீ³னி (ஸங்॰ நி॰ 2.133; இதிவு॰ 24) ஸுத்தானி நிஸ்ஸாய புக்³க³லோ ஸந்தா⁴வதீதி லத்³தி⁴ங் க³ஹெத்வா வோஹரதி , தஸ்மாஸ்ஸ தங் லத்³தி⁴ங் பி⁴ந்தி³துங் ஸந்தா⁴வதீதி புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ. தத்த² ஸந்தா⁴வதீதி ஸங்ஸரதி க³மனாக³மனங் கரோதி. அத்தனோ லத்³தி⁴வஸேன படிஞ்ஞா பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸோ புக்³க³லோதிஆத³யோ அனுயோகோ³பி ஸகவாதி³ஸ்ஸ, படிக்கே²போ இதரஸ்ஸ. தத்த² ஸோதி ஸோயேவாதி அத்தோ². ஏவங் பன அனுயுத்தோ ஸஸ்ஸததி³ட்டி²ப⁴யேன படிக்கி²பதி. அஞ்ஞோதி புட்டோ² உச்சே²த³தி³ட்டி²ப⁴யேன. ஸோ ச அஞ்ஞோ சாதி புட்டோ² ஏகச்சஸஸ்ஸததி³ட்டி²ப⁴யேன. நேவ ஸோ ந அஞ்ஞோதி புட்டோ² அமராவிக்கே²பதி³ட்டி²ப⁴யேன. புன சத்தாரோபி பஞ்ஹே ஏகதோ புட்டோ² சதுன்னம்பி தி³ட்டீ²னங் ப⁴யேன படிக்கி²பித்வா புன யானிஸ்ஸ ஸுத்தானி நிஸ்ஸாய லத்³தி⁴ உப்பன்னா தானி த³ஸ்ஸெந்தோ தேன ஹி புக்³க³லோ ஸந்தா⁴வதீதிஆதி³மாஹ.

    69-72. Idāni gatiparivattanamukhena cutipaṭisandhianuyogo hoti. Tattha yasmā puggalavādī ‘‘sa sattakkhattuparamaṃ sandhāvitvāna puggalo’’tiādīni (saṃ. ni. 2.133; itivu. 24) suttāni nissāya puggalo sandhāvatīti laddhiṃ gahetvā voharati , tasmāssa taṃ laddhiṃ bhindituṃ sandhāvatīti pucchā sakavādissa. Tattha sandhāvatīti saṃsarati gamanāgamanaṃ karoti. Attano laddhivasena paṭiññā paravādissa. So puggalotiādayo anuyogopi sakavādissa, paṭikkhepo itarassa. Tattha soti soyevāti attho. Evaṃ pana anuyutto sassatadiṭṭhibhayena paṭikkhipati. Aññoti puṭṭho ucchedadiṭṭhibhayena. So ca añño cāti puṭṭho ekaccasassatadiṭṭhibhayena. Neva so na aññoti puṭṭho amarāvikkhepadiṭṭhibhayena. Puna cattāropi pañhe ekato puṭṭho catunnampi diṭṭhīnaṃ bhayena paṭikkhipitvā puna yānissa suttāni nissāya laddhi uppannā tāni dassento tena hi puggalosandhāvatītiādimāha.

    76. புன ஸகவாதி³னா ‘‘ய்வாயங் தவ லத்³தி⁴யா ஸந்தா⁴வதி, கிங் ஸோ அஸ்மிஞ்ச பரஸ்மிஞ்ச லோகே ஏகோயேவா’’தி அதி⁴ப்பாயேன ஸ்வேவாதி நியமெத்வா புட்டோ² ஸஸ்ஸதப⁴யா படிக்கி²பித்வா புன த³ள்ஹங் கத்வா ததே²வ புட்டோ² யஸ்மா ஸோ புக்³க³லோவ ந அஞ்ஞோ பா⁴வோ, ‘‘ஸோ ததோ சுதோ இதூ⁴பபன்னோ’’திஆதி³ஸுத்தம்பி (பாரா॰ 12; தீ³॰ நி॰ 1.245) அத்தி², தஸ்மா படிஜானாதி. ஸ்வேவ மனுஸ்ஸோதி புட்டோ² மனுஸ்ஸஸ்ஸேவ தே³வத்தாபா⁴வதோ படிக்கி²பதி.

    76. Puna sakavādinā ‘‘yvāyaṃ tava laddhiyā sandhāvati, kiṃ so asmiñca parasmiñca loke ekoyevā’’ti adhippāyena svevāti niyametvā puṭṭho sassatabhayā paṭikkhipitvā puna daḷhaṃ katvā tatheva puṭṭho yasmā so puggalova na añño bhāvo, ‘‘so tato cuto idhūpapanno’’tiādisuttampi (pārā. 12; dī. ni. 1.245) atthi, tasmā paṭijānāti. Sveva manussoti puṭṭho manussasseva devattābhāvato paṭikkhipati.

    77. புன புட்டோ² ‘‘அஹங் தேன ஸமயேன ஸுனெத்தோ நாம ஸத்தா² அஹோஸி’’ந்திஆதி³ஸுத்தவஸேன (அ॰ நி॰ 7.66 அத்த²தோ ஸமானங்) படிஜானாதி. அத²ஸ்ஸ ஸகவாதீ³ தே³வமனுஸ்ஸுபபத்தீனங் நானத்ததோ வசனங் மிச்சா²தி பகாஸெந்தோ மனுஸ்ஸோ ஹுத்வாதிஆதி³மாஹ.

    77. Puna puṭṭho ‘‘ahaṃ tena samayena sunetto nāma satthā ahosi’’ntiādisuttavasena (a. ni. 7.66 atthato samānaṃ) paṭijānāti. Athassa sakavādī devamanussupapattīnaṃ nānattato vacanaṃ micchāti pakāsento manusso hutvātiādimāha.

    78. தத்த² ஹேவங் மரணங் ந ஹேஹிதீதி ஏவங் ஸந்தே மரணங் ந ப⁴விஸ்ஸதீதி அத்தோ². இதோ பரங் யக்கோ² பேதோதி அத்தபா⁴வனானத்தவஸேன அனுயோக³னானத்தங் வேதி³தப்³ப³ங்.

    78. Tattha hevaṃ maraṇaṃ na hehitīti evaṃ sante maraṇaṃ na bhavissatīti attho. Ito paraṃ yakkho petoti attabhāvanānattavasena anuyoganānattaṃ veditabbaṃ.

    82. க²த்தியோதிஆதீ³னி ஜாதிவஸேன சேவ அங்க³வேகல்லாதி³வஸேன ச வுத்தானி.

    82. Khattiyotiādīni jātivasena ceva aṅgavekallādivasena ca vuttāni.

    87. புன ந வத்தப்³ப³ந்தி பரவாதி³னா புட்டோ² இத⁴ட்ட²கஸ்ஸ உபபத்திவஸேன பரலோகஸ்ஸ க³மனாபா⁴வதோ படிஞ்ஞா ஸகவாதி³ஸ்ஸ புன ஸோதாபன்னஸ்ஸ ப⁴வந்தரேபி ஸோதாபன்னபா⁴வாவிஜஹனதோ து³தியபடிஞ்ஞாபி தஸ்ஸேவ. ஹஞ்சீதிஆதி³வசனங் பரவாதி³ஸ்ஸ.

    87. Puna na vattabbanti paravādinā puṭṭho idhaṭṭhakassa upapattivasena paralokassa gamanābhāvato paṭiññā sakavādissa puna sotāpannassa bhavantarepi sotāpannabhāvāvijahanato dutiyapaṭiññāpi tasseva. Hañcītiādivacanaṃ paravādissa.

    88. புன தே³வலோகே உபபன்னஸ்ஸ மனுஸ்ஸத்தாபா⁴வத³ஸ்ஸனேன அனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ.

    88. Puna devaloke upapannassa manussattābhāvadassanena anuyogo sakavādissa.

    89. ததோ பரங் அனஞ்ஞோ அவிக³தோதி எத்த² அனஞ்ஞோதி ஸப்³பா³காரேன ஏகஸதி³ஸோ. அவிக³தோதி ஏகேனாபி ஆகாரேன அவிக³தோதி அத்தோ². ந ஹேவந்தி தே³வலோகே உபபன்னஸ்ஸ மனுஸ்ஸபா⁴வாபா⁴வதோ ஏவமாஹ.

    89. Tato paraṃ anañño avigatoti ettha anaññoti sabbākārena ekasadiso. Avigatoti ekenāpi ākārena avigatoti attho. Na hevanti devaloke upapannassa manussabhāvābhāvato evamāha.

    90. புன த³ள்ஹங் கத்வா அனுயுத்தோ ‘‘ஸ்வேவ புக்³க³லோ ஸந்தா⁴வதீ’’தி லத்³தி⁴யா அனுஜானாதி. ஹத்த²ச்சி²ன்னோதிஆதி³ ஆகாரவிக³மனத³ஸ்ஸனேன அவிக³தோ ஸந்தா⁴வதீதி லத்³தி⁴பி⁴ந்த³னத்த²ங் வுத்தங். தத்த² அளச்சி²ன்னோதி யஸ்ஸ அங்கு³ட்ட²கா சி²ன்னா. கண்ட³ரச்சி²ன்னோதி யஸ்ஸ மஹான்ஹாரூ சி²ன்னா.

    90. Puna daḷhaṃ katvā anuyutto ‘‘sveva puggalo sandhāvatī’’ti laddhiyā anujānāti. Hatthacchinnotiādi ākāravigamanadassanena avigato sandhāvatīti laddhibhindanatthaṃ vuttaṃ. Tattha aḷacchinnoti yassa aṅguṭṭhakā chinnā. Kaṇḍaracchinnoti yassa mahānhārū chinnā.

    91. ஸரூபோதிஆதீ³ஸு பட²மே பஞ்ஹே இமினா ரூபகாயேன ஸத்³தி⁴ங் அக³மனங் ஸந்தா⁴ய படிக்கி²பதி. து³தியே அந்தராப⁴வபுக்³க³லங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. ஸோ ஹி தஸ்ஸ லத்³தி⁴யா ஸரூபோவ க³ந்த்வா மாதுகுச்சி²ங் பவிஸதி. அத²ஸ்ஸ தங் ரூபங் பி⁴ஜ்ஜதி. தங் ஜீவந்தி யேன ரூபஸங்கா²தேன ஸரீரேன ஸத்³தி⁴ங் க³ச்ச²தி, கிமஸ்ஸ ததே³வ ஜீவங் தங் ஸரீரந்தி புச்ச²தி. பரவாதீ³ இத⁴ ஸரீரனிக்கே²பா ஸுத்தவிரோதா⁴ ச படிக்கி²பதி.

    91. Sarūpotiādīsu paṭhame pañhe iminā rūpakāyena saddhiṃ agamanaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiye antarābhavapuggalaṃ sandhāya paṭijānāti. So hi tassa laddhiyā sarūpova gantvā mātukucchiṃ pavisati. Athassa taṃ rūpaṃ bhijjati. Taṃ jīvanti yena rūpasaṅkhātena sarīrena saddhiṃ gacchati, kimassa tadeva jīvaṃ taṃ sarīranti pucchati. Paravādī idha sarīranikkhepā suttavirodhā ca paṭikkhipati.

    ஸவேத³னோதிஆதீ³ஸு அஸஞ்ஞூபபத்திங் ஸந்தா⁴ய படிக்கி²பதி, தத³ஞ்ஞங் உபபத்திங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. தங் ஜீவந்தி யேன வேத³னாதி³ஸங்கா²தேன ஸரீரேன ஸத்³தி⁴ங் க³ச்ச²தி. கிமஸ்ஸ ததே³வ ஜீவங் தங் ஸரீரந்தி புச்ச²தி. தங் ஜீவங் தங் ஸரீரங், அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீரந்தி ஏதிஸ்ஸா ஹி லத்³தி⁴யா பஞ்சபி க²ந்தா⁴ ஸரீரந்தி அதி⁴ப்பேதா. பரவாதீ³ ஸுத்தவிரோதா⁴ படிக்கி²பதி.

    Savedanotiādīsu asaññūpapattiṃ sandhāya paṭikkhipati, tadaññaṃ upapattiṃ sandhāya paṭijānāti. Taṃ jīvanti yena vedanādisaṅkhātena sarīrena saddhiṃ gacchati. Kimassa tadeva jīvaṃ taṃ sarīranti pucchati. Taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti etissā hi laddhiyā pañcapi khandhā sarīranti adhippetā. Paravādī suttavirodhā paṭikkhipati.

    92. அரூபோதிஆதீ³ஸு பட²மே பஞ்ஹே அந்தராப⁴வங் ஸந்தா⁴ய படிக்கி²பதி. து³தியே அரூபா ரூபங் உபபஜ்ஜமானங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. அஞ்ஞங், ஜீவந்தி யங் ரூபஸங்கா²தங் ஸரீரங் பஹாய அரூபோ ஸந்தா⁴வதி, கிங் தே தங் ஸரீரங் அஞ்ஞங், அஞ்ஞங் ஜீவந்தி புச்ச²தி. இதரோ ஸுத்தவிரோதா⁴ படிக்கி²பதி.

    92. Arūpotiādīsu paṭhame pañhe antarābhavaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiye arūpā rūpaṃ upapajjamānaṃ sandhāya paṭijānāti. Aññaṃ, jīvanti yaṃ rūpasaṅkhātaṃ sarīraṃ pahāya arūpo sandhāvati, kiṃ te taṃ sarīraṃ aññaṃ, aññaṃ jīvanti pucchati. Itaro suttavirodhā paṭikkhipati.

    அவேத³னோதிஆதீ³ஸு ஸஞ்ஞீப⁴வங் ஸந்தா⁴ய படிக்கி²பதி, தத³ஞ்ஞங் உபபத்திங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. அஞ்ஞங் ஜீவந்தி யங் வேத³னாதி³ஸங்கா²தங் ஸரீரங் பஹாய அவேத³னோ அவிஞ்ஞாணோ ஸந்தா⁴வதி, கிங் தே தங் அஞ்ஞங் ஸரீரங், அஞ்ஞங் ஜீவந்தி புச்ச²தி. இதரோ ஸுத்தவிரோதா⁴ படிக்கி²பதி.

    Avedanotiādīsu saññībhavaṃ sandhāya paṭikkhipati, tadaññaṃ upapattiṃ sandhāya paṭijānāti. Aññaṃ jīvanti yaṃ vedanādisaṅkhātaṃ sarīraṃ pahāya avedano aviññāṇo sandhāvati, kiṃ te taṃ aññaṃ sarīraṃ, aññaṃ jīvanti pucchati. Itaro suttavirodhā paṭikkhipati.

    93. ரூபங் ஸந்தா⁴வதீதிஆதீ³ஸு யே ரூபாத³யோ க²ந்தே⁴ உபாதா³ய புக்³க³லங் பஞ்ஞபேதி, கிங் தே தஸ்மிங் புக்³க³லே ஸந்தா⁴வந்தே தம்பி ரூபங் ஸந்தா⁴வதீதி புச்ச²தி. பரவாதீ³ ‘‘அவிஜ்ஜானீவரணானங் ஸத்தானங் தண்ஹாஸங்யோஜனானங் ஸந்தா⁴வதங் ஸங்ஸரத’’ந்தி ஸத்தஸ்ஸேவ ஸந்தா⁴வனவசனதோ படிக்கி²பதி. புன புட்டோ² யஸ்மா ரூபாதி³த⁴ம்மே வினா புக்³க³லோ நத்தி², தஸ்மா தஸ்மிங் ஸந்தா⁴வந்தே தேனபி ரூபேன ஸந்தா⁴விதப்³ப³ந்தி ஸஞ்ஞாய படிஜானாதி. வேத³னாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.

    93. Rūpaṃ sandhāvatītiādīsu ye rūpādayo khandhe upādāya puggalaṃ paññapeti, kiṃ te tasmiṃ puggale sandhāvante tampi rūpaṃ sandhāvatīti pucchati. Paravādī ‘‘avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarata’’nti sattasseva sandhāvanavacanato paṭikkhipati. Puna puṭṭho yasmā rūpādidhamme vinā puggalo natthi, tasmā tasmiṃ sandhāvante tenapi rūpena sandhāvitabbanti saññāya paṭijānāti. Vedanādīsupi eseva nayo.

    94. ரூபங் ந ஸந்தா⁴வதீதிஆதீ³ஸு யஸ்மா தே ரூபங் புக்³க³லோ ந ஹோதி, ஸ்வேவ ச ஸந்தா⁴வதீதி வதே³ஸி, தஸ்மா தங் புச்சா²மி, கிங் தே ரூபங் ந ஸந்தா⁴வதீதி அத்தோ². இதரோ புக்³க³லே ஸந்தா⁴வந்தே ந ஸக்கா தஸ்ஸ உபாதா³னபூ⁴தேன ரூபேன ஸந்தா⁴விதுந்தி ஸஞ்ஞாய படிக்கி²பதி. புன புட்டோ² ஸத்தானஞ்ஞேவ ஸந்தா⁴வனவசனதோ படிஜானாதி. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.

    94. Rūpaṃ na sandhāvatītiādīsu yasmā te rūpaṃ puggalo na hoti, sveva ca sandhāvatīti vadesi, tasmā taṃ pucchāmi, kiṃ te rūpaṃ na sandhāvatīti attho. Itaro puggale sandhāvante na sakkā tassa upādānabhūtena rūpena sandhāvitunti saññāya paṭikkhipati. Puna puṭṭho sattānaññeva sandhāvanavacanato paṭijānāti. Sesamettha uttānameva.

    கா³தா²னங் பன அயமத்தோ² – ஆயஸ்மதோ மதேன ருக்க²ங் உபாதா³ய சா²யா விய, இந்த⁴னங் உபாதா³ய அக்³கி³ விய ச, க²ந்தே⁴ உபாதா³ய புக்³க³லோ; ரூபாதீ³னங் ஸந்தா⁴வனே அஸதி தேஸு க²ந்தே⁴ஸு பி⁴ஜ்ஜமானேஸு ஸோ தவ புக்³க³லோ பி⁴ஜ்ஜதி சே, ஏவங் ஸந்தே உச்சே²தா³ ப⁴வதி தி³ட்டி², உச்சே²த³தி³ட்டி² தே ஆபஜ்ஜதி. கதரா யா பு³த்³தே⁴ன விவஜ்ஜிதா அகுஸலதி³ட்டி². யா பன ‘‘உச்சே²த³வாதீ³ ஸமணோ கோ³தமோ’’தி பரியாயபா⁴ஸிதா, ந தங் வதா³மாதி த³ஸ்ஸேதி. அதா²பி தேஸு க²ந்தே⁴ஸு பி⁴ஜ்ஜமானேஸு ஸோ புக்³க³லோ ந பி⁴ஜ்ஜதி, ஏவங் ஸந்தே ஸஸ்ஸதோ புக்³க³லோ ஹோதி. ததோ ஸோ நிப்³பா³னேன ஸமஸமோ ஆபஜ்ஜதி . ஸமஸமோதி அதிவிய ஸமோ, ஸமேன வா ஸமோ, ஸமபா⁴வேனேவ ஸமோ. யதே²வ நிப்³பா³னங் நுப்பஜ்ஜதி ந பி⁴ஜ்ஜதி, ஏவங் தே புக்³க³லோபி தேன ஸமஸமோதி.

    Gāthānaṃ pana ayamattho – āyasmato matena rukkhaṃ upādāya chāyā viya, indhanaṃ upādāya aggi viya ca, khandhe upādāya puggalo; rūpādīnaṃ sandhāvane asati tesu khandhesu bhijjamānesu so tava puggalo bhijjati ce, evaṃ sante ucchedā bhavati diṭṭhi, ucchedadiṭṭhi te āpajjati. Katarā yā buddhena vivajjitā akusaladiṭṭhi. Yā pana ‘‘ucchedavādī samaṇo gotamo’’ti pariyāyabhāsitā, na taṃ vadāmāti dasseti. Athāpi tesu khandhesu bhijjamānesu so puggalo na bhijjati, evaṃ sante sassato puggalo hoti. Tato so nibbānena samasamo āpajjati . Samasamoti ativiya samo, samena vā samo, samabhāveneva samo. Yatheva nibbānaṃ nuppajjati na bhijjati, evaṃ te puggalopi tena samasamoti.

    க³திபரிவத்தனமுகே²ன சுதிபடிஸந்தா⁴னுயோகோ³ நிட்டி²தோ.

    Gatiparivattanamukhena cutipaṭisandhānuyogo niṭṭhito.

    அனுயோக³வண்ணனா.

    Anuyogavaṇṇanā.

    12. உபாதா³பஞ்ஞத்தானுயோக³வண்ணனா

    12. Upādāpaññattānuyogavaṇṇanā

    95. இதா³னி உபாதா³பஞ்ஞத்தானுயோகோ³ ஹோதி. தத்த² புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, படிஞ்ஞாபடிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸோ ஹி ருக்க²ங் உபாதா³ய சா²யாய விய, இந்த⁴னங் உபாதா³ய அக்³கி³ஸ்ஸ விய ச, ரூபாதீ³னி உபாதா³ய புக்³க³லஸ்ஸ பஞ்ஞத்திங் பஞ்ஞாபனங் அவபோ³த⁴னங் இச்ச²தி, தஸ்மா ‘‘ரூபங் உபாதா³யா’’தி புட்டோ² படிஜானாதி. புன யதா² ருக்கு²பாதா³னா சா²யா ருக்கோ² விய, இந்த⁴னுபாதா³னோ ச அக்³கி³ இந்த⁴னங் விய அனிச்சாதி³த⁴ம்மோ, ஏவங் தே ரூபாதி³உபாதா³னோ புக்³க³லோ ரூபாத³யோ விய அனிச்சோதி இமமத்த²ங் புட்டோ² அத்தனோ லத்³தி⁴யங் ட²த்வா படிக்கி²பதி.

    95. Idāni upādāpaññattānuyogo hoti. Tattha pucchā sakavādissa, paṭiññāpaṭikkhepo paravādissa. So hi rukkhaṃ upādāya chāyāya viya, indhanaṃ upādāya aggissa viya ca, rūpādīni upādāya puggalassa paññattiṃ paññāpanaṃ avabodhanaṃ icchati, tasmā ‘‘rūpaṃ upādāyā’’ti puṭṭho paṭijānāti. Puna yathā rukkhupādānā chāyā rukkho viya, indhanupādāno ca aggi indhanaṃ viya aniccādidhammo, evaṃ te rūpādiupādāno puggalo rūpādayo viya aniccoti imamatthaṃ puṭṭho attano laddhiyaṃ ṭhatvā paṭikkhipati.

    97. நீலங் ரூபங் உபாதா³ய நீலோதிஆதீ³ஸு நீலரூபேன ஸத்³தி⁴ங் புக்³க³லஸ்ஸ ஏகத்தங், ஏகஸரீரே நீலாதீ³னங் ப³ஹூனங் வஸேன ப³ஹுபா⁴வஞ்ச அனிச்ச²ந்தோ படிக்கி²பதி.

    97. Nīlaṃ rūpaṃ upādāya nīlotiādīsu nīlarūpena saddhiṃ puggalassa ekattaṃ, ekasarīre nīlādīnaṃ bahūnaṃ vasena bahubhāvañca anicchanto paṭikkhipati.

    98. குஸலங் வேத³னந்தி எத்தா²பி வேத³னாய ஸத்³தி⁴ங் ஏகத்தங் ஏகஸந்தானே ப³ஹூனங் குஸலவேத³னானங் வஸேன ப³ஹுபா⁴வஞ்ச அனிச்ச²ந்தோ படிக்கி²பதி. து³தியனயே மக்³க³குஸலோதிஆதி³வசனஸப்³பா⁴வதோ சே²கட்ட²ங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. ஸப²லோதிஆதீ³னி புட்டோ² ததா²ரூபஸ்ஸ வோஹாரஸ்ஸ அபா⁴வதோ படிக்கி²பதி.

    98. Kusalaṃ vedananti etthāpi vedanāya saddhiṃ ekattaṃ ekasantāne bahūnaṃ kusalavedanānaṃ vasena bahubhāvañca anicchanto paṭikkhipati. Dutiyanaye maggakusalotiādivacanasabbhāvato chekaṭṭhaṃ sandhāya paṭijānāti. Saphalotiādīni puṭṭho tathārūpassa vohārassa abhāvato paṭikkhipati.

    99. அகுஸலபக்கே² அசே²கட்ட²ங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி.

    99. Akusalapakkhe achekaṭṭhaṃ sandhāya paṭijānāti.

    100. அப்³யாகதபக்கே² ஸஸ்ஸதாதி³வஸேன அப்³யாகதபா⁴வங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. ஸேஸமெத்த² ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.

    100. Abyākatapakkhe sassatādivasena abyākatabhāvaṃ sandhāya paṭijānāti. Sesamettha heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.

    104. சக்கு²ங் உபாதா³யாதிஆதீ³ஸு ‘‘சக்கு²மா விஸமானீவ…பே॰… பாபானி பரிவஜ்ஜயே’’தி(உதா³॰ 43) ஆதி³வோஹாரஸப்³பா⁴வதோ படிஜானாதி. சக்கு²மத்தாதி³னிரோதே⁴ன புக்³க³லனிரோத⁴ங் அனிச்ச²ந்தோ படிக்கி²பதி.

    104. Cakkhuṃupādāyātiādīsu ‘‘cakkhumā visamānīva…pe… pāpāni parivajjaye’’ti(udā. 43) ādivohārasabbhāvato paṭijānāti. Cakkhumattādinirodhena puggalanirodhaṃ anicchanto paṭikkhipati.

    107. ரூபங் உபாதா³ய வேத³னங் உபாதா³யாதி எத்த² அஞ்ஞேபி ரூபமூலகா து³கதிகசதுக்கா வேதி³தப்³பா³. யஸ்மா பன க²ந்தே⁴ உபாதா³ய புக்³க³லஸ்ஸ பஞ்ஞத்தி, தஸ்மா த்³வேபி தயோபி சத்தாரோபி பஞ்சபி உபாதா³ய பஞ்ஞத்திங் படிஜானாதி. ஏகஸந்தானே பன த்³வின்னங் பஞ்சன்னங் வா அபா⁴வா படிக்கி²பதி. ஆயதனாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.

    107. Rūpaṃ upādāya vedanaṃ upādāyāti ettha aññepi rūpamūlakā dukatikacatukkā veditabbā. Yasmā pana khandhe upādāya puggalassa paññatti, tasmā dvepi tayopi cattāropi pañcapi upādāya paññattiṃ paṭijānāti. Ekasantāne pana dvinnaṃ pañcannaṃ vā abhāvā paṭikkhipati. Āyatanādīsupi eseva nayo.

    112. இதா³னி யங் உபாதா³ய யஸ்ஸ பஞ்ஞத்தி, யதா² தஸ்ஸ அனிச்சதாய தஸ்ஸாபி அனிச்சதா, ததோ ச அஞ்ஞத்தங் ஸித்³த⁴ங், ஏவங் தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸாபி ஆபஜ்ஜதீதி த³ஸ்ஸேதுங் யதா² ருக்க²ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² உபாதா³யாதி படிச்ச ஆக³ம்ம, ந வினா தந்தி அத்தோ². பரவாதீ³ பன ததா² அனிச்ச²ந்தோ லத்³தி⁴யங் ட²த்வா படிக்கி²பதி.

    112. Idāni yaṃ upādāya yassa paññatti, yathā tassa aniccatāya tassāpi aniccatā, tato ca aññattaṃ siddhaṃ, evaṃ tassa puggalassāpi āpajjatīti dassetuṃ yathā rukkhantiādimāha. Tattha upādāyāti paṭicca āgamma, na vinā tanti attho. Paravādī pana tathā anicchanto laddhiyaṃ ṭhatvā paṭikkhipati.

    115. நிக³ளோதி ஸங்க²லிகப³ந்த⁴னங். நேக³ளிகோதி தேன ப³ந்த⁴கோ யஸ்ஸ ரூபங் ஸோ ரூபவாதி யஸ்மா யஸ்ஸ ரூபங் ஸோ ரூபவா ஹோதி, தஸ்மா யதா² ந நிக³ளோ …பே॰… அஞ்ஞோ ரூபவாதி அத்தோ².

    115. Nigaḷoti saṅkhalikabandhanaṃ. Negaḷikoti tena bandhako yassa rūpaṃ so rūpavāti yasmā yassa rūpaṃ so rūpavā hoti, tasmā yathā na nigaḷo …pe… añño rūpavāti attho.

    116. சித்தே சித்தேதிஆதீ³ஸு ஸராகா³தி³சித்தவஸேன ஸராகா³தி³தங் ஸந்தா⁴ய சித்தானுபஸ்ஸனாவஸேன படிஜானாதி. ஜாயதீதிஆதி³னா நயேன புட்டோ² புக்³க³லஸ்ஸ க²ணிகபா⁴வங் அனிச்ச²ந்தோ படிக்கி²பதி. ‘‘ஸோ’’தி வா ‘‘அஞ்ஞோ’’தி வா புட்டோ² ஸஸ்ஸதுச்சே²த³ப⁴யேன படிக்கி²பதி. புன ந வத்தப்³ப³ங் ‘‘குமாரகோ’’தி வா ‘‘குமாரிகா’’தி வா புட்டோ² லோகவோஹாரஸமுச்சே²த³ப⁴யேன வத்தப்³ப³ந்தி படிஜானாதி. ஸேஸமெத்த² பாகடமேவ.

    116. Citte cittetiādīsu sarāgādicittavasena sarāgāditaṃ sandhāya cittānupassanāvasena paṭijānāti. Jāyatītiādinā nayena puṭṭho puggalassa khaṇikabhāvaṃ anicchanto paṭikkhipati. ‘‘So’’ti vā ‘‘añño’’ti vā puṭṭho sassatucchedabhayena paṭikkhipati. Puna na vattabbaṃ ‘‘kumārako’’ti vā ‘‘kumārikā’’ti vā puṭṭho lokavohārasamucchedabhayena vattabbanti paṭijānāti. Sesamettha pākaṭameva.

    118. இதா³னி பரவாதீ³ அஞ்ஞேனாகாரேன லத்³தி⁴ங் பதிட்டா²பேதுகாமோ ந வத்தப்³ப³ங் புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதிஆதி³மாஹ. தத்த² ந வத்தப்³ப³ந்தி கிங் தே இமினா ஏவங் ப³ஹுனா உபாதா³பஞ்ஞத்தானுயோகே³ன, இத³ங் தாவ வதே³ஹி, கிங் ந வத்தப்³ப³ங் ‘‘புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தி ஸச்சிகட்ட²பரமத்தே²னா’’தி. ததோ ஸகவாதி³னா ஆமந்தாதி வுத்தே நனு யோ பஸ்ஸதீதிஆதி³மாஹ. தத்த² யோதி புக்³க³லோ . யந்தி ரூபங். யேனாதி சக்கு²னா. ஸோதி புக்³க³லோ. தந்தி ரூபங். தேனாதி சக்கு²னா. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – நனு யோ யங் ரூபங் யேன சக்கு²னா பஸ்ஸதி, ஸோ தங் ரூபங் தேன சக்கு²னா பஸ்ஸந்தோ புக்³க³லோதி. ஸகவாதீ³ கிஞ்சாபி சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ நிஸ்ஸயபா⁴வங் க³ச்ச²ந்தங் சக்கு²மேவ ரூபங் பஸ்ஸதி, ததா² ஸோதமேவ ஸத்³த³ங் ஸுணாதி…பே॰… விஞ்ஞாணமேவ த⁴ம்மங் விஜானாதி, ‘‘அத்தி² அரஹதோ சக்கு², பஸ்ஸதி அரஹா சக்கு²னா ரூப’’ந்திஆதி³ஸம்முதிவஸேன பன ஆமந்தாதி படிஜானாதி.

    118. Idāni paravādī aññenākārena laddhiṃ patiṭṭhāpetukāmo na vattabbaṃ puggalo upalabbhatītiādimāha. Tattha na vattabbanti kiṃ te iminā evaṃ bahunā upādāpaññattānuyogena, idaṃ tāva vadehi, kiṃ na vattabbaṃ ‘‘puggalo upalabbhati saccikaṭṭhaparamatthenā’’ti. Tato sakavādinā āmantāti vutte nanu yo passatītiādimāha. Tattha yoti puggalo . Yanti rūpaṃ. Yenāti cakkhunā. Soti puggalo. Tanti rūpaṃ. Tenāti cakkhunā. Idaṃ vuttaṃ hoti – nanu yo yaṃ rūpaṃ yena cakkhunā passati, so taṃ rūpaṃ tena cakkhunā passanto puggaloti. Sakavādī kiñcāpi cakkhuviññāṇassa nissayabhāvaṃ gacchantaṃ cakkhumeva rūpaṃ passati, tathā sotameva saddaṃ suṇāti…pe… viññāṇameva dhammaṃ vijānāti, ‘‘atthi arahato cakkhu, passati arahā cakkhunā rūpa’’ntiādisammutivasena pana āmantāti paṭijānāti.

    120. ததோ ச²லவாத³ங் நிஸ்ஸாய பரவாதி³னா புக்³க³லஸ்ஸ வத்தப்³ப³தாய ஸாதி⁴தாய தமேவ வாத³ங் பரிவத்தெத்வா புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதிஆதி³மாஹ. தத்த² யோ ந பஸ்ஸதீதி அந்தோ⁴ அஸஞ்ஞஸத்தோ அரூபங் உபபன்னோ நிரோத⁴ங் ஸமாபன்னோ, அனந்தோ⁴பி ச அஞ்ஞத்ர த³ஸ்ஸனஸமயா ந பஸ்ஸதி நாம. ஸேஸவாரேஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஸேஸங் பாளிவஸேனேவ அத்த²தோ வேதி³தப்³ப³ங்.

    120. Tato chalavādaṃ nissāya paravādinā puggalassa vattabbatāya sādhitāya tameva vādaṃ parivattetvā puggalo upalabbhatītiādimāha. Tattha yo na passatīti andho asaññasatto arūpaṃ upapanno nirodhaṃ samāpanno, anandhopi ca aññatra dassanasamayā na passati nāma. Sesavāresupi eseva nayo. Sesaṃ pāḷivaseneva atthato veditabbaṃ.

    122. ஸுத்தஸங்ஸந்த³னாயங் தி³ப்³ப³ஸ்ஸ சக்கு²னோ ரூபகோ³சரத்தா ரூபங் பஸ்ஸதீதி ஆஹ. து³தியவாரே ‘‘ஸத்தே பஸ்ஸாமீ’’திவசனதோ புக்³க³லங் பஸ்ஸதீதி ஆஹ. ததியவாரே ‘‘ரூபங் தி³ஸ்வா புக்³க³லங் விபா⁴வேதீ’’தி லத்³தி⁴தோ உபோ⁴ பஸ்ஸதீதி ஆஹ. யஸ்மா பன பஸ்ஸிதப்³ப³ங் நாம தி³ட்ட²ங் ஸுதங் முதங் விஞ்ஞாதந்தி சதுப்³பி³தே⁴ ரூபஸங்க³ஹே ரூபாயதனமேவ ஸங்க³ஹிதங், தஸ்மா ஸகவாதீ³ ‘‘ரூபங் புக்³க³லோ, புக்³க³லோ ரூபங், உபோ⁴ ரூப’’ந்தி அனுயோக³ங் கரோதி. தஸ்ஸத்தோ² பாகடோயேவாதி.

    122. Suttasaṃsandanāyaṃ dibbassa cakkhuno rūpagocarattā rūpaṃ passatīti āha. Dutiyavāre ‘‘satte passāmī’’tivacanato puggalaṃ passatīti āha. Tatiyavāre ‘‘rūpaṃ disvā puggalaṃ vibhāvetī’’ti laddhito ubho passatīti āha. Yasmā pana passitabbaṃ nāma diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātanti catubbidhe rūpasaṅgahe rūpāyatanameva saṅgahitaṃ, tasmā sakavādī ‘‘rūpaṃ puggalo, puggalo rūpaṃ, ubho rūpa’’nti anuyogaṃ karoti. Tassattho pākaṭoyevāti.

    உபாதா³பஞ்ஞத்தானுயோக³வண்ணனா.

    Upādāpaññattānuyogavaṇṇanā.

    13. புரிஸகாரானுயோக³வண்ணனா

    13. Purisakārānuyogavaṇṇanā

    123. இதா³னி புரிஸகாரானுயோகோ³ ஹோதி. தத்த² கம்மே ஸதி நியமதோ தஸ்ஸ காரகேனபி ப⁴விதப்³ப³ந்தி லத்³தி⁴யா புச்சா² பரவாதி³ஸ்ஸ, ததா²ரூபானங் கம்மானங் அத்தி²தாய படிஞ்ஞா ஸகவாதி³ஸ்ஸ. புன கத்தா காரேதாதி புச்சா² பரவாதி³ஸ்ஸ. தத்த² கத்தாதி தேஸங் கம்மானங் காரகோ. காரேதாதி ஆணத்திதே³ஸனாதீ³ஹி உபாயேஹி காராபகோ. இதா³னி யஸ்மா பரவாதீ³ புக்³க³லங் ஸந்தா⁴ய கத்தாதி புச்ச²தி, ந கரணமத்தங், தஸ்மா படிக்கே²போ ஸகவாதி³ஸ்ஸ.

    123. Idāni purisakārānuyogo hoti. Tattha kamme sati niyamato tassa kārakenapi bhavitabbanti laddhiyā pucchā paravādissa, tathārūpānaṃ kammānaṃ atthitāya paṭiññā sakavādissa. Puna kattā kāretāti pucchā paravādissa. Tattha kattāti tesaṃ kammānaṃ kārako. Kāretāti āṇattidesanādīhi upāyehi kārāpako. Idāni yasmā paravādī puggalaṃ sandhāya kattāti pucchati, na karaṇamattaṃ, tasmā paṭikkhepo sakavādissa.

    124. தஸ்ஸ கத்தா காரேதாதி எத்த² யதி³ யங் யங் உபலப்³ப⁴தி, தஸ்ஸ தஸ்ஸ கத்தா புக்³க³லோ தே உபலப்³ப⁴தி, கிங் தஸ்ஸாபி காரகோ ச காராபகோ ச அஞ்ஞோ புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி அத்தோ². பரவாதீ³ ததா² அனிச்ச²ந்தோ இஸ்ஸரனிம்மானவாத³ப⁴யேன படிக்கி²பதி. புன புட்டோ² யஸ்மா புக்³க³லங் மாதாபிதரோ ஜனெந்தி நாமங் கரொந்தி போஸெந்தி, தஸ்மாஸ்ஸ தே காரகா. யே ச பன தங் கல்யாணமித்தா வா ஆசரியா வா தானி தானி விஜ்ஜாட்டா²னஸிப்பாயதனானி ஸிக்கா²பெந்தி , தே காராபகா நாமாதி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி. புரிமகம்மமேவ தஸ்ஸ கத்தா சேவ காராபேதா சாதி அதி⁴ப்பேதங்.

    124. Tassa kattā kāretāti ettha yadi yaṃ yaṃ upalabbhati, tassa tassa kattā puggalo te upalabbhati, kiṃ tassāpi kārako ca kārāpako ca añño puggalo upalabbhatīti attho. Paravādī tathā anicchanto issaranimmānavādabhayena paṭikkhipati. Puna puṭṭho yasmā puggalaṃ mātāpitaro janenti nāmaṃ karonti posenti, tasmāssa te kārakā. Ye ca pana taṃ kalyāṇamittā vā ācariyā vā tāni tāni vijjāṭṭhānasippāyatanāni sikkhāpenti , te kārāpakā nāmāti imamatthaṃ sandhāya paṭijānāti. Purimakammameva tassa kattā ceva kārāpetā cāti adhippetaṃ.

    125. தஸ்ஸ தஸ்ஸேவாதி இமினா இத³ங் புச்ச²தி – யதி³ கம்மானங் காரகஸ்ஸ கத்தா தஸ்ஸாபி கத்தா தஸ்ஸாபி கத்தா அத்தே²வ, ஏவங் ஸந்தே புரிமேன புரிமேன அவஸ்ஸங் பச்சா² பச்சா² புக்³க³லோ காதப்³போ³தி இமினாபி தே கம்மானங் காரகேன புக்³க³லேன ஆயதிங் அஞ்ஞோ புக்³க³லோ காதப்³போ³, தேனாபி அஞ்ஞோதி நத்தி² து³க்க²ஸ்ஸ அந்தகிரியா, நத்தி² வட்டஸ்ஸ உபச்சே²தோ³, நத்தி² அப்பச்சயபரினிப்³பா³னங். பச்சயாபா⁴வேன பச்சயபடிப³த்³த⁴ஸ்ஸ து³க்க²ஸ்ஸ அபா⁴வா யங் நிப்³பா³னங் வுத்தங், நத்தி² தே தந்தி. அத² வா தஸ்ஸ தஸ்ஸேவாதி யதி³ கம்மங் கம்மமத்தங் ந ஹோதி, தஸ்ஸ பன காரகோ புக்³க³லோ, தஸ்ஸாபி காரகோ, தஸ்ஸாபி காரகோதி ஏவங் புக்³க³லபரம்பரா அத்தி². ஏவங் ஸந்தே யா ஏஸா கம்மவட்டஸ்ஸ அப்பவத்திகரணேன து³க்க²ஸ்ஸ அந்தகிரியா வுத்தா, ஸா நத்தீ²தி அத்தோ². பரவாதீ³ தங் அனிச்ச²ந்தோ படிக்கி²பதி. இதோ அபராஸுபி உபலப்³ப⁴தி ஸாமஞ்ஞேன காரகபுச்சா²ஸு புக்³க³லங்யேவ ஸந்தா⁴ய ‘‘கத்தா காரேதா’’தி வுத்தங், ந பச்சயே. ந ஹி மஹாபத²வீஆதீ³னங் பச்சயா நத்தி².

    125. Tassa tassevāti iminā idaṃ pucchati – yadi kammānaṃ kārakassa kattā tassāpi kattā tassāpi kattā attheva, evaṃ sante purimena purimena avassaṃ pacchā pacchā puggalo kātabboti imināpi te kammānaṃ kārakena puggalena āyatiṃ añño puggalo kātabbo, tenāpi aññoti natthi dukkhassa antakiriyā, natthi vaṭṭassa upacchedo, natthi appaccayaparinibbānaṃ. Paccayābhāvena paccayapaṭibaddhassa dukkhassa abhāvā yaṃ nibbānaṃ vuttaṃ, natthi te tanti. Atha vā tassa tassevāti yadi kammaṃ kammamattaṃ na hoti, tassa pana kārako puggalo, tassāpi kārako, tassāpi kārakoti evaṃ puggalaparamparā atthi. Evaṃ sante yā esā kammavaṭṭassa appavattikaraṇena dukkhassa antakiriyā vuttā, sā natthīti attho. Paravādī taṃ anicchanto paṭikkhipati. Ito aparāsupi upalabbhati sāmaññena kārakapucchāsu puggalaṃyeva sandhāya ‘‘kattā kāretā’’ti vuttaṃ, na paccaye. Na hi mahāpathavīādīnaṃ paccayā natthi.

    135. அஞ்ஞோ கல்யாணபாபகானங் கம்மானங் கத்தாதி பஞ்ஹோ ‘‘ஸங்கா²ரவந்தங் வா அத்தான’’ந்திஆதி³தி³ட்டி²ப⁴யா படிக்கி²த்தோ.

    135. Añño kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ kattāti pañho ‘‘saṅkhāravantaṃ vā attāna’’ntiādidiṭṭhibhayā paṭikkhitto.

    136. விபாகோ உபலப்³ப⁴தீதிஆதி³ விபாகபடிஸங்வேதீ³வஸேன புக்³க³லங் த³ஸ்ஸெந்தஸ்ஸ லத்³தி⁴பி⁴ந்த³னத்த²ங் வுத்தங். தத்த² விபாகபடிஸங்வேதீ³தி அனுயோகோ³ பரவாதி³ஸ்ஸ , விபாகபவத்திதோ அஞ்ஞஸ்ஸ வேத³கஸ்ஸ அபா⁴வா படிக்கே²போ ஸகவாதி³ஸ்ஸ. புன புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, படிஞ்ஞா இதரஸ்ஸ.

    136. Vipāko upalabbhatītiādi vipākapaṭisaṃvedīvasena puggalaṃ dassentassa laddhibhindanatthaṃ vuttaṃ. Tattha vipākapaṭisaṃvedīti anuyogo paravādissa , vipākapavattito aññassa vedakassa abhāvā paṭikkhepo sakavādissa. Puna pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa.

    138. தஸ்ஸ படிஸங்வேதீ³தி தஸ்ஸ விபாகபடிஸங்வேத³கஸ்ஸ படிஸங்வேதீ³ யஸ்மா பன படிஸங்வேதி³தப்³போ³ நாம விபாகோ, ந ச புக்³க³லோ விபாகோ, தஸ்மா படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. புன புட்டோ² யஸ்மா புஞ்ஞவிபாகே டி²தத்தா விபாகபடிஸங்வேதீ³ புத்தங் வா பதிங் வா மாதா வா ஜாயா வா பரிசும்ப³தி பரிஸஜ்ஜதி, தஸ்மா ததா²ரூபங் படிஸங்வேதி³தங் ஸந்தா⁴ய படிஜானாதி பரவாதீ³.

    138. Tassa paṭisaṃvedīti tassa vipākapaṭisaṃvedakassa paṭisaṃvedī yasmā pana paṭisaṃveditabbo nāma vipāko, na ca puggalo vipāko, tasmā paṭikkhepo paravādissa. Puna puṭṭho yasmā puññavipāke ṭhitattā vipākapaṭisaṃvedī puttaṃ vā patiṃ vā mātā vā jāyā vā paricumbati parisajjati, tasmā tathārūpaṃ paṭisaṃveditaṃ sandhāya paṭijānāti paravādī.

    தஸ்ஸ தஸ்ஸேவாதி யதி³ விபாகோ விபாகமத்தங் ந ஹோதி, தஸ்ஸ பன படிஸங்வேதீ³ புக்³க³லோ, தஸ்ஸாபி படிஸங்வேதீ³ தஸ்ஸாபி படிஸங்வேதீ³தி ஏவங் புக்³க³லபரம்பரா அத்தி². ஏவங் ஸந்தே யா ஏஸா விபாகவட்டஸ்ஸ அப்பவத்திகரணேன து³க்க²ஸ்ஸ அந்தகிரியா வுத்தா, ஸா நத்தீ²தி அத்தோ². இதோ பரங் உபலப்³ப⁴திஸாமஞ்ஞேன படிஸங்வேதீ³புச்சா²ஸு ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    Tassatassevāti yadi vipāko vipākamattaṃ na hoti, tassa pana paṭisaṃvedī puggalo, tassāpi paṭisaṃvedī tassāpi paṭisaṃvedīti evaṃ puggalaparamparā atthi. Evaṃ sante yā esā vipākavaṭṭassa appavattikaraṇena dukkhassa antakiriyā vuttā, sā natthīti attho. Ito paraṃ upalabbhatisāmaññena paṭisaṃvedīpucchāsu heṭṭhā vuttanayeneva attho veditabbo.

    142. அஞ்ஞோ கல்யாணபாபகானங் கம்மானங் விபாகபடிஸங்வேதீ³தி பஞ்ஹோ ‘‘வேத³னவந்தங் வா அத்தான’’ந்திஆதி³தி³ட்டி²ப⁴யா படிக்கி²த்தோ.

    142. Añño kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākapaṭisaṃvedīti pañho ‘‘vedanavantaṃ vā attāna’’ntiādidiṭṭhibhayā paṭikkhitto.

    143. தி³ப்³ப³ங் ஸுக²ந்திஆதி³ கல்யாணபாபகானங் கம்மானங் விபாகங் பா⁴ஜெத்வா த³ஸ்ஸனவஸேன ஆரத்³த⁴ங். தங் ஸப்³ப³ங் ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ஸகவாதி³னோ செத்த² புக்³க³லவஸேனேவ படிஸங்வேதீ³படிக்கே²போ வேதி³தப்³போ³, ந வேத³யிதவஸேன.

    143. Dibbaṃ sukhantiādi kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ bhājetvā dassanavasena āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ. Sakavādino cettha puggalavaseneva paṭisaṃvedīpaṭikkhepo veditabbo, na vedayitavasena.

    148. மஹாபத²வீஆதீ³னி ஹி ஆரம்மணங் கத்வா வேத³யிதானங் உப்பத்தி அப்படிஸித்³தா⁴.

    148. Mahāpathavīādīni hi ārammaṇaṃ katvā vedayitānaṃ uppatti appaṭisiddhā.

    170. கத்தா காரேதா விபாகபடிஸங்வேதீ³திஆதி³ வோமிஸ்ஸகனயவஸேன ஆரத்³த⁴ங். தத்த² ஸோ கரோதீதி யங் த்வங் கத்தாதி ச படிஸங்வேதீ³தி ச வதே³ஸி, கிங் ஸோயேவ கரோதி, ஸோ படிஸங்வேதே³தி. அயமனுயோகோ³ ஸகவாதி³ஸ்ஸ, ஸுத்தவிரோத⁴ப⁴யேன படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ.

    170. Kattā kāretā vipākapaṭisaṃvedītiādi vomissakanayavasena āraddhaṃ. Tattha so karotīti yaṃ tvaṃ kattāti ca paṭisaṃvedīti ca vadesi, kiṃ soyeva karoti, so paṭisaṃvedeti. Ayamanuyogo sakavādissa, suttavirodhabhayena paṭikkhepo paravādissa.

    171. புன புட்டோ² ‘‘இத⁴ நந்த³தி பேச்ச நந்த³தீ’’திஆதி³ஸுத்தவஸேன (த⁴॰ ப॰ 18) படிஞ்ஞா தஸ்ஸேவ. அத²ஸ்ஸ வசனோகாஸங் படிபா³ஹந்தோ ஸகவாதீ³ ஸயங்கதங் ஸுக²து³க்க²ந்தி ஆஹ.

    171. Puna puṭṭho ‘‘idha nandati pecca nandatī’’tiādisuttavasena (dha. pa. 18) paṭiññā tasseva. Athassa vacanokāsaṃ paṭibāhanto sakavādī sayaṃkataṃ sukhadukkhanti āha.

    172. தத்த² அஞ்ஞோ கரோதீதி காரகவேத³கானங் அஞ்ஞத்தபுச்சா²வஸேன வுத்தங். ததோ பரவாதீ³ ஸுத்தவிரோத⁴ப⁴யேன படிக்கி²பித்வா புன புட்டோ² ‘‘மனுஸ்ஸபூ⁴தோ கத்வா தே³வபூ⁴தோ படிஸங்வேதே³தீ’’தி மஞ்ஞமானோ படிஜானாதி . ஏவங்வாதி³னோ பன பரங்கதங் ஸுக²து³க்க²ங் ஆபஜ்ஜதீதி தஸ்ஸ வஸேன புட்டோ² புன படிக்கி²பதி.

    172. Tattha añño karotīti kārakavedakānaṃ aññattapucchāvasena vuttaṃ. Tato paravādī suttavirodhabhayena paṭikkhipitvā puna puṭṭho ‘‘manussabhūto katvā devabhūto paṭisaṃvedetī’’ti maññamāno paṭijānāti . Evaṃvādino pana paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ āpajjatīti tassa vasena puṭṭho puna paṭikkhipati.

    174. ஸோ ச அஞ்ஞோ சாதி காரகவேத³கானங் ஏகத்தஅஞ்ஞத்தபுச்சா²வஸேன வுத்தங். ததோ பரவாதீ³ ஸுத்தவிரோத⁴ப⁴யேனேவ படிக்கி²பித்வா புன புட்டோ² புரிமே த்³வேபி நயே ஏகதோ கத்வா படிஜானாதி. ஏவங்வாதி³னோ பன ஸயங்கதஞ்ச பரங்கதஞ்ச ஸுக²து³க்க²ங் ஆபஜ்ஜதீதி தஸ்ஸ வஸேன புட்டோ² புன படிக்கி²பதி.

    174. So ca añño cāti kārakavedakānaṃ ekattaaññattapucchāvasena vuttaṃ. Tato paravādī suttavirodhabhayeneva paṭikkhipitvā puna puṭṭho purime dvepi naye ekato katvā paṭijānāti. Evaṃvādino pana sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ āpajjatīti tassa vasena puṭṭho puna paṭikkhipati.

    176. நேவ ஸோ கரோதீதி காரகவேத³கானங் ஏகத்தஅஞ்ஞத்தபடிக்கே²பவஸேன வுத்தங். ததோ பரவாதீ³ ஸுத்தவிரோத⁴வஸேனேவ படிக்கி²பித்வா புன புட்டோ² யஸ்மா மனுஸ்ஸோ தே³வலோகூபபத்தியா கம்மங் கத்வா ந மனுஸ்ஸபூ⁴தோவ படிஸங்வேதே³தி, நாபி யேன கம்மங் கதங், ததோ அஞ்ஞோவ படிஸங்வேதே³தி, தஸ்மா காரகதோ வேத³கோ நேவ ஸோ ஹோதி, ந அஞ்ஞோதி மஞ்ஞமானோ படிஜானாதி. லத்³தி⁴மத்தமேவேதங்? ஏவங்வாதி³னோ பன அஸயங்காரங் அபரங்காரங் அதி⁴ச்சஸமுப்பன்னங் ஸுக²து³க்க²ங் ஆபஜ்ஜதீதி தஸ்ஸ வஸேன புட்டோ² புன படிக்கி²பதி. அபிச இமஸ்மிங் வோமிஸ்ஸகனயே ஆதி³தோ பட்டா²ய இமினாபி நயேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. யஸ்மா ஹி அயங் புக்³க³லவாதீ³ கம்மானங் காரகஞ்சேவ வேத³கஞ்ச இச்ச²தி, தஸ்மாஸ்ஸ யோ காரகோ, தேனேவ வா வேத³கேன ப⁴விதப்³ப³ங், அஞ்ஞேன வா உபோ⁴ஹி வா ப⁴விதப்³ப³ங், உபோ⁴ஹி வாபி ந ப⁴விதப்³ப³ந்தி இத³மாபன்னங் ஹோதி. ஏவமாபன்னமேவ அனுயோக³ங் அனுயுஞ்ஜந்தோ ஸகவாதீ³ ‘‘ஸோ கரோதீ’’திஆத³யோ சத்தாரோபி விகப்பே ஆஹ. ஸேஸங் வுத்தப்பகாரமேவ.

    176. Neva so karotīti kārakavedakānaṃ ekattaaññattapaṭikkhepavasena vuttaṃ. Tato paravādī suttavirodhavaseneva paṭikkhipitvā puna puṭṭho yasmā manusso devalokūpapattiyā kammaṃ katvā na manussabhūtova paṭisaṃvedeti, nāpi yena kammaṃ kataṃ, tato aññova paṭisaṃvedeti, tasmā kārakato vedako neva so hoti, na aññoti maññamāno paṭijānāti. Laddhimattamevetaṃ? Evaṃvādino pana asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ āpajjatīti tassa vasena puṭṭho puna paṭikkhipati. Apica imasmiṃ vomissakanaye ādito paṭṭhāya imināpi nayena attho veditabbo. Yasmā hi ayaṃ puggalavādī kammānaṃ kārakañceva vedakañca icchati, tasmāssa yo kārako, teneva vā vedakena bhavitabbaṃ, aññena vā ubhohi vā bhavitabbaṃ, ubhohi vāpi na bhavitabbanti idamāpannaṃ hoti. Evamāpannameva anuyogaṃ anuyuñjanto sakavādī ‘‘so karotī’’tiādayo cattāropi vikappe āha. Sesaṃ vuttappakārameva.

    பரியோஸானே பன சத்தாரோபி பஞ்ஹா ஏகதோ புட்டா². தத்த² படிக்கே²போ ச படிஜானநா ச ஸயங்கதாதி³தோ³ஸப்பத்தி ச புரிமனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. இதோ பரங் ‘‘கல்யாணபாபகானீ’’தி அவத்வா ஹெட்டா² வுத்தனயா ஏவ ‘‘கம்மங் அத்தீ²’’திஆதி³னா விகப்பேன த³ஸ்ஸிதா. தேஸம்பி ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    Pariyosāne pana cattāropi pañhā ekato puṭṭhā. Tattha paṭikkhepo ca paṭijānanā ca sayaṃkatādidosappatti ca purimanayeneva veditabbā. Ito paraṃ ‘‘kalyāṇapāpakānī’’ti avatvā heṭṭhā vuttanayā eva ‘‘kammaṃ atthī’’tiādinā vikappena dassitā. Tesampi heṭṭhā vuttanayeneva attho veditabbo.

    புரிஸகாரானுயோக³வண்ணனா.

    Purisakārānuyogavaṇṇanā.

    கல்யாணவக்³கோ³திபி ஏதஸ்ஸேவ நாமங்.

    Kalyāṇavaggotipi etasseva nāmaṃ.

    14. அபி⁴ஞ்ஞானுயோக³வண்ணனா

    14. Abhiññānuyogavaṇṇanā

    193. இதோ பரங் அபி⁴ஞ்ஞானுயோகா³தி³வஸேன அரஹத்தஸாத⁴னா ஹோதி. தத்த² ஆமந்தாதி ஸகவாதி³னா படிஞ்ஞாதே பரவாதீ³ ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ அனிந்த்³ரியப³த்³த⁴ரூபே இத்³தி⁴விதா⁴தி³விஸேஸாதி⁴க³மோ நத்தி², அஜ்ஜ²த்தங் அத்தி², தஸ்மா இத்³தா⁴தி³னிப்³ப³த்தகேன புக்³க³லேன ப⁴விதப்³ப³’’ந்தி மஞ்ஞமானோ நனு அத்தி² கோசி இத்³தி⁴ங் விகுப்³ப³தீதிஆதி³மாஹ. தங் ஸப்³ப³ங் உத்தானத்த²மேவ.

    193. Ito paraṃ abhiññānuyogādivasena arahattasādhanā hoti. Tattha āmantāti sakavādinā paṭiññāte paravādī ‘‘bahiddhā anindriyabaddharūpe iddhividhādivisesādhigamo natthi, ajjhattaṃ atthi, tasmā iddhādinibbattakena puggalena bhavitabba’’nti maññamāno nanu atthi koci iddhiṃ vikubbatītiādimāha. Taṃ sabbaṃ uttānatthameva.

    அபி⁴ஞ்ஞானுயோக³வண்ணனா.

    Abhiññānuyogavaṇṇanā.

    15-18. ஞாதகானுயோகா³தி³வண்ணனா

    15-18. Ñātakānuyogādivaṇṇanā

    197. இதா³னி மாதாதிஆதி³கோ ஞாதகானுயோகோ³. க²த்தியோதிஆதி³கோ ஜாதிஅனுயோகோ³. க³ஹட்டோ² பப்³ப³ஜிதோதி படிபத்திஅனுயோகோ³. தே³வோ மனுஸ்ஸோதி உபபத்திஅனுயோகோ³. ஸோதாபன்னோதிஆதி³கோ படிவேதா⁴னுயோகோ³, அரியானுயோகோ³திபி வுச்சதி. தே ஸப்³பே³ உத்தானத்தா²யேவ. ‘‘அரஹா ஹுத்வா ந அரஹா’’தி பனெத்த² மோக⁴பஞ்ஹத்தா ந வுத்தங்.

    197. Idāni mātātiādiko ñātakānuyogo. Khattiyotiādiko jātianuyogo. Gahaṭṭho pabbajitoti paṭipattianuyogo. Devo manussoti upapattianuyogo. Sotāpannotiādiko paṭivedhānuyogo, ariyānuyogotipi vuccati. Te sabbe uttānatthāyeva. ‘‘Arahā hutvā na arahā’’ti panettha moghapañhattā na vuttaṃ.

    206. சத்தாரோ புரிஸயுகா³திஆதி³ ஸங்கா⁴னுயோகோ³, ஸோபி உத்தானத்தோ²யேவ.

    206. Cattāro purisayugātiādi saṃghānuyogo, sopi uttānatthoyeva.

    209. ஸங்க²தோதிஆதி³ ஸச்சிகட்ட²ஸபா⁴வானுயோகோ³. தத்த² ததியா கோடீதி புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ. ததா²ரூபஸ்ஸ ஸச்சிகட்ட²ஸ்ஸ அபா⁴வதோ படிக்கே²போ பரவாதி³ஸ்ஸ. புன புட்டோ² புக்³க³லங் ஸந்தா⁴ய படிஞ்ஞா தஸ்ஸேவ.

    209. Saṅkhatotiādi saccikaṭṭhasabhāvānuyogo. Tattha tatiyā koṭīti pucchā sakavādissa. Tathārūpassa saccikaṭṭhassa abhāvato paṭikkhepo paravādissa. Puna puṭṭho puggalaṃ sandhāya paṭiññā tasseva.

    211. அஞ்ஞோ புக்³க³லோதிபஞ்ஹேபி ஸங்க²தேஹி க²ந்தே⁴ஹி அஞ்ஞத்தங் அனிச்ச²ந்தோ படிக்கே²போ தஸ்ஸேவ.

    211. Aññopuggalotipañhepi saṅkhatehi khandhehi aññattaṃ anicchanto paṭikkhepo tasseva.

    212. க²ந்தா⁴ ஸங்க²தாதிஆதி³ ஸங்க²தாஸங்க²தானி ஸரூபேன த³ஸ்ஸெத்வா அஞ்ஞத்தபுச்ச²னத்த²ங் வுத்தங்.

    212. Khandhā saṅkhatātiādi saṅkhatāsaṅkhatāni sarūpena dassetvā aññattapucchanatthaṃ vuttaṃ.

    213. ரூபங் ஸங்க²தந்திஆதி³ க²ந்தே⁴ விபா⁴க³தோ த³ஸ்ஸெத்வா அஞ்ஞத்தபுச்ச²னத்த²ங் வுத்தங்.

    213. Rūpaṃ saṅkhatantiādi khandhe vibhāgato dassetvā aññattapucchanatthaṃ vuttaṃ.

    214. புக்³க³லஸ்ஸ உப்பாதோ³தி புச்சா² ஸகவாதி³ஸ்ஸ, ‘‘ஜாதித⁴ம்மா ஜராத⁴ம்மா, அதோ² மரணத⁴ம்மினோ’’திஆதி³ஸுத்தவஸேன படிஞ்ஞா பரவாதி³ஸ்ஸ. ஸங்க²தபா⁴வங் பனஸ்ஸ ஸோ ந இச்ச²தி, தஸ்மா படிக்கி²பதி.

    214. Puggalassa uppādoti pucchā sakavādissa, ‘‘jātidhammā jarādhammā, atho maraṇadhammino’’tiādisuttavasena paṭiññā paravādissa. Saṅkhatabhāvaṃ panassa so na icchati, tasmā paṭikkhipati.

    215. புன ந உப்பாதோ³ பஞ்ஞாயதீதிஆதி³னா நயேன புட்டோ² ‘‘து³க்க²மேவ ஹி ஸம்போ⁴தி , து³க்க²ங் திட்ட²தி வேதி சா’’திஆதி³வசனதோ (ஸங்॰ நி॰ 1.171) புக்³க³லஸ்ஸ உப்பாதா³த³யோ நாம ந யுஜ்ஜந்தீதி படிஜானாதி.

    215. Puna na uppādo paññāyatītiādinā nayena puṭṭho ‘‘dukkhameva hi sambhoti , dukkhaṃ tiṭṭhati veti cā’’tiādivacanato (saṃ. ni. 1.171) puggalassa uppādādayo nāma na yujjantīti paṭijānāti.

    216. அத்த²த்த²ம்ஹீதி அத்த²ங் வுச்சதி நிப்³பா³னங். தத்த² அத்தீ²தி புச்ச²தி. தஸ்ஸ அத்தி²தாய ஸஸ்ஸதங், நத்தி²தாய. உச்சே²தோ³ ஆபஜ்ஜதி. தது³ப⁴யம்பி அனிச்ச²ந்தோ பச்சா² படிக்கி²பதி.

    216. Atthatthamhīti atthaṃ vuccati nibbānaṃ. Tattha atthīti pucchati. Tassa atthitāya sassataṃ, natthitāya. Ucchedo āpajjati. Tadubhayampi anicchanto pacchā paṭikkhipati.

    ஞாதகானுயோகா³தி³வண்ணனா.

    Ñātakānuyogādivaṇṇanā.

    19. படிவேதா⁴னுயோகா³தி³வண்ணனா

    19. Paṭivedhānuyogādivaṇṇanā

    217. ப⁴வங் நிஸ்ஸாய பஞ்ஹே ப⁴வந்தி உபபத்திப⁴வங்.

    217. Bhavaṃ nissāya pañhe bhavanti upapattibhavaṃ.

    218. வேத³னங் வேதி³யமானபஞ்ஹே வேத³னங் வேதி³யமானோ பரிக்³க³ஹிதவேத³னோ யோகா³வசரோவ பஜானாதி, பா³லபுது²ஜ்ஜனோ நப்பஜானாதி.

    218. Vedanaṃ vediyamānapañhe vedanaṃ vediyamāno pariggahitavedano yogāvacarova pajānāti, bālaputhujjano nappajānāti.

    224. காயானுபஸ்ஸனாதி³பஞ்ஹா உத்தானத்தா²யேவ.

    224. Kāyānupassanādipañhā uttānatthāyeva.

    226. பாராயனகா³தா²ய ஸுஞ்ஞதோ லோகங் அவெக்க²ஸ்ஸூதி ஸத்தஸுஞ்ஞதவஸேன க²ந்த⁴லோகங் ஓலோகேஹீதி அத்தோ².

    226. Pārāyanagāthāya suññato lokaṃ avekkhassūti sattasuññatavasena khandhalokaṃ olokehīti attho.

    228. புக்³க³லோ அவெக்க²தீதி ஸகவாதி³புச்சா². பரவாதி³ஸ்ஸ ஹி ‘‘ஸுஞ்ஞதோ லோகங் அவெக்க²ஸ்ஸூ’’தி கா³தா²ய யோ அவெக்க²தி, ஸோ புக்³க³லோதி லத்³தி⁴, தஸ்மா நங் ஏவங் புச்ச²தி. ஸஹ ரூபேனாதி ரூபகாயேன ஸத்³தி⁴ங். ததோ அனிஸ்ஸடோ ஹுத்வாதி அத்தோ². இத³ங் பஞ்சவோகாரவஸேன அனுஜானித்வா புன தங் ஜீவந்தி புட்டோ² ஸுத்தவிரோத⁴ப⁴யேன படிக்கி²பதி. வினா ரூபேனாதி இத³ங் சதுவோகாரவஸேன அனுஜானித்வா புன அஞ்ஞங் ஜீவந்தி புட்டோ² ஸுத்தவிரோத⁴ப⁴யேனேவ படிக்கி²பதி. ‘‘அப்³ப⁴ந்தரக³தோ’’தி ச ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ நிக்க²மித்வா’’தி ச இத³ங் ‘‘ஸஹ ரூபேன வினா ரூபேனா’’தி ஹெட்டா² வுத்தஸ்ஸ லக்க²ணவசனங். தத்த² அப்³ப⁴ந்தரக³தோதி ரூபஸ்ஸ அந்தோக³தோ, இதோ வா எத்தோ வா அனிக்க²மித்வா ரூபபரிச்சே²த³வஸேனேவ டி²தோ ஹுத்வாதி அத்தோ². நிக்க²மித்வாதி ரூபபரிச்சே²த³ங் அதிக்கமித்வா. ரூபங் அனிஸ்ஸிதோ ஹுத்வாதி அத்தோ².

    228. Puggalo avekkhatīti sakavādipucchā. Paravādissa hi ‘‘suññato lokaṃ avekkhassū’’ti gāthāya yo avekkhati, so puggaloti laddhi, tasmā naṃ evaṃ pucchati. Saha rūpenāti rūpakāyena saddhiṃ. Tato anissaṭo hutvāti attho. Idaṃ pañcavokāravasena anujānitvā puna taṃ jīvanti puṭṭho suttavirodhabhayena paṭikkhipati. Vinā rūpenāti idaṃ catuvokāravasena anujānitvā puna aññaṃ jīvanti puṭṭho suttavirodhabhayeneva paṭikkhipati. ‘‘Abbhantaragato’’ti ca ‘‘bahiddhā nikkhamitvā’’ti ca idaṃ ‘‘saha rūpena vinā rūpenā’’ti heṭṭhā vuttassa lakkhaṇavacanaṃ. Tattha abbhantaragatoti rūpassa antogato, ito vā etto vā anikkhamitvā rūpaparicchedavaseneva ṭhito hutvāti attho. Nikkhamitvāti rūpaparicchedaṃ atikkamitvā. Rūpaṃ anissito hutvāti attho.

    231. அனத்தாதி அத்தனா ஜீவேன புக்³க³லேன ரஹிதோ. ஏகத⁴ம்மேபி புக்³க³லோ நத்தீ²தி அத்தோ². ஏவங் ஸப்³ப³ஸுத்தானங் ஆக³மட்ட²கதா²ஸு வுத்தனயேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. இத⁴ பன ஸந்தா⁴யபா⁴ஸிதமத்தமேவ வக்கா²ம.

    231. Anattāti attanā jīvena puggalena rahito. Ekadhammepi puggalo natthīti attho. Evaṃ sabbasuttānaṃ āgamaṭṭhakathāsu vuttanayeneva attho veditabbo. Idha pana sandhāyabhāsitamattameva vakkhāma.

    237. வுத்தங் ப⁴க³வதா ஸப்பிகும்போ⁴திஆதி³ ‘‘ஸப்³பா³வ தே³ஸனா யதா²ருதவஸேனேவ அத்த²தோ ந க³ஹேதப்³பா³’’தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ஆப⁴தங். யதா² ஹி ஸுவண்ணங் க³ஹெத்வா கதோ ஸுவண்ணவிகாரோ கும்போ⁴ ஸுவண்ணகும்போ⁴தி வுச்சதி, ந ஏவங் ஸப்பிங் க³ஹெத்வா கதோ ஸப்பிஸ்ஸ விகாரோ ஸப்பிகும்போ⁴ நாம அத்தி². யஸ்மிங் பன கும்பே⁴ ஸப்பி பக்கி²த்தங், ஸோ ஸப்பிகும்போ⁴ நாமாதி அயமெத்த² அத்தோ². தேலகும்பா⁴தீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. யதா² ச நிப்³பா³னங் நிச்சங் து⁴வங், ந ஏவங் ப⁴த்தங் வா யாகு³ வா அத்தி². காலபரிச்சே²த³ங் பன அகத்வா தி³வஸே தி³வஸே த³ஸ்ஸாமாதி பஞ்ஞத்தவஸேன ‘‘நிச்சப⁴த்தங் து⁴வயாகூ³’’தி வுச்சதீதி அயமெத்த² அத்தோ².

    237. Vuttaṃ bhagavatā sappikumbhotiādi ‘‘sabbāva desanā yathārutavaseneva atthato na gahetabbā’’ti dassanatthaṃ ābhataṃ. Yathā hi suvaṇṇaṃ gahetvā kato suvaṇṇavikāro kumbho suvaṇṇakumbhoti vuccati, na evaṃ sappiṃ gahetvā kato sappissa vikāro sappikumbho nāma atthi. Yasmiṃ pana kumbhe sappi pakkhittaṃ, so sappikumbho nāmāti ayamettha attho. Telakumbhādīsupi eseva nayo. Yathā ca nibbānaṃ niccaṃ dhuvaṃ, na evaṃ bhattaṃ vā yāgu vā atthi. Kālaparicchedaṃ pana akatvā divase divase dassāmāti paññattavasena ‘‘niccabhattaṃ dhuvayāgū’’ti vuccatīti ayamettha attho.

    ‘‘அத்தி² புக்³க³லோ அத்தஹிதாய படிபன்னோ’’திஆதீ³ஸுபி யதா² ரூபாத³யோ த⁴ம்மா பச்சத்தலக்க²ணஸாமஞ்ஞலக்க²ணவஸேன அத்தி², ந ஏவங் புக்³க³லோ . ரூபாதீ³ஸு பன ஸதி ‘ஏவங்னாமோ’‘ஏவங்கொ³த்தோ’தி வோஹாரோ ஹோதி. இதி இமினா லோகவோஹாரேன லோகஸம்முதியா லோகனிருத்தியா அத்தி² புக்³க³லோதி அயமெத்த² அத்தோ². வுத்தம்பி சேதங் ப⁴க³வதா – ‘‘இமா கோ² சித்த, லோகஸமஞ்ஞா லோகனிருத்தியோ லோகவோஹாரா லோகபஞ்ஞத்தியோ’’தி (தீ³॰ நி॰ 1.440). ரூபாதி³த⁴ம்மா பன வினாபி லோகஸம்முதிங் பச்சத்தஸாமஞ்ஞலக்க²ணவஸேன பஞ்ஞாபனதோ அத்தீ²தி அயமெத்த² அத்தோ².

    ‘‘Atthi puggalo attahitāya paṭipanno’’tiādīsupi yathā rūpādayo dhammā paccattalakkhaṇasāmaññalakkhaṇavasena atthi, na evaṃ puggalo . Rūpādīsu pana sati ‘evaṃnāmo’‘evaṃgotto’ti vohāro hoti. Iti iminā lokavohārena lokasammutiyā lokaniruttiyā atthi puggaloti ayamettha attho. Vuttampi cetaṃ bhagavatā – ‘‘imā kho citta, lokasamaññā lokaniruttiyo lokavohārā lokapaññattiyo’’ti (dī. ni. 1.440). Rūpādidhammā pana vināpi lokasammutiṃ paccattasāmaññalakkhaṇavasena paññāpanato atthīti ayamettha attho.

    பு³த்³தா⁴னங் பன த்³வே கதா² ஸம்முதிகதா² ச பரமத்த²கதா² ச. தத்த² ஸத்தோ, புக்³க³லோ, தே³வோ, ப்³ரஹ்மாதிஆதி³கா ஸம்முதிகதா² நாம. அனிச்சங், து³க்க²ங், அனத்தா, க²ந்தா⁴, தா⁴துயோ, ஆயதனானி, ஸதிபட்டா²னா, ஸம்மப்பதா⁴னாதிஆதி³கா பரமத்த²கதா² நாம.

    Buddhānaṃ pana dve kathā sammutikathā ca paramatthakathā ca. Tattha satto, puggalo, devo, brahmātiādikā sammutikathā nāma. Aniccaṃ, dukkhaṃ, anattā, khandhā, dhātuyo, āyatanāni, satipaṭṭhānā, sammappadhānātiādikā paramatthakathā nāma.

    தத்த² யோ ஸம்முதிதே³ஸனாய ஸத்தோதி வா…பே॰… ப்³ரஹ்மாதி வாதி வுத்தே ஜானிதுங் படிவிஜ்ஜி²துங் நிய்யாதுங் அரஹத்தஜயக்³கா³ஹங் க³ஹேதுங் ஸக்கோதி, தஸ்ஸ ப⁴க³வா ஆதி³தோவ ஸத்தோதி வா புக்³க³லோதி வா போஸோதி வா தே³வோதி வா ப்³ரஹ்மாதி வா கதே²தி. யோ பரமத்த²தே³ஸனாய அனிச்சந்தி வா து³க்க²ந்தி வாதிஆதீ³ஸு அஞ்ஞதரங் ஸுத்வாவ ஜானிதுங் படிவிஜ்ஜி²துங் நிய்யாதுங் அரஹத்தஜயக்³கா³ஹங் க³ஹேதுங் ஸக்கோதி. தஸ்ஸ அனிச்சந்திஆதீ³ஸு அஞ்ஞதரங் கதே²தி. ததா² ஸம்முதிகதா²ய பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தஸ்ஸ ந பட²மங் பரமத்த²கத²ங் கதே²தி. ஸம்முதிகதா²ய பன போ³தெ⁴த்வா பச்சா² பரமத்த²கத²ங் கதே²தி . பரமத்த²கதா²ய பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தஸ்ஸாபி ந பட²மங் ஸம்முதிகத²ங் கதே²தி. பரமத்த²கதா²ய பன போ³தெ⁴த்வா பச்சா² ஸம்முதிகத²ங் கதே²தி. பகதியா பன பட²மமேவ பரமத்த²கத²ங் கதெ²ந்தஸ்ஸ தே³ஸனா லூகா²காரா ஹோதி. தஸ்மா பு³த்³தா⁴ பட²மங் ஸம்முதிகத²ங் கதெ²த்வா பச்சா² பரமத்த²கத²ங் கதெ²ந்தி. தே ஸம்முதிகத²ங் கதெ²ந்தாபி ஸச்சமேவ ஸபா⁴வமேவ அமுஸாவ கதெ²ந்தி. பரமத்த²கத²ங் கதெ²ந்தாபி ஸச்சமேவ ஸபா⁴வமேவ அமுஸாவ கதெ²ந்தி. அயஞ்ஹி –

    Tattha yo sammutidesanāya sattoti vā…pe… brahmāti vāti vutte jānituṃ paṭivijjhituṃ niyyātuṃ arahattajayaggāhaṃ gahetuṃ sakkoti, tassa bhagavā āditova sattoti vā puggaloti vā posoti vā devoti vā brahmāti vā katheti. Yo paramatthadesanāya aniccanti vā dukkhanti vātiādīsu aññataraṃ sutvāva jānituṃ paṭivijjhituṃ niyyātuṃ arahattajayaggāhaṃ gahetuṃ sakkoti. Tassa aniccantiādīsu aññataraṃ katheti. Tathā sammutikathāya bujjhanakasattassa na paṭhamaṃ paramatthakathaṃ katheti. Sammutikathāya pana bodhetvā pacchā paramatthakathaṃ katheti . Paramatthakathāya bujjhanakasattassāpi na paṭhamaṃ sammutikathaṃ katheti. Paramatthakathāya pana bodhetvā pacchā sammutikathaṃ katheti. Pakatiyā pana paṭhamameva paramatthakathaṃ kathentassa desanā lūkhākārā hoti. Tasmā buddhā paṭhamaṃ sammutikathaṃ kathetvā pacchā paramatthakathaṃ kathenti. Te sammutikathaṃ kathentāpi saccameva sabhāvameva amusāva kathenti. Paramatthakathaṃ kathentāpi saccameva sabhāvameva amusāva kathenti. Ayañhi –

    ‘‘து³வே ஸச்சானி அக்கா²ஸி, ஸம்பு³த்³தோ⁴ வத³தங் வரோ;

    ‘‘Duve saccāni akkhāsi, sambuddho vadataṃ varo;

    ஸம்முதிங் பரமத்த²ஞ்ச, ததியங் நுபலப்³ப⁴தி’’.

    Sammutiṃ paramatthañca, tatiyaṃ nupalabbhati’’.

    தத்த² –

    Tattha –

    ‘‘ஸங்கேதவசனங் ஸச்சங், லோகஸம்முதிகாரணங்;

    ‘‘Saṅketavacanaṃ saccaṃ, lokasammutikāraṇaṃ;

    பரமத்த²வசனங் ஸச்சங், த⁴ம்மானங் தத²லக்க²ண’’ந்தி.

    Paramatthavacanaṃ saccaṃ, dhammānaṃ tathalakkhaṇa’’nti.

    அபரோ நயோ – த்³வே ப⁴க³வதோ தே³ஸனா பரமத்த²தே³ஸனா ச க²ந்தா⁴தி³வஸேன, ஸம்முதிதே³ஸனா ச ஸப்பிகும்பா⁴தி³வஸேன. ந ஹி ப⁴க³வா ஸமஞ்ஞங் அதிதா⁴வதி. தஸ்மா ‘‘அத்தி² புக்³க³லோ’’தி வசனமத்ததோ அபி⁴னிவேஸோ ந காதப்³போ³. ஸத்தா²ரா ஹி –

    Aparo nayo – dve bhagavato desanā paramatthadesanā ca khandhādivasena, sammutidesanā ca sappikumbhādivasena. Na hi bhagavā samaññaṃ atidhāvati. Tasmā ‘‘atthi puggalo’’ti vacanamattato abhiniveso na kātabbo. Satthārā hi –

    ‘‘பஞ்ஞத்திங் அனதிக்கம்ம, பரமத்தோ² பகாஸிதோ;

    ‘‘Paññattiṃ anatikkamma, paramattho pakāsito;

    ஸமஞ்ஞங் நாதிதா⁴வெய்ய, தஸ்மா அஞ்ஞோபி பண்டி³தோ;

    Samaññaṃ nātidhāveyya, tasmā aññopi paṇḍito;

    பரமத்த²ங் பகாஸெந்தோ, ஸமஞ்ஞங் நாதிதா⁴வயே’’.

    Paramatthaṃ pakāsento, samaññaṃ nātidhāvaye’’.

    ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானத்த²மேவாதி.

    Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.

    புக்³க³லகதா² நிட்டி²தா.

    Puggalakathā niṭṭhitā.




    Next: 2. பரிஹானிகதா² • 2. Parihānikathā




    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / கதா²வத்து²பாளி • Kathāvatthupāḷi / 1. புக்³க³லகதா² • 1. Puggalakathā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. புக்³க³லகதா² • 1. Puggalakathā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 1. புக்³க³லகதா² • 1. Puggalakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact