Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
പുഞ്ഞകിരിയവത്ഥാദികഥാവണ്ണനാ
Puññakiriyavatthādikathāvaṇṇanā
അപചിതി ഏവ അപചിതിസഹഗതം പുഞ്ഞകിരിയാവത്ഥു യഥാ ‘‘നന്ദിരാഗസഹഗതാ’’തി. അപചിതി വാ ചേതനാസമ്പയുത്തകധമ്മാ കായവചീകിരിയാ വാ, തംസഹിതാ ചേതനാ അപചിതിസഹഗതം. ഹിതഫരണേനാതി ദേസകേ മേത്താഫരണേന, ‘‘ഏവം മേ ഹിതം ഭവിസ്സതീ’’തി പവത്തേന ഹിതചിത്തേന വാ. കമ്മസ്സകതാഞാണം ദിട്ഠിജുകമ്മം. നിയമലക്ഖണന്തി മഹപ്ഫലതാനിയമസ്സ ലക്ഖണം. സീലമയേ സങ്ഗഹം ഗച്ഛന്തി ചാരിത്തവസേന. അനവജ്ജവത്ഥും പരിച്ചജന്തോ വിയ അബ്ഭനുമോദമാനോപി പരസ്സ സമ്പത്തിയാ മോദതീതി അബ്ഭനുമോദനാ ദാനമയേ സങ്ഗഹിതാ. ഭാവേന്തോപീതി അസമത്തഭാവനം സന്ധായാഹ. സമത്താ ഹി അപ്പനാ ഹോതീതി. അട്ഠേവ കോട്ഠാസേ കത്വാതി ഏകസ്സ സത്തസ്സ ഏകസ്മിം ഖണേ ഉപ്പന്നമേകം പഠമചിത്തം ദസ്സേത്വാ അഞ്ഞാനി താദിസാനി അദസ്സേന്തേന സബ്ബാനി താനി സരിക്ഖട്ഠേന ഏകീകതാനി ഹോന്തി, തഥാ സേസാനിപീതി ഏവം അട്ഠ കത്വാ.
Apaciti eva apacitisahagataṃ puññakiriyāvatthu yathā ‘‘nandirāgasahagatā’’ti. Apaciti vā cetanāsampayuttakadhammā kāyavacīkiriyā vā, taṃsahitā cetanā apacitisahagataṃ. Hitapharaṇenāti desake mettāpharaṇena, ‘‘evaṃ me hitaṃ bhavissatī’’ti pavattena hitacittena vā. Kammassakatāñāṇaṃ diṭṭhijukammaṃ. Niyamalakkhaṇanti mahapphalatāniyamassa lakkhaṇaṃ. Sīlamaye saṅgahaṃ gacchanti cārittavasena. Anavajjavatthuṃ pariccajanto viya abbhanumodamānopi parassa sampattiyā modatīti abbhanumodanā dānamaye saṅgahitā. Bhāventopīti asamattabhāvanaṃ sandhāyāha. Samattā hi appanā hotīti. Aṭṭheva koṭṭhāse katvāti ekassa sattassa ekasmiṃ khaṇe uppannamekaṃ paṭhamacittaṃ dassetvā aññāni tādisāni adassentena sabbāni tāni sarikkhaṭṭhena ekīkatāni honti, tathā sesānipīti evaṃ aṭṭha katvā.
കാമാവചരകുസലവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Kāmāvacarakusalavaṇṇanā niṭṭhitā.