| Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / ж̇аад̇ага-адтагат̇аа • Jātaka-aṭṭhakathā |
[53] 3. бун̣н̣абаад̇иж̇аад̇агаван̣н̣анаа
[53] 3. Puṇṇapātijātakavaṇṇanā
д̇ат̇зва бун̣н̣аа баад̇ияод̇и ид̣̇ам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о висаваарун̣им̣ аараб̣бха гат̇зси. згам̣ самаяам̣ саавад̇т̇ияам̣ сураад̇худ̇д̇аа саннибад̇ид̇ваа манд̇аяим̣су – ‘‘сураамуулам̣ но кийн̣ам̣, гахам̣ ну ко лабхиссаамаа’’д̇и. ат̇зго гагкал̣ад̇худ̇д̇о ааха ‘‘маа жинд̇аяид̇т̇а, ад̇т̇зго убааяо’’д̇и. ‘‘гад̇аро убааяо наамаа’’д̇и? ‘‘анаат̇абин̣д̣иго ан̇г̇улимуд̣̇д̣̇игаа бил̣анд̇хид̇ваа мадтасаадаганивад̇т̇о рааж̇убадтаанам̣ г̇ажчад̇и, маяам̣ сураабаад̇ияам̣ висан̃н̃ийгаран̣ам̣ бхзсаж̇ж̇ам̣ багкибид̇ваа аабаанам̣ саж̇ж̇зд̇ваа нисийд̣̇ид̇ваа анаат̇абин̣д̣игасса ааг̇аманагаалз ‘ид̇о зхи махаасздтий’д̇и баггосид̇ваа д̇ам̣ сурам̣ бааязд̇ваа висан̃н̃ийбхууд̇асса ан̇г̇улимуд̣̇д̣̇игаа жа саадагз жа г̇ахзд̇ваа сураамуулам̣ гариссаамаа’’д̇и. д̇з ‘‘саад̇хуу’’д̇и самбадижчид̇ваа д̇ат̇аа гад̇ваа сздтисса ааг̇аманагаалз бадимаг̇г̇ам̣ г̇анд̇ваа ‘‘саами, ид̇о д̇аава ааг̇ажчат̇а , аяам̣ амхаагам̣ санд̇игз ад̇иманаабаа сураа, т̇огам̣ бивид̇ваа г̇ажчат̇аа’’д̇и вад̣̇им̣су. сод̇аабанно арияасааваго гим̣ сурам̣ бивиссад̇и, анад̇т̇иго самааноби бана ‘‘имз д̇худ̇д̇з бариг̇г̇ан̣хиссаамий’’д̇и д̇зсам̣ аабаанабхуумим̣ г̇анд̇ваа д̇зсам̣ гирияам̣ ологзд̇ваа ‘‘аяам̣ сураа имзхи иминаа наама гааран̣зна яож̇ид̇аа’’д̇и н̃ад̇ваа ‘‘ид̇о д̣̇аани бадтааяа имз ид̇о балаабзссаамий’’д̇и жинд̇зд̇ваа ааха – ‘‘харз д̣̇удтад̇худ̇д̇аа, д̇умхз ‘сураабаад̇ияам̣ бхзсаж̇ж̇ам̣ багкибид̇ваа ааг̇ад̇ааг̇ад̇з бааязд̇ваа висан̃н̃ий гад̇ваа вилумбиссаамаа’д̇и аабаанаман̣д̣алам̣ саж̇ж̇зд̇ваа нисиннаа гзвалам̣ имам̣ сурам̣ ван̣н̣зт̇а, згоби д̇ам̣ угкибид̇ваа бивид̇ум̣ на уссахад̇и. сажз аяам̣ аяож̇ид̇аа асса, имам̣ д̇умхзва бивзяяаат̇аа’’д̇и д̇з д̇худ̇д̇з д̇аж̇ж̇зд̇ваа д̇ад̇о балаабзд̇ваа ад̇д̇ано г̇зхам̣ г̇анд̇ваа ‘‘д̇худ̇д̇зхи гад̇агааран̣ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇асса аарожзссаамий’’д̇и жинд̇знд̇о ж̇зд̇аванам̣ г̇анд̇ваа аарожзси. сад̇т̇аа ‘‘ид̣̇аани д̇аава г̇ахабад̇и д̇з д̇худ̇д̇аа д̇ам̣ ван̃жзд̇угаамаа ж̇аад̇аа, буб̣б̣з бана бан̣д̣ид̇зби ван̃жзд̇угаамаа ахзсу’’нд̇и вад̇ваа д̇зна яаажид̇о ад̇ийд̇ам̣ аахари.
Tathevapuṇṇā pātiyoti idaṃ satthā jetavane viharanto visavāruṇiṃ ārabbha kathesi. Ekaṃ samayaṃ sāvatthiyaṃ surādhuttā sannipatitvā mantayiṃsu – ‘‘surāmūlaṃ no khīṇaṃ, kahaṃ nu kho labhissāmā’’ti. Atheko kakkhaḷadhutto āha ‘‘mā cintayittha, attheko upāyo’’ti. ‘‘Kataro upāyo nāmā’’ti? ‘‘Anāthapiṇḍiko aṅgulimuddikā piḷandhitvā maṭṭhasāṭakanivattho rājupaṭṭhānaṃ gacchati, mayaṃ surāpātiyaṃ visaññīkaraṇaṃ bhesajjaṃ pakkhipitvā āpānaṃ sajjetvā nisīditvā anāthapiṇḍikassa āgamanakāle ‘ito ehi mahāseṭṭhī’ti pakkositvā taṃ suraṃ pāyetvā visaññībhūtassa aṅgulimuddikā ca sāṭake ca gahetvā surāmūlaṃ karissāmā’’ti. Te ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā tathā katvā seṭṭhissa āgamanakāle paṭimaggaṃ gantvā ‘‘sāmi, ito tāva āgacchatha , ayaṃ amhākaṃ santike atimanāpā surā, thokaṃ pivitvā gacchathā’’ti vadiṃsu. Sotāpanno ariyasāvako kiṃ suraṃ pivissati, anatthiko samānopi pana ‘‘ime dhutte pariggaṇhissāmī’’ti tesaṃ āpānabhūmiṃ gantvā tesaṃ kiriyaṃ oloketvā ‘‘ayaṃ surā imehi iminā nāma kāraṇena yojitā’’ti ñatvā ‘‘ito dāni paṭṭhāya ime ito palāpessāmī’’ti cintetvā āha – ‘‘hare duṭṭhadhuttā, tumhe ‘surāpātiyaṃ bhesajjaṃ pakkhipitvā āgatāgate pāyetvā visaññī katvā vilumpissāmā’ti āpānamaṇḍalaṃ sajjetvā nisinnā kevalaṃ imaṃ suraṃ vaṇṇetha, ekopi taṃ ukkhipitvā pivituṃ na ussahati. Sace ayaṃ ayojitā assa, imaṃ tumheva piveyyāthā’’ti te dhutte tajjetvā tato palāpetvā attano gehaṃ gantvā ‘‘dhuttehi katakāraṇaṃ tathāgatassa ārocessāmī’’ti cintento jetavanaṃ gantvā ārocesi. Satthā ‘‘idāni tāva gahapati te dhuttā taṃ vañcetukāmā jātā, pubbe pana paṇḍitepi vañcetukāmā ahesu’’nti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
ад̇ийд̇з б̣аараан̣асияам̣ б̣рахмад̣̇ад̇д̇з раж̇ж̇ам̣ гаарзнд̇з б̣од̇хисад̇д̇о б̣аараан̣асисздти ахоси. д̇ад̣̇аабзд̇з д̇худ̇д̇аа звамзва самманд̇зд̇ваа сурам̣ яож̇зд̇ваа б̣аараан̣асисздтисса ааг̇аманагаалз бадимаг̇г̇ам̣ г̇анд̇ваа звамзва гат̇аяим̣су. сздти анад̇т̇игоби худ̇ваа д̇з бариг̇г̇ан̣хид̇угаамо г̇анд̇ваа д̇зсам̣ гирияам̣ ологзд̇ваа ‘‘ид̣̇ам̣ наамзд̇з гаад̇угаамаа, балаабзссаами нз ид̇о’’д̇и жинд̇зд̇ваа звамааха ‘‘бхонд̇о, д̇худ̇д̇аа сурам̣ бивид̇ваа рааж̇агулам̣ г̇анд̇ум̣ наама аяуд̇д̇ам̣, рааж̇аанам̣ д̣̇исваа буна ааг̇ажчанд̇о ж̇ааниссаами, д̇умхз ид̇хзва нисийд̣̇ат̇аа’’д̇и рааж̇убадтаанам̣ г̇анд̇ваа бажжааг̇ан̃чи. д̇худ̇д̇аа ‘‘ид̇о зт̇а, саамий’’д̇и. соби д̇ад̇т̇а г̇анд̇ваа бхзсаж̇ж̇зна сам̣яож̇ид̇аа сураабаад̇ияо ологзд̇ваа звамааха ‘‘бхонд̇о д̇худ̇д̇аа д̇умхаагам̣ гирияаа маяхам̣ на ружжад̇и, д̇умхаагам̣ сураабаад̇ияо яат̇аабуурид̇аава тид̇аа, д̇умхз гзвалам̣ сурам̣ ван̣н̣зт̇а, на бана биват̇а. сажааяам̣ манаабаа асса, д̇умхзби бивзяяаат̇а, имааяа бана висасам̣яуд̇д̇ааяа бхавид̇аб̣б̣а’’нд̇и д̇зсам̣ манорат̇ам̣ бхинд̣̇анд̇о имам̣ г̇аат̇амааха –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto bārāṇasiseṭṭhi ahosi. Tadāpete dhuttā evameva sammantetvā suraṃ yojetvā bārāṇasiseṭṭhissa āgamanakāle paṭimaggaṃ gantvā evameva kathayiṃsu. Seṭṭhi anatthikopi hutvā te pariggaṇhitukāmo gantvā tesaṃ kiriyaṃ oloketvā ‘‘idaṃ nāmete kātukāmā, palāpessāmi ne ito’’ti cintetvā evamāha ‘‘bhonto, dhuttā suraṃ pivitvā rājakulaṃ gantuṃ nāma ayuttaṃ, rājānaṃ disvā puna āgacchanto jānissāmi, tumhe idheva nisīdathā’’ti rājupaṭṭhānaṃ gantvā paccāgañchi. Dhuttā ‘‘ito etha, sāmī’’ti. Sopi tattha gantvā bhesajjena saṃyojitā surāpātiyo oloketvā evamāha ‘‘bhonto dhuttā tumhākaṃ kiriyā mayhaṃ na ruccati, tumhākaṃ surāpātiyo yathāpūritāva ṭhitā, tumhe kevalaṃ suraṃ vaṇṇetha, na pana pivatha. Sacāyaṃ manāpā assa, tumhepi piveyyātha, imāya pana visasaṃyuttāya bhavitabba’’nti tesaṃ manorathaṃ bhindanto imaṃ gāthamāha –
53.
53.
‘‘д̇ат̇зва бун̣н̣аа баад̇ияо, ан̃н̃ааяам̣ вад̇д̇ад̇з гат̇аа;
‘‘Tatheva puṇṇā pātiyo, aññāyaṃ vattate kathā;
аагааран̣зна ж̇аанаами, на жааяам̣ бхад̣̇д̣̇игаа сураа’’д̇и.
Ākāraṇena jānāmi, na cāyaṃ bhaddikā surā’’ti.
д̇ад̇т̇а д̇ат̇зваад̇и яат̇аа маяаа г̇аманагаалз д̣̇идтаа, ид̣̇ааниби имаа сураабаад̇ияо д̇ат̇зва бун̣н̣аа. ан̃н̃ааяам̣ вад̇д̇ад̇з гат̇аад̇и яаа аяам̣ д̇умхаагам̣ сурааван̣н̣анагат̇аа вад̇д̇ад̇и, саа ан̃н̃аава абхууд̇аа ад̇ажчаа. яад̣̇и хи зсаа сураа манаабаа асса, д̇умхзби бивзяяаат̇а, убад̣дхабаад̇ияо авасиссзяяум̣. д̇умхаагам̣ бана згзнааби сураа на бийд̇аа. аагааран̣зна ж̇аанаамийд̇и д̇асмаа иминаа гааран̣зна ж̇аанаами. на жааяам̣ бхад̣̇д̣̇игаа сураад̇и ‘‘нзвааяам̣ бхад̣̇д̣̇игаа сураа, висасам̣яож̇ид̇ааяа зд̇ааяа бхавид̇аб̣б̣а’’нд̇и д̇худ̇д̇з ниг̇г̇ан̣хид̇ваа яат̇аа на буна зваруубам̣ гаронд̇и, д̇ат̇аа д̇з д̇аж̇ж̇зд̇ваа виссаж̇ж̇зси. со яааваж̇ийвам̣ д̣̇аанаад̣̇ийни бун̃н̃аани гад̇ваа яат̇аагаммам̣ г̇ад̇о.
Tattha tathevāti yathā mayā gamanakāle diṭṭhā, idānipi imā surāpātiyo tatheva puṇṇā. Aññāyaṃ vattate kathāti yā ayaṃ tumhākaṃ surāvaṇṇanakathā vattati, sā aññāva abhūtā atacchā. Yadi hi esā surā manāpā assa, tumhepi piveyyātha, upaḍḍhapātiyo avasisseyyuṃ. Tumhākaṃ pana ekenāpi surā na pītā. Ākāraṇena jānāmīti tasmā iminā kāraṇena jānāmi. Na cāyaṃ bhaddikā surāti ‘‘nevāyaṃ bhaddikā surā, visasaṃyojitāya etāya bhavitabba’’nti dhutte niggaṇhitvā yathā na puna evarūpaṃ karonti, tathā te tajjetvā vissajjesi. So yāvajīvaṃ dānādīni puññāni katvā yathākammaṃ gato.
сад̇т̇аа имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ аахарид̇ваа ж̇аад̇агам̣ самод̇хаанзси – ‘‘д̇ад̣̇аа д̇худ̇д̇аа зд̇арахи д̇худ̇д̇аа, б̣аараан̣асисздти бана ахамзва ахоси’’нд̇и.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā dhuttā etarahi dhuttā, bārāṇasiseṭṭhi pana ahameva ahosi’’nti.
бун̣н̣абаад̇иж̇аад̇агаван̣н̣анаа д̇ад̇ияаа.
Puṇṇapātijātakavaṇṇanā tatiyā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / куд̣̇д̣̇аганигааяа • Khuddakanikāya / ж̇аад̇агабаал̣и • Jātakapāḷi / 53. бун̣н̣абаад̇иж̇аад̇агам̣ • 53. Puṇṇapātijātakaṃ
