Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၅. ပုဏ္ဏသုတ္တံ
5. Puṇṇasuttaṃ
၈၈. အထ 1 ခော အာယသ္မာ ပုဏ္ဏော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ။ပေ.။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ ပုဏ္ဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဓမ္မံ ဒေသေတု, ယမဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ သုတ္ဝာ ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရေယ္ယ’’န္တိ။
88. Atha 2 kho āyasmā puṇṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā puṇṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti.
‘‘သန္တိ ခော, ပုဏ္ဏ, စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ တဉ္စေ ဘိက္ခု အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတိ။ တသ္သ တံ အဘိနန္ဒတော အဘိဝဒတော အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နန္ဒီ။ ‘နန္ဒိသမုဒယာ ဒုက္ခသမုဒယော, ပုဏ္ဏာ’တိ ဝဒာမိ။ပေ.။ သန္တိ ခော, ပုဏ္ဏ, ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယာ ရသာ။ပေ.။ သန္တိ ခော, ပုဏ္ဏ, မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ တဉ္စေ ဘိက္ခု အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတိ။ တသ္သ တံ အဘိနန္ဒတော အဘိဝဒတော အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နန္ဒီ။ ‘နန္ဒိသမုဒယာ ဒုက္ခသမုဒယော, ပုဏ္ဏာ’တိ ဝဒာမိ။
‘‘Santi kho, puṇṇa, cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa taṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī. ‘Nandisamudayā dukkhasamudayo, puṇṇā’ti vadāmi…pe… santi kho, puṇṇa, jivhāviññeyyā rasā…pe… santi kho, puṇṇa, manoviññeyyā dhammā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa taṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī. ‘Nandisamudayā dukkhasamudayo, puṇṇā’ti vadāmi.
‘‘သန္တိ ခော, ပုဏ္ဏ, စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ တဉ္စေ ဘိက္ခု နာဘိနန္ဒတိ နာဘိဝဒတိ နာဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတိ, တသ္သ တံ အနဘိနန္ဒတော အနဘိဝဒတော အနဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတော နိရုဇ္ဈတိ နန္ဒီ။ ‘နန္ဒိနိရောဓာ ဒုက္ခနိရောဓော, ပုဏ္ဏာ’တိ ဝဒာမိ။ပေ.။ သန္တိ ခော, ပုဏ္ဏ, မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ တဉ္စေ ဘိက္ခု နာဘိနန္ဒတိ နာဘိဝဒတိ နာဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတိ, တသ္သ တံ အနဘိနန္ဒတော အနဘိဝဒတော အနဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတော နိရုဇ္ဈတိ နန္ဒီ။ ‘နန္ဒိနိရောဓာ ဒုက္ခနိရောဓော, ပုဏ္ဏာ’တိ ဝဒာမိ။
‘‘Santi kho, puṇṇa, cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati, tassa taṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nirujjhati nandī. ‘Nandinirodhā dukkhanirodho, puṇṇā’ti vadāmi…pe… santi kho, puṇṇa, manoviññeyyā dhammā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati, tassa taṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nirujjhati nandī. ‘Nandinirodhā dukkhanirodho, puṇṇā’ti vadāmi.
‘‘စဏ္ဍာ ခော, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ; ဖရုသာ ခော, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ။ သစေ တံ, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ အက္ကောသိသ္သန္တိ ပရိဘာသိသ္သန္တိ, တတ္ရ တေ, ပုဏ္ဏ, ကိန္တိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘Caṇḍā kho, puṇṇa, sunāparantakā manussā; pharusā kho, puṇṇa, sunāparantakā manussā. Sace taṃ, puṇṇa, sunāparantakā manussā akkosissanti paribhāsissanti, tatra te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?
‘‘သစေ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ ပာဏိနာ ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, ကိန္တိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘Sace pana te, puṇṇa, sunāparantakā manussā pāṇinā pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?
‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ ပာဏိနာ ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ မေ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘ဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, သုဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, ယံ မေ 11 နယိမေ လေဍ္ဍုနာ ပဟာရံ ဒေန္တီ’တိ။ ဧဝမေတ္ထ, ဘဂဝာ, ဘဝိသ္သတိ; ဧဝမေတ္ထ, သုဂတ, ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā pāṇinā pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me 12 nayime leḍḍunā pahāraṃ dentī’ti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.
‘‘သစေ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ လေဍ္ဍုနာ ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, ကိန္တိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘Sace pana te, puṇṇa, sunāparantakā manussā leḍḍunā pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?
‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ လေဍ္ဍုနာ ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ မေ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘ဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, သုဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, ယံ မေ နယိမေ ဒဏ္ဍေန ပဟာရံ ဒေန္တီ’တိ ။ ဧဝမေတ္ထ, ဘဂဝာ, ဘဝိသ္သတိ; ဧဝမေတ္ထ, သုဂတ, ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā leḍḍunā pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me nayime daṇḍena pahāraṃ dentī’ti . Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.
‘‘သစေ ပန ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ ဒဏ္ဍေန ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, ကိန္တိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘Sace pana puṇṇa, sunāparantakā manussā daṇḍena pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?
‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ ဒဏ္ဍေန ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ မေ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘ဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, သုဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, ယံ မေ နယိမေ သတ္ထေန ပဟာရံ ဒေန္တီ’တိ။ ဧဝမေတ္ထ, ဘဂဝာ, ဘဝိသ္သတိ; ဧဝမေတ္ထ, သုဂတ, ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā daṇḍena pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me nayime satthena pahāraṃ dentī’ti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.
‘‘သစေ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ သတ္ထေန ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, ကိန္တိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘Sace pana te, puṇṇa, sunāparantakā manussā satthena pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?
‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ သတ္ထေန ပဟာရံ ဒသ္သန္တိ, တတ္ရ မေ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘ဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, သုဘဒ္ဒကာ ဝတိမေ သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ, ယံ မံ နယိမေ တိဏ္ဟေန သတ္ထေန ဇီဝိတာ ဝောရောပေန္တီ’တိ။ ဧဝမေတ္ထ, ဘဂဝာ, ဘဝိသ္သတိ; ဧဝမေတ္ထ, သုဂတ, ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā satthena pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ maṃ nayime tiṇhena satthena jīvitā voropentī’ti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.
‘‘သစေ ပန တံ, ပုဏ္ဏ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ တိဏ္ဟေန သတ္ထေန ဇီဝိတာ ဝောရောပေသ္သန္တိ, တတ္ရ ပန တေ, ပုဏ္ဏ, ကိန္တိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘Sace pana taṃ, puṇṇa, sunāparantakā manussā tiṇhena satthena jīvitā voropessanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?
‘‘သစေ မံ, ဘန္တေ, သုနာပရန္တကာ မနုသ္သာ တိဏ္ဟေန သတ္ထေန ဇီဝိတာ ဝောရောပေသ္သန္တိ, တတ္ရ မေ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘သန္တိ ခော တသ္သ ဘဂဝတော သာဝကာ ကာယေန စ ဇီဝိတေန စ အဋ္ဋီယမာနာ ဟရာယမာနာ ဇိဂုစ္ဆမာနာ သတ္ထဟာရကံ ပရိယေသန္တိ, တံ မေ ဣဒံ အပရိယိဋ္ဌညေဝ သတ္ထဟာရကံ လဒ္ဓ’န္တိ။ ဧဝမေတ္ထ, ဘဂဝာ, ဘဝိသ္သတိ; ဧဝမေတ္ထ, သုဂတ, ဘဝိသ္သတီ’’တိ။
‘‘Sace maṃ, bhante, sunāparantakā manussā tiṇhena satthena jīvitā voropessanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘santi kho tassa bhagavato sāvakā kāyena ca jīvitena ca aṭṭīyamānā harāyamānā jigucchamānā satthahārakaṃ pariyesanti, taṃ me idaṃ apariyiṭṭhaññeva satthahārakaṃ laddha’nti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.
‘‘သာဓု သာဓု, ပုဏ္ဏ! သက္ခိသ္သသိ ခော တ္ဝံ, ပုဏ္ဏ, ဣမိနာ ဒမူပသမေန သမန္နာဂတော သုနာပရန္တသ္မိံ ဇနပဒေ ဝတ္ထုံ။ ယသ္သ ဒာနိ တ္ဝံ, ပုဏ္ဏ, ကာလံ မညသီ’’တိ။
‘‘Sādhu sādhu, puṇṇa! Sakkhissasi kho tvaṃ, puṇṇa, iminā damūpasamena samannāgato sunāparantasmiṃ janapade vatthuṃ. Yassa dāni tvaṃ, puṇṇa, kālaṃ maññasī’’ti.
အထ ခော အာယသ္မာ ပုဏ္ဏော ဘဂဝတော ဝစနံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ သေနာသနံ သံသာမေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန သုနာပရန္တော ဇနပဒော တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သုနာပရန္တော ဇနပဒော တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ အာယသ္မာ ပုဏ္ဏော သုနာပရန္တသ္မိံ ဇနပဒေ ဝိဟရတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ပုဏ္ဏော တေနေဝန္တရဝသ္သေန ပဉ္စမတ္တာနိ ဥပာသကသတာနိ ပဋိဝေဒေသိ 13။ တေနေဝန္တရဝသ္သေန ပဉ္စမတ္တာနိ ဥပာသိကာသတာနိ ပဋိဝေဒေသိ။ တေနေဝန္တရဝသ္သေန တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ သစ္ဆာကာသိ။ တေနေဝန္တရဝသ္သေန ပရိနိဗ္ဗာယိ။
Atha kho āyasmā puṇṇo bhagavato vacanaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena sunāparanto janapado tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sunāparanto janapado tadavasari. Tatra sudaṃ āyasmā puṇṇo sunāparantasmiṃ janapade viharati. Atha kho āyasmā puṇṇo tenevantaravassena pañcamattāni upāsakasatāni paṭivedesi 14. Tenevantaravassena pañcamattāni upāsikāsatāni paṭivedesi. Tenevantaravassena tisso vijjā sacchākāsi. Tenevantaravassena parinibbāyi.
အထ ခော သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု။ပေ.။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, ပုဏ္ဏော နာမ ကုလပုတ္တော ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဩဝာဒေန ဩဝဒိတော, သော ကာလင္ကတော။ တသ္သ ကာ ဂတိ ကော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ?
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu…pe… ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘yo so, bhante, puṇṇo nāma kulaputto bhagavatā saṃkhittena ovādena ovadito, so kālaṅkato. Tassa kā gati ko abhisamparāyo’’ti?
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅-၆. ပုဏ္ဏသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၅-၆. ပုဏ္ဏသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā