Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૨. પુરિસગતિસુત્તવણ્ણના
2. Purisagatisuttavaṇṇanā
૫૫. દુતિયે પુરિસગતિયોતિ પુરિસસ્સ ઞાણગતિયો. અનુપાદાપરિનિબ્બાનન્તિ અપચ્ચયનિબ્બાનં. નો ચસ્સાતિ અતીતે અત્તભાવનિબ્બત્તકં કમ્મં નો ચે અભવિસ્સ. નો ચ મે સિયાતિ એતરહિ મે અયં અત્તભાવો ન સિયા. ન ભવિસ્સતીતિ એતરહિ મે અનાગતત્તભાવનિબ્બત્તકં કમ્મં ન ભવિસ્સતિ. ન ચ મે ભવિસ્સતીતિ અનાગતે મે અત્તભાવો ન ભવિસ્સતિ. યદત્થિ યં ભૂતન્તિ યં અત્થિ યં ભૂતં પચ્ચુપ્પન્નક્ખન્ધપઞ્ચકં. તં પજહામીતિ ઉપેક્ખં પટિલભતીતિ તં તત્થ છન્દરાગપ્પહાનેન પજહામીતિ વિપસ્સનુપેક્ખં પટિલભતિ. ભવે ન રજ્જતીતિ અતીતે ખન્ધપઞ્ચકે તણ્હાદિટ્ઠીહિ ન રજ્જતિ. સમ્ભવે ન રજ્જતીતિ અનાગતેપિ તથેવ ન રજ્જતિ. અત્થુત્તરિ પદં સન્તન્તિ ઉત્તરિ સન્તં નિબ્બાનપદં નામ અત્થિ. સમ્મપ્પઞ્ઞાય પસ્સતીતિ તં સહવિપસ્સનાય મગ્ગપઞ્ઞાય સમ્મા પસ્સતિ. ન સબ્બેન સબ્બન્તિ એકચ્ચાનં કિલેસાનં અપ્પહીનત્તા સચ્ચપટિચ્છાદકસ્સ તમસ્સ સબ્બસો અવિદ્ધંસિતત્તા ન સબ્બાકારેન સબ્બં. હઞ્ઞમાનેતિ સણ્ડાસેન ગહેત્વા મુટ્ઠિકાય કોટ્ટિયમાને. અન્તરાપરિનિબ્બાયીતિ ઉપપત્તિસમનન્તરતો પટ્ઠાય આયુનો વેમજ્ઝં અનતિક્કમિત્વા એત્થન્તરે કિલેસપરિનિબ્બાનેન પરિનિબ્બુતો હોતિ. અનુપહચ્ચ તલન્તિ આકાસતલં અનુપહચ્ચ અનતિક્કમિત્વા , ભૂમિં અપ્પત્વા આકાસેયેવ નિબ્બાયેય્યાતિ ઇમાહિ તીહિ ઉપમાહિ તયો અન્તરાપરિનિબ્બાયી દસ્સિતા.
55. Dutiye purisagatiyoti purisassa ñāṇagatiyo. Anupādāparinibbānanti apaccayanibbānaṃ. No cassāti atīte attabhāvanibbattakaṃ kammaṃ no ce abhavissa. No ca me siyāti etarahi me ayaṃ attabhāvo na siyā. Na bhavissatīti etarahi me anāgatattabhāvanibbattakaṃ kammaṃ na bhavissati. Na ca me bhavissatīti anāgate me attabhāvo na bhavissati. Yadatthi yaṃ bhūtanti yaṃ atthi yaṃ bhūtaṃ paccuppannakkhandhapañcakaṃ. Taṃ pajahāmīti upekkhaṃ paṭilabhatīti taṃ tattha chandarāgappahānena pajahāmīti vipassanupekkhaṃ paṭilabhati. Bhave na rajjatīti atīte khandhapañcake taṇhādiṭṭhīhi na rajjati. Sambhave na rajjatīti anāgatepi tatheva na rajjati. Atthuttaripadaṃ santanti uttari santaṃ nibbānapadaṃ nāma atthi. Sammappaññāya passatīti taṃ sahavipassanāya maggapaññāya sammā passati. Na sabbena sabbanti ekaccānaṃ kilesānaṃ appahīnattā saccapaṭicchādakassa tamassa sabbaso aviddhaṃsitattā na sabbākārena sabbaṃ. Haññamāneti saṇḍāsena gahetvā muṭṭhikāya koṭṭiyamāne. Antarāparinibbāyīti upapattisamanantarato paṭṭhāya āyuno vemajjhaṃ anatikkamitvā etthantare kilesaparinibbānena parinibbuto hoti. Anupahacca talanti ākāsatalaṃ anupahacca anatikkamitvā , bhūmiṃ appatvā ākāseyeva nibbāyeyyāti imāhi tīhi upamāhi tayo antarāparinibbāyī dassitā.
ઉપહચ્ચપરિનિબ્બાયીતિ આયુવેમજ્ઝં અતિક્કમિત્વા પચ્છિમકોટિં અપ્પત્વા પરિનિબ્બુતો હોતિ. ઉપહચ્ચ તલન્તિ જલમાના ગન્ત્વા આકાસતલં અતિક્કમિત્વા પથવીતલં વા ઉપહનિત્વા પથવિયં પતિતમત્તાવ નિબ્બાયેય્ય. અસઙ્ખારેન અપ્પયોગેન કિલેસે ખેપેત્વા પરિનિબ્બાયીતિ અસઙ્ખારપરિનિબ્બાયી. સસઙ્ખારેન સપ્પયોગેન કિલેસે ખેપેત્વા પરિનિબ્બાયીતિ સસઙ્ખારપરિનિબ્બાયી. ગચ્છન્તિ નિરારક્ખં અરઞ્ઞં. દાયન્તિ સારક્ખં અભયત્થાય દિન્નં અરઞ્ઞં. સેસમેત્થ ઉત્તાનત્થમેવ. ઇમસ્મિં સુત્તે અરિયપુગ્ગલાવ કથિતાતિ.
Upahaccaparinibbāyīti āyuvemajjhaṃ atikkamitvā pacchimakoṭiṃ appatvā parinibbuto hoti. Upahacca talanti jalamānā gantvā ākāsatalaṃ atikkamitvā pathavītalaṃ vā upahanitvā pathaviyaṃ patitamattāva nibbāyeyya. Asaṅkhārena appayogena kilese khepetvā parinibbāyīti asaṅkhāraparinibbāyī. Sasaṅkhārena sappayogena kilese khepetvā parinibbāyīti sasaṅkhāraparinibbāyī. Gacchanti nirārakkhaṃ araññaṃ. Dāyanti sārakkhaṃ abhayatthāya dinnaṃ araññaṃ. Sesamettha uttānatthameva. Imasmiṃ sutte ariyapuggalāva kathitāti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૨. પુરિસગતિસુત્તં • 2. Purisagatisuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧-૨. અબ્યાકતસુત્તાદિવણ્ણના • 1-2. Abyākatasuttādivaṇṇanā