| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૭. રાહુલસુત્તવણ્ણના
7. Rāhulasuttavaṇṇanā
૧૭૭. સત્તમે પથવીધાતુરેવેસાતિ દુવિધાપેસા થદ્ધટ્ઠેન, કક્ખળટ્ઠેન, ફરુસટ્ઠેન એકલક્ખણા પથવીધાતુ એવાતિ અજ્ઝત્તિકં બાહિરાય સદ્ધિં યોજેત્વા દસ્સેતિ. કસ્મા? બાહિરાય પથવીધાતુયા અચેતનાભાવો પાકટો, ન અજ્ઝત્તિકાય, તસ્મા બાહિરાય સદ્ધિં એકસદિસા અચેતનાયેવાતિ ગણ્હન્તસ્સ સુખપરિગ્ગાહા હોતિ, યથા કિં? દન્તેન ગોણેન સદ્ધિં યોજિતો અદન્તો કતિપાહમેવ વિસુકાયતિ વિપ્ફન્દતિ, અથ ન ચિરસ્સેવ દમથં ઉપેતિ, એવં અજ્ઝત્તિકં બાહિરાય સદ્ધિં એકસદિસાતિ ગણ્હન્તસ્સ કતિપાહમેવ અચેતનભાવેન ઉપટ્ઠાતિ, અથ ન ચિરેનેવસ્સા અચેતનભાવો પાકટો હોતિ ધાતુમત્તતાય દસ્સનતો. નેતં મમ…પે॰… દટ્ઠબ્બન્તિ તં ઉભયમ્પિ ‘‘ન એતં મમ, ન એસોહમસ્મિ, ન એસો મે અત્તા’’તિ એવં યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય દટ્ઠબ્બં. યથાભૂતન્તિ યથાસભાવં. તઞ્હિ અનિચ્ચાદિસભાવં, તસ્મા અનિચ્ચં દુક્ખમનત્તાતિ એવં દટ્ઠબ્બન્તિ અત્થો. યસ્મા ‘‘નેતં મમ, નેસોહમસ્મિ, ન મેસો અત્તા’’તિ પસ્સન્તો નેવ કત્થચિ અત્તાનં પસ્સતિ, ન તં પરસ્સ કિઞ્ચનભાવે ઉપનેતબ્બં પસ્સતિ, ન પરસ્સ અત્તાનં અત્તનો કિઞ્ચનભાવે ઉપનેતબ્બં પસ્સતિ, તસ્મા વુત્તં ‘‘ચતુકોટિકસુઞ્ઞતા નામ કથિતા’’તિ.
177. Sattame pathavīdhāturevesāti duvidhāpesā thaddhaṭṭhena, kakkhaḷaṭṭhena, pharusaṭṭhena ekalakkhaṇā pathavīdhātu evāti ajjhattikaṃ bāhirāya saddhiṃ yojetvā dasseti. Kasmā? Bāhirāya pathavīdhātuyā acetanābhāvo pākaṭo, na ajjhattikāya, tasmā bāhirāya saddhiṃ ekasadisā acetanāyevāti gaṇhantassa sukhapariggāhā hoti, yathā kiṃ? Dantena goṇena saddhiṃ yojito adanto katipāhameva visukāyati vipphandati, atha na cirasseva damathaṃ upeti, evaṃ ajjhattikaṃ bāhirāya saddhiṃ ekasadisāti gaṇhantassa katipāhameva acetanabhāvena upaṭṭhāti, atha na cirenevassā acetanabhāvo pākaṭo hoti dhātumattatāya dassanato. Netaṃ mama…pe… daṭṭhabbanti taṃ ubhayampi ‘‘na etaṃ mama, na esohamasmi, na eso me attā’’ti evaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yathābhūtanti yathāsabhāvaṃ. Tañhi aniccādisabhāvaṃ, tasmā aniccaṃ dukkhamanattāti evaṃ daṭṭhabbanti attho. Yasmā ‘‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’’ti passanto neva katthaci attānaṃ passati, na taṃ parassa kiñcanabhāve upanetabbaṃ passati, na parassa attānaṃ attano kiñcanabhāve upanetabbaṃ passati, tasmā vuttaṃ ‘‘catukoṭikasuññatā nāma kathitā’’ti.
રાહુલસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Rāhulasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૭. રાહુલસુત્તં • 7. Rāhulasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૭. રાહુલસુત્તવણ્ણના • 7. Rāhulasuttavaṇṇanā
