| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೧೦. ರಜ್ಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Rajjasuttavaṇṇanā
೧೫೬. ಅಹನನ್ತಿ ಕರಣೇ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಹನನ್ತೇನಾ’’ತಿ, ಪಚ್ಚತ್ತೇ ಏವ ವಾ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ, ‘‘ಅಹನನ್ತೋ ಹುತ್ವಾ’’ತಿ ವಚನಸೇಸೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಜಿನನ್ತಿ ಅನ್ತೋಗಧಹೇತುಅತ್ಥಂ ವದತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪರಸ್ಸ ಧನಜಾನಿಂ ಅಕರೋನ್ತೇನಾ’’ತಿ। ಅಕಾರಾಪೇನ್ತೇನಾತಿ ಪರಸ್ಸ ಧನಜಾನಿಂ ಅಕಾರೇನ್ತೇನ। ಅಸೋಚನ್ತೇನಾತಿ ಭೋಗಬ್ಯಸನಾದಿವಸೇನ ಪರಂ ಅಸೋಚನ್ತೇನ। ಕಸ್ಮಾ ಭಗವಾ ಏವಂ ಚಿನ್ತೇಸೀತಿ ತತ್ಥ ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ಇತೀ’’ತಿಆದಿನಾ। ರಜ್ಜೇ ವಿಜಿತೇ ದಣ್ಡಕರಪೀಳಿತೇತಿ ಧನದಣ್ಡಾದಿದಣ್ಡೇನ ಚೇವ ಬಲಿನಾ ಚ ಬಾಧಿತೇ।
156.Ahananti karaṇe paccattavacananti āha ‘‘ahanantenā’’ti, paccatte eva vā paccattavacanaṃ, ‘‘ahananto hutvā’’ti vacanasesena bhavitabbanti adhippāyo. Sesapadesupi eseva nayo. Ajinanti antogadhahetuatthaṃ vadatīti āha ‘‘parassa dhanajāniṃ akarontenā’’ti. Akārāpentenāti parassa dhanajāniṃ akārentena. Asocantenāti bhogabyasanādivasena paraṃ asocantena. Kasmā bhagavā evaṃ cintesīti tattha kāraṇamāha ‘‘itī’’tiādinā. Rajje vijite daṇḍakarapīḷiteti dhanadaṇḍādidaṇḍena ceva balinā ca bādhite.
ಇಜ್ಝನಕಕೋಟ್ಠಾಸಾತಿ ಚೇತೋವಸಿಭಾವಾದಿಕಸ್ಸ ಸಾಧನಕಕೋಟ್ಠಾಸಾ। ವಡ್ಢಿತಾತಿ ಭಾವನಾಪಾರಿಪೂರಿವಸೇನ ಅನುಬ್ರೂಹಿತಾ। ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕತಾತಿ ಭಾವನಾಯ ಬಹುಲೀಕರಣೇನ ಅಪರಾಪರಂ ಪವತ್ತಿತಾ। ಯುತ್ತಯಾನನ್ತಿ ಯಥಾ ಯುತ್ತಾನಂ ಆಜಞ್ಞರಥಾನಂ ಸಾರಥಿನಾ ಅಧಿಟ್ಠಿತಂ ಯಥಾರುಚಿ ಪವತ್ತತಿ, ಏವಂ ಯಥಾರುಚಿಪವತ್ತಿತಂ ಗಮಿತಾ। ಪತಿಟ್ಠಟ್ಠೇನಾತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಟ್ಠೇನ। ವತ್ಥುಕತಾತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಸೋಧನೇನ ಇದ್ಧಿವಿಸಯತಾಯ ಪತಿಟ್ಠಾನಭಾವತೋ ಸುವಿಸೋಧಿತಪರಿಸ್ಸಯವತ್ಥು ವಿಯ ಕತಾ। ಅವಿಜಹಿತಾತಿ ಪಟಿಪಕ್ಖದೂರೀಭಾವತೋ ಸುಭಾವಿತಭಾವೇನ ತಂತಂಅಧಿಟ್ಠಾನಯೋಗ್ಯತಾಯ ನ ಜಹಾಪಿತಾ। ನಿಚ್ಚಾನುಬದ್ಧಾತಿ ತತೋ ಏವ ನಿಚ್ಚಂ ಅನುಬದ್ಧಾ ವಿಯ ಕತಾ। ಸುಪರಿಚಿತಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಸಬ್ಬಭಾಗೇನ ಭಾವನಾನುಪಚಯಂ ಗಮಿತಾ। ಅವಿರಾಧಿತವೇಧಿಹತ್ಥೋ ವಿಯಾತಿ ಅವಿರಜ್ಝನಭಾವೇನ ವಿರಜ್ಝನಹತ್ಥೋ ವಿಯ। ಸುಟ್ಠು ಸಮಾರದ್ಧಾತಿ ಭಾವನಾಉಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಮದೇವ ಸಮ್ಪಾದಿತಾ। ಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥುದ್ಧಾರವಸೇನ ಚಿನ್ತೇಯ್ಯ।
Ijjhanakakoṭṭhāsāti cetovasibhāvādikassa sādhanakakoṭṭhāsā. Vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena anubrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānanti yathā yuttānaṃ ājaññarathānaṃ sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathārucipavattitaṃ gamitā. Patiṭṭhaṭṭhenāti adhiṭṭhānaṭṭhena. Vatthukatāti sabbaso upakkilesasodhanena iddhivisayatāya patiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katā. Avijahitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya na jahāpitā. Niccānubaddhāti tato eva niccaṃ anubaddhā viya katā. Suparicitāti suṭṭhu sabbabhāgena bhāvanānupacayaṃ gamitā. Avirādhitavedhihattho viyāti avirajjhanabhāvena virajjhanahattho viya. Suṭṭhu samāraddhāti bhāvanāuppattiyā sammadeva sampāditā. Cinteyyāti atthuddhāravasena cinteyya.
ಪಬ್ಬತಸ್ಸಾತಿ ಪಬ್ಬತೋ ಅಸ್ಸ। ಪಬ್ಬತೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಪಬ್ಬತೋ ಭವೇಯ್ಯ ಕೀದಿಸಸ್ಸಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸುವಣ್ಣಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ಜಾತರೂಪಸ್ಸಾತಿ ಆತಪರೂಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ। ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ತಾವ ಮಹನ್ತೋತಿ ಯತ್ತಕೋ ಸೋ ಪಬ್ಬತೋ ಹೋತಿ, ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ತತ್ತಕೋ। ಏಕಸ್ಸಾತಿ ಏಕಸ್ಸಪಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನಾಲಂ ನ ಪರಿಯತ್ತೋ ತಣ್ಹಾಯ ದುಪ್ಪೂರಣಭಾವಾ। ಏವಂ ಜಾನನ್ತೋತಿ ಏವಂ ತಣ್ಹಾಯ ದುಪ್ಪೂರಣಭಾವಾದೀನವತಂ ಜಾನನ್ತೋ। ಸಮಂ ಚರೇಯ್ಯಾತಿ ಪರವತ್ಥುಪರಾಮಾಸಾದಿಂ ವಿಹಾಯ ಕಾಯಾದೀಹಿ ಸಮಮೇವ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ।
Pabbatassāti pabbato assa. Pabbato assāti pabbato bhaveyya kīdisassāti āha ‘‘suvaṇṇassā’’tiādi. Jātarūpassāti ātaparūpasampannassa. Dvikkhattumpi tāva mahantoti yattako so pabbato hoti, dvikkhattuṃ tattako. Ekassāti ekassapi puggalassa nālaṃ na pariyatto taṇhāya duppūraṇabhāvā. Evaṃ jānantoti evaṃ taṇhāya duppūraṇabhāvādīnavataṃ jānanto. Samaṃ careyyāti paravatthuparāmāsādiṃ vihāya kāyādīhi samameva paṭipajjeyya.
ದುಕ್ಖಂ ತಣ್ಹಾನಿದಾನಂ, ತಣ್ಹಾ ಕಾಮಗುಣನಿದಾನಾ, ತಸ್ಮಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಕಾಮಗುಣನಿದಾನತ್ತಂ ವುತ್ತಂ। ತನ್ತಿ ದುಕ್ಖಂ। ಯತೋನಿದಾನಂ ಹೋತೀತಿ ಯಂನಿದಾನಂ ಯಂಕಾರಣಂ ತಂ ಪವತ್ತತಿ। ಏವಂ ಯೋ ಅದಕ್ಖೀತಿ ಯೋ ಪರಿಞ್ಞಾತವತ್ಥುಕೋ ಏವಂ ದುಕ್ಖಂ ತಸ್ಸ ನಿದಾನಭೂತೇ ಕಾಮಗುಣೇ ಚ ತಥತೋ ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖುನಾ ಪಸ್ಸಿ। ಕೇನ ಕಾರಣೇನ ನಮೇಯ್ಯ? ತಂ ಕಾರಣಂ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಮಗುಣಉಪಧಿನ್ತಿ ಕಾಮಗುಣಸಙ್ಖಾತಂ ಉಪಧಿಂ। ಸಜ್ಜತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಸಙ್ಗೋ ಏಸೋ, ಲಗ್ಗನಮೇತನ್ತಿ ಏವಂ ವಿದಿತ್ವಾ। ತಮೇವ ಕಾಮಾಭಿಭೂತೋ ನಪ್ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ ನ ಲಗ್ಗೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ವಿನಯಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯಾತಿ।
Dukkhaṃ taṇhānidānaṃ, taṇhā kāmaguṇanidānā, tasmā dukkhassa taṇhāpaccayakāmaguṇanidānattaṃ vuttaṃ. Tanti dukkhaṃ. Yatonidānaṃ hotīti yaṃnidānaṃ yaṃkāraṇaṃ taṃ pavattati. Evaṃ yo adakkhīti yo pariññātavatthuko evaṃ dukkhaṃ tassa nidānabhūte kāmaguṇe ca tathato paññācakkhunā passi. Kena kāraṇena nameyya? Taṃ kāraṇaṃ natthīti attho. Kāmaguṇaupadhinti kāmaguṇasaṅkhātaṃ upadhiṃ. Sajjati etthāti saṅgo eso, lagganametanti evaṃviditvā. Tameva kāmābhibhūto nappaṭiseveyya na laggeyyāti evaṃ vinayāya vūpasamāya sikkheyyāti.
ರಜ್ಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Rajjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ದುತಿಯವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧೦. ರಜ್ಜಸುತ್ತಂ • 10. Rajjasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ರಜ್ಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Rajjasuttavaṇṇanā
