| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
༡༠. རཛྫསུཏྟཝཎྞནཱ
10. Rajjasuttavaṇṇanā
༡༥༦. ཨཧནནྟི ཀརཎེ པཙྩཏྟཝཙནནྟི ཨཱཧ ‘‘ཨཧནནྟེནཱ’’ཏི, པཙྩཏྟེ ཨེཝ ཝཱ པཙྩཏྟཝཙནཾ, ‘‘ཨཧནནྟོ ཧུཏྭཱ’’ཏི ཝཙནསེསེན བྷཝིཏབྦནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ། སེསཔདེསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཨཛིནནྟི ཨནྟོགདྷཧེཏུཨཏྠཾ ཝདཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘པརསྶ དྷནཛཱནིཾ ཨཀརོནྟེནཱ’’ཏི། ཨཀཱརཱཔེནྟེནཱཏི པརསྶ དྷནཛཱནིཾ ཨཀཱརེནྟེན། ཨསོཙནྟེནཱཏི བྷོགབྱསནཱདིཝསེན པརཾ ཨསོཙནྟེན། ཀསྨཱ བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཙིནྟེསཱིཏི ཏཏྠ ཀཱརཎམཱཧ ‘‘ཨིཏཱི’’ཏིཨཱདིནཱ། རཛྫེ ཝིཛིཏེ དཎྜཀརཔཱིལི༹ཏེཏི དྷནདཎྜཱདིདཎྜེན ཙེཝ བལིནཱ ཙ བཱདྷིཏེ།
156.Ahananti karaṇe paccattavacananti āha ‘‘ahanantenā’’ti, paccatte eva vā paccattavacanaṃ, ‘‘ahananto hutvā’’ti vacanasesena bhavitabbanti adhippāyo. Sesapadesupi eseva nayo. Ajinanti antogadhahetuatthaṃ vadatīti āha ‘‘parassa dhanajāniṃ akarontenā’’ti. Akārāpentenāti parassa dhanajāniṃ akārentena. Asocantenāti bhogabyasanādivasena paraṃ asocantena. Kasmā bhagavā evaṃ cintesīti tattha kāraṇamāha ‘‘itī’’tiādinā. Rajje vijite daṇḍakarapīḷiteti dhanadaṇḍādidaṇḍena ceva balinā ca bādhite.
ཨིཛ྄ཛྷནཀཀོཊྛཱསཱཏི ཙེཏོཝསིབྷཱཝཱདིཀསྶ སཱདྷནཀཀོཊྛཱསཱ། ཝཌྜྷིཏཱཏི བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཝསེན ཨནུབྲཱུཧིཏཱ། པུནཔྤུནཾ ཀཏཱཏི བྷཱཝནཱཡ བཧུལཱིཀརཎེན ཨཔརཱཔརཾ པཝཏྟིཏཱ། ཡུཏྟཡཱནནྟི ཡཐཱ ཡུཏྟཱནཾ ཨཱཛཉྙརཐཱནཾ སཱརཐིནཱ ཨདྷིཊྛིཏཾ ཡཐཱརུཙི པཝཏྟཏི, ཨེཝཾ ཡཐཱརུཙིཔཝཏྟིཏཾ གམིཏཱ། པཏིཊྛཊྛེནཱཏི ཨདྷིཊྛཱནཊྛེན། ཝཏྠུཀཏཱཏི སབྦསོ ཨུཔཀྐིལེསསོདྷནེན ཨིདྡྷིཝིསཡཏཱཡ པཏིཊྛཱནབྷཱཝཏོ སུཝིསོདྷིཏཔརིསྶཡཝཏྠུ ཝིཡ ཀཏཱ། ཨཝིཛཧིཏཱཏི པཊིཔཀྑདཱུརཱིབྷཱཝཏོ སུབྷཱཝིཏབྷཱཝེན ཏཾཏཾཨདྷིཊྛཱནཡོགྱཏཱཡ ན ཛཧཱཔིཏཱ། ནིཙྩཱནུབདྡྷཱཏི ཏཏོ ཨེཝ ནིཙྩཾ ཨནུབདྡྷཱ ཝིཡ ཀཏཱ། སུཔརིཙིཏཱཏི སུཊྛུ སབྦབྷཱགེན བྷཱཝནཱནུཔཙཡཾ གམིཏཱ། ཨཝིརཱདྷིཏཝེདྷིཧཏྠོ ཝིཡཱཏི ཨཝིརཛ྄ཛྷནབྷཱཝེན ཝིརཛ྄ཛྷནཧཏྠོ ཝིཡ། སུཊྛུ སམཱརདྡྷཱཏི བྷཱཝནཱཨུཔྤཏྟིཡཱ སམྨདེཝ སམྤཱདིཏཱ། ཙིནྟེཡྻཱཏི ཨཏྠུདྡྷཱརཝསེན ཙིནྟེཡྻ།
Ijjhanakakoṭṭhāsāti cetovasibhāvādikassa sādhanakakoṭṭhāsā. Vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena anubrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānanti yathā yuttānaṃ ājaññarathānaṃ sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathārucipavattitaṃ gamitā. Patiṭṭhaṭṭhenāti adhiṭṭhānaṭṭhena. Vatthukatāti sabbaso upakkilesasodhanena iddhivisayatāya patiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katā. Avijahitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya na jahāpitā. Niccānubaddhāti tato eva niccaṃ anubaddhā viya katā. Suparicitāti suṭṭhu sabbabhāgena bhāvanānupacayaṃ gamitā. Avirādhitavedhihattho viyāti avirajjhanabhāvena virajjhanahattho viya. Suṭṭhu samāraddhāti bhāvanāuppattiyā sammadeva sampāditā. Cinteyyāti atthuddhāravasena cinteyya.
པབྦཏསྶཱཏི པབྦཏོ ཨསྶ། པབྦཏོ ཨསྶཱཏི པབྦཏོ བྷཝེཡྻ ཀཱིདིསསྶཱཏི ཨཱཧ ‘‘སུཝཎྞསྶཱ’’ཏིཨཱདི། ཛཱཏརཱུཔསྶཱཏི ཨཱཏཔརཱུཔསམྤནྣསྶ། དྭིཀྑཏྟུམྤི ཏཱཝ མཧནྟོཏི ཡཏྟཀོ སོ པབྦཏོ ཧོཏི, དྭིཀྑཏྟུཾ ཏཏྟཀོ། ཨེཀསྶཱཏི ཨེཀསྶཔི པུགྒལསྶ ནཱལཾ ན པརིཡཏྟོ ཏཎྷཱཡ དུཔྤཱུརཎབྷཱཝཱ། ཨེཝཾ ཛཱནནྟོཏི ཨེཝཾ ཏཎྷཱཡ དུཔྤཱུརཎབྷཱཝཱདཱིནཝཏཾ ཛཱནནྟོ། སམཾ ཙརེཡྻཱཏི པརཝཏྠུཔརཱམཱསཱདིཾ ཝིཧཱཡ ཀཱཡཱདཱིཧི སམམེཝ པཊིཔཛྫེཡྻ།
Pabbatassāti pabbato assa. Pabbato assāti pabbato bhaveyya kīdisassāti āha ‘‘suvaṇṇassā’’tiādi. Jātarūpassāti ātaparūpasampannassa. Dvikkhattumpi tāva mahantoti yattako so pabbato hoti, dvikkhattuṃ tattako. Ekassāti ekassapi puggalassa nālaṃ na pariyatto taṇhāya duppūraṇabhāvā. Evaṃ jānantoti evaṃ taṇhāya duppūraṇabhāvādīnavataṃ jānanto. Samaṃ careyyāti paravatthuparāmāsādiṃ vihāya kāyādīhi samameva paṭipajjeyya.
དུཀྑཾ ཏཎྷཱནིདཱནཾ, ཏཎྷཱ ཀཱམགུཎནིདཱནཱ, ཏསྨཱ དུཀྑསྶ ཏཎྷཱཔཙྩཡཀཱམགུཎནིདཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ། ཏནྟི དུཀྑཾ། ཡཏོནིདཱནཾ ཧོཏཱིཏི ཡཾནིདཱནཾ ཡཾཀཱརཎཾ ཏཾ པཝཏྟཏི། ཨེཝཾ ཡོ ཨདཀྑཱིཏི ཡོ པརིཉྙཱཏཝཏྠུཀོ ཨེཝཾ དུཀྑཾ ཏསྶ ནིདཱནབྷཱུཏེ ཀཱམགུཎེ ཙ ཏཐཏོ པཉྙཱཙཀྑུནཱ པསྶི། ཀེན ཀཱརཎེན ནམེཡྻ? ཏཾ ཀཱརཎཾ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ། ཀཱམགུཎཨུཔདྷིནྟི ཀཱམགུཎསངྑཱཏཾ ཨུཔདྷིཾ། སཛྫཏི ཨེཏྠཱཏི སངྒོ ཨེསོ, ལགྒནམེཏནྟི ཨེཝཾ ཝིདིཏྭཱ། ཏམེཝ ཀཱམཱབྷིབྷཱུཏོ ནཔྤཊིསེཝེཡྻ ན ལགྒེཡྻཱཏི ཨེཝཾ ཝིནཡཱཡ ཝཱུཔསམཱཡ སིཀྑེཡྻཱཏི།
Dukkhaṃ taṇhānidānaṃ, taṇhā kāmaguṇanidānā, tasmā dukkhassa taṇhāpaccayakāmaguṇanidānattaṃ vuttaṃ. Tanti dukkhaṃ. Yatonidānaṃ hotīti yaṃnidānaṃ yaṃkāraṇaṃ taṃ pavattati. Evaṃ yo adakkhīti yo pariññātavatthuko evaṃ dukkhaṃ tassa nidānabhūte kāmaguṇe ca tathato paññācakkhunā passi. Kena kāraṇena nameyya? Taṃ kāraṇaṃ natthīti attho. Kāmaguṇaupadhinti kāmaguṇasaṅkhātaṃ upadhiṃ. Sajjati etthāti saṅgo eso, lagganametanti evaṃviditvā. Tameva kāmābhibhūto nappaṭiseveyya na laggeyyāti evaṃ vinayāya vūpasamāya sikkheyyāti.
རཛྫསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Rajjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
དུཏིཡཝགྒཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ • Saṃyuttanikāya / ༡༠. རཛྫསུཏྟཾ • 10. Rajjasuttaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ༡༠. རཛྫསུཏྟཝཎྞནཱ • 10. Rajjasuttavaṇṇanā
