Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൩൩൪] ൪. രാജോവാദജാതകവണ്ണനാ

    [334] 4. Rājovādajātakavaṇṇanā

    ഗവം ചേ തരമാനാനന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ രാജോവാദം ആരബ്ഭ കഥേസി. വത്ഥു തേസകുണജാതകേ (ജാ॰ ൨.൧൭.൧ ആദയോ) ആവി ഭവിസ്സതി. ഇധ പന സത്ഥാ ‘‘മഹാരാജ, പോരാണകരാജാനോപി പണ്ഡിതാനം കഥം സുത്വാ ധമ്മേന സമേന രജ്ജം കാരേന്താ സഗ്ഗപുരം പൂരയമാനാ ഗമിംസൂ’’തി വത്വാ രഞ്ഞാ യാചിതോ അതീതം ആഹരി.

    Gavaṃce taramānānanti idaṃ satthā jetavane viharanto rājovādaṃ ārabbha kathesi. Vatthu tesakuṇajātake (jā. 2.17.1 ādayo) āvi bhavissati. Idha pana satthā ‘‘mahārāja, porāṇakarājānopi paṇḍitānaṃ kathaṃ sutvā dhammena samena rajjaṃ kārentā saggapuraṃ pūrayamānā gamiṃsū’’ti vatvā raññā yācito atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ സിക്ഖിതസബ്ബസിപ്പോ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ അഭിഞ്ഞാ ച സമാപത്തിയോ ച നിബ്ബത്തേത്വാ രമണീയേ ഹിമവന്തപദേസേ വനമൂലഫലാഹാരോ വിഹാസി. അഥ രാജാ അഗുണപരിയേസകോ ഹുത്വാ ‘‘അത്ഥി നു ഖോ മേ കോചി അഗുണം കഥേന്തോ’’തി പരിയേസന്തോ അന്തോജനേ ച ബഹിജനേ ച അന്തോനഗരേ ച ബഹിനഗരേ ച കഞ്ചി അത്തനോ അവണ്ണവാദിം അദിസ്വാ ‘‘ജനപദേ നു ഖോ കഥ’’ന്തി അഞ്ഞാതകവേസേന ജനപദം ചരി. തത്രാപി അവണ്ണവാദിം അപസ്സന്തോ അത്തനോ ഗുണകഥമേവ സുത്വാ ‘‘ഹിമവന്തപദേസേ നു ഖോ കഥ’’ന്തി അരഞ്ഞം പവിസിത്വാ വിചരന്തോ ബോധിസത്തസ്സ അസ്സമം പത്വാ തം അഭിവാദേത്വാ കതപടിസന്ഥാരോ ഏകമന്തം നിസീദി.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto sikkhitasabbasippo isipabbajjaṃ pabbajitvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā ramaṇīye himavantapadese vanamūlaphalāhāro vihāsi. Atha rājā aguṇapariyesako hutvā ‘‘atthi nu kho me koci aguṇaṃ kathento’’ti pariyesanto antojane ca bahijane ca antonagare ca bahinagare ca kañci attano avaṇṇavādiṃ adisvā ‘‘janapade nu kho katha’’nti aññātakavesena janapadaṃ cari. Tatrāpi avaṇṇavādiṃ apassanto attano guṇakathameva sutvā ‘‘himavantapadese nu kho katha’’nti araññaṃ pavisitvā vicaranto bodhisattassa assamaṃ patvā taṃ abhivādetvā katapaṭisanthāro ekamantaṃ nisīdi.

    തദാ ബോധിസത്തോ അരഞ്ഞതോ പരിപക്കാനി നിഗ്രോധഫലാനി ആഹരിത്വാ പരിഭുഞ്ജി, താനി ഹോന്തി മധുരാനി ഓജവന്താനി സക്ഖരചുണ്ണസമരസാനി. സോ രാജാനമ്പി ആമന്തേത്വാ ‘‘ഇമം മഹാപുഞ്ഞ, നിഗ്രോധപക്കഫലം ഖാദിത്വാ പാനീയം പിവാ’’തി ആഹ. രാജാ തഥാ കത്വാ ബോധിസത്തം പുച്ഛി ‘‘കിം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഇമം നിഗ്രോധപക്കം അതി വിയ മധുര’’ന്തി? ‘‘മഹാപുഞ്ഞ, നൂന രാജാ ധമ്മേന സമേന രജ്ജം കാരേതി, തേനേതം മധുരന്തി. രഞ്ഞോ അധമ്മികകാലേ അമധുരം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹോതീ’’തി. ‘‘ആമ, മഹാപുഞ്ഞ, രാജൂസു അധമ്മികേസു തേലമധുഫാണിതാദീനിപി വനമൂലഫലാനിപി അമധുരാനി ഹോന്തി നിരോജാനി, ന കേവലം ഏതാനി, സകലമ്പി രട്ഠം നിരോജം കസടം ഹോതി. തേസു പന ധമ്മികേസു സബ്ബാനി താനി മധുരാനി ഹോന്തി ഓജവന്താനി, സകലമ്പി രട്ഠം ഓജവന്തമേവ ഹോതീ’’തി. രാജാ ‘‘ഏവം ഭവിസ്സതി, ഭന്തേ’’തി അത്തനോ രാജഭാവം അജാനാപേത്വാവ ബോധിസത്തം വന്ദിത്വാ ബാരാണസിം ഗന്ത്വാ ‘‘താപസസ്സ വചനം വീമംസിസ്സാമീ’’തി അധമ്മേന രജ്ജം കാരേത്വാ ‘‘ഇദാനി ജാനിസ്സാമീ’’തി കിഞ്ചി കാലം വീതിനാമേത്വാ പുന തത്ഥ ഗന്ത്വാ തം വന്ദിത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി.

    Tadā bodhisatto araññato paripakkāni nigrodhaphalāni āharitvā paribhuñji, tāni honti madhurāni ojavantāni sakkharacuṇṇasamarasāni. So rājānampi āmantetvā ‘‘imaṃ mahāpuñña, nigrodhapakkaphalaṃ khāditvā pānīyaṃ pivā’’ti āha. Rājā tathā katvā bodhisattaṃ pucchi ‘‘kiṃ nu kho, bhante, imaṃ nigrodhapakkaṃ ati viya madhura’’nti? ‘‘Mahāpuñña, nūna rājā dhammena samena rajjaṃ kāreti, tenetaṃ madhuranti. Rañño adhammikakāle amadhuraṃ nu kho, bhante, hotī’’ti. ‘‘Āma, mahāpuñña, rājūsu adhammikesu telamadhuphāṇitādīnipi vanamūlaphalānipi amadhurāni honti nirojāni, na kevalaṃ etāni, sakalampi raṭṭhaṃ nirojaṃ kasaṭaṃ hoti. Tesu pana dhammikesu sabbāni tāni madhurāni honti ojavantāni, sakalampi raṭṭhaṃ ojavantameva hotī’’ti. Rājā ‘‘evaṃ bhavissati, bhante’’ti attano rājabhāvaṃ ajānāpetvāva bodhisattaṃ vanditvā bārāṇasiṃ gantvā ‘‘tāpasassa vacanaṃ vīmaṃsissāmī’’ti adhammena rajjaṃ kāretvā ‘‘idāni jānissāmī’’ti kiñci kālaṃ vītināmetvā puna tattha gantvā taṃ vanditvā ekamantaṃ nisīdi.

    ബോധിസത്തോപിസ്സ തഥേവ വത്വാ നിഗ്രോധപക്കം അദാസി, തം തസ്സ തിത്തകരസം അഹോസി. രാജാ ‘‘അമധുരം നിരസ’’ന്തി സഹ ഖേളേന ഛഡ്ഡേത്വാ ‘‘തിത്തകം, ഭന്തേ’’തി ആഹ. ബോധിസത്തോ ‘‘മഹാപുഞ്ഞ, നൂന രാജാ അധമ്മികോ ഭവിസ്സതി. രാജൂനഞ്ഹി അധമ്മികകാലേ അരഞ്ഞേ ഫലാഫലം ആദിം കത്വാ സബ്ബം അമധുരം നിരോജം ജാത’’ന്തി വത്വാ ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി –

    Bodhisattopissa tatheva vatvā nigrodhapakkaṃ adāsi, taṃ tassa tittakarasaṃ ahosi. Rājā ‘‘amadhuraṃ nirasa’’nti saha kheḷena chaḍḍetvā ‘‘tittakaṃ, bhante’’ti āha. Bodhisatto ‘‘mahāpuñña, nūna rājā adhammiko bhavissati. Rājūnañhi adhammikakāle araññe phalāphalaṃ ādiṃ katvā sabbaṃ amadhuraṃ nirojaṃ jāta’’nti vatvā imā gāthā abhāsi –

    ൧൩൩.

    133.

    ‘‘ഗവേ ചേ തരമാനാനം, ജിമ്ഹം ഗച്ഛതി പുങ്ഗവോ;

    ‘‘Gave ce taramānānaṃ, jimhaṃ gacchati puṅgavo;

    സബ്ബാ താ ജിമ്ഹം ഗച്ഛന്തി, നേത്തേ ജിമ്ഹം ഗതേ സതി.

    Sabbā tā jimhaṃ gacchanti, nette jimhaṃ gate sati.

    ൧൩൪.

    134.

    ‘‘ഏവമേവ മനുസ്സേസു, യോ ഹോതി സേട്ഠസമ്മതോ;

    ‘‘Evameva manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    സോ ചേ അധമ്മം ചരതി, പഗേവ ഇതരാ പജാ;

    So ce adhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    സബ്ബം രട്ഠം ദുഖം സേതി, രാജാ ചേ ഹോതി അധമ്മികോ.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukhaṃ seti, rājā ce hoti adhammiko.

    ൧൩൫.

    135.

    ‘‘ഗവം ചേ തരമാനാനം, ഉജും ഗച്ഛതി പുങ്ഗവോ;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, ujuṃ gacchati puṅgavo;

    സബ്ബാ ഗാവീ ഉജും യന്തി, നേത്തേ ഉജും ഗതേ സതി.

    Sabbā gāvī ujuṃ yanti, nette ujuṃ gate sati.

    ൧൩൬.

    136.

    ‘‘ഏവമേവ മനുസ്സേസു, യോ ഹോതി സേട്ഠസമ്മതോ;

    ‘‘Evameva manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    സോ സചേ ധമ്മം ചരതി, പഗേവ ഇതരാ പജാ;

    So sace dhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    സബ്ബം രട്ഠം സുഖം സേതി, രാജാ ചേ ഹോതി ധമ്മികോ’’തി.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti, rājā ce hoti dhammiko’’ti.

    തത്ഥ ഗവന്തി ഗുന്നം. തരമാനാനന്തി നദിം ഓതരന്താനം. ജിമ്ഹന്തി കുടിലം വങ്കം. നേത്തേതി നായകേ ഗഹേത്വാ ഗച്ഛന്തേ ഗവജേട്ഠകേ ഉസഭേ പുങ്ഗവേ. പഗേവ ഇതരാ പജാതി ഇതരേ സത്താ പുരേതരമേവ അധമ്മം ചരന്തീതി അത്ഥോ. ദുഖം സേതീതി ന കേവലം സേതി, ചതൂസുപി ഇരിയാപഥേസു ദുക്ഖമേവ വിന്ദതി. അധമ്മികോതി യദി രാജാ ഛന്ദാദിഅഗതിഗമനവസേന അധമ്മികോ ഹോതി. സുഖം സേതീതി സചേ രാജാ അഗതിഗമനം പഹായ ധമ്മികോ ഹോതി, സബ്ബം രട്ഠം ചതൂസു ഇരിയാപഥേസു സുഖപ്പത്തമേവ ഹോതീതി.

    Tattha gavanti gunnaṃ. Taramānānanti nadiṃ otarantānaṃ. Jimhanti kuṭilaṃ vaṅkaṃ. Netteti nāyake gahetvā gacchante gavajeṭṭhake usabhe puṅgave. Pageva itarā pajāti itare sattā puretarameva adhammaṃ carantīti attho. Dukhaṃ setīti na kevalaṃ seti, catūsupi iriyāpathesu dukkhameva vindati. Adhammikoti yadi rājā chandādiagatigamanavasena adhammiko hoti. Sukhaṃ setīti sace rājā agatigamanaṃ pahāya dhammiko hoti, sabbaṃ raṭṭhaṃ catūsu iriyāpathesu sukhappattameva hotīti.

    രാജാ ബോധിസത്തസ്സ ധമ്മം സുത്വാ അത്തനോ രാജഭാവം ജാനാപേത്വാ ‘‘ഭന്തേ, പുബ്ബേ നിഗ്രോധപക്കം അഹമേവ മധുരം കത്വാ തിത്തകം അകാസിം, ഇദാനി പുന മധുരം കരിസ്സാമീ’’തി ബോധിസത്തം വന്ദിത്വാ നഗരം ഗന്ത്വാ ധമ്മേന രജ്ജം കാരേന്തോ സബ്ബം പടിപാകതികം അകാസി.

    Rājā bodhisattassa dhammaṃ sutvā attano rājabhāvaṃ jānāpetvā ‘‘bhante, pubbe nigrodhapakkaṃ ahameva madhuraṃ katvā tittakaṃ akāsiṃ, idāni puna madhuraṃ karissāmī’’ti bodhisattaṃ vanditvā nagaraṃ gantvā dhammena rajjaṃ kārento sabbaṃ paṭipākatikaṃ akāsi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ രാജാ ആനന്ദോ അഹോസി, താപസോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā rājā ānando ahosi, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.

    രാജോവാദജാതകവണ്ണനാ ചതുത്ഥാ.

    Rājovādajātakavaṇṇanā catutthā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൩൪. രാജോവാദജാതകം • 334. Rājovādajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact