Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
൨. രതനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
൫൦൨. ദുതിയേ മഹാലതം നാമാതി പതികുലം ഗച്ഛന്തിയാ കിര തസ്സാ പിതാ മഹാലതാപിളന്ധനം നാമ കാരാപേസി. തസ്മിം പിളന്ധനേ ചതസ്സോ വജിരനാളിയോ തത്ഥ തത്ഥ അപ്പേതബ്ബട്ഠാനേ അപ്പനവസേന വിനിയോഗം അഗമംസു, മുത്താനം ഏകാദസ നാളിയോ, പവാളസ്സ ദ്വാവീസതി നാളിയോ, മണീനം തേത്തിംസ നാളിയോ. ഇതി ഏതേഹി ച അഞ്ഞേഹി ച വേളുരിയലോഹിതങ്കമസാരഗല്ലാദീഹി സത്തവണ്ണേഹി ച രതനേഹി നിട്ഠാനം അഗമാസി . തം സീസേ പടിമുക്കം യാവ പാദപിട്ഠിയാ ഭസ്സതി, പഞ്ചന്നം ഹത്ഥീനം ബലം ധാരയമാനാവ ഇത്ഥീ നം ധാരേതും സക്കോതി. തം സന്ധായേതം വുത്തം.
502. Dutiye mahālataṃ nāmāti patikulaṃ gacchantiyā kira tassā pitā mahālatāpiḷandhanaṃ nāma kārāpesi. Tasmiṃ piḷandhane catasso vajiranāḷiyo tattha tattha appetabbaṭṭhāne appanavasena viniyogaṃ agamaṃsu, muttānaṃ ekādasa nāḷiyo, pavāḷassa dvāvīsati nāḷiyo, maṇīnaṃ tettiṃsa nāḷiyo. Iti etehi ca aññehi ca veḷuriyalohitaṅkamasāragallādīhi sattavaṇṇehi ca ratanehi niṭṭhānaṃ agamāsi . Taṃ sīse paṭimukkaṃ yāva pādapiṭṭhiyā bhassati, pañcannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhārayamānāva itthī naṃ dhāretuṃ sakkoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
൫൦൬. ആവസഥസ്സ പന സുപ്പപാതോ വാ മുസലപാതോ വാ ഉപചാരോ നാമാതി യോജേതബ്ബം. ആവസഥോതി ചേത്ഥ അന്തോആരാമേ വാ ഹോതു അഞ്ഞത്ഥ വാ, അത്തനോ വസനട്ഠാനം വുച്ചതി. ഛന്ദേനപി ഭയേനപീതി വഡ്ഢകീആദീസു ഛന്ദേന, രാജവല്ലഭേസു ഭയേന. തമേവ ഭിക്ഖും ആസങ്കന്തീതി വിസ്സരിത്വാ ഗമനകാലേ അത്തനോ പച്ഛതോ അഞ്ഞസ്സാഭാവാ ആസങ്കന്തി. പതിരൂപം നാമ രതനസമ്മതേ പംസുകൂലഗ്ഗഹണം വാ രതനേ നിരുസ്സുക്കഗമനം വാ. യദി ഹി തം രതനസമ്മതം ആമാസം ചേ, ‘‘നത്ഥി ഏതസ്സ സാമീ’’തി പംസുകൂലം ഗഹേസ്സതി. അനാമാസം ചേ, ‘‘നത്ഥി ഏതസ്സ സാമീ’’തി പംസുകൂലഛിന്നപലിബോധോ നിരപേക്ഖോ ഗമിസ്സതി. സമാദപേത്വാതി അഞ്ഞം സമാദപേത്വാ, ‘‘ഉദ്ദിസ്സ അരിയാ തിട്ഠന്തി, ഏസാ അരിയാനയാചനാ’’തി (ജാ॰ ൧.൭.൫൯) വുത്തനയേന യാചിത്വാതി അത്ഥോ. സേസമേത്ഥ ഉത്താനമേവ. അനനുഞ്ഞാതകരണം, പരസന്തകതാ, വിസ്സാസഗ്ഗാഹപംസുകൂലസഞ്ഞാനം അഭാവോ, ഉഗ്ഗഹണം വാ ഉഗ്ഗഹാപനം വാതി ഇമാനി പനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി.
506. Āvasathassa pana suppapāto vā musalapāto vā upacāro nāmāti yojetabbaṃ. Āvasathoti cettha antoārāme vā hotu aññattha vā, attano vasanaṭṭhānaṃ vuccati. Chandenapi bhayenapīti vaḍḍhakīādīsu chandena, rājavallabhesu bhayena. Tameva bhikkhuṃ āsaṅkantīti vissaritvā gamanakāle attano pacchato aññassābhāvā āsaṅkanti. Patirūpaṃ nāma ratanasammate paṃsukūlaggahaṇaṃ vā ratane nirussukkagamanaṃ vā. Yadi hi taṃ ratanasammataṃ āmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlaṃ gahessati. Anāmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlachinnapalibodho nirapekkho gamissati. Samādapetvāti aññaṃ samādapetvā, ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyānayācanā’’ti (jā. 1.7.59) vuttanayena yācitvāti attho. Sesamettha uttānameva. Ananuññātakaraṇaṃ, parasantakatā, vissāsaggāhapaṃsukūlasaññānaṃ abhāvo, uggahaṇaṃ vā uggahāpanaṃ vāti imāni panettha cattāri aṅgāni.
രതനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Ratanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൯. രതനവഗ്ഗോ • 9. Ratanavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൨. രതനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൨. രതനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൨. രതനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨. രതനസിക്ഖാപദം • 2. Ratanasikkhāpadaṃ