| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
७. रेवतबुद्धवंसो
7. Revatabuddhavaṃso
१.
1.
सुमनस्स अपरेन, रेवतो नाम नायको।
Sumanassa aparena, revato nāma nāyako;
अनूपमो असदिसो, अतुलो उत्तमो जिनो॥
Anūpamo asadiso, atulo uttamo jino.
२.
2.
सोपि धम्मं पकासेसि, ब्रह्मुना अभियाचितो।
Sopi dhammaṃ pakāsesi, brahmunā abhiyācito;
खन्धधातुववत्थानं, अप्पवत्तं भवाभवे॥
Khandhadhātuvavatthānaṃ, appavattaṃ bhavābhave.
३.
3.
तस्साभिसमया तीणि, अहेसुं धम्मदेसने।
Tassābhisamayā tīṇi, ahesuṃ dhammadesane;
गणनाय न वत्तब्बो, पठमाभिसमयो अहु॥
Gaṇanāya na vattabbo, paṭhamābhisamayo ahu.
४.
4.
तदा कोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Tadā koṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
५.
5.
सत्ताहं पटिसल्लाना, वुट्ठहित्वा नरासभो।
Sattāhaṃ paṭisallānā, vuṭṭhahitvā narāsabho;
कोटिसतं नरमरूनं, विनेसि उत्तमे फले॥
Koṭisataṃ naramarūnaṃ, vinesi uttame phale.
६.
6.
सन्निपाता तयो आसुं, रेवतस्स महेसिनो।
Sannipātā tayo āsuṃ, revatassa mahesino;
खीणासवानं विमलानं, सुविमुत्तान तादिनं॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, suvimuttāna tādinaṃ.
७.
7.
अतिक्कन्ता गणनपथं, पठमं ये समागता।
Atikkantā gaṇanapathaṃ, paṭhamaṃ ye samāgatā;
कोटिसतसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥
Koṭisatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
८.
8.
सो तदा ब्याधितो आसि, पत्तो जीवितसंसयं॥
So tadā byādhito āsi, patto jīvitasaṃsayaṃ.
९.
9.
तस्स गिलानपुच्छाय, ये तदा उपगता मुनी।
Tassa gilānapucchāya, ye tadā upagatā munī;
कोटिसहस्सा अरहन्तो, ततियो आसि समागमो॥
Koṭisahassā arahanto, tatiyo āsi samāgamo.
१०.
10.
अहं तेन समयेन, अतिदेवो नाम ब्राह्मणो।
Ahaṃ tena samayena, atidevo nāma brāhmaṇo;
उपगन्त्वा रेवतं बुद्धं, सरणं तस्स गञ्छहं॥
Upagantvā revataṃ buddhaṃ, saraṇaṃ tassa gañchahaṃ.
११.
11.
तस्स सीलं समाधिञ्च, पञ्ञागुणमनुत्तमं।
Tassa sīlaṃ samādhiñca, paññāguṇamanuttamaṃ;
थोमयित्वा यथाथामं, उत्तरीयमदासहं॥
Thomayitvā yathāthāmaṃ, uttarīyamadāsahaṃ.
१२.
12.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, रेवतो लोकनायको।
Sopi maṃ buddho byākāsi, revato lokanāyako;
‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१३.
13.
‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१४.
14.
तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
१५.
15.
तदापि तं बुद्धधम्मं, सरित्वा अनुब्रूहयिं।
Tadāpi taṃ buddhadhammaṃ, saritvā anubrūhayiṃ;
आहरिस्सामि तं धम्मं, यं मय्हं अभिपत्थितं॥
Āharissāmi taṃ dhammaṃ, yaṃ mayhaṃ abhipatthitaṃ.
१६.
16.
विपुला नाम जनिका, रेवतस्स महेसिनो॥
Vipulā nāma janikā, revatassa mahesino.
१७.
17.
सुदस्सनो रतनग्घि, आवेळो च विभूसितो।
Sudassano ratanagghi, āveḷo ca vibhūsito;
पुञ्ञकम्माभिनिब्बत्ता, तयो पासादमुत्तमा॥
Puññakammābhinibbattā, tayo pāsādamuttamā.
१८.
18.
तेत्तिंस च सहस्सानि, नारियो समलङ्कता।
Tettiṃsa ca sahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
सुदस्सना नाम नारी, वरुणो नाम अत्रजो॥
Sudassanā nāma nārī, varuṇo nāma atrajo.
१९.
19.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।
Nimitte caturo disvā, rathayānena nikkhami;
अनूनसत्तमासानि, पधानं पदही जिनो॥
Anūnasattamāsāni, padhānaṃ padahī jino.
२०.
20.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, रेवतो लोकनायको।
Brahmunā yācito santo, revato lokanāyako;
वत्ति चक्कं महावीरो, वरुणारामे सिरीघरे॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, varuṇārāme sirīghare.
२१.
21.
वरुणो ब्रह्मदेवो च, अहेसुं अग्गसावका।
Varuṇo brahmadevo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
सम्भवो नामुपट्ठाको, रेवतस्स महेसिनो॥
Sambhavo nāmupaṭṭhāko, revatassa mahesino.
२२.
22.
भद्दा चेव सुभद्दा च, अहेसुं अग्गसाविका।
Bhaddā ceva subhaddā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
सोपि बुद्धो असमसमो, नागमूले अबुज्झथ॥
Sopi buddho asamasamo, nāgamūle abujjhatha.
२३.
23.
पदुमो कुञ्जरो चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठिका।
Padumo kuñjaro ceva, ahesuṃ aggupaṭṭhikā;
सिरीमा चेव यसवती, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥
Sirīmā ceva yasavatī, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
२४.
24.
उच्चत्तनेन सो बुद्धो, असीतिहत्थमुग्गतो।
Uccattanena so buddho, asītihatthamuggato;
ओभासेति दिसा सब्बा, इन्दकेतुव उग्गतो॥
Obhāseti disā sabbā, indaketuva uggato.
२५.
25.
तस्स सरीरे निब्बत्ता, पभामाला अनुत्तरा।
Tassa sarīre nibbattā, pabhāmālā anuttarā;
दिवा वा यदि वा रत्तिं, समन्ता फरति योजनं॥
Divā vā yadi vā rattiṃ, samantā pharati yojanaṃ.
२६.
26.
सट्ठिवस्ससहस्सानि, आयु विज्जति तावदे।
Saṭṭhivassasahassāni, āyu vijjati tāvade;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
२७.
27.
दस्सयित्वा बुद्धबलं, अमतं लोके पकासयं।
Dassayitvā buddhabalaṃ, amataṃ loke pakāsayaṃ;
निब्बायि अनुपादानो, यथग्गुपादानसङ्खया॥
Nibbāyi anupādāno, yathaggupādānasaṅkhayā.
२८.
28.
सो च कायो रतननिभो, सो च धम्मो असादिसो।
So ca kāyo ratananibho, so ca dhammo asādiso;
सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
२९.
29.
रेवतो यसधरो बुद्धो, निब्बुतो सो महापुरे।
Revato yasadharo buddho, nibbuto so mahāpure;
धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
रेवतस्स भगवतो वंसो पञ्चमो।
Revatassa bhagavato vaṃso pañcamo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ७. रेवतबुद्धवंसवण्णना • 7. Revatabuddhavaṃsavaṇṇanā
