Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౬. రోహితస్ససుత్తవణ్ణనా
6. Rohitassasuttavaṇṇanā
౧౦౭. ఏకోకాసేతి చక్కవాళస్స పరియన్తసఞ్ఞితే ఏకస్మిం ఓకాసే. భుమ్మన్తి ‘‘యత్థా’’తి ఇదం భుమ్మవచనం, సామఞ్ఞతో వుత్తమ్పి ‘‘సో లోకస్స అన్తో’’తి వచనతో విసిట్ఠవిసయమేవ హోతి. ‘‘న జాయతి న మీయతీ’’తి వత్వా పున ‘‘న చవతి న ఉపపజ్జతీ’’తి కస్మా వుత్తన్తి ఆహ ‘‘ఇదం అపరాపరం…పే॰… గహిత’’న్తి. పదగమనేనాతి పదసా గమనేన. సఙ్ఖారలోకస్స అన్తం సన్ధాయ వదతి ఉపరి సచ్చాని పకాసేతుకామో. సఙ్ఖారలోకస్స హి అన్తో నిబ్బానం.
107.Ekokāseti cakkavāḷassa pariyantasaññite ekasmiṃ okāse. Bhummanti ‘‘yatthā’’ti idaṃ bhummavacanaṃ, sāmaññato vuttampi ‘‘so lokassa anto’’ti vacanato visiṭṭhavisayameva hoti. ‘‘Na jāyati na mīyatī’’ti vatvā puna ‘‘na cavati na upapajjatī’’ti kasmā vuttanti āha ‘‘idaṃ aparāparaṃ…pe… gahita’’nti. Padagamanenāti padasā gamanena. Saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati upari saccāni pakāsetukāmo. Saṅkhāralokassa hi anto nibbānaṃ.
దళ్హం థిరం ధను ఏతస్సాతి దళ్హధన్వా. సో ఏవ దళ్హధమ్మోతి వుత్తో. తేనాహ ‘‘దళ్హధనూ’’తి. ఉత్తమప్పమాణేనాతి సహస్సథామప్పమాణేన. ధనుసిప్పసిక్ఖితతాయ ధనుగ్గహో, న ధనుగ్గహమత్తేనాతి ఆహ ‘‘ధనుగ్గహోతి ధనుఆచరియో’’తి. ‘‘ధనుగ్గహో’’తి వత్వా ‘‘సిక్ఖితో’’తి వుత్తే ధనుసిక్ఖాయ సిక్ఖితోతి విఞ్ఞాయతి, సిక్ఖా చ ఏత్తకే కాలే సమత్థస్స ఉక్కంసగతో హోతీతి ఆహ ‘‘దస ద్వాదస వస్సాని ధనుసిప్పం సిక్ఖితో’’తి. ఉసభప్పమాణేపీతి వీసతియట్ఠియో ఉసభం, తస్మిం ఉసభప్పమాణే పదేసే. వాలగ్గన్తి వాళకోటిం. కతహత్థోతి పరిచితహత్థో. కతసరక్ఖేపోతి వివటసరక్ఖేపపదేసదస్సనవసేన సరక్ఖేపకతావీ. తేనాహ ‘‘దస్సితసిప్పో’’తి. ‘‘కతసిప్పో’’తి కేచి. అసన్తి ఏతేనాతి అసనం, కణ్డో. తాలచ్ఛాయన్తి తాలచ్ఛాదిం, సా పన రతనమత్తా, విదత్థిచతురఙ్గులా వా.
Daḷhaṃ thiraṃ dhanu etassāti daḷhadhanvā. So eva daḷhadhammoti vutto. Tenāha ‘‘daḷhadhanū’’ti. Uttamappamāṇenāti sahassathāmappamāṇena. Dhanusippasikkhitatāya dhanuggaho, na dhanuggahamattenāti āha ‘‘dhanuggahoti dhanuācariyo’’ti. ‘‘Dhanuggaho’’ti vatvā ‘‘sikkhito’’ti vutte dhanusikkhāya sikkhitoti viññāyati, sikkhā ca ettake kāle samatthassa ukkaṃsagato hotīti āha ‘‘dasa dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito’’ti. Usabhappamāṇepīti vīsatiyaṭṭhiyo usabhaṃ, tasmiṃ usabhappamāṇe padese. Vālagganti vāḷakoṭiṃ. Katahatthoti paricitahattho. Katasarakkhepoti vivaṭasarakkhepapadesadassanavasena sarakkhepakatāvī. Tenāha ‘‘dassitasippo’’ti. ‘‘Katasippo’’ti keci. Asanti etenāti asanaṃ, kaṇḍo. Tālacchāyanti tālacchādiṃ, sā pana ratanamattā, vidatthicaturaṅgulā vā.
పురత్థిమసముద్దాతి ఏకస్మిం చక్కవాళే పురత్థిమసముద్దా. సముద్దసీసేన పురత్థిమచక్కవాళముఖవట్టిం వదతి. పచ్ఛిమసముద్దోతి ఏత్థాపి ఏసేవ నయో. నిప్పపఞ్చతన్తి అదన్ధకారితం. సమ్పత్తేతి తాదిసేన జవేన గచ్ఛన్తేన సమ్పత్తే. అనోతత్తేతి ఏత్థాపి ‘‘సమ్పత్తే’’తి పదం ఆనేత్వా సమ్బన్ధో, తథా ‘‘నాగలతాదన్తకట్ఠం ఖాదిత్వా’’తి ఏత్థాపి. తదాతి యదా సో లోకన్తగవేసకో అహోసి, తదా. దీఘాయుకకాలోతి అనేకవస్ససహస్సాయుకకాలో. చక్కవాళలోకస్సాతి సామఞ్ఞవసేన ఏకవచనం, చక్కవాళలోకన్తి అత్థో. ఇమస్మింయేవ చక్కవాళే నిబ్బత్తి పుబ్బపరిచరియసిద్ధాయ నికన్తియా. ససఞ్ఞిమ్హి సమనకేతి న రూపధమ్మమత్తకే, అథ ఖో పఞ్చక్ఖన్ధసముదాయేతి దస్సేతి. సమితపాపోతి సముచ్ఛిన్నసంకిలేసధమ్మో.
Puratthimasamuddāti ekasmiṃ cakkavāḷe puratthimasamuddā. Samuddasīsena puratthimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ vadati. Pacchimasamuddoti etthāpi eseva nayo. Nippapañcatanti adandhakāritaṃ. Sampatteti tādisena javena gacchantena sampatte. Anotatteti etthāpi ‘‘sampatte’’ti padaṃ ānetvā sambandho, tathā ‘‘nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā’’ti etthāpi. Tadāti yadā so lokantagavesako ahosi, tadā. Dīghāyukakāloti anekavassasahassāyukakālo. Cakkavāḷalokassāti sāmaññavasena ekavacanaṃ, cakkavāḷalokanti attho. Imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti pubbaparicariyasiddhāya nikantiyā. Sasaññimhi samanaketi na rūpadhammamattake, atha kho pañcakkhandhasamudāyeti dasseti. Samitapāpoti samucchinnasaṃkilesadhammo.
రోహితస్ససుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Rohitassasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౬. రోహితస్ససుత్తం • 6. Rohitassasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౬. రోహితస్ససుత్తవణ్ణనా • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā