| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૫. રોહિતસ્સસુત્તવણ્ણના
5. Rohitassasuttavaṇṇanā
૪૫. પઞ્ચમે યત્થાતિ ચક્કવાળલોકસ્સ એકોકાસે ભુમ્મં. ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતીતિ ઇદં અપરાપરં ચુતિપટિસન્ધિવસેન ગહિતં. ગમનેનાતિ પદગમનેન. લોકસ્સ અન્તન્તિ સત્થા સઙ્ખારલોકસ્સ અન્તં સન્ધાય વદતિ. ઞાતેય્યન્તિઆદીસુ ઞાતબ્બં દટ્ઠબ્બં પત્તબ્બન્તિ અત્થો. ઇતિ દેવપુત્તેન ચક્કવાળલોકસ્સ અન્તો પુચ્છિતો, સત્થારા સઙ્ખારલોકસ્સ કથિતો . સો પન ‘‘અત્તનો પઞ્હેન સદ્ધિં સત્થુ બ્યાકરણં સમેતી’’તિ સઞ્ઞાય સમ્પહંસન્તો અચ્છરિયન્તિઆદિમાહ.
45. Pañcame yatthāti cakkavāḷalokassa ekokāse bhummaṃ. Na cavati na upapajjatīti idaṃ aparāparaṃ cutipaṭisandhivasena gahitaṃ. Gamanenāti padagamanena. Lokassa antanti satthā saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati. Ñāteyyantiādīsu ñātabbaṃ daṭṭhabbaṃ pattabbanti attho. Iti devaputtena cakkavāḷalokassa anto pucchito, satthārā saṅkhāralokassa kathito . So pana ‘‘attano pañhena saddhiṃ satthu byākaraṇaṃ sametī’’ti saññāya sampahaṃsanto acchariyantiādimāha.
દળ્હધમ્માતિ દળ્હધનુ ઉત્તમપ્પમાણેન ધનુના સમન્નાગતો. ધનુગ્ગહોતિ ધનુઆચરિયો. સિક્ખિતોતિ દ્વાદસ વસ્સાનિ ધનુસિપ્પં સિક્ખિતો. કતહત્થોતિ ઉસભપ્પમાણેપિ વાલગ્ગં વિજ્ઝિતું સમત્થભાવેન કતહત્થો. કતૂપાસનોતિ કતસરક્ખેપો દસ્સિતસિપ્પો. અસનેનાતિ કણ્ડેન. અતિપાતેય્યાતિ અતિક્કમેય્ય. યાવતા સો તાલચ્છાદિં અતિક્કમેય્ય, તાવતા કાલેન એકં ચક્કવાળં અતિક્કમામીતિ અત્તનો જવસમ્પત્તિં દસ્સેતિ.
Daḷhadhammāti daḷhadhanu uttamappamāṇena dhanunā samannāgato. Dhanuggahoti dhanuācariyo. Sikkhitoti dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito. Katahatthoti usabhappamāṇepi vālaggaṃ vijjhituṃ samatthabhāvena katahattho. Katūpāsanoti katasarakkhepo dassitasippo. Asanenāti kaṇḍena. Atipāteyyāti atikkameyya. Yāvatā so tālacchādiṃ atikkameyya, tāvatā kālena ekaṃ cakkavāḷaṃ atikkamāmīti attano javasampattiṃ dasseti.
પુરત્થિમા સમુદ્દા પચ્છિમોતિ યથા પુરત્થિમા સમુદ્દા પચ્છિમસમુદ્દો દૂરે, એવં મે દૂરે પદવીતિહારો અહોસીતિ વદતિ. સો કિર પાચીનચક્કવાળમુખવટ્ટિયં ઠિતો પાદં પસારેત્વા પચ્છિમચક્કવાળમુખવટ્ટિં અતિક્કમતિ, પુન દુતિયપાદં પસારેત્વા પરચક્કવાળમુખવટ્ટિં અતિક્કમતિ. ઇચ્છાગતન્તિ ઇચ્છા એવ. અઞ્ઞત્રેવાતિ નિપ્પપઞ્ચતં દસ્સેતિ. ભિક્ખાચારકાલે કિરેસ નાગલતાદન્તકટ્ઠં ખાદિત્વા અનોતત્તે મુખં ધોવિત્વા કાલે સમ્પત્તે ઉત્તરકુરુમ્હિ પિણ્ડાય ચરિત્વા ચક્કવાળમુખવટ્ટિયં નિસિન્નો ભત્તકિચ્ચં કરોતિ, તત્થ મુહુત્તં વિસ્સમિત્વા પુન જવતિ. વસ્સસતાયુકોતિ તદા દીઘાયુકકાલો હોતિ, અયં પન વસ્સસતાવસિટ્ઠે આયુમ્હિ ગમનં આરભિ. વસ્સસતજીવીતિ તં વસ્સસતં અનન્તરાયેન જીવન્તો. અન્તરાયેવ કાલઙ્કતોતિ ચક્કવાળલોકસ્સ અન્તં અપ્પત્વા અન્તરાવ મતો. સો પન તત્થ કાલં કત્વાપિ આગન્ત્વા ઇમસ્મિંયેવ ચક્કવાળે નિબ્બત્તિ.
Puratthimā samuddā pacchimoti yathā puratthimā samuddā pacchimasamuddo dūre, evaṃ me dūre padavītihāro ahosīti vadati. So kira pācīnacakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ ṭhito pādaṃ pasāretvā pacchimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati, puna dutiyapādaṃ pasāretvā paracakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati. Icchāgatanti icchā eva. Aññatrevāti nippapañcataṃ dasseti. Bhikkhācārakāle kiresa nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā anotatte mukhaṃ dhovitvā kāle sampatte uttarakurumhi piṇḍāya caritvā cakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ nisinno bhattakiccaṃ karoti, tattha muhuttaṃ vissamitvā puna javati. Vassasatāyukoti tadā dīghāyukakālo hoti, ayaṃ pana vassasatāvasiṭṭhe āyumhi gamanaṃ ārabhi. Vassasatajīvīti taṃ vassasataṃ anantarāyena jīvanto. Antarāyeva kālaṅkatoti cakkavāḷalokassa antaṃ appatvā antarāva mato. So pana tattha kālaṃ katvāpi āgantvā imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti.
અપ્પત્વાતિ સઙ્ખારલોકસ્સ અન્તં અપ્પત્વા. દુક્ખસ્સાતિ વટ્ટદુક્ખસ્સ. અન્તકિરિયન્તિ પરિયન્તકરણં. કળેવરેતિ અત્તભાવે. સસઞ્ઞિમ્હિ સમનકેતિ સસઞ્ઞે સચિત્તકે. લોકન્તિ દુક્ખસચ્ચં. લોકસમુદયન્તિ સમુદયસચ્ચં. લોકનિરોધન્તિ નિરોધસચ્ચં. પટિપદન્તિ મગ્ગસચ્ચં. ઇતિ ‘‘નાહં, આવુસો, ઇમાનિ ચત્તારિ સચ્ચાનિ તિણકટ્ઠાદીસુ પઞ્ઞપેમિ, ઇમસ્મિં પન ચતુમહાભૂતિકે કાયસ્મિંયેવ પઞ્ઞપેમી’’તિ દસ્સેતિ. સમિતાવીતિ સમિતપાપો. નાસીસતીતિ ન પત્થેતિ. છટ્ઠં ઉત્તાનત્થમેવાતિ.
Appatvāti saṅkhāralokassa antaṃ appatvā. Dukkhassāti vaṭṭadukkhassa. Antakiriyanti pariyantakaraṇaṃ. Kaḷevareti attabhāve. Sasaññimhi samanaketi sasaññe sacittake. Lokanti dukkhasaccaṃ. Lokasamudayanti samudayasaccaṃ. Lokanirodhanti nirodhasaccaṃ. Paṭipadanti maggasaccaṃ. Iti ‘‘nāhaṃ, āvuso, imāni cattāri saccāni tiṇakaṭṭhādīsu paññapemi, imasmiṃ pana catumahābhūtike kāyasmiṃyeva paññapemī’’ti dasseti. Samitāvīti samitapāpo. Nāsīsatīti na pattheti. Chaṭṭhaṃ uttānatthamevāti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૫. રોહિતસ્સસુત્તં • 5. Rohitassasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૫-૬. રોહિતસ્સસુત્તાદિવણ્ણના • 5-6. Rohitassasuttādivaṇṇanā
