Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi

    ૧૮૩. રોજમલ્લાદિવત્થુકથા

    183. Rojamallādivatthukathā

    ૩૦૧. સઙ્કરમકંસૂતિ એત્થ સઙ્કરસદ્દસ્સ યુદ્ધત્થાદીસુ પવત્તનતો ઇધ પટિઞ્ઞાતત્થેતિ દસ્સેન્તો આહ ‘‘કતિકમકંસૂ’’તિ. કતિકન્તિ પટિઞ્ઞાતસઙ્ખાતં કતિકં. ઉળારં ખોતિ એત્થ ઉળારસદ્દો સેટ્ઠવાચકો. સેટ્ઠન્તિ ચ સુન્દરમેવાતિ આહ ‘‘સુન્દરં ખો તે ઇદ’’ન્તિ. તેતિ તુય્હં. ‘‘બહુકતો’’તિ પદસ્સ કતબહુમાનોતિ અત્થં દસ્સેન્તો આહ ‘‘પસાદબહુમાનેના’’તિ. ‘‘પિટ્ઠમયંખાદનીય’’ન્તિ ઇમિના પિટ્ઠખાદનીયન્તિ એત્થ મયસદ્દલોપં દસ્સેતિ.

    301.Saṅkaramakaṃsūti ettha saṅkarasaddassa yuddhatthādīsu pavattanato idha paṭiññātattheti dassento āha ‘‘katikamakaṃsū’’ti. Katikanti paṭiññātasaṅkhātaṃ katikaṃ. Uḷāraṃ khoti ettha uḷārasaddo seṭṭhavācako. Seṭṭhanti ca sundaramevāti āha ‘‘sundaraṃ kho te ida’’nti. Teti tuyhaṃ. ‘‘Bahukato’’ti padassa katabahumānoti atthaṃ dassento āha ‘‘pasādabahumānenā’’ti. ‘‘Piṭṭhamayaṃkhādanīya’’nti iminā piṭṭhakhādanīyanti ettha mayasaddalopaṃ dasseti.

    ૩૦૩. પટિભાનેય્યકાતિ એત્થ પટિભાને નિયુત્તા પટિભાનેય્યકાતિ દસ્સેન્તો આહ ‘‘પટિભાનસમ્પન્ના’’તિ. ‘‘નિદ્દોસસિપ્પા’’તિ ઇમિના પરિયોદાતસિપ્પાતિ એત્થ પરિસમન્તતો ઓદાતં સિપ્પં એતેસન્તિ પરિયોદાતસિપ્પાતિ અત્થં દસ્સેતિ. સિપ્પત્થિકેહિ સિયતિ સેવિયતીતિ સિપ્પં, સિપ્પિકાનં હિતાય સેતિ પવત્તતીતિ વા સિપ્પં, ઓટ્ઠજો પઠમક્ખરો. નાળિયાવાપકેનાતિ પદસ્સ દ્વન્દભાવં દસ્સેન્તો આહ ‘‘નાળિયા ચેવ આવાપકેન ચા’’તિ. ઇમિના યકારો પદસન્ધિમત્તોતિ દસ્સેતિ. ‘‘નાળિયા વા પસિબ્બકેના’’તિપિ પાઠો, સો અપાઠોયેવ. કો આવાપકો નામાતિ આહ ‘‘આવાપકો નામ યત્થા’’તિઆદિ. તત્થ યત્થાતિ યસ્મિં થવિકે. ઇમિના આહરિત્વા યથાલદ્ધં વપન્તિ પક્ખિપન્તિ એત્થાતિ આવાપકોતિ વચનત્થં દસ્સેતિ. વપ બીજનિક્ખેપેતિ ધાતુપાઠેસુ (સદ્દનીતિધાતુમાલાયં ૧૫ પકારન્તધાતુ) વુત્તં. ઇધ પન પક્ખિપનેતિ દટ્ઠબ્બો. તેન વુત્તં ‘‘પક્ખિપન્તી’’તિ. પરિહરિતુમેવાતિ પરિગ્ગહેત્વા હરિતુમેવ. વેતનન્તિ ભતિં. યોતિ ભિક્ખુ. તં વાતિ પરિહરિતખુરભણ્ડં વા. અઞ્ઞં વાતિ અઞ્ઞસ્સ સન્તકં વા.

    303.Paṭibhāneyyakāti ettha paṭibhāne niyuttā paṭibhāneyyakāti dassento āha ‘‘paṭibhānasampannā’’ti. ‘‘Niddosasippā’’ti iminā pariyodātasippāti ettha parisamantato odātaṃ sippaṃ etesanti pariyodātasippāti atthaṃ dasseti. Sippatthikehi siyati seviyatīti sippaṃ, sippikānaṃ hitāya seti pavattatīti vā sippaṃ, oṭṭhajo paṭhamakkharo. Nāḷiyāvāpakenāti padassa dvandabhāvaṃ dassento āha ‘‘nāḷiyā ceva āvāpakena cā’’ti. Iminā yakāro padasandhimattoti dasseti. ‘‘Nāḷiyā vā pasibbakenā’’tipi pāṭho, so apāṭhoyeva. Ko āvāpako nāmāti āha ‘‘āvāpako nāma yatthā’’tiādi. Tattha yatthāti yasmiṃ thavike. Iminā āharitvā yathāladdhaṃ vapanti pakkhipanti etthāti āvāpakoti vacanatthaṃ dasseti. Vapa bījanikkhepeti dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 15 pakārantadhātu) vuttaṃ. Idha pana pakkhipaneti daṭṭhabbo. Tena vuttaṃ ‘‘pakkhipantī’’ti. Pariharitumevāti pariggahetvā haritumeva. Vetananti bhatiṃ. Yoti bhikkhu. Taṃ vāti pariharitakhurabhaṇḍaṃ vā. Aññaṃ vāti aññassa santakaṃ vā.

    ૩૦૪. ઇદન્તિ દસમભાગદાનં. દસ કોટ્ઠાસેતિ દસ પટિવીસે.

    304.Idanti dasamabhāgadānaṃ. Dasa koṭṭhāseti dasa paṭivīse.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi
    ૧૮૩. રોજમલ્લવત્થુ • 183. Rojamallavatthu
    ૧૮૪. વુડ્ઢપબ્બજિતવત્થુ • 184. Vuḍḍhapabbajitavatthu

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / રોજમલ્લાદિવત્થુકથા • Rojamallādivatthukathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā
    રોજમલ્લવત્થુકથાવણ્ણના • Rojamallavatthukathāvaṇṇanā
    વુડ્ઢપબ્બજિતવત્થુકથાવણ્ણના • Vuḍḍhapabbajitavatthukathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / રોજમલ્લાદિવત્થુકથાવણ્ણના • Rojamallādivatthukathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact