| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೫. ರೂಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Rūpasuttavaṇṇanā
೬೫. ಪಞ್ಚಮೇ ಪಮಿನೋತಿ ಉಳಾರತಾದಿವಿಸೇಸಂ ಏತೇನಾತಿ ಪಮಾಣಂ, ರುಪಕಾಯೋ ಪಮಾಣಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ರೂಪಪ್ಪಮಾಣೋ। ತತೋ ಏವ ರೂಪೇ ಪಸನ್ನೋತಿ ರೂಪಪ್ಪಸನ್ನೋ। ಘೋಸೋತಿ ಚೇತ್ಥ ಥುತಿಘೋಸೋ। ಲೂಖನ್ತಿ ಪಚ್ಚಯಲೂಖತಾ। ಧಮ್ಮಾತಿ ಸೀಲಾದಯೋ ಗುಣಧಮ್ಮಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ಇಮೇಸಂ ಪನ ಚತುನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ನಾನಾಕರಣಂ ಪಾಳಿಯಂಯೇವ ಆಗತಂ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ –
65. Pañcame paminoti uḷāratādivisesaṃ etenāti pamāṇaṃ, rupakāyo pamāṇaṃ etassāti rūpappamāṇo. Tato eva rūpe pasannoti rūpappasanno. Ghosoti cettha thutighoso. Lūkhanti paccayalūkhatā. Dhammāti sīlādayo guṇadhammā adhippetā. Imesaṃ pana catunnaṃ puggalānaṃ nānākaraṇaṃ pāḷiyaṃyeva āgataṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ರೂಪಪ್ಪಮಾಣೋ ರೂಪಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆರೋಹಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪರಿಣಾಹಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸಣ್ಠಾನಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪಾರಿಪೂರಿಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ರೂಪಪ್ಪಮಾಣೋ ರೂಪಪ್ಪಸನ್ನೋ।
‘‘Katamo ca puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno? Idhekacco puggalo ārohaṃ vā passitvā pariṇāhaṃ vā passitvā saṇṭhānaṃ vā passitvā pāripūriṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno.
‘‘ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಘೋಸಪ್ಪಮಾಣೋ ಘೋಸಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರವಣ್ಣನಾಯ ಪರಥೋಮನಾಯ ಪರಪಸಂಸನಾಯ ಪರವಣ್ಣಹಾರಿಕಾಯ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಘೋಸಪ್ಪಮಾಣೋ ಘೋಸಪ್ಪಸನ್ನೋ।
‘‘Katamo ca puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno? Idhekacco puggalo paravaṇṇanāya parathomanāya parapasaṃsanāya paravaṇṇahārikāya tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno.
‘‘ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲೂಖಪ್ಪಮಾಣೋ ಲೂಖಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಚೀವರಲೂಖಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪತ್ತಲೂಖಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸೇನಾಸನಲೂಖಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ವಿವಿಧಂ ವಾ ದುಕ್ಕರಕಾರಿಕಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲೂಖಪ್ಪಮಾಣೋ ಲೂಖಪ್ಪಸನ್ನೋ।
‘‘Katamo ca puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno? Idhekacco puggalo cīvaralūkhaṃ vā passitvā pattalūkhaṃ vā passitvā senāsanalūkhaṃ vā passitvā vividhaṃ vā dukkarakārikaṃ passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno.
‘‘ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಮಾಣೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸೀಲಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಮಾಣೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಸನ್ನೋ’’ತಿ (ಪು॰ ಪ॰ ೧೭೧-೧೭೨)।
‘‘Katamo ca puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno? Idhekacco puggalo sīlaṃ vā passitvā samādhiṃ vā passitvā paññaṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno’’ti (pu. pa. 171-172).
ತತ್ಥ ಆರೋಹನ್ತಿ ಉಚ್ಚತಂ। ಸಾ ಚ ಖೋ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಪಮಾಣಯುತ್ತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ಪರಿಣಾಹನ್ತಿ ನಾತಿಕಿಸಥೂಲತಾವಸೇನ ಪೀಣತಂ। ಸಣ್ಠಾನನ್ತಿ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಾನಂ ಸುಸಣ್ಠಿತತಂ ದೀಘರಸ್ಸವಟ್ಟಾದಿಯುತ್ತಟ್ಠಾನೇಸು ತಥಾಭಾವಂ। ಪಾರಿಪೂರಿನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸರೀರಾವಯವಾನಂ ಪರಿಪುಣ್ಣತಂ ಅವಿಕಲತಂ। ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ರೂಪೇ ರೂಪಸಮ್ಪತ್ತಿಯಂ ಪಮಾಣಭಾವಂ ಉಪಾದಾಯ। ಪಸಾದಂ ಜನೇತೀತಿ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ ಜನೇತಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ।
Tattha ārohanti uccataṃ. Sā ca kho tasmiṃ tasmiṃ kāle pamāṇayuttā daṭṭhabbā. Pariṇāhanti nātikisathūlatāvasena pīṇataṃ. Saṇṭhānanti tesaṃ tesaṃ aṅgapaccaṅgānaṃ susaṇṭhitataṃ dīgharassavaṭṭādiyuttaṭṭhānesu tathābhāvaṃ. Pāripūrinti sabbesaṃ sarīrāvayavānaṃ paripuṇṇataṃ avikalataṃ. Tattha pamāṇaṃ gahetvāti tasmiṃ rūpe rūpasampattiyaṃ pamāṇabhāvaṃ upādāya. Pasādaṃ janetīti adhimokkhaṃ janeti uppādeti.
ಪರವಣ್ಣನಾಯಾತಿ ‘‘ಅಸುಕೋ ಏದಿಸೋ ಚ ಏದಿಸೋ ಚಾ’’ತಿ ಪರಸ್ಸ ಗುಣವಚನೇನ। ಪರಥೋಮನಾಯಾತಿ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಪರಸ್ಸ ಸಿಲಾಘುಪ್ಪಾದಕೇನ ಅಭಿತ್ಥವನೇನ ಪರೇನ ಥುತಿವಸೇನ, ಗಾಥಾದಿಉಪನಿಬನ್ಧನೇನ ವುತ್ತಾಯ ಥೋಮನಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪರಪಸಂಸನಾಯಾತಿ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಪರಸ್ಸ ಗುಣಸಂಕಿತ್ತನೇನ। ಪರವಣ್ಣಹಾರಿಕಾಯಾತಿ ಪರಮ್ಪರವಣ್ಣಹಾರಿಕಾಯ ಪರಮ್ಪರಾಯ ಪರಸ್ಸ ಕಿತ್ತನಸದ್ದಸ್ಸ ಉಪಸಂಹಾರೇನ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಥುತಿಘೋಸೇ।
Paravaṇṇanāyāti ‘‘asuko ediso ca ediso cā’’ti parassa guṇavacanena. Parathomanāyāti parammukhā parassa silāghuppādakena abhitthavanena parena thutivasena, gāthādiupanibandhanena vuttāya thomanāyāti vuttaṃ hoti. Parapasaṃsanāyāti parammukhā parassa guṇasaṃkittanena. Paravaṇṇahārikāyāti paramparavaṇṇahārikāya paramparāya parassa kittanasaddassa upasaṃhārena. Tatthāti tasmiṃ thutighose.
ಚೀವರಲೂಖನ್ತಿ ಥೂಲಜಿಣ್ಣಬಹುತುನ್ನಕತಾದಿಚೀವರಸ್ಸ ಲೂಖಭಾವಂ। ಪತ್ತಲೂಖನ್ತಿ ಅನೇಕಗನ್ಥಿಕಾಹಟತಾದಿಪತ್ತಸ್ಸ ಲೂಖಭಾವಂ। ವಿವಿಧಂ ವಾ ದುಕ್ಕರಕಾರಿಕನ್ತಿ ಧುತಙ್ಗಾದಿವಸೇನ ಪವತ್ತನಾನಾವಿಧಂ ದುಕ್ಕರಚರಿಯಂ। ಸೀಲಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾತಿ ಸೀಲಪಾರಿಪೂರಿವಸೇನ ವಿಸುದ್ಧಂ ಕಾಯವಚೀಸುಚರಿತಂ ಞಾಣಚಕ್ಖುನಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ, ಝಾನಾದಿಅಧಿಗಮಸುದ್ಧಿಸಮಾಧಿಂ ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಾಭಿಞ್ಞಾಸಙ್ಖಾತಂ ಪಞ್ಞಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Cīvaralūkhanti thūlajiṇṇabahutunnakatādicīvarassa lūkhabhāvaṃ. Pattalūkhanti anekaganthikāhaṭatādipattassa lūkhabhāvaṃ. Vividhaṃ vā dukkarakārikanti dhutaṅgādivasena pavattanānāvidhaṃ dukkaracariyaṃ. Sīlaṃ vā passitvāti sīlapāripūrivasena visuddhaṃ kāyavacīsucaritaṃ ñāṇacakkhunā passitvā, jhānādiadhigamasuddhisamādhiṃ vā vipassanābhiññāsaṅkhātaṃ paññaṃ vā passitvāti attho.
ಏವಮೇತಸ್ಮಿಂ ಚತುಪ್ಪಮಾಣೇ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸೇ ಬುದ್ಧೇಸು ಅಪ್ಪಸನ್ನಾ ಮನ್ದಾ, ಪಸನ್ನಾ ಬಹುಕಾ। ರೂಪಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಹಿ ಬುದ್ಧರೂಪತೋ ಉತ್ತರಿ ಪಸಾದಾವಹಂ ರೂಪಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಘೋಸಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಬುದ್ಧಾನಂ ಕಿತ್ತಿಘೋಸತೋ ಉತ್ತರಿ ಪಸಾದಾವಹೋ ಘೋಸೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಲೂಖಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಕಾಸಿಕಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಮಹಾರಹಾನಿ ಕಞ್ಚನಭಾಜನಾನಿ ತಿಣ್ಣಂ ಉತೂನಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕೇ ಸಬ್ಬಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತೇ ಪಾಸಾದವರೇ ಪಹಾಯ ಪಂಸುಕೂಲಚೀವರಸೇಲಮಯಪತ್ತರುಕ್ಖಮೂಲಾದಿಸೇನಾಸನಸೇವಿನೋ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಲೂಖತೋ ಉತ್ತರಿ ಪಸಾದಾವಹಂ ಅಞ್ಞಂ ಲೂಖಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಧಮ್ಮಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಅಸಾಧಾರಣಸೀಲಾದಿಗುಣಸ್ಸ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸೀಲಾದಿಗುಣತೋ ಉತ್ತರಿ ಪಸಾದಾವಹೋ ಅಞ್ಞೋ ಸೀಲಾದಿಗುಣೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಇತಿ ಭಗವಾ ಇಮಂ ಚತುಪ್ಪಮಾಣಿಕಂ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸಂ ಮುಟ್ಠಿನಾ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಯ ಠಿತೋತಿ।
Evametasmiṃ catuppamāṇe lokasannivāse buddhesu appasannā mandā, pasannā bahukā. Rūpappamāṇassa hi buddharūpato uttari pasādāvahaṃ rūpaṃ nāma natthi. Ghosappamāṇassa buddhānaṃ kittighosato uttari pasādāvaho ghoso nāma natthi. Lūkhappamāṇassa kāsikāni vatthāni mahārahāni kañcanabhājanāni tiṇṇaṃ utūnaṃ anucchavike sabbasampattiyutte pāsādavare pahāya paṃsukūlacīvaraselamayapattarukkhamūlādisenāsanasevino buddhassa bhagavato lūkhato uttari pasādāvahaṃ aññaṃ lūkhaṃ nāma natthi. Dhammappamāṇassa sadevake loke asādhāraṇasīlādiguṇassa tathāgatassa sīlādiguṇato uttari pasādāvaho añño sīlādiguṇo nāma natthi. Iti bhagavā imaṃ catuppamāṇikaṃ lokasannivāsaṃ muṭṭhinā gahetvā viya ṭhitoti.
ಪಮಾಣಿಂಸೂತಿ ಪಮಾಣಂ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ। ನಿಯಕಜ್ಝತ್ತೇ ತಸ್ಸ ಗುಣಂ ನ ಜಾನಾತೀತಿ ತಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಪವತ್ತಮಾನಂ ಸೀಲಾದಿಗುಣಂ ನ ಜಾನಾತಿ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Pamāṇiṃsūti pamāṇaṃ aggahesuṃ. Niyakajjhatte tassa guṇaṃ na jānātīti tassa abbhantare pavattamānaṃ sīlādiguṇaṃ na jānāti. Sesaṃ suviññeyyameva.
ರೂಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Rūpasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೫. ರೂಪಸುತ್ತಂ • 5. Rūpasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ರೂಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Rūpasuttavaṇṇanā
