Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౨. సబ్బసత్తహితఫరణపఞ్హో

    2. Sabbasattahitapharaṇapañho

    . ‘‘భన్తే నాగసేన, తుమ్హే భణథ ‘తథాగతో సబ్బసత్తానం అహితమపనేత్వా హితముపదహతీ’తి. పున చ భణథ అగ్గిక్ఖన్ధూపమే ధమ్మపరియాయే భఞ్ఞమానే ‘సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గత’న్తి. అగ్గిక్ఖన్ధూపమం, భన్తే, ధమ్మపరియాయం దేసేన్తేన తథాగతేన సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం హితమపనేత్వా అహితముపదహితం. యది, భన్తే నాగసేన, తథాగతో సబ్బసత్తానం అహితమపనేత్వా హితముపదహతి, తేన హి అగ్గిక్ఖన్ధూపమే ధమ్మపరియాయే భఞ్ఞమానే సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గతన్తి యం వచనం, తం మిచ్ఛా. యది అగ్గిక్ఖన్ధూపమే ధమ్మపరియాయే భఞ్ఞమానే సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గతం, తేన హి తథాగతో సబ్బసత్తానం అహితమపనేత్వా హితముపదహతీతి తమ్పి వచనం మిచ్ఛా. అయమ్పి ఉభతో కోటికో పఞ్హో తవానుప్పత్తో, సో తయా నిబ్బాహితబ్బో’’తి.

    2. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘tathāgato sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahatī’ti. Puna ca bhaṇatha aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne ‘saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggata’nti. Aggikkhandhūpamaṃ, bhante, dhammapariyāyaṃ desentena tathāgatena saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ hitamapanetvā ahitamupadahitaṃ. Yadi, bhante nāgasena, tathāgato sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahati, tena hi aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggatanti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tena hi tathāgato sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahatīti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘తథాగతో , మహారాజ, సబ్బసత్తానం అహితమపనేత్వా హితముపదహతి, అగ్గిక్ఖన్ధూపమే ధమ్మపరియాయే భఞ్ఞమానే సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గతం, తఞ్చ పన న తథాగతస్స కతేన, తేసం యేవ అత్తనో కతేనా’’తి.

    ‘‘Tathāgato , mahārāja, sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahati, aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tañca pana na tathāgatassa katena, tesaṃ yeva attano katenā’’ti.

    ‘‘యది, భన్తే నాగసేన, తథాగతో అగ్గిక్ఖన్ధూపమం ధమ్మపరియాయం న భాసేయ్య, అపి ను తేసం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గచ్ఛేయ్యాతి, న హి, మహారాజ, మిచ్ఛాపటిపన్నానం తేసం భగవతో ధమ్మపరియాయం సుత్వా పరిళాహో కాయే ఉప్పజ్జి, తేన తేసం పరిళాహేన ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గత’’న్తి. ‘‘తేన హి, భన్తే నాగసేన, తథాగతస్సేవ కతేన తేసం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గతం, తథాగతో యేవ తత్థ అధికారో తేసం నాసనాయ, యథా నామ, భన్తే నాగసేన, అహి వమ్మికం పవిసేయ్య, అథఞ్ఞతరో పంసుకామో పురిసో వమ్మికం భిన్దిత్వా పంసుం హరేయ్య, తస్స పంసుహరణేన వమ్మికస్స సుసిరం పిదహేయ్య, అథ తత్థేవ సో అస్సాసం అలభమానో మరేయ్య, నను సో, భన్తే, అహి తస్స పురిసస్స కతేన మరణప్పత్తో’’తి. ‘‘ఆమ మహారాజా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భన్తే నాగసేన, తథాగతో యేవ తత్థ అధికారో తేసం నాసనాయా’’తి.

    ‘‘Yadi, bhante nāgasena, tathāgato aggikkhandhūpamaṃ dhammapariyāyaṃ na bhāseyya, api nu tesaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggaccheyyāti, na hi, mahārāja, micchāpaṭipannānaṃ tesaṃ bhagavato dhammapariyāyaṃ sutvā pariḷāho kāye uppajji, tena tesaṃ pariḷāhena uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggata’’nti. ‘‘Tena hi, bhante nāgasena, tathāgatasseva katena tesaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tathāgato yeva tattha adhikāro tesaṃ nāsanāya, yathā nāma, bhante nāgasena, ahi vammikaṃ paviseyya, athaññataro paṃsukāmo puriso vammikaṃ bhinditvā paṃsuṃ hareyya, tassa paṃsuharaṇena vammikassa susiraṃ pidaheyya, atha tattheva so assāsaṃ alabhamāno mareyya, nanu so, bhante, ahi tassa purisassa katena maraṇappatto’’ti. ‘‘Āma mahārājā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhante nāgasena, tathāgato yeva tattha adhikāro tesaṃ nāsanāyā’’ti.

    ‘‘తథాగతో, మహారాజ, ధమ్మం దేసయమానో అనునయప్పటిఘం న కరోతి, అనునయప్పటిఘవిప్పముత్తో ధమ్మం దేసేతి, ఏవం ధమ్మే దేసీయమానే యే తత్థ సమ్మాపటిపన్నా, తే బుజ్ఝన్తి. యే పన మిచ్ఛాపటిపన్నా, తే పతన్తి. యథా, మహారాజ, పురిసస్స అమ్బం వా జమ్బుం వా మధుకం వా చాలయమానస్స యాని తత్థ ఫలాని సారాని దళ్హబన్ధనాని, తాని తత్థేవ అచ్చుతాని తిట్ఠన్తి, యాని తత్థ ఫలాని పూతివణ్టమూలాని దుబ్బలబన్ధనాని, తాని పతన్తి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో ధమ్మం దేసయమానో అనునయప్పటిఘం న కరోతి, అనునయప్పటిఘవిప్పముత్తో ధమ్మం దేసేతి, ఏవం ధమ్మే దేసీయమానే యే తత్థ సమ్మాపటిపన్నా, తే బుజ్ఝన్తి. యే పన మిచ్ఛాపటిపన్నా, తే పతన్తి.

    ‘‘Tathāgato, mahārāja, dhammaṃ desayamāno anunayappaṭighaṃ na karoti, anunayappaṭighavippamutto dhammaṃ deseti, evaṃ dhamme desīyamāne ye tattha sammāpaṭipannā, te bujjhanti. Ye pana micchāpaṭipannā, te patanti. Yathā, mahārāja, purisassa ambaṃ vā jambuṃ vā madhukaṃ vā cālayamānassa yāni tattha phalāni sārāni daḷhabandhanāni, tāni tattheva accutāni tiṭṭhanti, yāni tattha phalāni pūtivaṇṭamūlāni dubbalabandhanāni, tāni patanti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato dhammaṃ desayamāno anunayappaṭighaṃ na karoti, anunayappaṭighavippamutto dhammaṃ deseti, evaṃ dhamme desīyamāne ye tattha sammāpaṭipannā, te bujjhanti. Ye pana micchāpaṭipannā, te patanti.

    ‘‘యథా వా పన, మహారాజ, కస్సకో ధఞ్ఞం రోపేతుకామో ఖేత్తం కసతి, తస్స కసన్తస్స అనేకసతసహస్సాని తిణాని మరన్తి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో పరిపక్కమానసే సత్తే బోధేన్తో 1 అనునయప్పటిఘవిప్పముత్తో ధమ్మం దేసేతి, ఏవం ధమ్మే దేసీయమానే యే తత్థ సమ్మాపటిపన్నా, తే బుజ్ఝన్తి. యే పన మిచ్ఛాపటిపన్నా, తే తిణాని వియ మరన్తి.

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, kassako dhaññaṃ ropetukāmo khettaṃ kasati, tassa kasantassa anekasatasahassāni tiṇāni maranti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato paripakkamānase satte bodhento 2 anunayappaṭighavippamutto dhammaṃ deseti, evaṃ dhamme desīyamāne ye tattha sammāpaṭipannā, te bujjhanti. Ye pana micchāpaṭipannā, te tiṇāni viya maranti.

    ‘‘యథా వా పన, మహారాజ, మనుస్సా రసహేతు యన్తేన ఉచ్ఛుం పీళయన్తి, తేసం ఉచ్ఛుం పీళయమానానం యే తత్థ యన్తముఖగతా కిమయో, తే పీళియన్తి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో పరిపక్కమానసే సత్తే బోధేన్తో ధమ్మయన్తమభిపీళయతి 3, యే తత్థ మిచ్ఛాపటిపన్నా, తే కిమీ వియ మరన్తీ’’తి.

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, manussā rasahetu yantena ucchuṃ pīḷayanti, tesaṃ ucchuṃ pīḷayamānānaṃ ye tattha yantamukhagatā kimayo, te pīḷiyanti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato paripakkamānase satte bodhento dhammayantamabhipīḷayati 4, ye tattha micchāpaṭipannā, te kimī viya marantī’’ti.

    ‘‘నను, భన్తే నాగసేన, తే భిక్ఖూ తాయ ధమ్మదేసనాయ పతితా’’తి? ‘‘అపి ను ఖో, మహారాజ, తచ్ఛకో రుక్ఖం తచ్ఛన్తో 5 ఉజుకం పరిసుద్ధం కరోతీ’’తి? ‘‘న హి, భన్తే, వజ్జనీయం అపనేత్వా తచ్ఛకో రుక్ఖం ఉజుకం పరిసుద్ధం కరోతీ’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో పరిసం రక్ఖన్తో న సక్కోతి బోధనేయ్యే 6 సత్తే బోధేతుం, మిచ్ఛాపటిపన్నే పన సత్తే అపనేత్వా బోధనేయ్యే సత్తే బోధేతి, అత్తకతేన పన తే, మహారాజ, మిచ్ఛాపటిపన్నా పతన్తి.

    ‘‘Nanu, bhante nāgasena, te bhikkhū tāya dhammadesanāya patitā’’ti? ‘‘Api nu kho, mahārāja, tacchako rukkhaṃ tacchanto 7 ujukaṃ parisuddhaṃ karotī’’ti? ‘‘Na hi, bhante, vajjanīyaṃ apanetvā tacchako rukkhaṃ ujukaṃ parisuddhaṃ karotī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato parisaṃ rakkhanto na sakkoti bodhaneyye 8 satte bodhetuṃ, micchāpaṭipanne pana satte apanetvā bodhaneyye satte bodheti, attakatena pana te, mahārāja, micchāpaṭipannā patanti.

    ‘‘యథా, మహారాజ, కదలీ వేళు అస్సతరీ అత్తజేన 9 హఞ్ఞతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యే తే మిచ్ఛాపటిపన్నా, తే అత్తకతేన హఞ్ఞన్తి పతన్తి.

    ‘‘Yathā, mahārāja, kadalī veḷu assatarī attajena 10 haññati, evameva kho, mahārāja, ye te micchāpaṭipannā, te attakatena haññanti patanti.

    ‘‘యథా, మహారాజ, చోరా అత్తకతేన చక్ఖుప్పాటనం సూలారోపనం సీసచ్ఛేదనం పాపుణన్తి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యే తే మిచ్ఛాపటిపన్నా, తే అత్తకతేన హఞ్ఞన్తి పతన్తి 11. యేసం, మహారాజ, సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం ఉణ్హం లోహితం ముఖతో ఉగ్గతం, తేసం తం నేవ భగవతో కతేన, న పరేసం కతేన, అథ ఖో అత్తనో యేవ కతేన.

    ‘‘Yathā, mahārāja, corā attakatena cakkhuppāṭanaṃ sūlāropanaṃ sīsacchedanaṃ pāpuṇanti, evameva kho, mahārāja, ye te micchāpaṭipannā, te attakatena haññanti patanti 12. Yesaṃ, mahārāja, saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tesaṃ taṃ neva bhagavato katena, na paresaṃ katena, atha kho attano yeva katena.

    ‘‘యథా, మహారాజ, పురిసో సబ్బజనస్స అమతం దదేయ్య, తే తం అమతం అసిత్వా అరోగా దీఘాయుకా సబ్బీతితో 13 పరిముచ్చేయ్యుం, అథఞ్ఞతరో పురిసో దురుపచారేన తం అసిత్వా మరణం పాపుణేయ్య, అపి ను ఖో సో, మహారాజ, అమతదాయకో పురిసో తతోనిదానం కిఞ్చి అపుఞ్ఞం ఆపజ్జేయ్యా’’తి? ‘‘న హి, భన్తే’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో దససహస్సియా లోకధాతుయా దేవమనుస్సానం అమతం ధమ్మదానం దేతి, యే తే సత్తా భబ్బా, తే ధమ్మామతేన బుజ్ఝన్తి. యే పన తే సత్తా అభబ్బా, తే ధమ్మామతేన హఞ్ఞన్తి పతన్తి. భోజనం, మహారాజ, సబ్బసత్తానం జీవితం రక్ఖతి, తమేకచ్చే భుఞ్జిత్వా విసూచికాయ మరన్తి, అపి ను ఖో సో, మహారాజ, భోజనదాయకో పురిసో తతోనిదానం కిఞ్చి అపుఞ్ఞం ఆపజ్జేయ్యా’’తి? ‘‘న హి, భన్తే’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, తథాగతో దససహస్సియా లోకధాతుయా దేవమనుస్సానం అమతం ధమ్మదానం దేతి, యే తే సత్తా భబ్బా, తే ధమ్మామతేన బుజ్ఝన్తి. యే పన తే సత్తా అభబ్బా, తే ధమ్మామతేన హఞ్ఞన్తి పతన్తీ’’తి. ‘‘సాధు, భన్తే నాగసేన, ఏవమేతం తథా సమ్పటిచ్ఛామీ’’తి.

    ‘‘Yathā, mahārāja, puriso sabbajanassa amataṃ dadeyya, te taṃ amataṃ asitvā arogā dīghāyukā sabbītito 14 parimucceyyuṃ, athaññataro puriso durupacārena taṃ asitvā maraṇaṃ pāpuṇeyya, api nu kho so, mahārāja, amatadāyako puriso tatonidānaṃ kiñci apuññaṃ āpajjeyyā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato dasasahassiyā lokadhātuyā devamanussānaṃ amataṃ dhammadānaṃ deti, ye te sattā bhabbā, te dhammāmatena bujjhanti. Ye pana te sattā abhabbā, te dhammāmatena haññanti patanti. Bhojanaṃ, mahārāja, sabbasattānaṃ jīvitaṃ rakkhati, tamekacce bhuñjitvā visūcikāya maranti, api nu kho so, mahārāja, bhojanadāyako puriso tatonidānaṃ kiñci apuññaṃ āpajjeyyā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato dasasahassiyā lokadhātuyā devamanussānaṃ amataṃ dhammadānaṃ deti, ye te sattā bhabbā, te dhammāmatena bujjhanti. Ye pana te sattā abhabbā, te dhammāmatena haññanti patantī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    సబ్బసత్తహితఫరణపఞ్హో దుతియో.

    Sabbasattahitapharaṇapañho dutiyo.







    Footnotes:
    1. బోధేతుం (సీ॰)
    2. bodhetuṃ (sī.)
    3. ధమ్మయన్తమతిపీళయతి (క॰)
    4. dhammayantamatipīḷayati (ka.)
    5. రక్ఖన్తో (సీ॰ పీ॰
    6. అబోధనీయే (స్యా॰)
    7. rakkhanto (sī. pī.
    8. abodhanīye (syā.)
    9. అత్తజేన ఫలేన (సీ॰)
    10. attajena phalena (sī.)
    11. జినసాసనా పతన్తి (సీ॰ పీ॰)
    12. jinasāsanā patanti (sī. pī.)
    13. సబ్బీతియా (సీ॰)
    14. sabbītiyā (sī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact