Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya

    ૨. સબ્બાસવસુત્તં

    2. Sabbāsavasuttaṃ

    ૧૪. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ – ‘‘સબ્બાસવસંવરપરિયાયં વો, ભિક્ખવે, દેસેસ્સામિ. તં સુણાથ , સાધુકં મનસિ કરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –

    14. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘sabbāsavasaṃvarapariyāyaṃ vo, bhikkhave, desessāmi. Taṃ suṇātha , sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ૧૫. ‘‘જાનતો અહં, ભિક્ખવે, પસ્સતો આસવાનં ખયં વદામિ, નો અજાનતો નો અપસ્સતો. કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, જાનતો કિઞ્ચ પસ્સતો આસવાનં ખયં વદામિ? યોનિસો ચ મનસિકારં અયોનિસો ચ મનસિકારં. અયોનિસો, ભિક્ખવે, મનસિકરોતો અનુપ્પન્ના ચેવ આસવા ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્ના ચ આસવા પવડ્ઢન્તિ; યોનિસો ચ ખો, ભિક્ખવે, મનસિકરોતો અનુપ્પન્ના ચેવ આસવા ન ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્ના ચ આસવા પહીયન્તિ.

    15. ‘‘Jānato ahaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi, no ajānato no apassato. Kiñca, bhikkhave, jānato kiñca passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi? Yoniso ca manasikāraṃ ayoniso ca manasikāraṃ. Ayoniso, bhikkhave, manasikaroto anuppannā ceva āsavā uppajjanti, uppannā ca āsavā pavaḍḍhanti; yoniso ca kho, bhikkhave, manasikaroto anuppannā ceva āsavā na uppajjanti, uppannā ca āsavā pahīyanti.

    ૧૬. ‘‘અત્થિ, ભિક્ખવે, આસવા દસ્સના પહાતબ્બા, અત્થિ આસવા સંવરા પહાતબ્બા, અત્થિ આસવા પટિસેવના પહાતબ્બા, અત્થિ આસવા અધિવાસના પહાતબ્બા, અત્થિ આસવા પરિવજ્જના પહાતબ્બા, અત્થિ આસવા વિનોદના પહાતબ્બા, અત્થિ આસવા ભાવના પહાતબ્બા.

    16. ‘‘Atthi, bhikkhave, āsavā dassanā pahātabbā, atthi āsavā saṃvarā pahātabbā, atthi āsavā paṭisevanā pahātabbā, atthi āsavā adhivāsanā pahātabbā, atthi āsavā parivajjanā pahātabbā, atthi āsavā vinodanā pahātabbā, atthi āsavā bhāvanā pahātabbā.

    દસ્સના પહાતબ્બાસવા

    Dassanā pahātabbāsavā

    ૧૭. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા દસ્સના પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે , અસ્સુતવા પુથુજ્જનો – અરિયાનં અદસ્સાવી અરિયધમ્મસ્સ અકોવિદો અરિયધમ્મે અવિનીતો, સપ્પુરિસાનં અદસ્સાવી સપ્પુરિસધમ્મસ્સ અકોવિદો સપ્પુરિસધમ્મે અવિનીતો – મનસિકરણીયે ધમ્મે નપ્પજાનાતિ, અમનસિકરણીયે ધમ્મે નપ્પજાનાતિ. સો મનસિકરણીયે ધમ્મે અપ્પજાનન્તો અમનસિકરણીયે ધમ્મે અપ્પજાનન્તો, યે ધમ્મા ન મનસિકરણીયા, તે ધમ્મે મનસિ કરોતિ, યે ધમ્મા મનસિકરણીયા તે ધમ્મે ન મનસિ કરોતિ.

    17. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā dassanā pahātabbā? Idha, bhikkhave , assutavā puthujjano – ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto – manasikaraṇīye dhamme nappajānāti, amanasikaraṇīye dhamme nappajānāti. So manasikaraṇīye dhamme appajānanto amanasikaraṇīye dhamme appajānanto, ye dhammā na manasikaraṇīyā, te dhamme manasi karoti, ye dhammā manasikaraṇīyā te dhamme na manasi karoti.

    ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મા ન મનસિકરણીયા યે ધમ્મે મનસિ કરોતિ? યસ્સ, ભિક્ખવે, ધમ્મે મનસિકરોતો અનુપ્પન્નો વા કામાસવો ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા કામાસવો પવડ્ઢતિ; અનુપ્પન્નો વા ભવાસવો ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા ભવાસવો પવડ્ઢતિ; અનુપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો પવડ્ઢતિ – ઇમે ધમ્મા ન મનસિકરણીયા યે ધમ્મે મનસિ કરોતિ.

    ‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā na manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā bhavāsavo uppajjati, uppanno vā bhavāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā avijjāsavo uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pavaḍḍhati – ime dhammā na manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti.

    ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મા મનસિકરણીયા યે ધમ્મે ન મનસિ કરોતિ? યસ્સ, ભિક્ખવે, ધમ્મે મનસિકરોતો અનુપ્પન્નો વા કામાસવો ન ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા કામાસવો પહીયતિ; અનુપ્પન્નો વા ભવાસવો ન ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા ભવાસવો પહીયતિ; અનુપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો ન ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો પહીયતિ – ઇમે ધમ્મા મનસિકરણીયા યે ધમ્મે ન મનસિ કરોતિ.

    ‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme na manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo na uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pahīyati; anuppanno vā bhavāsavo na uppajjati, uppanno vā bhavāsavo pahīyati; anuppanno vā avijjāsavo na uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pahīyati – ime dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme na manasi karoti.

    ‘‘તસ્સ અમનસિકરણીયાનં ધમ્માનં મનસિકારા મનસિકરણીયાનં ધમ્માનં અમનસિકારા અનુપ્પન્ના ચેવ આસવા ઉપ્પજ્જન્તિ ઉપ્પન્ના ચ આસવા પવડ્ઢન્તિ.

    ‘‘Tassa amanasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ manasikārā manasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ amanasikārā anuppannā ceva āsavā uppajjanti uppannā ca āsavā pavaḍḍhanti.

    ૧૮. ‘‘સો એવં અયોનિસો મનસિ કરોતિ – ‘અહોસિં નુ ખો અહં અતીતમદ્ધાનં? ન નુ ખો અહોસિં અતીતમદ્ધાનં? કિં નુ ખો અહોસિં અતીતમદ્ધાનં? કથં નુ ખો અહોસિં અતીતમદ્ધાનં? કિં હુત્વા કિં અહોસિં નુ ખો અહં અતીતમદ્ધાનં? ભવિસ્સામિ નુ ખો અહં અનાગતમદ્ધાનં? ન નુ ખો ભવિસ્સામિ અનાગતમદ્ધાનં? કિં નુ ખો ભવિસ્સામિ અનાગતમદ્ધાનં? કથં નુ ખો ભવિસ્સામિ અનાગતમદ્ધાનં? કિં હુત્વા કિં ભવિસ્સામિ નુ ખો અહં અનાગતમદ્ધાન’ન્તિ? એતરહિ વા પચ્ચુપ્પન્નમદ્ધાનં 1 અજ્ઝત્તં કથંકથી હોતિ – ‘અહં નુ ખોસ્મિ? નો નુ ખોસ્મિ? કિં નુ ખોસ્મિ? કથં નુ ખોસ્મિ? અયં નુ ખો સત્તો કુતો આગતો? સો કુહિં ગામી ભવિસ્સતી’તિ?

    18. ‘‘So evaṃ ayoniso manasi karoti – ‘ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhānaṃ? Na nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ? Kiṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ? Kathaṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ? Kiṃ hutvā kiṃ ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhānaṃ? Bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhānaṃ? Na nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ? Kiṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ? Kathaṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ? Kiṃ hutvā kiṃ bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhāna’nti? Etarahi vā paccuppannamaddhānaṃ 2 ajjhattaṃ kathaṃkathī hoti – ‘ahaṃ nu khosmi? No nu khosmi? Kiṃ nu khosmi? Kathaṃ nu khosmi? Ayaṃ nu kho satto kuto āgato? So kuhiṃ gāmī bhavissatī’ti?

    ૧૯. ‘‘તસ્સ એવં અયોનિસો મનસિકરોતો છન્નં દિટ્ઠીનં અઞ્ઞતરા દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ. ‘અત્થિ મે અત્તા’તિ વા અસ્સ 3 સચ્ચતો થેતતો દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ; ‘નત્થિ મે અત્તા’તિ વા અસ્સ સચ્ચતો થેતતો દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ; ‘અત્તનાવ અત્તાનં સઞ્જાનામી’તિ વા અસ્સ સચ્ચતો થેતતો દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ; ‘અત્તનાવ અનત્તાનં સઞ્જાનામી’તિ વા અસ્સ સચ્ચતો થેતતો દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ; ‘અનત્તનાવ અત્તાનં સઞ્જાનામી’તિ વા અસ્સ સચ્ચતો થેતતો દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ; અથ વા પનસ્સ એવં દિટ્ઠિ હોતિ – ‘યો મે અયં અત્તા વદો વેદેય્યો તત્ર તત્ર કલ્યાણપાપકાનં કમ્માનં વિપાકં પટિસંવેદેતિ સો ખો પન મે અયં અત્તા નિચ્ચો ધુવો સસ્સતો અવિપરિણામધમ્મો સસ્સતિસમં તથેવ ઠસ્સતી’તિ. ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે , દિટ્ઠિગતં દિટ્ઠિગહનં દિટ્ઠિકન્તારં દિટ્ઠિવિસૂકં દિટ્ઠિવિપ્ફન્દિતં દિટ્ઠિસંયોજનં. દિટ્ઠિસંયોજનસંયુત્તો, ભિક્ખવે, અસ્સુતવા પુથુજ્જનો ન પરિમુચ્ચતિ જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ; ‘ન પરિમુચ્ચતિ દુક્ખસ્મા’તિ વદામિ.

    19. ‘‘Tassa evaṃ ayoniso manasikaroto channaṃ diṭṭhīnaṃ aññatarā diṭṭhi uppajjati. ‘Atthi me attā’ti vā assa 4 saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘natthi me attā’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘attanāva attānaṃ sañjānāmī’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘attanāva anattānaṃ sañjānāmī’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘anattanāva attānaṃ sañjānāmī’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; atha vā panassa evaṃ diṭṭhi hoti – ‘yo me ayaṃ attā vado vedeyyo tatra tatra kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedeti so kho pana me ayaṃ attā nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassatī’ti. Idaṃ vuccati, bhikkhave , diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ. Diṭṭhisaṃyojanasaṃyutto, bhikkhave, assutavā puthujjano na parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi; ‘na parimuccati dukkhasmā’ti vadāmi.

    ૨૦. ‘‘સુતવા ચ ખો, ભિક્ખવે, અરિયસાવકો – અરિયાનં દસ્સાવી અરિયધમ્મસ્સ કોવિદો અરિયધમ્મે સુવિનીતો, સપ્પુરિસાનં દસ્સાવી સપ્પુરિસધમ્મસ્સ કોવિદો સપ્પુરિસધમ્મે સુવિનીતો – મનસિકરણીયે ધમ્મે પજાનાતિ અમનસિકરણીયે ધમ્મે પજાનાતિ. સો મનસિકરણીયે ધમ્મે પજાનન્તો અમનસિકરણીયે ધમ્મે પજાનન્તો યે ધમ્મા ન મનસિકરણીયા તે ધમ્મે ન મનસિ કરોતિ, યે ધમ્મા મનસિકરણીયા તે ધમ્મે મનસિ કરોતિ.

    20. ‘‘Sutavā ca kho, bhikkhave, ariyasāvako – ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto – manasikaraṇīye dhamme pajānāti amanasikaraṇīye dhamme pajānāti. So manasikaraṇīye dhamme pajānanto amanasikaraṇīye dhamme pajānanto ye dhammā na manasikaraṇīyā te dhamme na manasi karoti, ye dhammā manasikaraṇīyā te dhamme manasi karoti.

    ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મા ન મનસિકરણીયા યે ધમ્મે ન મનસિ કરોતિ? યસ્સ, ભિક્ખવે, ધમ્મે મનસિકરોતો અનુપ્પન્નો વા કામાસવો ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા કામાસવો પવડ્ઢતિ; અનુપ્પન્નો વા ભવાસવો ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા ભવાસવો પવડ્ઢતિ; અનુપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો પવડ્ઢતિ – ઇમે ધમ્મા ન મનસિકરણીયા, યે ધમ્મે ન મનસિ કરોતિ.

    ‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā na manasikaraṇīyā ye dhamme na manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā bhavāsavo uppajjati, uppanno vā bhavāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā avijjāsavo uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pavaḍḍhati – ime dhammā na manasikaraṇīyā, ye dhamme na manasi karoti.

    ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મા મનસિકરણીયા યે ધમ્મે મનસિ કરોતિ? યસ્સ, ભિક્ખવે, ધમ્મે મનસિકરોતો અનુપ્પન્નો વા કામાસવો ન ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા કામાસવો પહીયતિ; અનુપ્પન્નો વા ભવાસવો ન ઉપ્પજ્જતિ , ઉપ્પન્નો વા ભવાસવો પહીયતિ; અનુપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો ન ઉપ્પજ્જતિ, ઉપ્પન્નો વા અવિજ્જાસવો પહીયતિ – ઇમે ધમ્મા મનસિકરણીયા યે ધમ્મે મનસિ કરોતિ.

    ‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo na uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pahīyati; anuppanno vā bhavāsavo na uppajjati , uppanno vā bhavāsavo pahīyati; anuppanno vā avijjāsavo na uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pahīyati – ime dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti.

    ‘‘તસ્સ અમનસિકરણીયાનં ધમ્માનં અમનસિકારા મનસિકરણીયાનં ધમ્માનં મનસિકારા અનુપ્પન્ના ચેવ આસવા ન ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્ના ચ આસવા પહીયન્તિ.

    ‘‘Tassa amanasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ amanasikārā manasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ manasikārā anuppannā ceva āsavā na uppajjanti, uppannā ca āsavā pahīyanti.

    ૨૧. ‘‘સો ‘ઇદં દુક્ખ’ન્તિ યોનિસો મનસિ કરોતિ, ‘અયં દુક્ખસમુદયો’તિ યોનિસો મનસિ કરોતિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધો’તિ યોનિસો મનસિ કરોતિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા’તિ યોનિસો મનસિ કરોતિ. તસ્સ એવં યોનિસો મનસિકરોતો તીણિ સંયોજનાનિ પહીયન્તિ – સક્કાયદિટ્ઠિ, વિચિકિચ્છા, સીલબ્બતપરામાસો. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા દસ્સના પહાતબ્બા.

    21. ‘‘So ‘idaṃ dukkha’nti yoniso manasi karoti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yoniso manasi karoti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yoniso manasi karoti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yoniso manasi karoti. Tassa evaṃ yoniso manasikaroto tīṇi saṃyojanāni pahīyanti – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā dassanā pahātabbā.

    સંવરા પહાતબ્બાસવા

    Saṃvarā pahātabbāsavā

    ૨૨. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા સંવરા પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસઙ્ખા યોનિસો ચક્ખુન્દ્રિયસંવરસંવુતો વિહરતિ. યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે, ચક્ખુન્દ્રિયસંવરં અસંવુતસ્સ વિહરતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, ચક્ખુન્દ્રિયસંવરં સંવુતસ્સ વિહરતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. પટિસઙ્ખા યોનિસો સોતિન્દ્રિયસંવરસંવુતો વિહરતિ…પે॰… ઘાનિન્દ્રિયસંવરસંવુતો વિહરતિ…પે॰… જિવ્હિન્દ્રિયસંવરસંવુતો વિહરતિ…પે॰… કાયિન્દ્રિયસંવરસંવુતો વિહરતિ…પે॰… મનિન્દ્રિયસંવરસંવુતો વિહરતિ. યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે , મનિન્દ્રિયસંવરં અસંવુતસ્સ વિહરતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, મનિન્દ્રિયસંવરં સંવુતસ્સ વિહરતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ.

    22. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā saṃvarā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso cakkhundriyasaṃvarasaṃvuto viharati. Yañhissa, bhikkhave, cakkhundriyasaṃvaraṃ asaṃvutassa viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, cakkhundriyasaṃvaraṃ saṃvutassa viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Paṭisaṅkhā yoniso sotindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… ghānindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… jivhindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… kāyindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… manindriyasaṃvarasaṃvuto viharati. Yañhissa, bhikkhave , manindriyasaṃvaraṃ asaṃvutassa viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, manindriyasaṃvaraṃ saṃvutassa viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti.

    ‘‘યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે, સંવરં અસંવુતસ્સ વિહરતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા , સંવરં સંવુતસ્સ વિહરતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા સંવરા પહાતબ્બા.

    ‘‘Yañhissa, bhikkhave, saṃvaraṃ asaṃvutassa viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā , saṃvaraṃ saṃvutassa viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā saṃvarā pahātabbā.

    પટિસેવના પહાતબ્બાસવા

    Paṭisevanā pahātabbāsavā

    ૨૩. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા પટિસેવના પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસઙ્ખા યોનિસો ચીવરં પટિસેવતિ – ‘યાવદેવ સીતસ્સ પટિઘાતાય, ઉણ્હસ્સ પટિઘાતાય, ડંસમકસવાતાતપસરીંસપ- 5 સમ્ફસ્સાનં પટિઘાતાય, યાવદેવ હિરિકોપીનપ્પટિચ્છાદનત્થં’.

    23. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā paṭisevanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso cīvaraṃ paṭisevati – ‘yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapa- 6 samphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva hirikopīnappaṭicchādanatthaṃ’.

    ‘‘પટિસઙ્ખા યોનિસો પિણ્ડપાતં પટિસેવતિ – ‘નેવ દવાય, ન મદાય, ન મણ્ડનાય, ન વિભૂસનાય, યાવદેવ ઇમસ્સ કાયસ્સ ઠિતિયા યાપનાય, વિહિંસૂપરતિયા, બ્રહ્મચરિયાનુગ્ગહાય, ઇતિ પુરાણઞ્ચ વેદનં પટિહઙ્ખામિ નવઞ્ચ વેદનં ન ઉપ્પાદેસ્સામિ, યાત્રા ચ મે ભવિસ્સતિ અનવજ્જતા ચ ફાસુવિહારો ચ’ 7.

    ‘‘Paṭisaṅkhā yoniso piṇḍapātaṃ paṭisevati – ‘neva davāya, na madāya, na maṇḍanāya, na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya, vihiṃsūparatiyā, brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro ca’ 8.

    ‘‘પટિસઙ્ખા યોનિસો સેનાસનં પટિસેવતિ – ‘યાવદેવ સીતસ્સ પટિઘાતાય, ઉણ્હસ્સ પટિઘાતાય, ડંસમકસવાતાતપસરીંસપસમ્ફસ્સાનં પટિઘાતાય, યાવદેવ ઉતુપરિસ્સયવિનોદનપટિસલ્લાનારામત્થં’.

    ‘‘Paṭisaṅkhā yoniso senāsanaṃ paṭisevati – ‘yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva utuparissayavinodanapaṭisallānārāmatthaṃ’.

    ‘‘પટિસઙ્ખા યોનિસો ગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારં પટિસેવતિ – ‘યાવદેવ ઉપ્પન્નાનં વેય્યાબાધિકાનં વેદનાનં પટિઘાતાય, અબ્યાબજ્ઝપરમતાય’ 9.

    ‘‘Paṭisaṅkhā yoniso gilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ paṭisevati – ‘yāvadeva uppannānaṃ veyyābādhikānaṃ vedanānaṃ paṭighātāya, abyābajjhaparamatāya’ 10.

    ‘‘યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે, અપ્પટિસેવતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, પટિસેવતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા પટિસેવના પહાતબ્બા.

    ‘‘Yañhissa, bhikkhave, appaṭisevato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, paṭisevato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā paṭisevanā pahātabbā.

    અધિવાસના પહાતબ્બાસવા

    Adhivāsanā pahātabbāsavā

    ૨૪. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા અધિવાસના પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસઙ્ખા યોનિસો ખમો હોતિ સીતસ્સ ઉણ્હસ્સ, જિઘચ્છાય પિપાસાય. ડંસમકસવાતાતપસરીંસપસમ્ફસ્સાનં, દુરુત્તાનં દુરાગતાનં વચનપથાનં, ઉપ્પન્નાનં સારીરિકાનં વેદનાનં દુક્ખાનં તિબ્બાનં 11 ખરાનં કટુકાનં અસાતાનં અમનાપાનં પાણહરાનં અધિવાસકજાતિકો હોતિ.

    24. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā adhivāsanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso khamo hoti sītassa uṇhassa, jighacchāya pipāsāya. Ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassānaṃ, duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ, uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ 12 kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātiko hoti.

    ‘‘યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે, અનધિવાસયતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, અધિવાસયતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા અધિવાસના પહાતબ્બા.

    ‘‘Yañhissa, bhikkhave, anadhivāsayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, adhivāsayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā adhivāsanā pahātabbā.

    પરિવજ્જના પહાતબ્બાસવા

    Parivajjanā pahātabbāsavā

    ૨૫. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા પરિવજ્જના પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસઙ્ખા યોનિસો ચણ્ડં હત્થિં પરિવજ્જેતિ, ચણ્ડં અસ્સં પરિવજ્જેતિ, ચણ્ડં ગોણં પરિવજ્જેતિ, ચણ્ડં કુક્કુરં પરિવજ્જેતિ, અહિં ખાણું કણ્ટકટ્ઠાનં સોબ્ભં પપાતં ચન્દનિકં ઓળિગલ્લં. યથારૂપે અનાસને નિસિન્નં યથારૂપે અગોચરે ચરન્તં યથારૂપે પાપકે મિત્તે ભજન્તં વિઞ્ઞૂ સબ્રહ્મચારી પાપકેસુ ઠાનેસુ ઓકપ્પેય્યું, સો તઞ્ચ અનાસનં તઞ્ચ અગોચરં તે ચ પાપકે મિત્તે પટિસઙ્ખા યોનિસો પરિવજ્જેતિ.

    25. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā parivajjanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso caṇḍaṃ hatthiṃ parivajjeti, caṇḍaṃ assaṃ parivajjeti, caṇḍaṃ goṇaṃ parivajjeti, caṇḍaṃ kukkuraṃ parivajjeti, ahiṃ khāṇuṃ kaṇṭakaṭṭhānaṃ sobbhaṃ papātaṃ candanikaṃ oḷigallaṃ. Yathārūpe anāsane nisinnaṃ yathārūpe agocare carantaṃ yathārūpe pāpake mitte bhajantaṃ viññū sabrahmacārī pāpakesu ṭhānesu okappeyyuṃ, so tañca anāsanaṃ tañca agocaraṃ te ca pāpake mitte paṭisaṅkhā yoniso parivajjeti.

    ‘‘યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે, અપરિવજ્જયતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, પરિવજ્જયતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા પરિવજ્જના પહાતબ્બા.

    ‘‘Yañhissa, bhikkhave, aparivajjayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, parivajjayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā parivajjanā pahātabbā.

    વિનોદના પહાતબ્બાસવા

    Vinodanā pahātabbāsavā

    ૨૬. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા વિનોદના પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસઙ્ખા યોનિસો ઉપ્પન્નં કામવિતક્કં નાધિવાસેતિ પજહતિ વિનોદેતિ બ્યન્તીકરોતિ અનભાવં ગમેતિ, ઉપ્પન્નં બ્યાપાદવિતક્કં…પે॰… ઉપ્પન્નં વિહિંસાવિતક્કં…પે॰… ઉપ્પન્નુપ્પન્ને પાપકે અકુસલે ધમ્મે નાધિવાસેતિ પજહતિ વિનોદેતિ બ્યન્તીકરોતિ અનભાવં ગમેતિ.

    26. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā vinodanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ…pe… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti.

    ‘‘યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે, અવિનોદયતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, વિનોદયતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા વિનોદના પહાતબ્બા.

    ‘‘Yañhissa, bhikkhave, avinodayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, vinodayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā vinodanā pahātabbā.

    ભાવના પહાતબ્બાસવા

    Bhāvanā pahātabbāsavā

    ૨૭. ‘‘કતમે ચ, ભિક્ખવે, આસવા ભાવના પહાતબ્બા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પટિસઙ્ખા યોનિસો સતિસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ વિવેકનિસ્સિતં વિરાગનિસ્સિતં નિરોધનિસ્સિતં વોસ્સગ્ગપરિણામિં; પટિસઙ્ખા યોનિસો ધમ્મવિચયસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ…પે॰… વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ… પીતિસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ… પસ્સદ્ધિસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ… સમાધિસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ… ઉપેક્ખાસમ્બોજ્ઝઙ્ગં ભાવેતિ વિવેકનિસ્સિતં વિરાગનિસ્સિતં નિરોધનિસ્સિતં વોસ્સગ્ગપરિણામિં.

    27. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā bhāvanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ; paṭisaṅkhā yoniso dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.

    ‘‘યઞ્હિસ્સ, ભિક્ખવે , અભાવયતો ઉપ્પજ્જેય્યું આસવા વિઘાતપરિળાહા, ભાવયતો એવંસ તે આસવા વિઘાતપરિળાહા ન હોન્તિ. ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, આસવા ભાવના પહાતબ્બા.

    ‘‘Yañhissa, bhikkhave , abhāvayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, bhāvayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā bhāvanā pahātabbā.

    ૨૮. ‘‘યતો ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો યે આસવા દસ્સના પહાતબ્બા તે દસ્સના પહીના હોન્તિ, યે આસવા સંવરા પહાતબ્બા તે સંવરા પહીના હોન્તિ, યે આસવા પટિસેવના પહાતબ્બા તે પટિસેવના પહીના હોન્તિ, યે આસવા અધિવાસના પહાતબ્બા તે અધિવાસના પહીના હોન્તિ, યે આસવા પરિવજ્જના પહાતબ્બા તે પરિવજ્જના પહીના હોન્તિ, યે આસવા વિનોદના પહાતબ્બા તે વિનોદના પહીના હોન્તિ, યે આસવા ભાવના પહાતબ્બા તે ભાવના પહીના હોન્તિ; અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે – ‘ભિક્ખુ સબ્બાસવસંવરસંવુતો વિહરતિ, અચ્છેચ્છિ 13 તણ્હં, વિવત્તયિ 14 સંયોજનં, સમ્મા માનાભિસમયા અન્તમકાસિ દુક્ખસ્સા’’’તિ.

    28. ‘‘Yato kho, bhikkhave, bhikkhuno ye āsavā dassanā pahātabbā te dassanā pahīnā honti, ye āsavā saṃvarā pahātabbā te saṃvarā pahīnā honti, ye āsavā paṭisevanā pahātabbā te paṭisevanā pahīnā honti, ye āsavā adhivāsanā pahātabbā te adhivāsanā pahīnā honti, ye āsavā parivajjanā pahātabbā te parivajjanā pahīnā honti, ye āsavā vinodanā pahātabbā te vinodanā pahīnā honti, ye āsavā bhāvanā pahātabbā te bhāvanā pahīnā honti; ayaṃ vuccati, bhikkhave – ‘bhikkhu sabbāsavasaṃvarasaṃvuto viharati, acchecchi 15 taṇhaṃ, vivattayi 16 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’’’ti.

    ઇદમવોચ ભગવા. અત્તમના તે ભિક્ખૂ ભગવતો ભાસિતં અભિનન્દુન્તિ.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    સબ્બાસવસુત્તં નિટ્ઠિતં દુતિયં.

    Sabbāsavasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. પચ્ચુપ્પન્નમદ્ધાનં આરબ્ભ (સ્યા॰)
    2. paccuppannamaddhānaṃ ārabbha (syā.)
    3. વાસ્સ (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    4. vāssa (sī. syā. pī.)
    5. સિરિંસપ (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    6. siriṃsapa (sī. syā. pī.)
    7. ચાતિ (સી॰)
    8. cāti (sī.)
    9. અબ્યાપજ્ઝપરમતાય (સી॰ સ્યા॰ પી॰), અબ્યાપજ્જપરમતાય (ક॰)
    10. abyāpajjhaparamatāya (sī. syā. pī.), abyāpajjaparamatāya (ka.)
    11. તિપ્પાનં (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    12. tippānaṃ (sī. syā. pī.)
    13. અચ્છેજ્જિ (ક॰)
    14. વાવત્તયિ (સી॰ પી॰)
    15. acchejji (ka.)
    16. vāvattayi (sī. pī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૨. સબ્બાસવસુત્તવણ્ણના • 2. Sabbāsavasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૨. સબ્બાસવસુત્તવણ્ણના • 2. Sabbāsavasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact