| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૪. દેવદૂતવગ્ગો
4. Devadūtavaggo
૧. સબ્રહ્મકસુત્તવણ્ણના
1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
૩૧. ચતુત્થસ્સ પઠમે સબ્રહ્મકાનીતિ સસેટ્ઠકાનિ. યેસન્તિ યેસં કુલાનં. પુત્તાનન્તિ પુત્તેહિ. પૂજિતસદ્દયોગેન હિ ઇદં કરણત્થે સામિવચનં. તેનાતિ આહારાદિના. પટિજગ્ગિતા ગોપિતાતિ યથાકાલં તસ્સ તસ્સ દાતબ્બસ્સ દાનેન વેય્યાવચ્ચસ્સ ચ કરણેન પટિજગ્ગિતા ચેવ ઉપ્પન્નાનત્થપ્પહરણેન ગોપિતા ચ હોન્તિ. તેસન્તિ માતાપિતૂનં. બ્રહ્માદિભાવસાધનત્થન્તિ તેસં ગુણાનં અત્થિતાય લોકે બ્રહ્મા નામ વુચ્ચતિ, આચરિયો નામ વુચ્ચતિ, આહુનેય્યો નામ વુચ્ચતિ, તે માતાપિતૂનં પુત્તકં પટિલભન્તીતિ દસ્સનવસેન નેસં બ્રહ્માદિભાવસાધનત્થં ‘‘બહુકારા’’તિ, વત્વા તં તેસં બહુકારતં નાનાકારતો દસ્સેતું ‘‘આપાદકા’’તિઆદિ વુત્તં. માતાપિતરો હિ પુત્તાનં જીવિતસ્સ આપાદકા, સરીરસ્સ પોસકા, આચારસમાચારાનં સિક્ખાપકા સકલસ્સપિ ઇમસ્સ લોકસ્સ દસ્સેતારો. તેનાહ ‘‘પુત્તાનં હી’’તિઆદિ. ઇટ્ઠારમ્મણં તાવ તે દસ્સેન્તુ, અનિટ્ઠારમ્મણં કથન્તિ? તમ્પિ દસ્સેતબ્બમેવ વજ્જનીયભાવજાનાપનત્થં.
31. Catutthassa paṭhame sabrahmakānīti saseṭṭhakāni. Yesanti yesaṃ kulānaṃ. Puttānanti puttehi. Pūjitasaddayogena hi idaṃ karaṇatthe sāmivacanaṃ. Tenāti āhārādinā. Paṭijaggitā gopitāti yathākālaṃ tassa tassa dātabbassa dānena veyyāvaccassa ca karaṇena paṭijaggitā ceva uppannānatthappaharaṇena gopitā ca honti. Tesanti mātāpitūnaṃ. Brahmādibhāvasādhanatthanti tesaṃ guṇānaṃ atthitāya loke brahmā nāma vuccati, ācariyo nāma vuccati, āhuneyyo nāma vuccati, te mātāpitūnaṃ puttakaṃ paṭilabhantīti dassanavasena nesaṃ brahmādibhāvasādhanatthaṃ ‘‘bahukārā’’ti, vatvā taṃ tesaṃ bahukārataṃ nānākārato dassetuṃ ‘‘āpādakā’’tiādi vuttaṃ. Mātāpitaro hi puttānaṃ jīvitassa āpādakā, sarīrassa posakā, ācārasamācārānaṃ sikkhāpakā sakalassapi imassa lokassa dassetāro. Tenāha ‘‘puttānaṃ hī’’tiādi. Iṭṭhārammaṇaṃ tāva te dassentu, aniṭṭhārammaṇaṃ kathanti? Tampi dassetabbameva vajjanīyabhāvajānāpanatthaṃ.
અવિજહિતા હોન્તીતિ તાસં ભાવનાય બ્રહ્માનં બ્રહ્મલોકે ઉપ્પન્નત્તા અવિજહિતા હોન્તિ ભાવના. લોભનીયવયસ્મિં પઠમયોબ્બને અતિવિય મુદુભાવપ્પત્તદસ્સનત્થં સતવિહતગ્ગહણં. પાટિયેક્કન્તિ વિસું. ઇમિના કારણેનાતિ ઇમિના યથાવુત્તેન પુત્તેસુ પવત્તિતેહિ અતિક્કમેન મેત્તાદિસમુપ્પત્તિસઙ્ખાતેન કારણેન.
Avijahitā hontīti tāsaṃ bhāvanāya brahmānaṃ brahmaloke uppannattā avijahitā honti bhāvanā. Lobhanīyavayasmiṃ paṭhamayobbane ativiya mudubhāvappattadassanatthaṃ satavihataggahaṇaṃ. Pāṭiyekkanti visuṃ. Iminā kāraṇenāti iminā yathāvuttena puttesu pavattitehi atikkamena mettādisamuppattisaṅkhātena kāraṇena.
થરુસિપ્પન્તિ અસિસત્તિકુન્તકલાપાદિઆયુધસિપ્પં. મુદ્દાગણનાતિ અઙ્ગુલિસંકોચનાદિના હત્થમુદ્દાય ગણના. આદિસદ્દેન પાણાદીનં સઙ્ગહો. પચ્છાચરિયા નામ માતાપિતૂનં સન્તિકે ઉગ્ગહિતગહટ્ઠવત્તસ્સેવ પુગ્ગલસ્સ યથાસકં હત્થાચરિયાદીનં સિપ્પગ્ગાહાપનન્તિ કત્વા સબ્બપઠમં આચરિયા નામાતિ યોજેતબ્બં. આનીય હુતં આહુતં. પકારેહિ હુતં પાહુતં. અભિસઙ્ખતન્તિ તસ્સેવ વેવચનં.
Tharusippanti asisattikuntakalāpādiāyudhasippaṃ. Muddāgaṇanāti aṅgulisaṃkocanādinā hatthamuddāya gaṇanā. Ādisaddena pāṇādīnaṃ saṅgaho. Pacchācariyā nāma mātāpitūnaṃ santike uggahitagahaṭṭhavattasseva puggalassa yathāsakaṃ hatthācariyādīnaṃ sippaggāhāpananti katvā sabbapaṭhamaṃ ācariyā nāmāti yojetabbaṃ. Ānīya hutaṃ āhutaṃ. Pakārehi hutaṃ pāhutaṃ. Abhisaṅkhatanti tasseva vevacanaṃ.
નમો કરેય્યાતિ સાયં પાતં ઉપટ્ઠાનં ગન્ત્વા ‘‘ઇદં મય્હં ઉત્તમપુઞ્ઞક્ખેત્ત’’ન્તિ નમક્કારં કરેય્ય. તાય નં પારિચરિયાયાતિ એત્થ નન્તિ નિપાતમત્તં, યથાવુત્તપરિચરણેનાતિ અત્થો . અથ વા પારિચરિયાયાતિ ભરણકિચ્ચકરણકુલવંસપ્પતિટ્ઠાનાપનાદિના પઞ્ચવિધઉપટ્ઠાનેન. વુત્તઞ્હેતં –
Namo kareyyāti sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ gantvā ‘‘idaṃ mayhaṃ uttamapuññakkhetta’’nti namakkāraṃ kareyya. Tāya naṃ pāricariyāyāti ettha nanti nipātamattaṃ, yathāvuttaparicaraṇenāti attho . Atha vā pāricariyāyāti bharaṇakiccakaraṇakulavaṃsappatiṭṭhānāpanādinā pañcavidhaupaṭṭhānena. Vuttañhetaṃ –
‘‘પઞ્ચહિ ખો, ગહપતિપુત્ત, ઠાનેહિ પુત્તેન પુરત્થિમા દિસા માતાપિતરો પચ્ચુપટ્ઠાતબ્બા – ‘ભતો નેસં ભરિસ્સામિ, કિચ્ચં નેસં કરિસ્સામિ, કુલવંસં ઠપેસ્સામિ, દાયજ્જં પટિપજ્જામિ, અથ વા પન પેતાનં કાલકતાનં દક્ખિણં અનુપ્પદસ્સામી’તિ. ઇમેહિ ખો, ગહપતિપુત્ત, પઞ્ચહિ ઠાનેહિ પુત્તેન પુરત્થિમા દિસા માતાપિતરો પચ્ચુપટ્ઠિતા પઞ્ચહિ ઠાનેહિ પુત્તં અનુકમ્પન્તિ, પાપા નિવારેન્તિ, કલ્યાણે નિવેસેન્તિ, સિપ્પં સિક્ખાપેન્તિ, પતિરૂપેન દારેન સંયોજેન્તિ, સમયે દાયજ્જં નિય્યાદેન્તી’’તિ (દી॰ નિ॰ ૩.૨૬૭).
‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhātabbā – ‘bhato nesaṃ bharissāmi, kiccaṃ nesaṃ karissāmi, kulavaṃsaṃ ṭhapessāmi, dāyajjaṃ paṭipajjāmi, atha vā pana petānaṃ kālakatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassāmī’ti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi puttaṃ anukampanti, pāpā nivārenti, kalyāṇe nivesenti, sippaṃ sikkhāpenti, patirūpena dārena saṃyojenti, samaye dāyajjaṃ niyyādentī’’ti (dī. ni. 3.267).
અપિચ યો માતાપિતરો તીસુ વત્થૂસુ અભિપ્પસન્ને કત્વા સીલેસુ વા પતિટ્ઠાપેત્વા પબ્બજ્જાય વા નિયોજેત્વા ઉપટ્ઠહતિ, અયં માતાપિતૂપટ્ઠાકાનં અગ્ગોતિ વેદિતબ્બો. સા પનાયં પારિચરિયા પુત્તસ્સ ઉભયલોકહિતસુખાવહાતિ તં દસ્સેતું ‘‘ઇધેવ નં પસંસન્તિ, પેચ્ચ સગ્ગે પમોદતી’’તિ વુત્તં. પસંસન્તીતિ ‘‘અયં પુગ્ગલો મત્તેય્યો પેત્તેય્યો સગ્ગસંવત્તનિયં પટિપદં પૂરેતી’’તિ ઇધેવ નં પસંસન્તિ. આમોદતિ આદિતો પટ્ઠાય મોદપ્પત્તિયા. પમોદતિ નાનપ્પકારમોદસમ્પવત્તિયા.
Apica yo mātāpitaro tīsu vatthūsu abhippasanne katvā sīlesu vā patiṭṭhāpetvā pabbajjāya vā niyojetvā upaṭṭhahati, ayaṃ mātāpitūpaṭṭhākānaṃ aggoti veditabbo. Sā panāyaṃ pāricariyā puttassa ubhayalokahitasukhāvahāti taṃ dassetuṃ ‘‘idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodatī’’ti vuttaṃ. Pasaṃsantīti ‘‘ayaṃ puggalo matteyyo petteyyo saggasaṃvattaniyaṃ paṭipadaṃ pūretī’’ti idheva naṃ pasaṃsanti. Āmodati ādito paṭṭhāya modappattiyā. Pamodati nānappakāramodasampavattiyā.
સબ્રહ્મકસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sabrahmakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧.સબ્રહ્મકસુત્તં • 1. Sabrahmakasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧. સબ્રહ્મકસુત્તવણ્ણના • 1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
