| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೧. ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
11. Saccavibhaṅgasuttavaṇṇanā
೩೭೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಆಚಿಕ್ಖನಾತಿ ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ ನಾಮ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ ನಾಮಾತಿ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಪಞ್ಞಾಪನಾ ನಾಮ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಾದೀನಂ ಠಪನಾ। ಆಸನಂ ಠಪೇನ್ತೋ ಹಿ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಪಟ್ಠಪನಾತಿ ಪಞ್ಞಾಪನಾ। ವಿವರಣಾತಿ ವಿವಟಕರಣಾ। ವಿಭಜನಾತಿ ವಿಭಾಗಕಿರಿಯಾ। ಉತ್ತಾನೀಕಮ್ಮನ್ತಿ ಪಾಕಟಭಾವಕರಣಂ।
371.Evaṃme sutanti saccavibhaṅgasuttaṃ. Tattha ācikkhanāti idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ nāma…pe… ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ nāmāti. Sesapadesupi eseva nayo. Apicettha paññāpanā nāma dukkhasaccādīnaṃ ṭhapanā. Āsanaṃ ṭhapento hi āsanaṃ paññapetīti vuccati. Paṭṭhapanāti paññāpanā. Vivaraṇāti vivaṭakaraṇā. Vibhajanāti vibhāgakiriyā. Uttānīkammanti pākaṭabhāvakaraṇaṃ.
ಅನುಗ್ಗಾಹಕಾತಿ ಆಮಿಸಸಙ್ಗಹೇನ ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಹೇನಾತಿ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಸಙ್ಗಹೇಹಿ ಅನುಗ್ಗಾಹಕಾ। ಜನೇತಾತಿ ಜನಿಕಾ ಮಾತಾ। ಆಪಾದೇತಾತಿ ಪೋಸೇತಾ। ಪೋಸಿಕಮಾತಾ ವಿಯ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋತಿ ದೀಪೇತಿ। ಜನಿಕಮಾತಾ ಹಿ ನವ ವಾ ದಸ ವಾ ಮಾಸೇ ಲೋಣಮ್ಬಿಲಾದೀನಿ ಪರಿಹರಮಾನಾ ಕುಚ್ಛಿಯಾ ದಾರಕಂ ಧಾರೇತ್ವಾ ಕುಚ್ಛಿತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತಂ ಪೋಸಿಕಮಾತರಂ ಧಾತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾಪೇತಿ। ಸಾ ಖೀರನವನೀತಾದೀಹಿ ದಾರಕಂ ಪೋಸೇತ್ವಾ ವಡ್ಢೇತಿ, ಸೋ ವುದ್ಧಿಮಾಗಮ್ಮ ಯಥಾಸುಖಂ ವಿಚರತಿ। ಏವಮೇವ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ದ್ವೀಹಿ ಸಙ್ಗಹೇಹಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಗಿಲಾನೇ ಪಟಿಜಗ್ಗನ್ತೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಸೋತಾಪನ್ನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಅಪಾಯಭಯೇಹಿ ವುಟ್ಠಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ – ‘‘ಇದಾನಿ ಪಚ್ಚತ್ತಪುರಿಸಕಾರೇನ ಉಪರಿಮಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ತೇಸು ಅನಪೇಕ್ಖೋ ಹುತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇ ನವೇ ನವೇ ಓವದತಿ। ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ತಥೇವ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ ತೀಣಿ ಫಲಾನಿ ಪತ್ತೇಸುಪಿ ಅನಪೇಕ್ಖತಂ ನ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಏವಂ ಕಿರಸ್ಸ ಹೋತಿ – ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋಪಿ ಗೂಥೋ ದುಗ್ಗನ್ಧೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಮುತ್ತಂ… ಖೇಳೋ… ಪುಬ್ಬೋ… ಲೋಹಿತಂ ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವ ಖೋ ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಭವಂ ನ ವಣ್ಣೇಮಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಅಚ್ಛರಾಸಙ್ಘತಮತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧.೩೨೦-೩೨೧)। ತಸ್ಮಾ ಯಾವ ಅರಹತ್ತಂ ನ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ತಾವ ತೇಸು ಅನಪೇಕ್ಖತಂ ಅನಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೇಸುಯೇವ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ – ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜನೇತಾ ಏವಂ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಜಾತಸ್ಸ ಆಪಾದೇತಾ, ಏವಂ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ। ಸಾರಿಪುತ್ತೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ವಿನೇತಿ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಉತ್ತಮತ್ಥೇ’’ತಿ। ಪಹೋತೀತಿ ಸಕ್ಕೋತಿ।
Anuggāhakāti āmisasaṅgahena dhammasaṅgahenāti dvīhipi saṅgahehi anuggāhakā. Janetāti janikā mātā. Āpādetāti posetā. Posikamātā viya moggallānoti dīpeti. Janikamātā hi nava vā dasa vā māse loṇambilādīni pariharamānā kucchiyā dārakaṃ dhāretvā kucchito nikkhantaṃ posikamātaraṃ dhātiṃ paṭicchāpeti. Sā khīranavanītādīhi dārakaṃ posetvā vaḍḍheti, so vuddhimāgamma yathāsukhaṃ vicarati. Evameva sāriputto attano vā paresaṃ vā santike pabbajite dvīhi saṅgahehi saṅgaṇhanto gilāne paṭijagganto kammaṭṭhāne yojetvā sotāpannabhāvaṃ ñatvā apāyabhayehi vuṭṭhitakālato paṭṭhāya – ‘‘idāni paccattapurisakārena uparimagge nibbattessantī’’ti tesu anapekkho hutvā aññe nave nave ovadati. Mahāmoggallānopi attano vā paresaṃ vā santike pabbajite tatheva saṅgaṇhitvā kammaṭṭhāne yojetvā heṭṭhā tīṇi phalāni pattesupi anapekkhataṃ na āpajjati. Kasmā? Evaṃ kirassa hoti – vuttaṃ bhagavatā – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, appamattakopi gūtho duggandho hoti…pe… appamattakampi muttaṃ… kheḷo… pubbo… lohitaṃ duggandhaṃ hoti, evameva kho ahaṃ, bhikkhave, appamattakampi bhavaṃ na vaṇṇemi antamaso accharāsaṅghatamattampī’’ti (a. ni. 1.320-321). Tasmā yāva arahattaṃ na pāpuṇanti, tāva tesu anapekkhataṃ anāpajjitvā arahattaṃ pattesuyeva āpajjatīti. Tenāha bhagavā – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, janetā evaṃ sāriputto. Seyyathāpi jātassa āpādetā, evaṃ moggallāno. Sāriputto, bhikkhave, sotāpattiphale vineti, moggallāno uttamatthe’’ti. Pahotīti sakkoti.
ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣನ್ತಿ ಸವನಸಮ್ಮಸನಪಟಿವೇಧಞಾಣಂ, ತಥಾ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ। ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಸವನಪಟಿವೇಧಞಾಣನ್ತಿ ವಟ್ಟತಿ, ತಥಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪಾದೀಸು ಕಾಮಪಚ್ಚನೀಕಟ್ಠೇನ, ಕಾಮತೋ ನಿಸ್ಸಟಭಾವೇನ ವಾ, ಕಾಮಂ ಸಮ್ಮಸನ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನೋತಿ ವಾ, ಕಾಮಪದಘಾತಂ ಕಾಮವೂಪಸಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋತಿ ವಾ, ಕಾಮವಿವಿತ್ತನ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋತಿ ವಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಸೇಸಪದದ್ವಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಬ್ಬೇಪಿ ಚೇತೇ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ನಾನಾಚಿತ್ತೇಸು, ಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಏಕಚಿತ್ತೇ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ತತ್ರ ಹಿ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪಚೇತನಾಯ ಸಮುಗ್ಘಾತಕೋ ಏಕೋವ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ನಾನಾ ಲಬ್ಭತಿ । ಸಮ್ಮಾವಾಚಾದಯೋಪಿ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ನಾನಾಚಿತ್ತೇಸು, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಏಕಚಿತ್ತೇ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೇನ ಪನ ಸಚ್ಚಕಥಾ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೮೯ ಆದಯೋ) ಚ ವುತ್ತಾಯೇವಾತಿ।
Dukkheñāṇanti savanasammasanapaṭivedhañāṇaṃ, tathā dukkhasamudaye. Dukkhanirodhe savanapaṭivedhañāṇanti vaṭṭati, tathā dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya. Nekkhammasaṅkappādīsu kāmapaccanīkaṭṭhena, kāmato nissaṭabhāvena vā, kāmaṃ sammasantassa uppannoti vā, kāmapadaghātaṃ kāmavūpasamaṃ karonto uppannoti vā, kāmavivittante uppannoti vā nekkhammasaṅkappo. Sesapadadvayepi eseva nayo. Sabbepi cete pubbabhāge nānācittesu, maggakkhaṇe ekacitte labbhanti. Tatra hi micchāsaṅkappacetanāya samugghātako ekova saṅkappo labbhati, na nānā labbhati . Sammāvācādayopi pubbabhāge nānācittesu, vuttanayeneva maggakkhaṇe ekacitte labbhanti. Ayamettha saṅkhepo, vitthārena pana saccakathā visuddhimagge ca sammādiṭṭhisutte (ma. ni. 1.89 ādayo) ca vuttāyevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saccavibhaṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೧೧. ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತಂ • 11. Saccavibhaṅgasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೧೧. ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 11. Saccavibhaṅgasuttavaṇṇanā
