| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
5. ஸச்சயமகங்
5. Saccayamakaṃ
1. பண்ணத்திவாரோ
1. Paṇṇattivāro
நித்³தே³ஸவாரவண்ணனா
Niddesavāravaṇṇanā
10-26. ‘‘து³க்க²ங் து³க்க²ஸச்சந்தி? ஆமந்தா’’தி எத்த² கிஞ்சாபி து³க்க²து³க்க²ங் ஸங்கா²ரது³க்க²ங் விபரிணாமது³க்க²ந்தி தீஸுபி து³க்க²ஸத்³தோ³ பவத்ததி, ‘‘ஜாதிபி து³க்கா²’’திஆதி³னா (மஹாவ॰ 14; விப⁴॰ 190) ஜாதிஆதீ³ஸு ச, ஸோ பன து³க்க²து³க்க²தோ அஞ்ஞத்த² பவத்தமானோ அஞ்ஞனிரபெக்கோ² நப்பவத்ததி. ஸுத்³த⁴ஞ்செத்த² து³க்க²பத³ங் அஞ்ஞனிரபெக்க²ங் க³ஹெத்வா பண்ணத்திஸோத⁴னங் கரோதி, தேன நிப்பரியாயதோ து³க்க²ஸபா⁴வத்தா ஏவ யங் து³க்க²து³க்க²ங், தஸ்மிங் து³க்க²து³க்கே² ஏஸ து³க்க²ஸத்³தோ³, தஞ்ச ஏகந்தேன து³க்க²ஸச்சமேவாதி ‘‘ஆமந்தா’’தி வுத்தங். ஸுத்³த⁴ஸச்சவாரே ஸச்சவிப⁴ங்கே³ வுத்தேஸு ஸமுத³யேஸு கோசி ப²லத⁴ம்மேஸு நத்தி², ந ச ப²லத⁴ம்மேஸு கோசி நிரோதோ⁴தி வுச்சமானோ அத்தி², மக்³க³ஸத்³தோ³ ச ப²லப²லங்கே³ஸு மக்³க³ப²லத்தா பவத்ததி, ந மக்³க³கிச்சஸப்³பா⁴வா. பரினிட்டி²தனிய்யானகிச்சானி ஹி தானி. நிய்யானவாசகோ செத்த² மக்³க³ஸத்³தோ³, ந நிய்யானப²லவாசகோ, தஸ்மா ஸமுத³யோ ஸச்சங், நிரோதோ⁴ ஸச்சங், மக்³கோ³ ஸச்சந்தி ஏதேஸுபி ‘‘ஆமந்தா’’இச்சேவ விஸ்ஸஜ்ஜனங் கதங்.
10-26. ‘‘Dukkhaṃdukkhasaccanti? Āmantā’’ti ettha kiñcāpi dukkhadukkhaṃ saṅkhāradukkhaṃ vipariṇāmadukkhanti tīsupi dukkhasaddo pavattati, ‘‘jātipi dukkhā’’tiādinā (mahāva. 14; vibha. 190) jātiādīsu ca, so pana dukkhadukkhato aññattha pavattamāno aññanirapekkho nappavattati. Suddhañcettha dukkhapadaṃ aññanirapekkhaṃ gahetvā paṇṇattisodhanaṃ karoti, tena nippariyāyato dukkhasabhāvattā eva yaṃ dukkhadukkhaṃ, tasmiṃ dukkhadukkhe esa dukkhasaddo, tañca ekantena dukkhasaccamevāti ‘‘āmantā’’ti vuttaṃ. Suddhasaccavāre saccavibhaṅge vuttesu samudayesu koci phaladhammesu natthi, na ca phaladhammesu koci nirodhoti vuccamāno atthi, maggasaddo ca phalaphalaṅgesu maggaphalattā pavattati, na maggakiccasabbhāvā. Pariniṭṭhitaniyyānakiccāni hi tāni. Niyyānavācako cettha maggasaddo, na niyyānaphalavācako, tasmā samudayo saccaṃ, nirodho saccaṃ, maggo saccanti etesupi ‘‘āmantā’’icceva vissajjanaṃ kataṃ.
அத² வா பத³ஸோத⁴னேன பதே³ஸு ஸோதி⁴தேஸு ஸச்சவிஸேஸனபூ⁴தா ஏவ து³க்கா²தி³ஸத்³தா³ இத⁴ க³ஹிதாதி விஞ்ஞாயந்தி. தேஸங் பன ஏகந்தேன ஸச்சவிஸேஸனபா⁴வங், ஸச்சானஞ்ச தப்³பி³ஸேஸனயோக³விஸேஸங் தீ³பேதுங் ஸுத்³த⁴ஸச்சவாரோ வுத்தோதி ஸச்சவிஸேஸனானங் து³க்கா²தீ³னங் ஏகந்தஸச்சத்தா ‘‘து³க்க²ங் ஸச்சங்…பே॰… மக்³கோ³ ஸச்சந்தி? ஆமந்தா’’தி வுத்தந்தி. யதா² செத்த², ஏவங் க²ந்த⁴யமகாதீ³ஸுபி ஸுத்³த⁴க²ந்தா⁴தி³வாரேஸு க²ந்தா⁴தி³விஸேஸனபூ⁴தானமேவ ரூபாதீ³னங் க³ஹணங் யுத்தங். அட்ட²கதா²யங் (யம॰ அட்ட²॰ க²ந்த⁴யமக 38) பன ‘‘யஸ்மா பியரூபஸாதரூபஸங்கா²தங் வா ரூபங் ஹோது பூ⁴துபாதா³ரூபங் வா, ஸப்³ப³ங் பஞ்சஸு க²ந்தே⁴ஸு ஸங்க³ஹங் க³ச்ச²தேவ, தஸ்மா ஆமந்தாதி படிஜானாதீ’’தி வசனேன ரூபாதி³சக்கா²தி³து³க்கா²தி³க்³க³ஹணேஹி ஸுத்³த⁴க²ந்தா⁴தி³வாரேஸுபி க²ந்தா⁴தி³விஸேஸனதோ அஞ்ஞேபி க³ஹிதாதி அயமத்தோ² தீ³பிதோ ஹோதி, தேன தத³னுரூபதாவஸேன இதரோ அத்தோ² வுத்தோ.
Atha vā padasodhanena padesu sodhitesu saccavisesanabhūtā eva dukkhādisaddā idha gahitāti viññāyanti. Tesaṃ pana ekantena saccavisesanabhāvaṃ, saccānañca tabbisesanayogavisesaṃ dīpetuṃ suddhasaccavāro vuttoti saccavisesanānaṃ dukkhādīnaṃ ekantasaccattā ‘‘dukkhaṃ saccaṃ…pe… maggo saccanti? Āmantā’’ti vuttanti. Yathā cettha, evaṃ khandhayamakādīsupi suddhakhandhādivāresu khandhādivisesanabhūtānameva rūpādīnaṃ gahaṇaṃ yuttaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ (yama. aṭṭha. khandhayamaka 38) pana ‘‘yasmā piyarūpasātarūpasaṅkhātaṃ vā rūpaṃ hotu bhūtupādārūpaṃ vā, sabbaṃ pañcasu khandhesu saṅgahaṃ gacchateva, tasmā āmantāti paṭijānātī’’ti vacanena rūpādicakkhādidukkhādiggahaṇehi suddhakhandhādivāresupi khandhādivisesanato aññepi gahitāti ayamattho dīpito hoti, tena tadanurūpatāvasena itaro attho vutto.
நித்³தே³ஸவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Niddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
2. பவத்திவாரவண்ணனா
2. Pavattivāravaṇṇanā
27-164. அந்தமஸோ ஸுத்³தா⁴வாஸானம்பீதி இத³ங் தேஸங் அரியத்தா து³க்க²ஸச்சேன உபபஜ்ஜனே ஆஸங்கா ஸியாதி கத்வா வுத்தங். தண்ஹாவிப்பயுத்தசித்தஸ்ஸாதி இத³ங் பஞ்சவோகாரவஸேனேவ க³ஹேதப்³ப³ந்தி வுத்தங். யஸ்ஸ து³க்க²ஸச்சங் உப்பஜ்ஜதீதி ஏதேன பன ஸன்னிட்டா²னேன ஸப்³பே³ உபபஜ்ஜந்தா பவத்தியங் சதுவோகாரே மக்³க³ப²லதோ அஞ்ஞசித்தானங் உப்பாத³க்க²ணஸமங்கி³னோ பஞ்சவோகாரே ச ஸப்³ப³சித்தானங் உப்பாத³க்க²ணஸமங்கி³னோ ஸங்க³ஹிதாதி தெஸ்வேவ ஸன்னிட்டா²னேன நிச்சி²தேஸு கேசி ‘‘பவத்தே தண்ஹாவிப்பயுத்தசித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே’’தி ஏதேன து³க்க²ஸமுத³யேஸு ஏககொட்டா²ஸப்பவத்திஸமங்கி³னோ த³ஸ்ஸீயந்தி ஸன்னிட்டா²னேன க³ஹிதஸ்ஸேவ விபா⁴க³த³ஸ்ஸனதோ, தேன சதுவோகாரானம்பி க³ஹணங் உபபன்னமேவ. ந ஹி தேஸு மக்³க³ப²லுப்பாத³ஸமங்கீ³ஸு பஸங்க³தா அத்தி² தங்ஸமங்கீ³னங் தேஸங் ஸன்னிட்டா²னேன அக்³க³ஹிதத்தாதி. இத³ங் இத⁴ ந க³ஹேதப்³ப³ந்தி இத³ங் சதுவோகாரே ப²லஸமாபத்திசித்தங் இத⁴ ஸச்சானங் உப்பாத³வசனே ந க³ஹேதப்³ப³ந்தி வுத்தங் ஹோதி.
27-164. Antamasosuddhāvāsānampīti idaṃ tesaṃ ariyattā dukkhasaccena upapajjane āsaṅkā siyāti katvā vuttaṃ. Taṇhāvippayuttacittassāti idaṃ pañcavokāravaseneva gahetabbanti vuttaṃ. Yassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti etena pana sanniṭṭhānena sabbe upapajjantā pavattiyaṃ catuvokāre maggaphalato aññacittānaṃ uppādakkhaṇasamaṅgino pañcavokāre ca sabbacittānaṃ uppādakkhaṇasamaṅgino saṅgahitāti tesveva sanniṭṭhānena nicchitesu keci ‘‘pavatte taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe’’ti etena dukkhasamudayesu ekakoṭṭhāsappavattisamaṅgino dassīyanti sanniṭṭhānena gahitasseva vibhāgadassanato, tena catuvokārānampi gahaṇaṃ upapannameva. Na hi tesu maggaphaluppādasamaṅgīsu pasaṅgatā atthi taṃsamaṅgīnaṃ tesaṃ sanniṭṭhānena aggahitattāti. Idaṃ idha na gahetabbanti idaṃ catuvokāre phalasamāpatticittaṃ idha saccānaṃ uppādavacane na gahetabbanti vuttaṃ hoti.
எத்த² ச ஸப்³பே³ஸங் உபபஜ்ஜந்தானந்தி இத³ங் கம்மஜபவத்தஸ்ஸ பட²முப்பாத³த³ஸ்ஸனேன வுத்தங், அஸஞ்ஞஸத்தாபெத்த² ஸங்க³ஹிதா. பவத்தே தண்ஹாவிப்பயுத்தசித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணேதி இத³ங் பன ஸமுத³யஸச்சுப்பாத³வோமிஸ்ஸஸ்ஸ து³க்க²ஸச்சுப்பாத³ஸ்ஸ தங்ரஹிதஸ்ஸ த³ஸ்ஸனவஸேன வுத்தங். தண்ஹாய உப்பாத³க்க²ணேதி தங்ஸஹிதஸ்ஸ ஸமுத³யஸச்சுப்பாத³வோமிஸ்ஸஸ்ஸ. தேஸங் பன அஸஞ்ஞஸத்தானங் பவத்தியங் து³க்க²ஸச்சஸ்ஸ உப்பாதோ³ ஸப்³ப³த்த² ந க³ஹிதோ, ததா² நிரோதோ⁴ சாதி. மக்³க³ஸச்சயமகேபி ஏஸேவ நயோ. தேஸங் தஸ்மிங் உபபத்திக்க²ணே ச தண்ஹாவிப்பயுத்தசித்துப்பத்திக்க²ணே சாதி ஏவமெத்த² க²ணவஸேன ஓகாஸோ வேதி³தப்³போ³தி வுத்தங், ஏவஞ்ச ஸதி ‘‘யஸ்ஸ யத்த² து³க்க²ஸச்சங் உப்பஜ்ஜதி, தஸ்ஸ தத்த² ஸமுத³யஸச்சங் உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதீ’’தி (யம॰ 1.ஸச்சயமக.71) ஏதஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே பச்சி²மகொட்டா²ஸே ‘‘இதரேஸங் சதுவோகாரங் பஞ்சவோகாரங் உபபஜ்ஜந்தானங், பவத்தே சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே தேஸங் தத்த² து³க்க²ஸச்சஞ்ச உப்பஜ்ஜதி ஸமுத³யஸச்சஞ்ச உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதீ’’தி இத³ங் ந யுஜ்ஜெய்ய. ந ஹி உபபத்திக்க²ணே சித்துப்பத்திக்க²ணே ச ஸமுத³யஸச்சங் உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதீதி. தஸ்மா உபபத்திக்க²ணதண்ஹாவிப்பயுத்தசித்துப்பத்திக்க²ணஸமங்கீ³னங் புக்³க³லானங் யஸ்மிங் காமாவசராதி³ஓகாஸே ஸா உபபத்தி சித்துப்பத்தி ச பவத்தமானா, தத்த² தேஸந்தி ஓகாஸவஸேனேவெத்த² தத்த²-ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்தோ² யுஜ்ஜதி. புக்³க³லோகாஸவாரோ ஹேஸ. தத்த² புக்³க³லவிஸேஸத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஸப்³பே³ஸங் உபபஜ்ஜந்தான’’ந்திஆதி³ வுத்தங், ஓகாஸோ பன யத்த² தே, ஸோ ஏவாதி.
Ettha ca sabbesaṃ upapajjantānanti idaṃ kammajapavattassa paṭhamuppādadassanena vuttaṃ, asaññasattāpettha saṅgahitā. Pavatte taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇeti idaṃ pana samudayasaccuppādavomissassa dukkhasaccuppādassa taṃrahitassa dassanavasena vuttaṃ. Taṇhāya uppādakkhaṇeti taṃsahitassa samudayasaccuppādavomissassa. Tesaṃ pana asaññasattānaṃ pavattiyaṃ dukkhasaccassa uppādo sabbattha na gahito, tathā nirodho cāti. Maggasaccayamakepi eseva nayo. Tesaṃ tasmiṃ upapattikkhaṇe ca taṇhāvippayuttacittuppattikkhaṇe cāti evamettha khaṇavasena okāso veditabboti vuttaṃ, evañca sati ‘‘yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati, tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjissatī’’ti (yama. 1.saccayamaka.71) etassa vissajjane pacchimakoṭṭhāse ‘‘itaresaṃ catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ, pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca uppajjissatī’’ti idaṃ na yujjeyya. Na hi upapattikkhaṇe cittuppattikkhaṇe ca samudayasaccaṃ uppajjissatīti. Tasmā upapattikkhaṇataṇhāvippayuttacittuppattikkhaṇasamaṅgīnaṃ puggalānaṃ yasmiṃ kāmāvacarādiokāse sā upapatti cittuppatti ca pavattamānā, tattha tesanti okāsavasenevettha tattha-saddassa attho yujjati. Puggalokāsavāro hesa. Tattha puggalavisesadassanatthaṃ ‘‘sabbesaṃ upapajjantāna’’ntiādi vuttaṃ, okāso pana yattha te, so evāti.
‘‘ஸப்³பே³ஸங் சவந்தானங் பவத்தே சித்தஸ்ஸ ப⁴ங்க³க்க²ணே ஆருப்பே மக்³க³ஸ்ஸ ச ப²லஸ்ஸ ச உப்பாத³க்க²ணே தேஸங் ஸமுத³யஸச்சஞ்ச நுப்பஜ்ஜதி து³க்க²ஸச்சஞ்ச நுப்பஜ்ஜதீ’’தி எத்த² பன ‘‘பவத்தே சித்தஸ்ஸ ப⁴ங்க³க்க²ணே து³க்க²ஸச்சங் நுப்பஜ்ஜதீ’’தி சித்தபடிப³த்³த⁴வுத்தித்தா சித்தஜரூபமேவ இதா⁴தி⁴ப்பேதங், ந கம்மஜாதி³ரூபங் சித்தங் அனபெக்கி²த்வாவ உப்பஜ்ஜனதோதி கேசி வத³ந்தி. ‘‘யஸ்ஸ வா பன ஸமுத³யஸச்சங் நுப்பஜ்ஜதீ’’தி ஏதேன பன ஸன்னிட்டா²னேன க³ஹிதோ புக்³க³லோ ந சித்தங் அபெக்கி²த்வாவ க³ஹிதோ, அத² கோ² யோ கோசி ஏவங்பகாரோ, தஸ்மா ‘‘தஸ்ஸ து³க்க²ஸச்சங் நுப்பஜ்ஜதீ’’தி ஏதேன ச ந சித்தாபெக்க²மேவ து³க்க²ஸச்சங் வுத்தங், அத² கோ² யங் கிஞ்சீதி சித்தஸ்ஸ ப⁴ங்க³க்க²ணே யங் கிஞ்சி து³க்க²ஸச்சங் நுப்பஜ்ஜதீதி அயமத்தோ² விஞ்ஞாயதீதி. ந ஹி யமகே விப⁴ஜிதப்³பே³ அவிப⁴த்தா நாம புச்சா² அத்தீ²தி.
‘‘Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe āruppe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati dukkhasaccañca nuppajjatī’’ti ettha pana ‘‘pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe dukkhasaccaṃ nuppajjatī’’ti cittapaṭibaddhavuttittā cittajarūpameva idhādhippetaṃ, na kammajādirūpaṃ cittaṃ anapekkhitvāva uppajjanatoti keci vadanti. ‘‘Yassa vāpana samudayasaccaṃ nuppajjatī’’ti etena pana sanniṭṭhānena gahito puggalo na cittaṃ apekkhitvāva gahito, atha kho yo koci evaṃpakāro, tasmā ‘‘tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatī’’ti etena ca na cittāpekkhameva dukkhasaccaṃ vuttaṃ, atha kho yaṃ kiñcīti cittassa bhaṅgakkhaṇe yaṃ kiñci dukkhasaccaṃ nuppajjatīti ayamattho viññāyatīti. Na hi yamake vibhajitabbe avibhattā nāma pucchā atthīti.
‘‘ஸுத்³தா⁴வாஸானங் து³தியே சித்தேவத்தமானே’’தி இத³ங் ஸப்³ப³ந்திமேன பரிச்சே²தே³ன யஸ்ஸ யத்த² து³க்க²ஸச்சங் உப்பஜ்ஜித்த², நோ ச ஸமுத³யஸச்சங், தங்த³ஸ்ஸனவஸேன வுத்தங். தஸ்மிங் பன த³ஸ்ஸிதே தேன ஸமானக³திகத்தா து³தியாகுஸலசித்ததோ புரிமஸப்³ப³சித்தஸமங்கி³னோ தேனேவ த³ஸ்ஸிதா ஹொந்தி. தேஸம்பி ஹி தத்த² து³க்க²ஸச்சங் உப்பஜ்ஜித்த² நோ ச தேஸங் தத்த² ஸமுத³யஸச்சங் உப்பஜ்ஜித்தா²தி. ஏவஞ்ச கத்வா ‘‘இதரேஸங் சதுவோகாரபஞ்சவோகாரான’’ந்தி எத்த² யதா²வுத்தா ஸுத்³தா⁴வாஸா அக்³க³ஹிதா ஹொந்தி. யதா² ‘‘யஸ்ஸ யத்த² து³க்க²ஸச்சங் உப்பஜ்ஜதி, தஸ்ஸ தத்த² ஸமுத³யஸச்சங் உப்பஜ்ஜித்தா²’’தி (யம॰ 1.ஸச்சயமக.61) ஏதஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே ‘‘ஸுத்³தா⁴வாஸானங் உபபத்திசித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே’’தி (யம॰ 1.ஸச்சயமக.61) ஏதேனேவ உபபத்திசித்துப்பாத³க்க²ணஸமங்கி³ஸமானக³திகா து³தியாகுஸலதோ புரிமஸப்³ப³சித்துப்பாத³க்க²ணஸமங்கி³னோ த³ஸ்ஸிதா ஹொந்தீதி ந தே ‘‘இதரேஸ’’ந்தி ஏதேன க³ய்ஹந்தி, ஏவமிதா⁴பி த³ட்ட²ப்³ப³ந்தி. ‘‘இதரேஸ’’ந்தி வசனங் பஞ்சவோகாரானங் விஸேஸனத்த²ங், ந சதுவோகாரானங். ந ஹி தே புப்³பே³ வுத்தா வஜ்ஜேதப்³பா³ ஸந்தி பஞ்சவோகாரா விய யதா²வுத்தா ஸுத்³தா⁴வாஸாதி. ‘‘அபி⁴ஸமேதாவீனங் தேஸங் தத்த² து³க்க²ஸச்சஞ்ச உப்பஜ்ஜித்த² மக்³க³ஸச்சஞ்ச உப்பஜ்ஜித்தா²’’தி (யம॰ 1.ஸச்சயமக.41) ஏதேன ஸன்னிட்டா²னேன புக்³க³லோகாஸா அஞ்ஞமஞ்ஞபரிச்சி²ன்னா க³ஹிதாதி யஸ்மிங் ஓகாஸே அபி⁴ஸமேதாவினோ, தே ஏவங் ‘‘அபி⁴ஸமேதாவீன’’ந்தி ஏதேன க³ஹிதாதி த³ட்ட²ப்³பா³ . தேன யே காமாவசரே ரூபாவசரே அரூபாவசரே வா அபி⁴ஸமேதாவினோ ரூபாவசரங் அரூபாவசரங் வா உபபன்னா, யாவ தத்தா²பி⁴ஸமயோ உப்பன்னோ ப⁴விஸ்ஸதி, தாவ தே எத்த² ந க³ய்ஹந்தி, தே பன புரிமகொட்டா²ஸே ‘‘ஸுத்³தா⁴வாஸானங் து³தியே சித்தே வத்தமானே’’தி ஏவங் த³ஸ்ஸிதேஹி ஸுத்³தா⁴வாஸே அனுப்பன்னாபி⁴ஸமயேஹி ஸமானக³திகாதி விஸுங் ந த³ஸ்ஸிதா. ‘‘அனபி⁴ஸமேதாவீன’’ந்தி க³ஹிதா யே ஸப்³ப³த்த² தத்த² ச அனபி⁴ஸமேதாவினோ, தேஸு ஸுத்³தா⁴வாஸானங் க³ஹணகாலவிஸேஸனத்த²ங் ‘‘ஸுத்³தா⁴வாஸானங் து³தியே சித்தே வத்தமானே’’தி (யம॰ 1.ஸச்சயமக.42) வுத்தந்தி.
‘‘Suddhāvāsānaṃ dutiye cittevattamāne’’ti idaṃ sabbantimena paricchedena yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca samudayasaccaṃ, taṃdassanavasena vuttaṃ. Tasmiṃ pana dassite tena samānagatikattā dutiyākusalacittato purimasabbacittasamaṅgino teneva dassitā honti. Tesampi hi tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjitthāti. Evañca katvā ‘‘itaresaṃ catuvokārapañcavokārāna’’nti ettha yathāvuttā suddhāvāsā aggahitā honti. Yathā ‘‘yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati, tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjitthā’’ti (yama. 1.saccayamaka.61) etassa vissajjane ‘‘suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe’’ti (yama. 1.saccayamaka.61) eteneva upapatticittuppādakkhaṇasamaṅgisamānagatikā dutiyākusalato purimasabbacittuppādakkhaṇasamaṅgino dassitā hontīti na te ‘‘itaresa’’nti etena gayhanti, evamidhāpi daṭṭhabbanti. ‘‘Itaresa’’nti vacanaṃ pañcavokārānaṃ visesanatthaṃ, na catuvokārānaṃ. Na hi te pubbe vuttā vajjetabbā santi pañcavokārā viya yathāvuttā suddhāvāsāti. ‘‘Abhisametāvīnaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjitthā’’ti (yama. 1.saccayamaka.41) etena sanniṭṭhānena puggalokāsā aññamaññaparicchinnā gahitāti yasmiṃ okāse abhisametāvino, te evaṃ ‘‘abhisametāvīna’’nti etena gahitāti daṭṭhabbā . Tena ye kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare vā abhisametāvino rūpāvacaraṃ arūpāvacaraṃ vā upapannā, yāva tatthābhisamayo uppanno bhavissati, tāva te ettha na gayhanti, te pana purimakoṭṭhāse ‘‘suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne’’ti evaṃ dassitehi suddhāvāse anuppannābhisamayehi samānagatikāti visuṃ na dassitā. ‘‘Anabhisametāvīna’’nti gahitā ye sabbattha tattha ca anabhisametāvino, tesu suddhāvāsānaṃ gahaṇakālavisesanatthaṃ ‘‘suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne’’ti (yama. 1.saccayamaka.42) vuttanti.
யஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ அனந்தரா அக்³க³மக்³க³ங் படிலபி⁴ஸ்ஸந்தீதி ஏதேன வோதா³னசித்தஸமங்கி³னா ஸமானக³திகா ததோ புரிமதரசித்தஸமங்கி³னோபி யாவ ஸப்³ப³ந்திமதண்ஹாஸம்பயுத்தசித்தஸமங்கீ³, தாவ த³ஸ்ஸிதாதி வேதி³தப்³பா³. ஏஸ நயோ அஞ்ஞேஸு ஏவரூபேஸூதி.
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissantīti etena vodānacittasamaṅginā samānagatikā tato purimataracittasamaṅginopi yāva sabbantimataṇhāsampayuttacittasamaṅgī, tāva dassitāti veditabbā. Esa nayo aññesu evarūpesūti.
பவத்தே சித்தஸ்ஸ ப⁴ங்க³க்க²ணேதி ஆக³தட்டா²னே படிஸந்தி⁴சித்தஸ்ஸபி ப⁴ங்க³க்க²ணக்³க³ஹணங் த³ட்ட²ப்³ப³ங், ததா² ‘‘பவத்தே சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே’’தி ஆக³தட்டா²னே ச சுதிசித்தஸ்ஸபி உப்பாத³க்க²ணஸ்ஸாதி. ‘‘யஸ்ஸ து³க்க²ஸச்சங் ந நிருஜ்ஜ²தி, தஸ்ஸ ஸமுத³யஸச்சங் ந நிருஜ்ஜி²ஸ்ஸதீ’’தி (யம॰ 1.ஸச்சயமக.116) ஏதஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே த்³வீஸுபி கொட்டா²ஸேஸு ‘‘அரூபே மக்³க³ஸ்ஸ ச ப²லஸ்ஸ ச ப⁴ங்க³க்க²ணே’’இச்சேவ (யம॰ 1.ஸச்சயமக.116) வுத்தங், ந விஸேஸிதங். கஸ்மா? ஏகஸ்ஸபி மக்³க³ஸ்ஸ ச ப²லஸ்ஸ ச ப⁴ங்க³க்க²ணஸமங்கி³னோ உப⁴யகொட்டா²ஸப⁴ஜனதோ. யஸ்ஸ து³க்க²ஸச்சங் ந நிருஜ்ஜ²தீதி ஏதேன ஸன்னிட்டா²னேன க³ஹிதேஸு ஹி அருபே மக்³க³ப²லப⁴ங்க³க்க²ணஸமங்கீ³ஸு கேஸஞ்சி திண்ணங் ப²லானங் த்³வின்னஞ்ச மக்³கா³னங் ப⁴ங்க³க்க²ணஸமங்கீ³னங் நிரந்தரங் அனுப்பாதெ³த்வா அந்தரந்தரா விபஸ்ஸனானிகந்திங் ப⁴வனிகந்திங் உப்பாதெ³த்வா யே உபரிமக்³கே³ உப்பாதெ³ஸ்ஸந்தி, தேஸங் ஸமுத³யஸச்சங் நிருஜ்ஜி²ஸ்ஸதீதி தேஸங்யேவ பன கேஸஞ்சி அந்தரா தண்ஹங் அனுப்பாதெ³த்வா உபரிமக்³க³உப்பாதெ³ந்தானங் மக்³க³ப²லப⁴ங்க³க்க²ணஸமங்கீ³னங் ஸமுத³யஸச்சங் ந நிருஜ்ஜி²ஸ்ஸதீதி. ஸாமஞ்ஞவசனேனபி ச புரிமகொட்டா²ஸே வுச்சமானேன பச்சி²மகொட்டா²ஸே வக்க²மானே வஜ்ஜெத்வாவ க³ஹணங் ஹோதீதி த³ஸ்ஸிதோயங் நயோதி.
Pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇeti āgataṭṭhāne paṭisandhicittassapi bhaṅgakkhaṇaggahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ, tathā ‘‘pavatte cittassa uppādakkhaṇe’’ti āgataṭṭhāne ca cuticittassapi uppādakkhaṇassāti. ‘‘Yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati, tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatī’’ti (yama. 1.saccayamaka.116) etassa vissajjane dvīsupi koṭṭhāsesu ‘‘arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe’’icceva (yama. 1.saccayamaka.116) vuttaṃ, na visesitaṃ. Kasmā? Ekassapi maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇasamaṅgino ubhayakoṭṭhāsabhajanato. Yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti etena sanniṭṭhānena gahitesu hi arupe maggaphalabhaṅgakkhaṇasamaṅgīsu kesañci tiṇṇaṃ phalānaṃ dvinnañca maggānaṃ bhaṅgakkhaṇasamaṅgīnaṃ nirantaraṃ anuppādetvā antarantarā vipassanānikantiṃ bhavanikantiṃ uppādetvā ye uparimagge uppādessanti, tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissatīti tesaṃyeva pana kesañci antarā taṇhaṃ anuppādetvā uparimaggauppādentānaṃ maggaphalabhaṅgakkhaṇasamaṅgīnaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti. Sāmaññavacanenapi ca purimakoṭṭhāse vuccamānena pacchimakoṭṭhāse vakkhamāne vajjetvāva gahaṇaṃ hotīti dassitoyaṃ nayoti.
பவத்திவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Pavattivāravaṇṇanā niṭṭhitā.
3. பரிஞ்ஞாவாரவண்ணனா
3. Pariññāvāravaṇṇanā
165-170. பரிஞ்ஞாவாரே …பே॰… திஸ்ஸோபெத்த² பரிஞ்ஞா லப்³ப⁴ந்தீதி எத்தே²வ விஸேஸனங் க²ந்த⁴யமகாதீ³ஸு ஸப்³ப³க²ந்தா⁴தீ³னங் விய ஸப்³ப³ஸச்சானங் அபரிஞ்ஞெய்யதாத³ஸ்ஸனத்த²ங் ஸச்சி²கரணபா⁴வனாவஸேன இமஸ்ஸ வாரஸ்ஸ அப்பவத்தித³ஸ்ஸனத்த²ஞ்ச. து³க்க²ஸ்ஸ பரிஞ்ஞத்த²ங் ஸமுத³யஸ்ஸ ச பஹானத்த²ங் ப⁴க³வதி ப்³ரஹ்மசரியங் வுஸ்ஸதீதி பரிஞ்ஞாபஹானங் ஸச்சேஸு த³ஸ்ஸேதுங் து³க்கே² தீரணபரிஞ்ஞா வுத்தா, ந பஹானபரிஞ்ஞா. ஸமுத³யே ச பஹானபரிஞ்ஞா, ந தீரணபரிஞ்ஞா. ஞாதபரிஞ்ஞா பன ஸாதா⁴ரணாதி உப⁴யத்த² வுத்தா. மக்³க³ஞாணஞ்ஹி து³க்க²ஸமுத³யானி விபா⁴வேதீதி ஞாதபரிஞ்ஞா ச ஹோதி , து³க்க²தீரணகிச்சானங் நிப்பா²த³னதோ தீரணபரிஞ்ஞா ச, ஸமுத³யஸ்ஸ அப்பவத்திகரணதோவ பஹானபரிஞ்ஞா சாதி திஸ்ஸோபி பரிஞ்ஞா மக்³க³க்க²ணே ஏவ யோஜேதப்³பா³தி.
165-170. Pariññāvāre…pe… tissopettha pariññā labbhantīti ettheva visesanaṃ khandhayamakādīsu sabbakhandhādīnaṃ viya sabbasaccānaṃ apariññeyyatādassanatthaṃ sacchikaraṇabhāvanāvasena imassa vārassa appavattidassanatthañca. Dukkhassa pariññatthaṃ samudayassa ca pahānatthaṃ bhagavati brahmacariyaṃ vussatīti pariññāpahānaṃ saccesu dassetuṃ dukkhe tīraṇapariññā vuttā, na pahānapariññā. Samudaye ca pahānapariññā, na tīraṇapariññā. Ñātapariññā pana sādhāraṇāti ubhayattha vuttā. Maggañāṇañhi dukkhasamudayāni vibhāvetīti ñātapariññā ca hoti , dukkhatīraṇakiccānaṃ nipphādanato tīraṇapariññā ca, samudayassa appavattikaraṇatova pahānapariññā cāti tissopi pariññā maggakkhaṇe eva yojetabbāti.
பரிஞ்ஞாவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Pariññāvāravaṇṇanā niṭṭhitā.
ஸச்சயமகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Saccayamakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / யமகபாளி • Yamakapāḷi / 5. ஸச்சயமகங் • 5. Saccayamakaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 5. ஸச்சயமகங் • 5. Saccayamakaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 5. ஸச்சயமகங் • 5. Saccayamakaṃ
