Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(೮) ೩. ಯಮಕವಗ್ಗೋ
(8) 3. Yamakavaggo
೧-೧೦. ಸದ್ಧಾಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
1-10. Saddhāsuttādivaṇṇanā
೭೧-೮೦. ಅಟ್ಠಮಸ್ಸ ಪಠಮಾದೀನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನೇವ। ದಸಮೇ ಕುಚ್ಛಿತಂ ಸೀದತೀತಿ ಕುಸೀತೋ ದ-ಕಾರಸ್ಸ ತ-ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ। ಯಸ್ಸ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಸೇನ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಕುಸೀತೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಸೋ ಕುಸಿತಭಾವೋ ಇಧ ಕುಸಿತ-ಸದ್ದೇನ ವುತ್ತೋ। ವಿನಾಪಿ ಹಿ ಭಾವಜೋತನಸದ್ದಂ ಭಾವತ್ಥೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ ಯಥಾ ‘‘ಪಟಸ್ಸ ಸುಕ್ಕ’’ನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕುಸೀತಭಾವವತ್ಥೂನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕೋಸಜ್ಜಕಾರಣಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸಮಣಸಾರುಪ್ಪಂ ಈದಿಸನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಚೀವರವಿಚಾರಣಾದೀ’’ತಿ। ವೀರಿಯನ್ತಿ ಪಧಾನವೀರಿಯಂ। ತಂ ಪನ ಚಙ್ಕಮನವಸೇನ ಕರಣೇ ಕಾಯಿಕನ್ತಿಪಿ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಲಭತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದುವಿಧಮ್ಪೀ’’ತಿ। ಪತ್ತಿಯಾತಿ ಪಾಪುಣನತ್ಥಂ। ಓಸೀದನನ್ತಿ ಭಾವನಾನುಯೋಗೇ ಸಙ್ಕೋಚೋ। ಮಾಸೇಹಿ ಆಚಿತಂ ನಿಚಿತಂ ವಿಯಾತಿ ಮಾಸಾಚಿತಂ, ತಂ ಮಞ್ಞೇ। ಯಸ್ಮಾ ಮಾಸಾ ತಿನ್ತಾ ವಿಸೇಸೇನ ಗರುಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಯಥಾ ತಿನ್ತಮಾಸೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ವುಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ ಗಿಲಾನಭಾವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
71-80. Aṭṭhamassa paṭhamādīni uttānatthāneva. Dasame kucchitaṃ sīdatīti kusīto da-kārassa ta-kāraṃ katvā. Yassa dhammassa vasena puggalo ‘‘kusīto’’ti vuccati, so kusitabhāvo idha kusita-saddena vutto. Vināpi hi bhāvajotanasaddaṃ bhāvattho viññāyati yathā ‘‘paṭassa sukka’’nti, tasmā kusītabhāvavatthūnīti attho. Tenāha ‘‘kosajjakāraṇānīti attho’’ti. Kammaṃ nāma samaṇasāruppaṃ īdisanti āha ‘‘cīvaravicāraṇādī’’ti. Vīriyanti padhānavīriyaṃ. Taṃ pana caṅkamanavasena karaṇe kāyikantipi vattabbataṃ labhatīti āha ‘‘duvidhampī’’ti. Pattiyāti pāpuṇanatthaṃ. Osīdananti bhāvanānuyoge saṅkoco. Māsehi ācitaṃ nicitaṃ viyāti māsācitaṃ, taṃ maññe. Yasmā māsā tintā visesena garukā honti, tasmā ‘‘yathā tintamāso’’tiādi vuttaṃ. Vuṭṭhito hoti gilānabhāvāti adhippāyo.
ತೇಸನ್ತಿ ಆರಮ್ಭವತ್ಥೂನಂ। ಇಮಿನಾವ ನಯೇನಾತಿ ಇಮಿನಾ ಕುಸೀತವತ್ಥೂಸು ವುತ್ತೇನೇವ ನಯೇನ ‘‘ದುವಿಧಮ್ಪಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀ’’ತಿಆದಿನಾ। ಇದಂ ಪಠಮನ್ತಿ ‘‘ಇದಂ, ಹನ್ದಾಹಂ, ವೀರಿಯಂ ಆರಭಾಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಏವಂ ಭಾವನಾಯ ಅಬ್ಭುಸ್ಸಹನಂ ಪಠಮಂ ಆರಮ್ಭವತ್ಥೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಚ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಯಥಾ ತಥಾ ಪಠಮಂ ಪವತ್ತಂ ಅಬ್ಭುಸ್ಸಹನಞ್ಹಿ ಉಪರಿ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ಹೋತಿ। ಅನುರೂಪಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಸಹಿತಾನಿ ಹಿ ಅಬ್ಭುಸ್ಸಹನಾನಿ ತಮ್ಮೂಲಕಾನಿ ವಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿ ಅಟ್ಠ ಆರಮ್ಭವತ್ಥೂನೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ।
Tesanti ārambhavatthūnaṃ. Imināva nayenāti iminā kusītavatthūsu vutteneva nayena ‘‘duvidhampi vīriyaṃ ārabhatī’’tiādinā. Idaṃ paṭhamanti ‘‘idaṃ, handāhaṃ, vīriyaṃ ārabhāmī’’ti, ‘‘evaṃ bhāvanāya abbhussahanaṃ paṭhamaṃ ārambhavatthū’’tiādinā ca attho veditabbo. Yathā tathā paṭhamaṃ pavattaṃ abbhussahanañhi upari vīriyārambhassa kāraṇaṃ hoti. Anurūpapaccavekkhaṇasahitāni hi abbhussahanāni tammūlakāni vā paccavekkhaṇāni aṭṭha ārambhavatthūnīti veditabbāni.
ಸದ್ಧಾಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saddhāsuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ಯಮಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Yamakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
೮೧-೬೨೬. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
81-626. Sesaṃ uttānameva.
ಇತಿ ಮನೋರಥಪೂರಣಿಯಾ ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ-ಅಟ್ಠಕಥಾಯ
Iti manorathapūraṇiyā aṅguttaranikāya-aṭṭhakathāya
ಅಟ್ಠಕನಿಪಾತವಣ್ಣನಾಯ ಅನುತ್ತಾನತ್ಥದೀಪನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Aṭṭhakanipātavaṇṇanāya anuttānatthadīpanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೧. ಪಠಮಸದ್ಧಾಸುತ್ತಂ • 1. Paṭhamasaddhāsuttaṃ
೨. ದುತಿಯಸದ್ಧಾಸುತ್ತಂ • 2. Dutiyasaddhāsuttaṃ
೩. ಪಠಮಮರಣಸ್ಸತಿಸುತ್ತಂ • 3. Paṭhamamaraṇassatisuttaṃ
೪. ದುತಿಯಮರಣಸ್ಸತಿಸುತ್ತಂ • 4. Dutiyamaraṇassatisuttaṃ
೫. ಪಠಮಸಮ್ಪದಾಸುತ್ತಂ • 5. Paṭhamasampadāsuttaṃ
೬. ದುತಿಯಸಮ್ಪದಾಸುತ್ತಂ • 6. Dutiyasampadāsuttaṃ
೭. ಇಚ್ಛಾಸುತ್ತಂ • 7. Icchāsuttaṃ
೮. ಅಲಂಸುತ್ತಂ • 8. Alaṃsuttaṃ
೯. ಪರಿಹಾನಸುತ್ತಂ • 9. Parihānasuttaṃ
೧೦. ಕುಸೀತಾರಮ್ಭವತ್ಥುಸುತ್ತಂ • 10. Kusītārambhavatthusuttaṃ
೧. ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಸುತ್ತಂ • 1. Satisampajaññasuttaṃ
೨. ಪುಣ್ಣಿಯಸುತ್ತಂ • 2. Puṇṇiyasuttaṃ
೩. ಮೂಲಕಸುತ್ತಂ • 3. Mūlakasuttaṃ
೪. ಚೋರಸುತ್ತಂ • 4. Corasuttaṃ
೫. ಸಮಣಸುತ್ತಂ • 5. Samaṇasuttaṃ
೬. ಯಸಸುತ್ತಂ • 6. Yasasuttaṃ
೭. ಪತ್ತನಿಕುಜ್ಜನಸುತ್ತಂ • 7. Pattanikujjanasuttaṃ
೮. ಅಪ್ಪಸಾದಪವೇದನೀಯಸುತ್ತಂ • 8. Appasādapavedanīyasuttaṃ
೯. ಪಟಿಸಾರಣೀಯಸುತ್ತಂ • 9. Paṭisāraṇīyasuttaṃ
೧೦. ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಸುತ್ತಂ • 10. Sammāvattanasuttaṃ
(೧೦) ೫. ಸಾಮಞ್ಞವಗ್ಗೋ • (10) 5. Sāmaññavaggo
(೧೧). ರಾಗಪೇಯ್ಯಾಲಂ • (11). Rāgapeyyālaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೧-೨. ಸದ್ಧಾಸುತ್ತದ್ವಯವಣ್ಣನಾ • 1-2. Saddhāsuttadvayavaṇṇanā
೩-೯. ಮರಣಸ್ಸತಿಸುತ್ತದ್ವಯಾದಿವಣ್ಣನಾ • 3-9. Maraṇassatisuttadvayādivaṇṇanā
೧೦. ಕುಸೀತಾರಮ್ಭವತ್ಥುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Kusītārambhavatthusuttavaṇṇanā
೧-೨. ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1-2. Satisampajaññasuttavaṇṇanā
೩. ಮೂಲಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Mūlakasuttavaṇṇanā
೪. ಚೋರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Corasuttavaṇṇanā
೫. ಸಮಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Samaṇasuttavaṇṇanā
೬. ಯಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Yasasuttavaṇṇanā
೭. ಪತ್ತನಿಕುಜ್ಜನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Pattanikujjanasuttavaṇṇanā
೮. ಅಪ್ಪಸಾದಪವೇದನೀಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Appasādapavedanīyasuttavaṇṇanā
೯. ಪಟಿಸಾರಣೀಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Paṭisāraṇīyasuttavaṇṇanā
೧೦. ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Sammāvattanasuttavaṇṇanā
(೧೦) ೫. ಸಾಮಞ್ಞವಗ್ಗೋ • (10) 5. Sāmaññavaggo