| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / દ્વેમાતિકાપાળિ • Dvemātikāpāḷi |
૮. સહધમ્મિકવગ્ગો
8. Sahadhammikavaggo
૧. સહધમ્મિકસિક્ખાપદવણ્ણના
1. Sahadhammikasikkhāpadavaṇṇanā
સહધમ્મિકવગ્ગસ્સ પઠમે સહધમ્મિકં વુચ્ચમાનોતિ ઇમસ્સત્થો દુબ્બચસિક્ખાપદે વુત્તો. એતસ્મિં સિક્ખાપદેતિ એતસ્મિં સિક્ખાપદે યં વુત્તં, તં ન તાવ સિક્ખિસ્સામીતિ અત્થો. પાચિત્તિયન્તિ એત્થ પન અનાદરિયભયા લેસેન એવં વદન્તસ્સ વાચાય વાચાય પાચિત્તિયં વેદિતબ્બં. સિક્ખમાનેનાતિ ઓવાદં સિરસા સમ્પટિચ્છિત્વા સિક્ખિતુકામેનેવ હુત્વા. અઞ્ઞાતબ્બન્તિ આજાનિતબ્બં. પરિપુચ્છિતબ્બન્તિ ‘‘ઇમસ્સ કો અત્થો’’તિ પરિપુચ્છિતબ્બં. પરિપઞ્હિતબ્બન્તિ ચિન્તેતબ્બં તુલયિતબ્બં.
Sahadhammikavaggassa paṭhame sahadhammikaṃ vuccamānoti imassattho dubbacasikkhāpade vutto. Etasmiṃ sikkhāpadeti etasmiṃ sikkhāpade yaṃ vuttaṃ, taṃ na tāva sikkhissāmīti attho. Pācittiyanti ettha pana anādariyabhayā lesena evaṃ vadantassa vācāya vācāya pācittiyaṃ veditabbaṃ. Sikkhamānenāti ovādaṃ sirasā sampaṭicchitvā sikkhitukāmeneva hutvā. Aññātabbanti ājānitabbaṃ. Paripucchitabbanti ‘‘imassa ko attho’’ti paripucchitabbaṃ. Paripañhitabbanti cintetabbaṃ tulayitabbaṃ.
કોસમ્બિયં છન્નત્થેરં આરબ્ભ એવં ભણનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં , તિકપાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્ને તિકદુક્કટં, ઉભોહિપિ ‘‘ઇદં ન સલ્લેખાયા’’તિઆદિના (પાચિ॰ ૪૩૬) નયેનેવ અપ્પઞ્ઞત્તેન વુચ્ચમાનસ્સાપિ એવં વદતો દુક્કટમેવ. ‘‘જાનિસ્સામિ સિક્ખિસ્સામી’’તિ ભણન્તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ઉપસમ્પન્નસ્સ પઞ્ઞત્તેન વચનં, અસિક્ખિતુકામતાય એવં વચનન્તિ ઇમાનેત્થ દ્વે અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Kosambiyaṃ channattheraṃ ārabbha evaṃ bhaṇanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ , tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ, ubhohipi ‘‘idaṃ na sallekhāyā’’tiādinā (pāci. 436) nayeneva appaññattena vuccamānassāpi evaṃ vadato dukkaṭameva. ‘‘Jānissāmi sikkhissāmī’’ti bhaṇantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannassa paññattena vacanaṃ, asikkhitukāmatāya evaṃ vacananti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
સહધમ્મિકસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sahadhammikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૨. વિલેખનસિક્ખાપદવણ્ણના
2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
દુતિયે ઉદ્દિસ્સમાનેતિ આચરિયેન અન્તેવાસિકસ્સ વુચ્ચમાને વા સજ્ઝાયવસેન પરિવત્તિયમાને વા. ખુદ્દાનુખુદ્દકેહીતિ ખુદ્દકેહિ ચ અનુખુદ્દકેહિ ચ. યાવદેવાતિ તેસં સંવત્તનમરિયાદપરિચ્છેદવચનં. ઇદં વુત્તં હોતિ – એતાનિ હિ યે ઉદ્દિસન્તિ વા ઉદ્દિસાપેન્તિ વા સજ્ઝાયન્તિ વા, તેસં તાવ સંવત્તન્તિ, યાવ ‘‘કપ્પતિ નુ ખો, ન કપ્પતિ નુ ખો’’તિ કુક્કુચ્ચવિપ્પટિસારો, વિહેસા, વિચિકિચ્છા મનોવિલેખા ચ ઉપ્પજ્જન્તિયેવ. અથ વા યાવદેવાતિ અતિસયવવત્થાપનં. તસ્સ ‘સંવત્તન્તી’તિઇમિના સમ્બન્ધો, કુક્કુચ્ચાય વિહેસાય વિલેખાય અતિવિય સંવત્તન્તિયેવાતિ વુત્તં હોતિ. સિક્ખાપદવિવણ્ણકેતિ એવં સિક્ખાપદાનં વિવણ્ણકે ગરહણે પાચિત્તિયં હોતીતિ અત્થો.
Dutiye uddissamāneti ācariyena antevāsikassa vuccamāne vā sajjhāyavasena parivattiyamāne vā. Khuddānukhuddakehīti khuddakehi ca anukhuddakehi ca. Yāvadevāti tesaṃ saṃvattanamariyādaparicchedavacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – etāni hi ye uddisanti vā uddisāpenti vā sajjhāyanti vā, tesaṃ tāva saṃvattanti, yāva ‘‘kappati nu kho, na kappati nu kho’’ti kukkuccavippaṭisāro, vihesā, vicikicchā manovilekhā ca uppajjantiyeva. Atha vā yāvadevāti atisayavavatthāpanaṃ. Tassa ‘saṃvattantī’tiiminā sambandho, kukkuccāya vihesāya vilekhāya ativiya saṃvattantiyevāti vuttaṃ hoti. Sikkhāpadavivaṇṇaketi evaṃ sikkhāpadānaṃ vivaṇṇake garahaṇe pācittiyaṃ hotīti attho.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ વિનયવિવણ્ણનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્નસ્સ વિવણ્ણને તિકદુક્કટં, ઉભિન્નમ્પિ અઞ્ઞધમ્મવિવણ્ણને દુક્કટમેવ. ન વિવણ્ણેતુકામસ્સ, ‘‘ઇઙ્ઘ તાવ સુત્તન્તે વા ગાથાયો વા અભિધમ્મં વા પરિયાપુણસ્સુ, પચ્છાપિ વિનયં પરિયાપુણિસ્સસી’’તિ ભણતો, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ગરહિતુકામતા ચ, ઉપસમ્પન્નસ્સ સન્તિકે સિક્ખાપદવિવણ્ણનઞ્ચાતિ ઇમાનેત્થ દ્વે અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha vinayavivaṇṇanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampannassa vivaṇṇane tikadukkaṭaṃ, ubhinnampi aññadhammavivaṇṇane dukkaṭameva. Na vivaṇṇetukāmassa, ‘‘iṅgha tāva suttante vā gāthāyo vā abhidhammaṃ vā pariyāpuṇassu, pacchāpi vinayaṃ pariyāpuṇissasī’’ti bhaṇato, ummattakādīnañca anāpatti. Garahitukāmatā ca, upasampannassa santike sikkhāpadavivaṇṇanañcāti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
વિલેખનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૩. મોહનસિક્ખાપદવણ્ણના
3. Mohanasikkhāpadavaṇṇanā
તતિયે અન્વડ્ઢમાસન્તિ અનુપટિપાટિયા અદ્ધમાસે અદ્ધમાસે. ઉદ્દિસ્સમાનેતિ ઉપોસથવસેન ઉદ્દિસિયમાને. યઞ્ચ તત્થ આપત્તિં આપન્નોતિ યં સો અનાચારં આચરિત્વા અઞ્ઞાણકેન આપન્નભાવં જાનાપેતુકામો એવમાહ, તસ્મિં અનાચારે યં આપત્તિં આપન્નો. તઞ્ચ યથાધમ્મો કારેતબ્બોતિ અઞ્ઞાણકેન આપન્નત્તા મોક્ખો નત્થિ, યથા પન ધમ્મો ચ વિનયો ચ ઠિતો, તથા તં આપત્તિં કારેતબ્બો, દેસનાગામિનિયા દેસાપેતબ્બો, વુટ્ઠાનગામિનિયા વુટ્ઠાપેતબ્બોતિ અત્થો. ઉત્તરિ ચસ્સ મોહો આરોપેતબ્બોતિ યથાધમ્મકરણતો ચ ઉત્તરિ ‘‘તસ્સ તે, આવુસો’’તિઆદિવચનેહિ નિન્દિત્વા તસ્સ પુગ્ગલસ્સ ઞત્તિદુતિયકમ્મેન મોહો આરોપેતબ્બો. ઇદં તસ્મિં મોહનકે પાચિત્તિયન્તિ યો એવં આરોપિતે મોહે પુન મોહેતિ, તસ્મિં મોહનકે પુગ્ગલે ઇદં પાચિત્તિયં વેદિતબ્બં, ન અનારોપિતે મોહેતિ અત્થો.
Tatiye anvaḍḍhamāsanti anupaṭipāṭiyā addhamāse addhamāse. Uddissamāneti uposathavasena uddisiyamāne. Yañca tattha āpattiṃ āpannoti yaṃ so anācāraṃ ācaritvā aññāṇakena āpannabhāvaṃ jānāpetukāmo evamāha, tasmiṃ anācāre yaṃ āpattiṃ āpanno. Tañca yathādhammo kāretabboti aññāṇakena āpannattā mokkho natthi, yathā pana dhammo ca vinayo ca ṭhito, tathā taṃ āpattiṃ kāretabbo, desanāgāminiyā desāpetabbo, vuṭṭhānagāminiyā vuṭṭhāpetabboti attho. Uttari cassa moho āropetabboti yathādhammakaraṇato ca uttari ‘‘tassa te, āvuso’’tiādivacanehi ninditvā tassa puggalassa ñattidutiyakammena moho āropetabbo. Idaṃ tasmiṃ mohanake pācittiyanti yo evaṃ āropite mohe puna moheti, tasmiṃ mohanake puggale idaṃ pācittiyaṃ veditabbaṃ, na anāropite moheti attho.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ મોહનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અધમ્મકમ્મે તિકદુક્કટં, અનારોપિતે મોહે દુક્કટમેવ. યેન ન વિત્થારેન સુતં, ઊનકદ્વત્તિક્ખત્તું વા વિત્થારેન સુતં, યે ચ ન મોહેતુકામા તેસં, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. મોહારોપનં, મોહેતુકામતા, વુત્તનયેન સુતભાવો, મોહનન્તિ ઇમાનેત્થ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha mohanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, adhammakamme tikadukkaṭaṃ, anāropite mohe dukkaṭameva. Yena na vitthārena sutaṃ, ūnakadvattikkhattuṃ vā vitthārena sutaṃ, ye ca na mohetukāmā tesaṃ, ummattakādīnañca anāpatti. Mohāropanaṃ, mohetukāmatā, vuttanayena sutabhāvo, mohananti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
મોહનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Mohanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૪. પહારસિક્ખાપદવણ્ણના
4. Pahārasikkhāpadavaṇṇanā
ચતુત્થે પહારં દદેય્યાતિ એત્થ પહરિતુકામતાય પહારે દિન્ને સચેપિ મરતિ, પાચિત્તિયમેવ.
Catutthe pahāraṃ dadeyyāti ettha paharitukāmatāya pahāre dinne sacepi marati, pācittiyameva.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ પહારદાનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્ને તિકદુક્કટં, વિરૂપકરણાધિપ્પાયેન પન ઉપસમ્પન્નસ્સપિ કણ્ણાદિચ્છેદને દુક્કટમેવ. કેનચિ વિહેઠિયમાનસ્સ પન મોક્ખાધિપ્પાયસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. કુપિતતા, ન મોક્ખાધિપ્પાયતા, ઉપસમ્પન્નસ્સ પહારદાનન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ પઠમપારાજિકસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha pahāradānavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ, virūpakaraṇādhippāyena pana upasampannassapi kaṇṇādicchedane dukkaṭameva. Kenaci viheṭhiyamānassa pana mokkhādhippāyassa, ummattakādīnañca anāpatti. Kupitatā, na mokkhādhippāyatā, upasampannassa pahāradānanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
પહારસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pahārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૫. તલસત્તિકસિક્ખાપદવણ્ણના
5. Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā
પઞ્ચમે તલસત્તિકં ઉગ્ગિરેય્યાતિ પહારદાનાકારં દસ્સેન્તો કાયં વા કાયપ્પટિબદ્ધં વા ઉચ્ચારેય્ય. એત્થ ચ ઉગ્ગિરણપચ્ચયા પાચિત્તિયં. સચે પન ઉગ્ગિરિત્વા વિરદ્ધો પહારં દેતિ, ન પહરિતુકામતાય દિન્નત્તા દુક્કટમેવ, તેન પહારેન હત્થાદીસુ યંકિઞ્ચિ ભિજ્જતિ, દુક્કટમેવ. સેસમેત્થ સબ્બં પુરિમસિક્ખાપદે વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બન્તિ.
Pañcame talasattikaṃ uggireyyāti pahāradānākāraṃ dassento kāyaṃ vā kāyappaṭibaddhaṃ vā uccāreyya. Ettha ca uggiraṇapaccayā pācittiyaṃ. Sace pana uggiritvā viraddho pahāraṃ deti, na paharitukāmatāya dinnattā dukkaṭameva, tena pahārena hatthādīsu yaṃkiñci bhijjati, dukkaṭameva. Sesamettha sabbaṃ purimasikkhāpade vuttanayeneva veditabbanti.
તલસત્તિકસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૬. અમૂલકસિક્ખાપદવણ્ણના
6. Amūlakasikkhāpadavaṇṇanā
છટ્ઠે અમૂલકેનાતિ દિટ્ઠાદિમૂલવિરહિતેન. અનુદ્ધંસેય્યાતિ ચોદેય્ય વા ચોદાપેય્ય વા. પાચિત્તિયન્તિ સચે ચુદિતકો તઙ્ખણઞ્ઞેવ ‘‘ચોદેતિ મ’’ન્તિ જાનાતિ, ચોદકસ્સ પાચિત્તિયં.
Chaṭṭhe amūlakenāti diṭṭhādimūlavirahitena. Anuddhaṃseyyāti codeyya vā codāpeyya vā. Pācittiyanti sace cuditako taṅkhaṇaññeva ‘‘codeti ma’’nti jānāti, codakassa pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ અમૂલકેન સઙ્ઘાદિસેસેન અનુદ્ધંસનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, સાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, આચારવિપત્તિયા વા દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા અનુદ્ધંસને દુક્કટં, અનુપસમ્પન્ને તિકદુક્કટં. તથાસઞ્ઞિસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ઉપસમ્પન્નતા, સઙ્ઘાદિસેસસ્સ અમૂલકતા, અનુદ્ધંસના, તઙ્ખણવિજાનનાતિ ઇમાનેત્થ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃsanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, sāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, ācāravipattiyā vā diṭṭhivipattiyā vā anuddhaṃsane dukkaṭaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ. Tathāsaññissa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, saṅghādisesassa amūlakatā, anuddhaṃsanā, taṅkhaṇavijānanāti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
અમૂલકસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Amūlakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૭. સઞ્ચિચ્ચસિક્ખાપદવણ્ણના
7. Sañciccasikkhāpadavaṇṇanā
સત્તમે કુક્કુચ્ચં ઉપદહેય્યાતિ ‘‘ઊનવીસતિવસ્સો ત્વં મઞ્ઞે’’તિઆદીનિ (પાચિ॰ ૪૬૬) ભણન્તો ઉપ્પાદેય્ય. એવં અઞ્ઞસ્મિં ઉપ્પાદનપચ્ચયે અસતિ સઞ્ચિચ્ચ ઉપ્પાદેન્તસ્સ વાચાય વાચાય પાચિત્તિયં.
Sattame kukkuccaṃ upadaheyyāti ‘‘ūnavīsativasso tvaṃ maññe’’tiādīni (pāci. 466) bhaṇanto uppādeyya. Evaṃ aññasmiṃ uppādanapaccaye asati sañcicca uppādentassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ કુક્કુચ્ચઉપ્પાદનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્ને તિકદુક્કટં. નઉપ્પાદેતુકામસ્સ, કેવલં હિતેસિતાય તથા વદન્તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ઉપસમ્પન્નતા, અફાસુકામતા , કુક્કુચ્ચુપ્પાદનન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અનન્તરસદિસાનેવાતિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha kukkuccauppādanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ. Nauppādetukāmassa, kevalaṃ hitesitāya tathā vadantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, aphāsukāmatā , kukkuccuppādananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni anantarasadisānevāti.
સઞ્ચિચ્ચસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sañciccasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૮. ઉપસ્સુતિસિક્ખાપદવણ્ણના
8. Upassutisikkhāpadavaṇṇanā
અટ્ઠમે વિવાદાપન્નાનન્તિ ભણ્ડનકલહેહિ વિવડ્ઢિતં વિવાદાધિકરણં આપન્નાનં. ઉપસ્સુતિન્તિ સુતિસમીપં, યત્થ ઠત્વા સક્કા હોતિ તેસં વચનં સોતું, તત્થ તિટ્ઠેય્યાતિ અત્થો. ‘‘તત્થ સોસ્સામી’’તિ ચોદેતુકામતાય ગચ્છતો પદે પદે દુક્કટં, તુરિતગમનેપિ ઓહીયમાનેપિ એસેવ નયો. યત્થ પન ઠિતો સુણાતિ, તત્થ ઠિતસ્સ પાચિત્તિયં, અત્તનો ઠિતોકાસં આગન્ત્વા તેસુ મન્તયમાનેસુપિ ઉક્કાસિત્વા, ‘‘અહં એત્થા’’તિ વા વત્વા જાનાપેતબ્બં, એવં અકરોન્તસ્સાપિ સવને પાચિત્તિયમેવ.
Aṭṭhame vivādāpannānanti bhaṇḍanakalahehi vivaḍḍhitaṃ vivādādhikaraṇaṃ āpannānaṃ. Upassutinti sutisamīpaṃ, yattha ṭhatvā sakkā hoti tesaṃ vacanaṃ sotuṃ, tattha tiṭṭheyyāti attho. ‘‘Tattha sossāmī’’ti codetukāmatāya gacchato pade pade dukkaṭaṃ, turitagamanepi ohīyamānepi eseva nayo. Yattha pana ṭhito suṇāti, tattha ṭhitassa pācittiyaṃ, attano ṭhitokāsaṃ āgantvā tesu mantayamānesupi ukkāsitvā, ‘‘ahaṃ etthā’’ti vā vatvā jānāpetabbaṃ, evaṃ akarontassāpi savane pācittiyameva.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ ઉપસ્સુતિટ્ઠાનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, તિકપાચિત્તિયં, અનુપસમ્પન્ને તિકદુક્કટં, ‘‘ઇમેસં સુત્વા ઓરમિસ્સામિ વિરમિસ્સામિ વૂપસમિસ્સામિ અત્તાનં પરિમોચેસ્સામી’’તિ (પાચિ॰ ૪૭૩) ગચ્છતો, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ઉપસમ્પન્નતા, ચોદનાધિપ્પાયો, સવનન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. થેય્યસત્થસમુટ્ઠાનં ઇદં પન સિયા કિરિયં, સિયા અકિરિયં, સઞ્ઞાવિમોક્ખં, સચિત્તકં, લોકવજ્જં, કાયકમ્મં, વચીકમ્મં, અકુસલચિત્તં, દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha upassutiṭṭhānavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ, ‘‘imesaṃ sutvā oramissāmi viramissāmi vūpasamissāmi attānaṃ parimocessāmī’’ti (pāci. 473) gacchato, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, codanādhippāyo, savananti imānettha tīṇi aṅgāni. Theyyasatthasamuṭṭhānaṃ idaṃ pana siyā kiriyaṃ, siyā akiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
ઉપસ્સુતિસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Upassutisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૯. કમ્મપ્પટિબાહનસિક્ખાપદવણ્ણના
9. Kammappaṭibāhanasikkhāpadavaṇṇanā
નવમે ધમ્મિકાનં કમ્માનન્તિ ધમ્મેન વિનયેન સત્થુસાસનેન કતાનં અપલોકનકમ્મં ઞત્તિકમ્મં ઞત્તિદુતિયકમ્મં ઞત્તિચતુત્થકમ્મન્તિ ઇમેસં ચતુન્નં કમ્માનં. તત્રાયં સઙ્ખેપતો કમ્મવિનિચ્છયો – તત્ર અપલોકનકમ્મં નામ સમગ્ગસ્સ સઙ્ઘસ્સ અનુમતિયા તં તં વત્થું કિત્તેત્વા ‘‘રુચ્ચતિ સઙ્ઘસ્સા’’તિ તિક્ખત્તું સાવેત્વા કત્તબ્બં કમ્મં વુચ્ચતિ. સમગ્ગસ્સેવ પન સઙ્ઘસ્સ અનુમતિયા એકાય ઞત્તિયા કત્તબ્બં કમ્મં ઞત્તિકમ્મં નામ. એકાય ઞત્તિયા ચેવ અનુસ્સાવનાય ચ કત્તબ્બં કમ્મં ઞત્તિદુતિયકમ્મં નામ. એકાય પન ઞત્તિયા તીહિ ચ અનુસ્સાવનાહિ કત્તબ્બં કમ્મં ઞત્તિચતુત્થકમ્મં નામ.
Navame dhammikānaṃ kammānanti dhammena vinayena satthusāsanena katānaṃ apalokanakammaṃ ñattikammaṃ ñattidutiyakammaṃ ñatticatutthakammanti imesaṃ catunnaṃ kammānaṃ. Tatrāyaṃ saṅkhepato kammavinicchayo – tatra apalokanakammaṃ nāma samaggassa saṅghassa anumatiyā taṃ taṃ vatthuṃ kittetvā ‘‘ruccati saṅghassā’’ti tikkhattuṃ sāvetvā kattabbaṃ kammaṃ vuccati. Samaggasseva pana saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā kattabbaṃ kammaṃ ñattikammaṃ nāma. Ekāya ñattiyā ceva anussāvanāya ca kattabbaṃ kammaṃ ñattidutiyakammaṃ nāma. Ekāya pana ñattiyā tīhi ca anussāvanāhi kattabbaṃ kammaṃ ñatticatutthakammaṃ nāma.
તેસુ અપલોકનકમ્મં (પરિ॰ ૪૯૬; પરિ॰ અટ્ઠ॰ ૪૯૫-૪૯૬) પઞ્ચ ઠાનાનિ ગચ્છતિ ઓસારણં નિસ્સારણં ભણ્ડુકમ્મં બ્રહ્મદણ્ડં કમ્મલક્ખણન્તિ. તત્થ કણ્ટકસામણેરસ્સ નાસના વિય નિસ્સારણા, તાદિસંયેવ સમ્માવત્તન્તં દિસ્વા પવેસના ‘ઓસારણા’તિ વેદિતબ્બા. પબ્બજ્જાપેક્ખસ્સ કેસચ્છેદનાપુચ્છનં ભણ્ડુકમ્મં (મહાવ॰ ૯૮) નામ. મુખરસ્સ ભિક્ખુનો ભિક્ખૂ દુરુત્તવચનેહિ ઘટ્ટેન્તસ્સ ‘‘ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ મુખરો ભિક્ખૂ દુરુત્તવચનેહિ ઘટ્ટેન્તો વિહરતિ, સો ભિક્ખુ યં ઇચ્છેય્ય, તં વદેય્ય, ભિક્ખૂહિ ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ નેવ વત્તબ્બો, ન ઓવાદાનુસાસનિં કત્તબ્બો, ન ઓવદિતબ્બો’’તિ ‘‘સઙ્ઘં, ભન્તે , પુચ્છામિ ‘ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો બ્રહ્મદણ્ડસ્સ દાનં રુચ્ચતિ સઙ્ઘસ્સા’તિ, દુતિયમ્પિ પુચ્છામિ, તતિયમ્પિ પુચ્છામિ ‘ઇત્થન્નામસ્સ, ભન્તે, ભિક્ખુનો બ્રહ્મદણ્ડસ્સ દાનં રુચ્ચતિ સઙ્ઘસ્સા’’’તિ એવં કત્તબ્બં કમ્મં બ્રહ્મદણ્ડં (ચૂળવ॰ ૪૪૫) નામ. યં પન ભગવતા ભિક્ખુનીનં ઊરું વિવરિત્વા દસ્સનાદિવત્થૂસુ ‘‘અવન્દિયો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ભિક્ખુનિસઙ્ઘેન કાતબ્બો’’તિ (ચૂળવ॰ ૪૧૧) એવં અવન્દિયકમ્મં અનુઞ્ઞાતં, યં ભિક્ખુનીહિ ‘‘અય્યે, અસુકો નામ અય્યો ભિક્ખુનીનં અપ્પસાદનીયં દસ્સેતિ, એતસ્સ અય્યસ્સ અવન્દિયકરણં ‘રુચ્ચતિ ભિક્ખુનિસઙ્ઘસ્સા’’’તિ એવં ઉપસ્સયે નિસિન્નાહેવ ભિક્ખુનીહિ કત્તબ્બં, એવરૂપં કમ્મં યસ્મા તસ્સ કમ્મંયેવ લક્ખણં ન ઓસારણાદીનિ, તસ્મા કમ્મલક્ખણન્તિ વુચ્ચતિ. ઇદઞ્ચ કમ્મલક્ખણં નામ ભિક્ખુનિમૂલકં પઞ્ઞત્તં, અપિચ ભિક્ખૂનમ્પિ લબ્ભતિ, તસ્મા ભિક્ખૂહિપિ અચ્છિન્નચીવરકાદીનં ચીવરાદીનિ વા દેન્તેહિ, પરિભુઞ્જિતબ્બાનિ અપનેતબ્બાનિપિ વત્થૂનિ પરિભુઞ્જન્તેહિ વા, અપનેન્તેહિ વા, તથારૂપં વા ધમ્મિકં કતિકં કરોન્તેહિ તિક્ખત્તું સાવેત્વા અપલોકનકમ્મં કાતબ્બં, સબ્બઞ્હેતં કમ્મલક્ખણમેવ પવિસતિ, ઇતિ અપલોકનકમ્મં પઞ્ચ ઠાનાનિ ગચ્છતિ.
Tesu apalokanakammaṃ (pari. 496; pari. aṭṭha. 495-496) pañca ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ bhaṇḍukammaṃ brahmadaṇḍaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha kaṇṭakasāmaṇerassa nāsanā viya nissāraṇā, tādisaṃyeva sammāvattantaṃ disvā pavesanā ‘osāraṇā’ti veditabbā. Pabbajjāpekkhassa kesacchedanāpucchanaṃ bhaṇḍukammaṃ (mahāva. 98) nāma. Mukharassa bhikkhuno bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭentassa ‘‘itthannāmo bhikkhu mukharo bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭento viharati, so bhikkhu yaṃ iccheyya, taṃ vadeyya, bhikkhūhi itthannāmo bhikkhu neva vattabbo, na ovādānusāsaniṃ kattabbo, na ovaditabbo’’ti ‘‘saṅghaṃ, bhante , pucchāmi ‘itthannāmassa bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ ruccati saṅghassā’ti, dutiyampi pucchāmi, tatiyampi pucchāmi ‘itthannāmassa, bhante, bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ ruccati saṅghassā’’’ti evaṃ kattabbaṃ kammaṃ brahmadaṇḍaṃ (cūḷava. 445) nāma. Yaṃ pana bhagavatā bhikkhunīnaṃ ūruṃ vivaritvā dassanādivatthūsu ‘‘avandiyo so, bhikkhave, bhikkhu bhikkhunisaṅghena kātabbo’’ti (cūḷava. 411) evaṃ avandiyakammaṃ anuññātaṃ, yaṃ bhikkhunīhi ‘‘ayye, asuko nāma ayyo bhikkhunīnaṃ appasādanīyaṃ dasseti, etassa ayyassa avandiyakaraṇaṃ ‘ruccati bhikkhunisaṅghassā’’’ti evaṃ upassaye nisinnāheva bhikkhunīhi kattabbaṃ, evarūpaṃ kammaṃ yasmā tassa kammaṃyeva lakkhaṇaṃ na osāraṇādīni, tasmā kammalakkhaṇanti vuccati. Idañca kammalakkhaṇaṃ nāma bhikkhunimūlakaṃ paññattaṃ, apica bhikkhūnampi labbhati, tasmā bhikkhūhipi acchinnacīvarakādīnaṃ cīvarādīni vā dentehi, paribhuñjitabbāni apanetabbānipi vatthūni paribhuñjantehi vā, apanentehi vā, tathārūpaṃ vā dhammikaṃ katikaṃ karontehi tikkhattuṃ sāvetvā apalokanakammaṃ kātabbaṃ, sabbañhetaṃ kammalakkhaṇameva pavisati, iti apalokanakammaṃ pañca ṭhānāni gacchati.
ઞત્તિકમ્મં પન નવ ઠાનાનિ ગચ્છતિ ઓસારણં નિસ્સારણં ઉપોસથં પવારણં સમ્મુતિં દાનં પટિગ્ગહં પચ્ચુક્કડ્ઢનં કમ્મલક્ખણન્તિ. તત્થ ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો, ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો, અનુસિટ્ઠો સો મયા, યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, ઇત્થન્નામો આગચ્છેય્ય , ‘આગચ્છાહી’તિ વત્તબ્બો’’તિ (મહાવ॰ ૧૨૬) એવં ઉપસમ્પદાપેક્ખસ્સ ઓસારણા ઓસારણા નામ. ‘‘સુણન્તુ મે આયસ્મન્તા, અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ધમ્મકથિકો, ઇમસ્સ નેવ સુત્તં આગચ્છતિ, નો સુત્તવિભઙ્ગો, સો અત્થં અસલ્લક્ખેત્વા બ્યઞ્જનચ્છાયાય અત્થં પટિબાહતિ, યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, ઇત્થન્નામં ભિક્ખું વુટ્ઠાપેત્વા અવસેસા ઇમં અધિકરણં વૂપસમેય્યામા’’તિ એવં ઉબ્ભાહિકવિનિચ્છયે (ચૂળવ॰ ૨૩૩) ધમ્મકથિકસ્સ ભિક્ખુનો નિસ્સારણા નિસ્સારણા નામ. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો, અજ્જુપોસથો…પે॰… ઉપોસથં કરેય્યા’’તિ એવં ઉપોસથકમ્મવસેન ઠપિતા ઞત્તિ ઉપોસથો નામ. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો, અજ્જ પવારણા પન્નરસી, યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો પવારેય્યા’’તિ (મહાવ॰ ૨૧૦) એવં પવારણાકમ્મવસેન ઠપિતા ઞત્તિ પવારણા નામ. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો, ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદાપેક્ખો, યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં ઇત્થન્નામં અનુસાસેય્ય’’ન્તિ, ‘‘યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામં અનુસાસેય્યા’’તિ (મહાવ॰ ૧૨૬) એવં અત્તાનં વા પરં વા સમ્મન્નિતું ઠપિતા ઞત્તિ સમ્મુતિ નામ. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો, ઇમં ચીવરં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો નિસ્સગ્ગિયં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સટ્ઠં, યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇમં ચીવરં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દદેય્યા’’તિ (પારા॰ ૪૬૪) એવં નિસ્સટ્ઠચીવરપત્તાદીનં દાનં દાનં નામ. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો, અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ આપત્તિં સરતિ વિવરતિ ઉત્તાનિં કરોતિ દેસેતિ, યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો આપત્તિં પટિગ્ગણ્હેય્ય’’ન્તિ, તેન વત્તબ્બો ‘પસ્સસી’તિ, ‘આમ, પસ્સામી’તિ, ‘‘આયતિં સંવરેય્યાસી’’તિ (ચૂળવ॰ ૨૩૯) એવં આપત્તિપ્પટિગ્ગહો પટિગ્ગહો નામ. ‘‘સુણન્તુ મે આયસ્મન્તા આવાસિકા, યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, ઇદાનિ ઉપોસથં કરેય્યામ, પાતિમોક્ખં ઉદ્દિસેય્યામ, આગમે કાલે પવારેય્યામા’’તિ (મહાવ॰ ૨૪૦) એવં કતપ્પવારણપ્પચ્ચુક્કડ્ઢના પચ્ચુક્કડ્ઢના નામ. તિણવત્તારકસમથે (ચૂળવ॰ ૨૧૨) સબ્બસઙ્ગાહિકઞત્તિ, એકેકસ્મિં પક્ખે એકેકા ઞત્તિ ચાતિ તિસ્સોપિ ઞત્તિયો કમ્મલક્ખણં નામ. ઇતિ ઞત્તિકમ્મં નવ ઠાનાનિ ગચ્છતિ.
Ñattikammaṃ pana nava ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ uposathaṃ pavāraṇaṃ sammutiṃ dānaṃ paṭiggahaṃ paccukkaḍḍhanaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, anusiṭṭho so mayā, yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo āgaccheyya , ‘āgacchāhī’ti vattabbo’’ti (mahāva. 126) evaṃ upasampadāpekkhassa osāraṇā osāraṇā nāma. ‘‘Suṇantu me āyasmantā, ayaṃ itthannāmo bhikkhu dhammakathiko, imassa neva suttaṃ āgacchati, no suttavibhaṅgo, so atthaṃ asallakkhetvā byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, itthannāmaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā avasesā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti evaṃ ubbhāhikavinicchaye (cūḷava. 233) dhammakathikassa bhikkhuno nissāraṇā nissāraṇā nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ajjuposatho…pe… uposathaṃ kareyyā’’ti evaṃ uposathakammavasena ṭhapitā ñatti uposatho nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ajja pavāraṇā pannarasī, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho pavāreyyā’’ti (mahāva. 210) evaṃ pavāraṇākammavasena ṭhapitā ñatti pavāraṇā nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, itthannāmo itthannāmassa upasampadāpekkho, yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ anusāseyya’’nti, ‘‘yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ anusāseyyā’’ti (mahāva. 126) evaṃ attānaṃ vā paraṃ vā sammannituṃ ṭhapitā ñatti sammuti nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti (pārā. 464) evaṃ nissaṭṭhacīvarapattādīnaṃ dānaṃ dānaṃ nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati vivarati uttāniṃ karoti deseti, yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyya’’nti, tena vattabbo ‘passasī’ti, ‘āma, passāmī’ti, ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti (cūḷava. 239) evaṃ āpattippaṭiggaho paṭiggaho nāma. ‘‘Suṇantu me āyasmantā āvāsikā, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame kāle pavāreyyāmā’’ti (mahāva. 240) evaṃ katappavāraṇappaccukkaḍḍhanā paccukkaḍḍhanā nāma. Tiṇavattārakasamathe (cūḷava. 212) sabbasaṅgāhikañatti, ekekasmiṃ pakkhe ekekā ñatti cāti tissopi ñattiyo kammalakkhaṇaṃ nāma. Iti ñattikammaṃ nava ṭhānāni gacchati.
ઞત્તિદુતિયકમ્મં સત્ત ઠાનાનિ ગચ્છતિ ઓસારણં નિસ્સારણં સમ્મુતિં દાનં ઉદ્ધારં દેસનં કમ્મલક્ખણન્તિ. તત્થ ભિક્ખૂનં અલાભાય પરિસક્કનાદિકેહિ અટ્ઠહિ અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ઉપાસકસ્સ સઙ્ઘેન અસમ્ભોગકરણત્થં પત્તનિક્કુજ્જનવસેન નિસ્સારણા નિસ્સારણા નામ. તસ્સેવ સમ્માવત્તન્તસ્સ પત્તુક્કુજ્જનવસેન ઓસારણા ચ વેદિતબ્બા, સા ખુદ્દકક્ખન્ધકે વડ્ઢલિચ્છવિવત્થુસ્મિં (ચૂળવ॰ ૨૬૫-૨૬૬) વુત્તા. સીમાસમ્મુતિ તિચીવરેન અવિપ્પવાસસમ્મુતિસન્થતસમ્મુતિભત્તુદ્દેસકસેનાસનગ્ગાહાપકભણ્ડાગારિકચીવરપ્પટિગ્ગાહકયાગુભાજકફલભાજકખજ્જભાજકઅપ્પમત્તકવિસ્સજ્જકસાટિયગ્ગાહપકપત્તગ્ગાહાપકઆરામિકપેસકસામણેરપેસકસમ્મુતીતિ એતાસં સમ્મુતીનં વસેન સમ્મુતિ વેદિતબ્બા. કથિનચીવરમતકચીવરદાનવસેન દાનં વેદિતબ્બં. કથિનુદ્ધારવસેન ઉદ્ધારો વેદિતબ્બો. કુટિવત્થુવિહારવત્થુદેસનાવસેન દેસના વેદિતબ્બા. યા પન તિણવત્થારકસમથે (ચૂળવ॰ ૨૧૨ આદયો) એકસ્મિં પક્ખે એકા, એકસ્મિં પક્ખે એકાતિ દ્વે ઞત્તિદુતિયકમ્મવાચા વુત્તા, યા ચ મોહારોપનાદીસુ કમ્મવાચા (પાચિ॰ ૪૪૬) વુત્તા, તાસં વસેન કમ્મલક્ખણં વેદિતબ્બં, ઇતિ ઞત્તિદુતિયકમ્મં સત્ત ઠાનાનિ ગચ્છતિ.
Ñattidutiyakammaṃ satta ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ sammutiṃ dānaṃ uddhāraṃ desanaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkanādikehi aṭṭhahi aṅgehi samannāgatassa upāsakassa saṅghena asambhogakaraṇatthaṃ pattanikkujjanavasena nissāraṇā nissāraṇā nāma. Tasseva sammāvattantassa pattukkujjanavasena osāraṇā ca veditabbā, sā khuddakakkhandhake vaḍḍhalicchavivatthusmiṃ (cūḷava. 265-266) vuttā. Sīmāsammuti ticīvarena avippavāsasammutisanthatasammutibhattuddesakasenāsanaggāhāpakabhaṇḍāgārikacīvarappaṭiggāhakayāgubhājakaphalabhājakakhajjabhājakaappamattakavissajjakasāṭiyaggāhapakapattaggāhāpakaārāmikapesakasāmaṇerapesakasammutīti etāsaṃ sammutīnaṃ vasena sammuti veditabbā. Kathinacīvaramatakacīvaradānavasena dānaṃ veditabbaṃ. Kathinuddhāravasena uddhāro veditabbo. Kuṭivatthuvihāravatthudesanāvasena desanā veditabbā. Yā pana tiṇavatthārakasamathe (cūḷava. 212 ādayo) ekasmiṃ pakkhe ekā, ekasmiṃ pakkhe ekāti dve ñattidutiyakammavācā vuttā, yā ca mohāropanādīsu kammavācā (pāci. 446) vuttā, tāsaṃ vasena kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ, iti ñattidutiyakammaṃ satta ṭhānāni gacchati.
ઞત્તિચતુત્થકમ્મમ્પિ સત્તેવ ઠાનાનિ ગચ્છતિ ઓસારણં નિસ્સારણં સમ્મુતિં દાનં નિગ્ગહં સમનુભાસનં કમ્મલક્ખણન્તિ. તત્થ તજ્જનીયકમ્માદીનં (ચૂળવ॰ ૧ આદયો) સત્તન્નં કમ્માનં વસેન નિસ્સારણા, તેસંયેવ કમ્માનં પટિપ્પસ્સમ્ભનવસેન ઓસારણા ચ વેદિતબ્બા, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિવસેન (પાચિ॰ ૧૪૬-૧૪૭) સમ્મુતિ, પરિવાસદાન(ચઊળવ॰ ૧૦૨) માનત્તદાનવસેન (ચૂળવ॰ ૧૦૫) દાનં, મૂલાયપટિકસ્સનવસેન (ચૂળવ॰ ૧૧૦) નિગ્ગહો, ઉક્ખિત્તાનુવત્તિકા , અટ્ઠ યાવતતિયકા, અરિટ્ઠો (પાચિ॰ ૪૧૭), ચણ્ડકાળી (પાચિ॰ ૭૦૯) ચાતિ ઇમે તે યાવતતિયકાતિ ઇમાસં એકાદસન્નં સમનુભાસનાનં વસેન સમનુભાસના, ઉપસમ્પદાકમ્મઅબ્ભાનકમ્મવસેન કમ્મલક્ખણં વેદિતબ્બં. ઇતિ ઞત્તિચતુત્થકમ્મં સત્ત ઠાનાનિ ગચ્છતિ.
Ñatticatutthakammampi satteva ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ sammutiṃ dānaṃ niggahaṃ samanubhāsanaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha tajjanīyakammādīnaṃ (cūḷava. 1 ādayo) sattannaṃ kammānaṃ vasena nissāraṇā, tesaṃyeva kammānaṃ paṭippassambhanavasena osāraṇā ca veditabbā, bhikkhunovādakasammutivasena (pāci. 146-147) sammuti, parivāsadāna(caūḷava. 102) mānattadānavasena (cūḷava. 105) dānaṃ, mūlāyapaṭikassanavasena (cūḷava. 110) niggaho, ukkhittānuvattikā , aṭṭha yāvatatiyakā, ariṭṭho (pāci. 417), caṇḍakāḷī (pāci. 709) cāti ime te yāvatatiyakāti imāsaṃ ekādasannaṃ samanubhāsanānaṃ vasena samanubhāsanā, upasampadākammaabbhānakammavasena kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ. Iti ñatticatutthakammaṃ satta ṭhānāni gacchati.
ઇમેસુ પન ચતૂસુ કમ્મેસુ અપલોકનકમ્મં અપલોકેત્વાવ કાતબ્બં, ઞત્તિકમ્માદિવસેન ન કાતબ્બં. ઞત્તિકમ્મમ્પિ એકં ઞત્તિં ઠપેત્વાવ કાતબ્બં, અપલોકનકમ્માદિવસેન ન કાતબ્બં. ઞત્તિદુતિયકમ્મં પન અપલોકેત્વા કાતબ્બમ્પિ અત્થિ અકાતબ્બમ્પિ, તત્થ સીમાસમ્મુતિ સીમાસમૂહનનં (મહાવ॰ ૧૩૯-૧૪૦, ૧૪૪ આદયો) કથિનચીવરદાનં કથિનુદ્ધારો કુટિવત્થુદેસના વિહારવત્થુદેસનાતિ ઇમાનિ છ કમ્માનિ ગરુકાનિ અપલોકેત્વા કાતું ન વટ્ટન્તિ, ઞત્તિદુતિયકમ્મવાચં સાવેત્વાવ કાતબ્બાનિ. અવસેસા તેરસ સમ્મુતિયો સેનાસનગ્ગાહાપકમતકચીવરદાનસમ્મુતિયો ચાતિ એતાનિ લહુકમ્માનિ અપલોકેત્વાપિ કાતું વટ્ટન્તિ, ઞત્તિકમ્માદિવસેન પન ન કાતબ્બાનેવ. ઞત્તિચતુત્થકમ્મમ્પિ સકલક્ખણેનેવ કાતબ્બં, ન સેસકમ્મવસેન. એવં અત્તનો અત્તનો લક્ખણેનેવ વત્થુઞત્તિઅનુસ્સાવનાસીમાપરિસાસમ્પત્તિયા કતાનિ એતાનિ કમ્માનિ ધમ્મેન વિનયેન સત્થુસાસનેન કતત્તા ધમ્મો એતેસુ અત્થીતિ ધમ્મિકાનિ નામ હોન્તિ, ઇતિ એતેસં ધમ્મિકાનં કમ્માનં છન્દં દત્વા પચ્છા ખીયનધમ્મં આપજ્જન્તસ્સ વાચાય વાચાય પાચિત્તિયં.
Imesu pana catūsu kammesu apalokanakammaṃ apaloketvāva kātabbaṃ, ñattikammādivasena na kātabbaṃ. Ñattikammampi ekaṃ ñattiṃ ṭhapetvāva kātabbaṃ, apalokanakammādivasena na kātabbaṃ. Ñattidutiyakammaṃ pana apaloketvā kātabbampi atthi akātabbampi, tattha sīmāsammuti sīmāsamūhananaṃ (mahāva. 139-140, 144 ādayo) kathinacīvaradānaṃ kathinuddhāro kuṭivatthudesanā vihāravatthudesanāti imāni cha kammāni garukāni apaloketvā kātuṃ na vaṭṭanti, ñattidutiyakammavācaṃ sāvetvāva kātabbāni. Avasesā terasa sammutiyo senāsanaggāhāpakamatakacīvaradānasammutiyo cāti etāni lahukammāni apaloketvāpi kātuṃ vaṭṭanti, ñattikammādivasena pana na kātabbāneva. Ñatticatutthakammampi sakalakkhaṇeneva kātabbaṃ, na sesakammavasena. Evaṃ attano attano lakkhaṇeneva vatthuñattianussāvanāsīmāparisāsampattiyā katāni etāni kammāni dhammena vinayena satthusāsanena katattā dhammo etesu atthīti dhammikāni nāma honti, iti etesaṃ dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā pacchā khīyanadhammaṃ āpajjantassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ ખીયનધમ્માપજ્જનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, ધમ્મકમ્મે વેમતિકસ્સ, અધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞિનો, વેમતિકસ્સ ચ દુક્કટં. અધમ્મકમ્મસઞ્ઞિસ્સ , ‘‘અધમ્મેન વા વગ્ગેન વા નકમ્મારહસ્સ વા કમ્મં કરોન્તી’’તિ ઞત્વા ખીયન્તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ધમ્મકમ્મતા, ધમ્મકમ્મસઞ્ઞિતા, છન્દં દત્વા ખીયનન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનેવ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha khīyanadhammāpajjanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme vematikassa, adhammakamme dhammakammasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Adhammakammasaññissa , ‘‘adhammena vā vaggena vā nakammārahassa vā kammaṃ karontī’’ti ñatvā khīyantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Dhammakammatā, dhammakammasaññitā, chandaṃ datvā khīyananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāneva, idaṃ pana dukkhavedananti.
કમ્મપ્પટિબાહનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Kammappaṭibāhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૧૦. છન્દંઅદત્વાગમનસિક્ખાપદવણ્ણના
10. Chandaṃadatvāgamanasikkhāpadavaṇṇanā
દસમે વિનિચ્છયકથાયાતિ યાવ આરોચિતં વત્થુ અવિનિચ્છિકં, ઞત્તિં વા ઠપેત્વા કમ્મવાચા અનિટ્ઠાપિતા, તાવ વિનિચ્છયકથા વત્તમાના નામ હોતિ. યો ભિક્ખુ એતસ્મિં અન્તરે કમ્મં કોપેતુકામતાય પરિસાય હત્થપાસં વિજહતિ, તસ્સ વિજહને દુક્કટં, વિજહિતે પાચિત્તિયં.
Dasame vinicchayakathāyāti yāva ārocitaṃ vatthu avinicchikaṃ, ñattiṃ vā ṭhapetvā kammavācā aniṭṭhāpitā, tāva vinicchayakathā vattamānā nāma hoti. Yo bhikkhu etasmiṃ antare kammaṃ kopetukāmatāya parisāya hatthapāsaṃ vijahati, tassa vijahane dukkaṭaṃ, vijahite pācittiyaṃ.
સાવત્થિયં અઞ્ઞતરં ભિક્ખું આરબ્ભ છન્દં અદત્વા પક્કમનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, ધમ્મકમ્મે વેમતિકસ્સ, અધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞિનો, વેમતિકસ્સ ચ દુક્કટં. અધમ્મકમ્મસઞ્ઞિસ્સ પન, યો ચ ‘‘સઙ્ઘસ્સ ભણ્ડનાદીનિ વા ભવિસ્સન્તિ, અધમ્મેન વા વગ્ગેન વા નકમ્મારહસ્સ વા કમ્મં કરિસ્સન્તી’’તિ (પાચિ॰ ૪૮૩) ઞત્વા, ગિલાનો વા હુત્વા, ગિલાનસ્સ વા કરણીયેન, ઉચ્ચારાદીહિ વા પીળિતો, ન ચ કમ્મં કોપેતુકામો ‘‘પુન પચ્ચાગમિસ્સામી’’તિ ગચ્છતિ, તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. વિનિચ્છયકથાય વત્તમાનતા, ધમ્મકમ્મતા, ધમ્મકમ્મસઞ્ઞિતા, સમાનસીમાયં ઠિતતા, સમાનસંવાસકતા, કોપેતુકામતાય હત્થપાસવિજહનન્તિ ઇમાનેત્થ છ અઙ્ગાનિ. સમનુભાસનસમુટ્ઠાનં, કિરિયાકિરિયં, સઞ્ઞાવિમોક્ખં, સચિત્તકં, લોકવજ્જં, કાયકમ્મં, વચીકમ્મં, અકુસલચિત્તં, દુક્ખવેદનન્તિ.
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha chandaṃ adatvā pakkamanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme vematikassa, adhammakamme dhammakammasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Adhammakammasaññissa pana, yo ca ‘‘saṅghassa bhaṇḍanādīni vā bhavissanti, adhammena vā vaggena vā nakammārahassa vā kammaṃ karissantī’’ti (pāci. 483) ñatvā, gilāno vā hutvā, gilānassa vā karaṇīyena, uccārādīhi vā pīḷito, na ca kammaṃ kopetukāmo ‘‘puna paccāgamissāmī’’ti gacchati, tassa, ummattakādīnañca anāpatti. Vinicchayakathāya vattamānatā, dhammakammatā, dhammakammasaññitā, samānasīmāyaṃ ṭhitatā, samānasaṃvāsakatā, kopetukāmatāya hatthapāsavijahananti imānettha cha aṅgāni. Samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ, kiriyākiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
છન્દંઅદત્વાગમનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Chandaṃadatvāgamanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૧૧. દુબ્બલસિક્ખાપદવણ્ણના
11. Dubbalasikkhāpadavaṇṇanā
એકાદસમે સમગ્ગેન સઙ્ઘેનાતિ સમાનસંવાસકેન સમાનસીમાયં ઠિતેન સઙ્ઘેન સદ્ધિં ચીવરં દત્વા. યથાસન્થુતન્તિ યો યો મિત્તસન્દિટ્ઠસમ્ભત્તવસેન સન્થુતો, તસ્સ તસ્સાતિ અત્થો. પાચિત્તિયન્તિ એવં સઙ્ઘેન સદ્ધિં સયમેવ સેનાસનપઞ્ઞાપનાદિવસેન સમ્મતસ્સ ભિક્ખુનો ચીવરં દત્વા પચ્છા ખીયન્તસ્સ વાચાય વાચાય પાચિત્તિયં.
Ekādasame samaggena saṅghenāti samānasaṃvāsakena samānasīmāyaṃ ṭhitena saṅghena saddhiṃ cīvaraṃ datvā. Yathāsanthutanti yo yo mittasandiṭṭhasambhattavasena santhuto, tassa tassāti attho. Pācittiyanti evaṃ saṅghena saddhiṃ sayameva senāsanapaññāpanādivasena sammatassa bhikkhuno cīvaraṃ datvā pacchā khīyantassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
રાજગહે છબ્બગ્ગિયે આરબ્ભ ચીવરં દત્વા પચ્છા ખીયનવત્થુસ્મિં પઞ્ઞત્તં, સાધારણપઞ્ઞત્તિ, અનાણત્તિકં, ધમ્મકમ્મે તિકપાચિત્તિયં, ચીવરં ઠપેત્વા અઞ્ઞં વિસ્સજ્જિયવેભઙ્ગિયં પરિક્ખારં દત્વા પચ્છાખીયન્તસ્સ દુક્કટં, વિસ્સજ્જિયવેભઙ્ગિયો નામ ઠપેત્વા પઞ્ચ ગરુભણ્ડાનિ અવસેસો. રાસિવસેન હિ પઞ્ચ ગરુભણ્ડાનિ વુત્તાનિ, તત્થ આરામો આરામવત્થૂતિ એકં, વિહારો વિહારવત્થૂતિ દુતિયં, મઞ્ચો પીઠં ભિસિ બિમ્બોહનન્તિ તતિયં, લોહકુમ્ભી લોહભાણકં લોહવારકો લોહકટાહં વાસિ પરસુ કુઠારી કુદાલો નિખાદનન્તિ ચતુત્થં, વલ્લિ વેળુ મુઞ્જં પબ્બજં તિણં મત્તિકા દારુભણ્ડં મત્તિકાભણ્ડન્તિ પઞ્ચમં. એતાનિ હિ પઞ્ચ સઙ્ઘસન્તકાનિ નેવ સઙ્ઘસ્સ, ન ગણપુગ્ગલાનં વિસ્સજ્જેતું વા વિભજિતું વા વટ્ટન્તિ, વિસ્સજ્જિતવિભત્તાનિપિ સઙ્ઘિકાનેવ હોન્તિ. થાવરેન પન થાવરં, ઇતરેન ચ અકપ્પિયેન મહગ્ઘકપ્પિયેન વા ઇતરં સઙ્ઘસ્સ ઉપકારં સલ્લક્ખેત્વા કપ્પિયપરિવત્તનેન પરિવત્તેતું વટ્ટતિ, વરસેનાસનાદીનં સંરક્ખણત્થં લામકાનિ વિસ્સજ્જેતું વિસ્સજ્જેત્વા પરિભુઞ્જિતુઞ્ચ વટ્ટતિ. એત્થ ચ પુરિમેસુ તીસુ રાસીસુ અગરુભણ્ડં નામ કિઞ્ચિ નત્થિ, ચતુત્થે લોહકુમ્ભી અરઞ્જરસણ્ઠાનં લોહભાણકં લોહકટાહન્તિ ઇમાનિ તીણિ અન્તમસો પસતમત્તઉદકગ્ગણ્હનકાનિપિ ગરુભણ્ડાનિ. લોહવારકો પન કાળલોહતમ્બલોહકંસલોહવટ્ટલોહાનં યેન કેનચિ કતો સીહળદીપે પાદગ્ગણ્હનકો ભાજેતબ્બો, પાદો ચ નામ મગધનાળિયા પઞ્ચનાળિમત્તં ગણ્હાતિ, તતો અતિરેકં ગરુભણ્ડં, ઇમાનિ તાવ પાળિયં આગતાનિ લોહભાજનાનિ.
Rājagahe chabbaggiye ārabbha cīvaraṃ datvā pacchā khīyanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme tikapācittiyaṃ, cīvaraṃ ṭhapetvā aññaṃ vissajjiyavebhaṅgiyaṃ parikkhāraṃ datvā pacchākhīyantassa dukkaṭaṃ, vissajjiyavebhaṅgiyo nāma ṭhapetvā pañca garubhaṇḍāni avaseso. Rāsivasena hi pañca garubhaṇḍāni vuttāni, tattha ārāmo ārāmavatthūti ekaṃ, vihāro vihāravatthūti dutiyaṃ, mañco pīṭhaṃ bhisi bimbohananti tatiyaṃ, lohakumbhī lohabhāṇakaṃ lohavārako lohakaṭāhaṃ vāsi parasu kuṭhārī kudālo nikhādananti catutthaṃ, valli veḷu muñjaṃ pabbajaṃ tiṇaṃ mattikā dārubhaṇḍaṃ mattikābhaṇḍanti pañcamaṃ. Etāni hi pañca saṅghasantakāni neva saṅghassa, na gaṇapuggalānaṃ vissajjetuṃ vā vibhajituṃ vā vaṭṭanti, vissajjitavibhattānipi saṅghikāneva honti. Thāvarena pana thāvaraṃ, itarena ca akappiyena mahagghakappiyena vā itaraṃ saṅghassa upakāraṃ sallakkhetvā kappiyaparivattanena parivattetuṃ vaṭṭati, varasenāsanādīnaṃ saṃrakkhaṇatthaṃ lāmakāni vissajjetuṃ vissajjetvā paribhuñjituñca vaṭṭati. Ettha ca purimesu tīsu rāsīsu agarubhaṇḍaṃ nāma kiñci natthi, catutthe lohakumbhī arañjarasaṇṭhānaṃ lohabhāṇakaṃ lohakaṭāhanti imāni tīṇi antamaso pasatamattaudakaggaṇhanakānipi garubhaṇḍāni. Lohavārako pana kāḷalohatambalohakaṃsalohavaṭṭalohānaṃ yena kenaci kato sīhaḷadīpe pādaggaṇhanako bhājetabbo, pādo ca nāma magadhanāḷiyā pañcanāḷimattaṃ gaṇhāti, tato atirekaṃ garubhaṇḍaṃ, imāni tāva pāḷiyaṃ āgatāni lohabhājanāni.
પાળિયં પન અનાગતાનિપિ ભિઙ્ગારપટિગ્ગહઉળુઙ્કદબ્બિકટચ્છુપાતિ તટ્ટકસરકસમુગ્ગઅઙ્ગારકપલ્લધૂમકટચ્છુઆદીનિ ખુદ્દકાનિપિ ગરુભણ્ડાનેવ, અયપત્તો અયથાલકં તમ્બલોહથાલકન્તિ ઇમાનિ પન ભાજનીયાનિ, કંસલોહવટ્ટલોહભાજનવિકતિ સઙ્ઘિકપરિભોગેન વા ગિહિવિકટા વા વટ્ટતિ, પુગ્ગલિકપરિભોગેન ન વટ્ટતિ. ઠપેત્વા પન તં ભાજનવિકતિં અઞ્ઞસ્મિમ્પિ કપ્પિયલોહભણ્ડે અઞ્જની અઞ્જનિસલાકા નત્થુદાનં કણ્ણમલહરણી સૂચિ ખુદ્દકો પિપ્ફલિકો ખુદ્દકં આરકણ્ટકં કુઞ્ચિકા તાળં કત્તરયટ્ઠિ વેધકો ભિન્દિવાલકો યથાતથાઘનકતલોહંવિપ્પકતલોહભણ્ડઞ્ચ સબ્બં ભાજનીયં. ધૂમનેત્તફાલદીપરુક્ખદીપકપલ્લિકઓલમ્બકદીપઇત્થિપુરિસતિરચ્છાનરૂપકાનિ પન અઞ્ઞાનિ વા ભિત્તિચ્છદનકવાટાદીસુ ઉપનેતબ્બાનિ, અન્તમસો લોહખિલકં ઉપાદાય સબ્બાનિપિ લોહભણ્ડાનિ ગરુભણ્ડાનિયેવ, અત્તના લદ્ધાનિ પરિહરિત્વાપિ પુગ્ગલિકપરિભોગેન ન પરિભુઞ્જિતબ્બાનિ, સઙ્ઘિકપરિભોગેન વા ગિહિવિકટાનિ વા વટ્ટન્તિ, તિપુભણ્ડેપિ એસેવ નયો. ખીરપાસાણમયાનિ તટ્ટકસરકાદીનિ ગરુભણ્ડાનિયેવ.
Pāḷiyaṃ pana anāgatānipi bhiṅgārapaṭiggahauḷuṅkadabbikaṭacchupāti taṭṭakasarakasamuggaaṅgārakapalladhūmakaṭacchuādīni khuddakānipi garubhaṇḍāneva, ayapatto ayathālakaṃ tambalohathālakanti imāni pana bhājanīyāni, kaṃsalohavaṭṭalohabhājanavikati saṅghikaparibhogena vā gihivikaṭā vā vaṭṭati, puggalikaparibhogena na vaṭṭati. Ṭhapetvā pana taṃ bhājanavikatiṃ aññasmimpi kappiyalohabhaṇḍe añjanī añjanisalākā natthudānaṃ kaṇṇamalaharaṇī sūci khuddako pipphaliko khuddakaṃ ārakaṇṭakaṃ kuñcikā tāḷaṃ kattarayaṭṭhi vedhako bhindivālako yathātathāghanakatalohaṃvippakatalohabhaṇḍañca sabbaṃ bhājanīyaṃ. Dhūmanettaphāladīparukkhadīpakapallikaolambakadīpaitthipurisatiracchānarūpakāni pana aññāni vā bhitticchadanakavāṭādīsu upanetabbāni, antamaso lohakhilakaṃ upādāya sabbānipi lohabhaṇḍāni garubhaṇḍāniyeva, attanā laddhāni pariharitvāpi puggalikaparibhogena na paribhuñjitabbāni, saṅghikaparibhogena vā gihivikaṭāni vā vaṭṭanti, tipubhaṇḍepi eseva nayo. Khīrapāsāṇamayāni taṭṭakasarakādīni garubhaṇḍāniyeva.
ઘટકો પન તેલભાજનં વા પાદગ્ગણ્હનકતો અતિરેકમેવ ગરુભણ્ડં, સુવણ્ણરજતઆરકૂટજાતિફલિકભાજનાનિ ગિહિવિકટાનિપિ ન વટ્ટન્તિ. સેનાસનપરિભોગે પન આમાસમ્પિ અનામાસમ્પિ સબ્બં વટ્ટતિ.
Ghaṭako pana telabhājanaṃ vā pādaggaṇhanakato atirekameva garubhaṇḍaṃ, suvaṇṇarajataārakūṭajātiphalikabhājanāni gihivikaṭānipi na vaṭṭanti. Senāsanaparibhoge pana āmāsampi anāmāsampi sabbaṃ vaṭṭati.
વાસિયાદીસુ પન યાય વાસિયા દન્તકટ્ઠચ્છેદનઉચ્છુતચ્છનમત્તતો અઞ્ઞં મહાકમ્મં કાતું ન સક્કા, અયં ભાજનીયા. સેસા યેન કેનચિ આકારેન કતા ગરુભણ્ડં, પરસુ પન અન્તમસો વેજ્જાનં સિરાવેધકોપિ ગરુભણ્ડમેવ, તથા કુઠારી. યા પન આવુધસઙ્ખેપેન કતા, અયં અનામાસા, કુદાલો દણ્ડબન્ધનિખાદનં વા અગરુભણ્ડં નામ નત્થિ. સમ્મુઞ્જનિદણ્ડખણનકં પન અદણ્ડકં ફલમત્તકમેવ, યં સક્કા સિપાટિકાય પક્ખિપિત્વા પરિહરિતું, તં ભાજનીયં. સિખરમ્પિ નિખાદનેનેવ સઙ્ગહિતં, યેહિ મનુસ્સેહિ વિહારે વાસિઆદીનિ દિન્નાનિ હોન્તિ, તે ચે ઘરે દડ્ઢે વા વિલુત્તે વા ‘‘દેથ નો, ભન્તે, ઉપક્ખરે, પુન આહરિસ્સામા’’તિ વદન્તિ, દાતબ્બા. સચે હરન્તિ, ન વારેતબ્બા, અનાહરન્તાપિ ન ચોદેતબ્બા.
Vāsiyādīsu pana yāya vāsiyā dantakaṭṭhacchedanaucchutacchanamattato aññaṃ mahākammaṃ kātuṃ na sakkā, ayaṃ bhājanīyā. Sesā yena kenaci ākārena katā garubhaṇḍaṃ, parasu pana antamaso vejjānaṃ sirāvedhakopi garubhaṇḍameva, tathā kuṭhārī. Yā pana āvudhasaṅkhepena katā, ayaṃ anāmāsā, kudālo daṇḍabandhanikhādanaṃ vā agarubhaṇḍaṃ nāma natthi. Sammuñjanidaṇḍakhaṇanakaṃ pana adaṇḍakaṃ phalamattakameva, yaṃ sakkā sipāṭikāya pakkhipitvā pariharituṃ, taṃ bhājanīyaṃ. Sikharampi nikhādaneneva saṅgahitaṃ, yehi manussehi vihāre vāsiādīni dinnāni honti, te ce ghare daḍḍhe vā vilutte vā ‘‘detha no, bhante, upakkhare, puna āharissāmā’’ti vadanti, dātabbā. Sace haranti, na vāretabbā, anāharantāpi na codetabbā.
કમ્મારતટ્ટકારચુન્દકારનળકારમણિકારપત્તબન્ધકાનં અધિકરણિમુટ્ઠિસણ્ડાસતુલાદીનિ સબ્બાનિ લોહમયાનિ ઉપકરણાનિ સઙ્ઘે દિન્નકાલતો પટ્ઠાય ગરુભણ્ડાનિ. તિપુકોટ્ટકસુવણ્ણકારચમ્મકારઉપકરણેસુપિ એસેવ નયો. અયં પન વિસેસો, તિપુકોટ્ટકઉપકરણેસુ તિપુચ્છેદનકસત્થકં, સુવણ્ણકારઉપકરણેસુ સુવણ્ણચ્છેદનકસત્થકં, ચમ્મકારઉપકરણેસુ કતપરિકમ્મચમ્મચ્છેદનખુદ્દકસત્થન્તિ ઇમાનિ ભાજનીયાનિ. ન્હાપિતતુન્નકારઉપકરણેસુપિ ઠપેત્વા મહાકત્તરિં મહાસણ્ડાસં મહાપિપ્ફલિકઞ્ચ સબ્બં વટ્ટતિ, ઇતરાનિ ગરુભણ્ડાનિ.
Kammārataṭṭakāracundakāranaḷakāramaṇikārapattabandhakānaṃ adhikaraṇimuṭṭhisaṇḍāsatulādīni sabbāni lohamayāni upakaraṇāni saṅghe dinnakālato paṭṭhāya garubhaṇḍāni. Tipukoṭṭakasuvaṇṇakāracammakāraupakaraṇesupi eseva nayo. Ayaṃ pana viseso, tipukoṭṭakaupakaraṇesu tipucchedanakasatthakaṃ, suvaṇṇakāraupakaraṇesu suvaṇṇacchedanakasatthakaṃ, cammakāraupakaraṇesu kataparikammacammacchedanakhuddakasatthanti imāni bhājanīyāni. Nhāpitatunnakāraupakaraṇesupi ṭhapetvā mahākattariṃ mahāsaṇḍāsaṃ mahāpipphalikañca sabbaṃ vaṭṭati, itarāni garubhaṇḍāni.
વલ્લિઆદીસુ વેત્તવલ્લિઆદિકા યા કાચિ અડ્ઢબાહુપ્પમાણા વલ્લિ સઙ્ઘસ્સ દિન્ના વા તત્થજાતકા વા રક્ખિતગોપિતાવ ગરુભણ્ડં, સા સઙ્ઘકમ્મે ચ ચેતિયકમ્મે ચ કતે સચે અતિરેકા હોતિ, પુગ્ગલિકકમ્મેપિ ઉપનેતું વટ્ટતિ, સુત્તમકચિવાકનાળિકેરહીરચમ્મમયા રજ્જુકા વા યોત્તાનિ વા વાકે ચ નાળિકેરહીરે ચ વટ્ટેત્વા કતા એકવટ્ટા વા દ્વિવટ્ટા વા સઙ્ઘસ્સ સન્તકા ગરુભણ્ડં. સુત્તં પન અવટ્ટેત્વા દિન્નં મકચિવાકનાળિકેરહીરા ચ ભાજનીયા . યેહિ પનેતાનિ રજ્જુકાદીનિ દિન્નાનિ હોન્તિ, તે અત્તનો કરણીયેન હરન્તા ન વારેતબ્બા.
Valliādīsu vettavalliādikā yā kāci aḍḍhabāhuppamāṇā valli saṅghassa dinnā vā tatthajātakā vā rakkhitagopitāva garubhaṇḍaṃ, sā saṅghakamme ca cetiyakamme ca kate sace atirekā hoti, puggalikakammepi upanetuṃ vaṭṭati, suttamakacivākanāḷikerahīracammamayā rajjukā vā yottāni vā vāke ca nāḷikerahīre ca vaṭṭetvā katā ekavaṭṭā vā dvivaṭṭā vā saṅghassa santakā garubhaṇḍaṃ. Suttaṃ pana avaṭṭetvā dinnaṃ makacivākanāḷikerahīrā ca bhājanīyā . Yehi panetāni rajjukādīni dinnāni honti, te attano karaṇīyena harantā na vāretabbā.
યો કોચિ અટ્ઠઙ્ગુલસૂચિદણ્ડકમત્તોપિ વેળુ સઙ્ઘસ્સ દિન્નો વા તત્થજાતકો વા રક્ખિતગોપિતો ગરુભણ્ડં, સોપિ સઙ્ઘસ્સ કમ્મે ચ ચેતિયકમ્મે ચ કતે અતિરેકો પુગ્ગલિકકમ્મે દાતું વટ્ટતિ. પાદગ્ગણ્હનકતેલનાળિ પન કત્તરયટ્ઠિ ઉપાહનદણ્ડકો છત્તદણ્ડો છત્તસલાકાતિ ઇદમેત્થ ભાજનીયભણ્ડં, દડ્ઢગેહમનુસ્સા ગણ્હિત્વા ગચ્છન્તા ન વારેતબ્બા.
Yo koci aṭṭhaṅgulasūcidaṇḍakamattopi veḷu saṅghassa dinno vā tatthajātako vā rakkhitagopito garubhaṇḍaṃ, sopi saṅghassa kamme ca cetiyakamme ca kate atireko puggalikakamme dātuṃ vaṭṭati. Pādaggaṇhanakatelanāḷi pana kattarayaṭṭhi upāhanadaṇḍako chattadaṇḍo chattasalākāti idamettha bhājanīyabhaṇḍaṃ, daḍḍhagehamanussā gaṇhitvā gacchantā na vāretabbā.
મુઞ્જઞ્ચ પબ્બજઞ્ચ અવસેસઞ્ચ છદનતિણં મુટ્ઠિપ્પમાણમ્પિ છદનતિણસઙ્ખેપગતેસુ તાલપણ્ણાદીસુ યંકિઞ્ચિ એકપણ્ણમ્પિ સઙ્ઘસ્સ દિન્નં વા તત્થજાતકં વા બહિઆરામે સઙ્ઘિકે તિણવત્થુસ્મિં જાતકં વા રક્ખિતગોપિતં ગરુભણ્ડં, તમ્પિ સઙ્ઘકમ્મે ચ ચેતિયકમ્મે ચ કતે અતિરેકં પુગ્ગલિકકમ્મે દાતું વટ્ટતિ. દડ્ઢગેહમનુસ્સા ગહેત્વા ગચ્છન્તા ન વારેતબ્બા, અટ્ઠઙ્ગુલપ્પમાણોપિ રિત્તકપોત્થકો ગરુભણ્ડમેવ.
Muñjañca pabbajañca avasesañca chadanatiṇaṃ muṭṭhippamāṇampi chadanatiṇasaṅkhepagatesu tālapaṇṇādīsu yaṃkiñci ekapaṇṇampi saṅghassa dinnaṃ vā tatthajātakaṃ vā bahiārāme saṅghike tiṇavatthusmiṃ jātakaṃ vā rakkhitagopitaṃ garubhaṇḍaṃ, tampi saṅghakamme ca cetiyakamme ca kate atirekaṃ puggalikakamme dātuṃ vaṭṭati. Daḍḍhagehamanussā gahetvā gacchantā na vāretabbā, aṭṭhaṅgulappamāṇopi rittakapotthako garubhaṇḍameva.
મત્તિકા પકતિમત્તિકા વા હોતુ પઞ્ચવણ્ણા વા સુધા વા સજ્જુરસકઙ્ગુટ્ઠસિલેસાદીસુ વા યંકિઞ્ચિ દુલ્લભટ્ઠાને આનેત્વા વા દિન્નં તત્થજાતકં વા રક્ખિતગોપિતં તાલપક્કમત્તં ગરુભણ્ડં હોતિ, તમ્પિ સઙ્ઘકમ્મે ચ ચેતિયકમ્મે ચ કતે અતિરેકં પુગ્ગલિકકમ્મે દાતું વટ્ટતિ. હિઙ્ગુહિઙ્ગુલકહરિતાલમનોસિલઞ્જનાદીનિ પન ભાજનીયાનિ.
Mattikā pakatimattikā vā hotu pañcavaṇṇā vā sudhā vā sajjurasakaṅguṭṭhasilesādīsu vā yaṃkiñci dullabhaṭṭhāne ānetvā vā dinnaṃ tatthajātakaṃ vā rakkhitagopitaṃ tālapakkamattaṃ garubhaṇḍaṃ hoti, tampi saṅghakamme ca cetiyakamme ca kate atirekaṃ puggalikakamme dātuṃ vaṭṭati. Hiṅguhiṅgulakaharitālamanosilañjanādīni pana bhājanīyāni.
દારુભણ્ડે યો કોચિ વેળુમ્હિ વુત્તપ્પમાણો દારુભણ્ડકો સઙ્ઘસ્સ દિન્નો વા તત્થજાતકો વા રક્ખિતગોપિતો ગરુભણ્ડં, અપિ ચ સબ્બાપિ દારુવેળુચમ્મપાસાણાદિવિકતિ દારુભણ્ડેન સઙ્ગહિતા, તત્થ મઞ્ચપીઠેહિ અસઙ્ગહિતાનિ આસન્દિકાદીનિ અન્તમસો ચોળેન વા પલાલેહિ વા પણ્ણેહિ વા કતપીઠં ઉપાદાય સબ્બાનિ આસનાનિ.
Dārubhaṇḍe yo koci veḷumhi vuttappamāṇo dārubhaṇḍako saṅghassa dinno vā tatthajātako vā rakkhitagopito garubhaṇḍaṃ, api ca sabbāpi dāruveḷucammapāsāṇādivikati dārubhaṇḍena saṅgahitā, tattha mañcapīṭhehi asaṅgahitāni āsandikādīni antamaso coḷena vā palālehi vā paṇṇehi vā katapīṭhaṃ upādāya sabbāni āsanāni.
વઙ્કફલકં દીઘફલકં ચીવરધોવનફલકં ઘટ્ટનફલકં ઘટ્ટનમુગ્ગરો દન્તકટ્ઠચ્છેદનગણ્ઠિકા દણ્ડમુગ્ગરો નાવા અમ્બણં રજનદોણિ ઉદકપટિચ્છકો દારુમયો વા દન્તમયો વા વેળુમયો વા સપાદકોપિ અપાદકોપિ સમુગ્ગો મઞ્જૂસા પાદગ્ગણ્હનકતો અતિરેકપ્પમાણો કરણ્ડો ઉદકદોણિ ઉદકકટાહં ઉળુઙ્કો કટચ્છુપાનીયસરાવં પાનીયસઙ્ખોતિ એતેસુ યંકિઞ્ચિ સઙ્ઘે દિન્નં ગરુભણ્ડં. સઙ્ખથાલકં પન ભાજનીયં, તથા દારુમયો ઉદકતુમ્બો.
Vaṅkaphalakaṃ dīghaphalakaṃ cīvaradhovanaphalakaṃ ghaṭṭanaphalakaṃ ghaṭṭanamuggaro dantakaṭṭhacchedanagaṇṭhikā daṇḍamuggaro nāvā ambaṇaṃ rajanadoṇi udakapaṭicchako dārumayo vā dantamayo vā veḷumayo vā sapādakopi apādakopi samuggo mañjūsā pādaggaṇhanakato atirekappamāṇo karaṇḍo udakadoṇi udakakaṭāhaṃ uḷuṅko kaṭacchupānīyasarāvaṃ pānīyasaṅkhoti etesu yaṃkiñci saṅghe dinnaṃ garubhaṇḍaṃ. Saṅkhathālakaṃ pana bhājanīyaṃ, tathā dārumayo udakatumbo.
પાદકથલિકમણ્ડલં દારુમયં વા હોતુ ચોળપણ્ણાદિમયં વા સબ્બં ગરુભણ્ડં. આધારકો પત્તપિધાનં તાલવણ્ટં બીજની ચઙ્કોટકં પચ્છિ યટ્ઠિસમ્મુઞ્જની મુટ્ઠિસમ્મુઞ્જનીતિ એતેસુપિ યંકિઞ્ચિ ખુદ્દકં વા મહન્તં વા દારુવેળુપણ્ણચમ્માદીસુ યેન કેનચિ કતં ગરુભણ્ડમેવ.
Pādakathalikamaṇḍalaṃ dārumayaṃ vā hotu coḷapaṇṇādimayaṃ vā sabbaṃ garubhaṇḍaṃ. Ādhārako pattapidhānaṃ tālavaṇṭaṃ bījanī caṅkoṭakaṃ pacchi yaṭṭhisammuñjanī muṭṭhisammuñjanīti etesupi yaṃkiñci khuddakaṃ vā mahantaṃ vā dāruveḷupaṇṇacammādīsu yena kenaci kataṃ garubhaṇḍameva.
થમ્ભતુલાસોપાનફલકાદીસુ યંકિઞ્ચિ દારુમયં વા પાસાણમયં વા ગેહસમ્ભારૂપગં યો કોચિ કટસારકો યંકિઞ્ચિ ભૂમત્થરણં યંકિઞ્ચિ અકપ્પિયચમ્મં, સબ્બં સઙ્ઘિકં ગરુભણ્ડં, ભૂમત્થરણં કાતું વટ્ટતિ. એળકચમ્મં પન પચ્ચત્થરણગતિકં હોતિ, તમ્પિ ગરુભણ્ડમેવ, કપ્પિયચમ્માનિ ભાજનીયાનિ, કુરુન્દિયં પન સબ્બં મઞ્ચપ્પમાણં ચમ્મં ગરુભણ્ડન્તિ વુત્તં.
Thambhatulāsopānaphalakādīsu yaṃkiñci dārumayaṃ vā pāsāṇamayaṃ vā gehasambhārūpagaṃ yo koci kaṭasārako yaṃkiñci bhūmattharaṇaṃ yaṃkiñci akappiyacammaṃ, sabbaṃ saṅghikaṃ garubhaṇḍaṃ, bhūmattharaṇaṃ kātuṃ vaṭṭati. Eḷakacammaṃ pana paccattharaṇagatikaṃ hoti, tampi garubhaṇḍameva, kappiyacammāni bhājanīyāni, kurundiyaṃ pana sabbaṃ mañcappamāṇaṃ cammaṃ garubhaṇḍanti vuttaṃ.
ઉદુક્ખલં મુસલં સુપ્પં નિસદં નિસદપોતો પાસાણદોણિ પાસાણકટાહં સબ્બં કસિભણ્ડમ્પિ ગરુભણ્ડં, સબ્બં ચક્કયુત્તયાનં ગરુભણ્ડમેવ. મઞ્ચપીઠાનં પાદા ચ અટનિયો ચ વાસિપરસુઆદીનં દણ્ડા ચાતિ એતેસુ યંકિઞ્ચિ અનિટ્ઠિતં ભાજનીયં, તચ્છિતમટ્ઠં પન ગરુભણ્ડં હોતિ, અનુઞ્ઞાતવાસિયા દણ્ડો છત્તં મુટ્ઠિપણ્ણં કત્તરયટ્ઠિ ઉપાહના અરણિસહિતં ધમ્મકરણો પાદગ્ગણ્હનકતો અનતિરિત્તં આમલકતુમ્બં આમલકઘટો લાબુકતુમ્બં લાબુકઘટો વિસાણતુમ્બન્તિ સબ્બમેતં ભાજનીયં, તતો પરં ગરુભણ્ડં.
Udukkhalaṃ musalaṃ suppaṃ nisadaṃ nisadapoto pāsāṇadoṇi pāsāṇakaṭāhaṃ sabbaṃ kasibhaṇḍampi garubhaṇḍaṃ, sabbaṃ cakkayuttayānaṃ garubhaṇḍameva. Mañcapīṭhānaṃ pādā ca aṭaniyo ca vāsiparasuādīnaṃ daṇḍā cāti etesu yaṃkiñci aniṭṭhitaṃ bhājanīyaṃ, tacchitamaṭṭhaṃ pana garubhaṇḍaṃ hoti, anuññātavāsiyā daṇḍo chattaṃ muṭṭhipaṇṇaṃ kattarayaṭṭhi upāhanā araṇisahitaṃ dhammakaraṇo pādaggaṇhanakato anatirittaṃ āmalakatumbaṃ āmalakaghaṭo lābukatumbaṃ lābukaghaṭo visāṇatumbanti sabbametaṃ bhājanīyaṃ, tato paraṃ garubhaṇḍaṃ.
હત્થિદન્તો વા યંકિઞ્ચિ વિસાણં વા અતચ્છિતં યથાગતમેવ ભાજનીયં, તેહિ કતમઞ્ચપીઠપાદાદીસુ પુરિમસદિસોવ વિનિચ્છયો. તચ્છિતનિટ્ઠિતોપિ હિઙ્ગુકરણ્ડકો અઞ્જનિકરણ્ડકો ગણ્ઠિકા વિધો અઞ્જની અઞ્જનિસલાકા ઉદકપુઞ્છનીતિ ઇદં સબ્બં ભાજનીયમેવ.
Hatthidanto vā yaṃkiñci visāṇaṃ vā atacchitaṃ yathāgatameva bhājanīyaṃ, tehi katamañcapīṭhapādādīsu purimasadisova vinicchayo. Tacchitaniṭṭhitopi hiṅgukaraṇḍako añjanikaraṇḍako gaṇṭhikā vidho añjanī añjanisalākā udakapuñchanīti idaṃ sabbaṃ bhājanīyameva.
મત્તિકાભણ્ડે સબ્બં મનુસ્સાનં ઉપભોગપરિભોગં ઘટપિઠરાદિકુલાલભાજનં, પત્તકટાહં અઙ્ગારકટાહં ધૂમદાનકં દીપરુક્ખકો દીપકપલ્લિકા ચયનિટ્ઠકા છદનિટ્ઠકા થુપિકાતિ સબ્બં ગરુભણ્ડં, એતેસુ પન વુત્તનયેસુ ગરુભણ્ડેસુ યંકિઞ્ચિ વેળુઆદિં અત્તનો અત્થાય ગણ્હન્તેન સમકં વા અતિરેકં વા ફાતિકમ્મં કત્વા ગહેતબ્બં. પાદગ્ગણ્હનકતો અનતિરિત્તપ્પમાણો પન ઘટકો પત્તો થાલકં કઞ્ચનકો કુણ્ડિકાતિ ઇદમેત્થ ભાજનીયં, યથા ચ મત્તિકાભણ્ડે એવં લોહભણ્ડેપિ કુણ્ડિકા ભાજનીયકોટ્ઠાસમેવ ભજતિ. ઇતિ યં ભાજનીયં વિસ્સજ્જનીયમ્પિ તં એવં વિસ્સજ્જિયવેભઙ્ગિયસઙ્ખાતં અઞ્ઞં પરિક્ખારં દત્વા ખીયન્તસ્સ દુક્કટં, ઇતરં પન દાતુમેવ ન વટ્ટતિ. ઇસ્સરવતાય દેન્તો થુલ્લચ્ચયં આપજ્જતિ, થેય્યચિત્તેન ગણ્હન્તો ભણ્ડં અગ્ઘાપેત્વા કારેતબ્બો. યથા ચ અઞ્ઞં પરિક્ખારં દત્વા ખીયન્તસ્સ દુક્કટં, તથા સઙ્ઘેન અસમ્મતસ્સ ચીવરં વા અઞ્ઞં વા પરિક્ખારં દત્વા ખીયન્તસ્સ દુક્કટમેવ, અનુપસમ્પન્ને સબ્બત્થ તિકદુક્કટં. પકતિયા પન છન્દાદિવસેન (પાચિ॰ ૪૮૮) કરોન્તં દિસ્વા ‘‘કો અત્થો તસ્સ દિન્નેન, લદ્ધાપિ વિનિપાતેસ્સતિ, ન સમ્મા ઉપનેસ્સતી’’તિ ખીયન્તસ્સ, ઉમ્મત્તકાદીનઞ્ચ અનાપત્તિ. ઉપસમ્પન્નતા, ધમ્મેન લદ્ધસમ્મુતિતા, સઙ્ઘેન સદ્ધિં વિકપ્પનુપગચીવરદાનં, પચ્છા ખીયિતુકામતાય ખીયનાતિ ઇમાનેત્થ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ. સમુટ્ઠાનાદીનિ અદિન્નાદાનસદિસાનિ, ઇદં પન દુક્ખવેદનન્તિ.
Mattikābhaṇḍe sabbaṃ manussānaṃ upabhogaparibhogaṃ ghaṭapiṭharādikulālabhājanaṃ, pattakaṭāhaṃ aṅgārakaṭāhaṃ dhūmadānakaṃ dīparukkhako dīpakapallikā cayaniṭṭhakā chadaniṭṭhakā thupikāti sabbaṃ garubhaṇḍaṃ, etesu pana vuttanayesu garubhaṇḍesu yaṃkiñci veḷuādiṃ attano atthāya gaṇhantena samakaṃ vā atirekaṃ vā phātikammaṃ katvā gahetabbaṃ. Pādaggaṇhanakato anatirittappamāṇo pana ghaṭako patto thālakaṃ kañcanako kuṇḍikāti idamettha bhājanīyaṃ, yathā ca mattikābhaṇḍe evaṃ lohabhaṇḍepi kuṇḍikā bhājanīyakoṭṭhāsameva bhajati. Iti yaṃ bhājanīyaṃ vissajjanīyampi taṃ evaṃ vissajjiyavebhaṅgiyasaṅkhātaṃ aññaṃ parikkhāraṃ datvā khīyantassa dukkaṭaṃ, itaraṃ pana dātumeva na vaṭṭati. Issaravatāya dento thullaccayaṃ āpajjati, theyyacittena gaṇhanto bhaṇḍaṃ agghāpetvā kāretabbo. Yathā ca aññaṃ parikkhāraṃ datvā khīyantassa dukkaṭaṃ, tathā saṅghena asammatassa cīvaraṃ vā aññaṃ vā parikkhāraṃ datvā khīyantassa dukkaṭameva, anupasampanne sabbattha tikadukkaṭaṃ. Pakatiyā pana chandādivasena (pāci. 488) karontaṃ disvā ‘‘ko attho tassa dinnena, laddhāpi vinipātessati, na sammā upanessatī’’ti khīyantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, dhammena laddhasammutitā, saṅghena saddhiṃ vikappanupagacīvaradānaṃ, pacchā khīyitukāmatāya khīyanāti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
દુબ્બલસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Dubbalasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
૧૨. પરિણામનસિક્ખાપદવણ્ણના
12. Pariṇāmanasikkhāpadavaṇṇanā
દ્વાદસમે સબ્બં તિંસકકણ્ડે પરિણામનસિક્ખાપદે વુત્તનયમેવ. અયમેવ હિ વિસેસો, તત્થ અત્તનો પરિણામિતત્તા નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં, ઇધ પુગ્ગલસ્સ પરિણામિતત્તા સુદ્ધિકપાચિત્તિયન્તિ.
Dvādasame sabbaṃ tiṃsakakaṇḍe pariṇāmanasikkhāpade vuttanayameva. Ayameva hi viseso, tattha attano pariṇāmitattā nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, idha puggalassa pariṇāmitattā suddhikapācittiyanti.
પરિણામનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pariṇāmanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
સહધમ્મિકવગ્ગો અટ્ઠમો.
Sahadhammikavaggo aṭṭhamo.
