Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ੫. ਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ

    5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ੪੯-੫੦. ਪਞ੍ਚਮੇ વਿਕੂਜਮਾਨਾਤਿ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤਾ। ਕਾਕਚ੍ਛਮਾਨਾਤਿ ਰੋਦਨ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਰਿਦਂ વਤ੍ਥੁਨਿਦਸ੍ਸਨਂ વਾ। ਤੇਨ ਨੁ ਖੋ ਪਾਤਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾવਸੇਨ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਮੁਸਾવਾਦੋ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਨ੍ਦੇਹવਸੇਨ વਚਨਂ ਮੁਸਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਯਂ ਏਤੇਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਅਗਨ੍ਤ੍વਾ।

    49-50. Pañcame vikūjamānāti nitthunantā. Kākacchamānāti rodantā. Tatridaṃ vatthunidassanaṃ vā. Tena nu kho pātitanti pucchāvasena kathitattā natthi musāvādo. Keci pana ‘‘sandehavasena vacanaṃ musā nāma na hoti, tasmā evaṃ vutta’’nti vadanti. Santikaṃ agantvāti ‘‘yaṃ etesaṃ na kappati, taṃ tesampi na kappatī’’ti adhippāyena agantvā.

    ੫੧. ਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ વਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਦਿਰਤ੍ਤ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਿਰਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਸਹવਾਸੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਦਿਰਤ੍ਤੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ વਿਸੁਂ ਨ ਯੋਜੇਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਿਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਤਿਰਤ੍ਤਪਰਿਹਾਰਂ ਅਦਾਸੀ’’ਤਿ। ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਤਿਰਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વਾ ਦਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ। ਕੇવਲਞ੍ਹਿ ਤਿਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ વਾਸੇਨ ਅਨ੍ਤਰਿਕਮ੍ਪਿ ਤਿਰਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਦਿਰਤ੍ਤવਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਨ ਤਿਰਤ੍ਤਂ વੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਤੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਿਕਮੇવ ਤਿਰਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਸਯਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਸਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿਪਿ ਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਯਪ੍ਪਸਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ। ਪਞ੍ਚਹਿ ਛਦਨੇਹੀਤਿ ਇਟ੍ਠਕਸਿਲਾਸੁਧਾਤਿਣਪਣ੍ਣਸਙ੍ਖਆਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਛਦਨੇਹਿ। વਾਚੁਗ੍ਗਤવਸੇਨਾਤਿ ਪਗੁਣવਸੇਨ। ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧੋ વਡ੍ਢਕੀਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਏਕੂਪਚਾਰੋਤਿ વਲ਼ਞ੍ਜਨਦ੍વਾਰਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਤਗਬ੍ਭਂ વਾ ਚਤੁਸ੍ਸਾਲਂ ਏਕੂਪਚਾਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।

    51.Dirattatirattanti ettha vacanasiliṭṭhatāmattena diratta-ggahaṇaṃ katanti veditabbaṃ. Tirattañhi sahavāse labbhamāne diratte vattabbameva natthīti dirattaggahaṇaṃ visuṃ na yojeti. Tenevāha ‘‘uttaridirattatirattanti bhagavā sāmaṇerānaṃ saṅgahakaraṇatthāya tirattaparihāraṃ adāsī’’ti. Nirantaraṃ tirattadassanatthaṃ vā dirattaggahaṇaṃ kataṃ. Kevalañhi tirattanti vutte aññattha vāsena antarikampi tirattaṃ gaṇheyya, dirattavisiṭṭhaṃ pana tirattaṃ vuccamānaṃ tena anantarikameva tirattaṃ dīpeti. Sayanaṃ seyyā, sayanti etthātipi seyyāti āha ‘‘kāyappasāraṇasaṅkhāta’’ntiādi. Tasmāti yasmā ubhayampi pariggahitaṃ, tasmā. Pañcahi chadanehīti iṭṭhakasilāsudhātiṇapaṇṇasaṅkhaātehi pañcahi chadanehi. Vācuggatavasenāti paguṇavasena. Diyaḍḍhahatthubbedho vaḍḍhakīhatthena gahetabbo. Ekūpacāroti vaḷañjanadvārassa ekattaṃ sandhāya vuttaṃ. Satagabbhaṃ vā catussālaṃ ekūpacāraṃ hotīti sambandho.

    ਉਪਰਿਮਤਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਿਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਤੁਲਾਯ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਯਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤੇਨੇવ ਸੁਸਿਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਭਿਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰੇਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਂ ਪવਿਸਿਤੁਂ ਯੋਗ੍ਗੇਪਿ ਉਪਰਿਮਤਲੇਨ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਿਤ੍ਤਿਕੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਤ੍ਤਾਯ ਤਥਾ ਪવਿਸਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੇ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਿਤ੍ਤਿਕੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਿਤ੍ਤਿਕੇ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦੇ ਸਯਿਤਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਸਯਿਤਸ੍ਸੇવ ਆਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਕਾ ਸਿਯਾਤਿ ਤਂਨਿવਾਰਣਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਉਪਰਿਮਤਲੇ ਸਯਿਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ। ਨਾਨੂਪਚਾਰੇਤਿ ਯਤ੍ਥ ਬਹਿ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਰਿਮਤਲਂ ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਪਰਿਮਤਲੇਪਿ ਆਕਾਸਙ੍ਗਣੇ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾવਤੋ ‘‘ਛਦਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।

    Uparimatalena saddhiṃ asambaddhabhittikassāti idaṃ tulāya abbhantare sayitvā puna teneva susirena nikkhamitvā bhittiantarena heṭṭhimatalaṃ pavisituṃ yoggepi uparimatalena asambaddhabhittike senāsane anāpattiyā vuttāya tathā pavisituṃ asakkuṇeyye sambaddhabhittike vattabbameva natthīti dassanatthaṃ vuttaṃ, na pana sambaddhabhittike āpattīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Heṭṭhāpāsāde sayitabhikkhussa anāpattīti idampi tādise senāsane heṭṭhimatale sayitasseva āpattippasaṅkā siyāti taṃnivāraṇatthaṃ vuttaṃ, na pana uparimatale sayitassa āpattīti dassanatthaṃ. Nānūpacāreti yattha bahi nisseṇiṃ katvā uparimatalaṃ ārohanti, tādisaṃ sandhāya vuttaṃ. Uparimatalepi ākāsaṅgaṇe nipajjantassa āpattiyā abhāvato ‘‘chadanabbhantare’’ti vuttaṃ.

    ਸਭਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨਾਤਿ ਸਭਾਕਾਰੇਨ। ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕੇ ਸੇਨਾਸਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕਂ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਏਕਂ ਪਸ੍ਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਤੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਬਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਥ વਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪਡ੍ਢਂ ਉਪਡ੍ਢਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਸੇਨਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ। ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਪਨ ‘‘ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕੇਤਿ ਛਦਨਂ ਅਡ੍ਢੇਨ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕੁਟ੍ਟਕੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਨੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ। ‘‘વਾਲ਼ਸਙ੍ਘਾਟੋ ਨਾਮ ਥਮ੍ਭਾਨਂ ਉਪਰਿ વਾਲ਼ਰੂਪੇਹਿ ਕਤਸਙ੍ਘਾਟੋ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਬਹਿਗਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਬਹਿਗਤੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝੇ વਿવਟਙ੍ਗਣવਨ੍ਤਾਸੁ ਪਮੁਖਮਹਾਚਤੁਸ੍ਸਾਲਾਸੁ ਯਥਾ ਆਕਾਸਙ੍ਗਣਂ ਅਨੋਤਰਿਤ੍વਾ ਪਮੁਖੇਨੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਗਬ੍ਭੇ ਪવਿਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਏਕੇਕਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਦ੍વੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਕੁਟ੍ਟਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਕਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰਂ ਨਾਮ, ਇਦਂ ਪਨ ਤਾਦਿਸਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਬ੍ਬਗਬ੍ਭੇ ਪવਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰਸ੍ਸ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਆਕਾਸਙ੍ਗਣਂ ਅਨੋਤਰਿਤ੍વਾ ਪਮੁਖੇਨੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਤਂ ਗਬ੍ਭਂ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਕੁਤੋ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇવ ਸਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਬ੍ਭਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇવ ਹਿਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ। ਇਦਞ੍ਚ ਸਮਨ੍ਤਾ ਗਬ੍ਭਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਚਤੁਸ੍ਸਾਲવਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠੇਪਿ ਸੇਨਾਸਨੇ ਗਬ੍ਭਪਮੁਖਂ વਿਸੁਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਠਿਤਗਬ੍ਭਭਿਤ੍ਤੀਨਂ વਸੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ।

    Sabhāsaṅkhepenāti sabhākārena. Aḍḍhakuṭṭake senāsaneti ettha ‘‘aḍḍhakuṭṭakaṃ nāma yattha ekaṃ passaṃ muñcitvā tīsu passesu bhittiyo baddhā honti, yattha vā ekasmiṃ passe bhittiṃ uṭṭhāpetvā ubhosu passesu upaḍḍhaṃ upaḍḍhaṃ katvā bhittiyo uṭṭhāpenti, tādisaṃ senāsana’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Gaṇṭhipade pana ‘‘aḍḍhakuṭṭaketi chadanaṃ aḍḍhena asampattakuṭṭake’’ti vuttaṃ, tampi no na yuttaṃ. ‘‘Vāḷasaṅghāṭo nāma thambhānaṃ upari vāḷarūpehi katasaṅghāṭo vuccatī’’ti vadanti. Parikkhepassa bahigateti ettha yasmiṃ passe parikkhepo natthi, tatthāpi parikkhepārahappadesato bahigate anāpattiyevāti daṭṭhabbaṃ. Aparicchinnagabbhūpacāreti ettha majjhe vivaṭaṅgaṇavantāsu pamukhamahācatussālāsu yathā ākāsaṅgaṇaṃ anotaritvā pamukheneva gantvā sabbagabbhe pavisituṃ na sakkā hoti, evaṃ ekekagabbhassa dvīsu passesu kuṭṭaṃ nīharitvā kataṃ paricchinnagabbhūpacāraṃ nāma, idaṃ pana tādisaṃ na hotīti ‘‘aparicchinnagabbhūpacāre’’ti vuttaṃ. Sabbagabbhe pavisantīti gabbhūpacārassa aparicchinnattā ākāsaṅgaṇaṃ anotaritvā pamukheneva gantvā taṃ taṃ gabbhaṃ pavisanti. Atha kuto tassa parikkhepoyeva sabbaparicchannattāti vuttanti āha ‘‘gabbhaparikkhepoyeva hissa parikkhepo’’ti. Idañca samantā gabbhabhittiyo sandhāya vuttaṃ. Catussālavasena sanniviṭṭhepi senāsane gabbhapamukhaṃ visuṃ aparikkhittampi samantā ṭhitagabbhabhittīnaṃ vasena parikkhittaṃ nāma hoti.

    ‘‘ਨਨੁ ਚ ‘ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’ਤਿ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅવਿਸੇਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਤੁਸ੍ਸਾਲવਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠੇਪਿ ਸੇਨਾਸਨੇ વਿਸੁਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ ਯੋ વਦੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ વਾਦਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਂ ਪਨ…ਪੇ॰… ਪਾਟੇਕ੍ਕਸਨ੍ਨਿવੇਸਾ ਏਕਚ੍ਛਦਨਾ ਗਬ੍ਭਪਾਲ਼ਿਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਨ ਚਤੁਸ੍ਸਾਲવਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠਾ ਗਬ੍ਭਪਾਲ਼ਿਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ વਿਸੁਂ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠਂ ਏਕਮੇવ ਗਬ੍ਭਪਾਲ਼ਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ। ਤਾਦਿਸਾਯ ਹਿ ਗਬ੍ਭਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਚਤੁਸ੍ਸਾਲવਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ। ਏਕਾਯ ਚ ਗਬ੍ਭਪਾਲ਼ਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਖੁਦ੍ਦਕਭਿਤ੍ਤੀਨਂ ਉਟ੍ਠਾਪਨਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਪਮੁਖਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਚਤੁਸ੍ਸਾਲવਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠਾਸੁ ਪਨ ਗਬ੍ਭਪਾਲ਼ੀਸੁ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਗਬ੍ਭਭਿਤ੍ਤੀਨਂ વਸੇਨਪਿ ਪਮੁਖਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪਮੁਖਂ, ਤਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਇਤਰਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ।

    ‘‘Nanu ca ‘aparikkhitte pamukhe anāpattī’ti andhakaṭṭhakathāyaṃ avisesena vuttaṃ, tasmā catussālavasena sanniviṭṭhepi senāsane visuṃ aparikkhitte pamukhe anāpattiyevā’’ti yo vadeyya, tassa vādaparimocanatthaṃ idaṃ vuttaṃ ‘‘yaṃ pana…pe… pāṭekkasannivesā ekacchadanā gabbhapāḷiyo sandhāya vutta’’nti. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘aparikkhitte pamukhe anāpattīti yaṃ vuttaṃ, taṃ na catussālavasena sanniviṭṭhā gabbhapāḷiyo sandhāya vuttaṃ, kiñcarahi visuṃ sanniviṭṭhaṃ ekameva gabbhapāḷiṃ sandhāya. Tādisāya hi gabbhapāḷiyā aparikkhitte pamukhe anāpatti, na catussālavasena sanniviṭṭhāyā’’ti. Ekāya ca gabbhapāḷiyā tassa tassa gabbhassa upacāraṃ paricchinditvā antamaso ubhosu passesu khuddakabhittīnaṃ uṭṭhāpanamattenapi pamukhaṃ parikkhittaṃ nāma hoti, catussālavasena sanniviṭṭhāsu pana gabbhapāḷīsu ubhosu passesu gabbhabhittīnaṃ vasenapi pamukhaṃ parikkhittaṃ nāma hoti. Tasmā yaṃ iminā lakkhaṇena parikkhittaṃ pamukhaṃ, tattha āpatti, itarattha anāpattīti idamettha sanniṭṭhānaṃ.

    ਇਦਾਨਿ ‘‘ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸੇવ વਚਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੇਨ ਯਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭੂਮਿਯਂ વਿਨਾ ਜਗਤਿਯਾ ਪਮੁਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਤਾવਿਭਾવਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਭੂਮਿਯਂ વਿਨਾ ਜਗਤਿਯਾ ਪਮੁਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਮਸ੍ਸ વਚਨਸ੍ਸ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘‘ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਯਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ વਿਨਾ વਤ੍ਥੁਂ ਭੂਮਿਯਂ ਕਤਗੇਹਸ੍ਸ ਪਮੁਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਥਿਤਂ। ਸਚੇ ਪਨ ਉਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਂ ਪਮੁਖਂ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਦਸਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਾਪਿ ਹਿ ਜਗਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਇਦਮੇવ ਮਨਸਿ ਸਨ੍ਨਿਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਂ ਚੇਪਿ ਹੋਤਿ, ਪਮੁਖੇ ਸਯਿਤੋ ਗਬ੍ਭੇ ਸਯਿਤਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ। ਜਗਤਿਯਾ ਪਮਾਣਂ વਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਸਚੇ ਜਗਤਿਯਾ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਭੂਮਿਯਂ ਸਯਿਤੋ, ਜਗਤਿਯਾ ਉਪਰਿ ਸਯਿਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਜਗਤਿਯਾ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਪਮਾਣਂ વਤ੍વਾ। ਏਕਸਾਲਾਦੀਸੁ ਉਜੁਕਮੇવ ਦੀਘਂ ਕਤ੍વਾ ਸਨ੍ਨਿવੇਸਿਤੋ ਪਾਸਾਦੋ ਏਕਸਾਲਸਨ੍ਨਿવੇਸੋ। ਦ੍વਿਸਾਲਸਨ੍ਨਿવੇਸਾਦਯੋਪਿ વੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸਾਲਪ੍ਪਭੇਦਦੀਪਨਮੇવ ਚੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਤੋ વਿਸੇਸੋ।

    Idāni ‘‘aparikkhitte pamukhe anāpattī’’ti vatvā tasseva vacanassa adhippāyaṃ pakāsentena yaṃ vuttaṃ ‘‘bhūmiyaṃ vinā jagatiyā pamukhaṃ sandhāya kathita’’nti, tassa ayuttatāvibhāvanatthaṃ ‘‘yañca tatthā’’tiādi āraddhaṃ. Bhūmiyaṃ vinā jagatiyā pamukhaṃ sandhāya kathitanti hi imassa vacanassa ayamadhippāyo – ‘‘aparikkhitte pamukhe anāpattī’’ti yaṃ vuttaṃ, taṃ vinā vatthuṃ bhūmiyaṃ katagehassa pamukhaṃ sandhāya kathitaṃ. Sace pana uccavatthukaṃ pamukhaṃ hoti, parikkhittasaṅkhyaṃ na gacchatīti. Tenevāha ‘‘dasahatthubbedhāpi hi jagati parikkhepasaṅkhyaṃ na gacchatī’’ti. Heṭṭhāpi idameva manasi sannidhāya vuttaṃ ‘‘uccavatthukaṃ cepi hoti, pamukhe sayito gabbhe sayitānaṃ āpattiṃ na karotī’’ti. Tatthāti andhakaṭṭhakathāyaṃ. Jagatiyā pamāṇaṃ vatvāti ‘‘sace jagatiyā otaritvā bhūmiyaṃ sayito, jagatiyā upari sayitaṃ na passatī’’ti evaṃ jagatiyā ubbedhena pamāṇaṃ vatvā. Ekasālādīsu ujukameva dīghaṃ katvā sannivesito pāsādo ekasālasanniveso. Dvisālasannivesādayopi vuttānusārato veditabbā. Sālappabhedadīpanameva cettha heṭṭhā vuttato viseso.

    ਮਜ੍ਝੇਪਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਤ੍ਤਾ ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥਂ ਚੇਪਿ ਮਜ੍ਝੇ ਪਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨਾਨੂਪਚਾਰਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਨ ਹਿ ਛਿਦ੍ਦੇਨ ਗੇਹਂ ਏਕੂਪਚਾਰਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਞ੍ਚਾਰਪ੍ਪਹੋਨਕਂ ਛਿਦ੍ਦਂ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਦ੍વਾਰਮੇવਾਤਿ ਏਕੂਪਚਾਰਂ ਹੋਤਿ। ਕਿਂ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋવਿਦ੍ਧਸ੍ਤੋਤਿ ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂਯੇવ ਛਦਨਾਨਂ ਆਗਤਤ੍ਤਾ વਦਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਛਦਨੇਨ ਛਨ੍ਨਾ’’ਤਿ।

    Majjhepākāraṃ karontīti etthāpi parikkhepassa heṭṭhimaparicchedena diyaḍḍhahatthubbedhattā diyaḍḍhahatthaṃ cepi majjhe pākāraṃ karonti, nānūpacārameva hotīti veditabbaṃ. Na hi chiddena gehaṃ ekūpacāraṃ nāma hotīti ettha sace ubbedhena diyaḍḍhahatthabbhantare manussānaṃ sañcārappahonakaṃ chiddaṃ hoti, tampi dvāramevāti ekūpacāraṃ hoti. Kiṃ parikkhepoviddhastoti pamukhassa parikkhepaṃ sandhāya vadati. Sabbattha pañcannaṃyeva chadanānaṃ āgatattā vadati ‘‘pañcannaṃ aññatarena chadanena channā’’ti.

    ੫੩. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਸਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤੇਨ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਚ੍ਛਨ੍ਨਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਸੇਨਾਸਨਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਅવਸਾਨਂ વਿਯ ਕਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ‘‘ਉਪਡ੍ਢਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਉਪਡ੍ਢਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤੇਨ ਚ ਉਪਡ੍ਢਚ੍ਛਨ੍ਨਉਪਡ੍ਢਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਸੇਨਾਸਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਮਨ੍ਤਰਾ ਕੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ, ਉਦਾਹੁ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨਾਤਿ? ਲੋਕવਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸੇવ ਅਨવਸੇਸਂ ਕਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਾਪਨਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਤ੍ਤਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਚ੍ਛਨ੍ਨਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਸ੍ਸ ਉਪਡ੍ਢਚ੍ਛਨ੍ਨਉਪਡ੍ਢਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਰਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਅਨਿવਾਰਿਤਮੇવ, ਤਸ੍ਮਾ વਿਨਯવਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਚ ਗਰੁਕੇਯੇવ ਠਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇવ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਸਤ੍ਤ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। વਿਸੁਂ ਪਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਸਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠੇવ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ।

    53. Pāḷiyaṃ ‘‘seyyā nāma sabbacchannā sabbaparicchannā yebhuyyenacchannā yebhuyyenaparicchannā’’ti vadantena yebhuyyenacchannayebhuyyenaparicchannasenāsanaṃ pācittiyassa avasānaṃ viya katvā dassitaṃ, ‘‘upaḍḍhacchanne upaḍḍhaparicchanne āpatti dukkaṭassā’’ti vadantena ca upaḍḍhacchannaupaḍḍhaparicchannasenāsanaṃ dukkaṭassa ādiṃ katvā dassitaṃ, ubhinnamantarā kena bhavitabbaṃ pācittiyena, udāhu dukkaṭenāti? Lokavajjasikkhāpadasseva anavasesaṃ katvā paññāpanato imassa ca paṇṇattivajjattā yebhuyyenacchannayebhuyyenaparicchannassa upaḍḍhacchannaupaḍḍhaparicchannassa ca antarā pācittiyaṃ anivāritameva, tasmā vinayavinicchaye ca garukeyeva ṭhātabbattā aṭṭhakathāyampi pācittiyameva dassitaṃ. Satta pācittiyānīti pāḷiyaṃ vuttapācittiyaṃ sāmaññato ekattena gahetvā vuttaṃ. Visuṃ pana gayhamāne ‘‘sabbacchanne sabbaparicchanne pācittiyaṃ, yebhuyyenacchanne yebhuyyenaparicchanne pācittiya’’nti aṭṭheva pācittiyāni honti.

    ਸੇਨਮ੍ਬਮਣ੍ਡਪવਣ੍ਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਕਿਰ ਉਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕੋ ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਸਬ੍ਬਅਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਏવਂਨਾਮਕੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਮਣ੍ਡਪੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਦਿ ਜਗਤਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਤ੍ਤਾ ਮਣ੍ਡਪਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਅਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਿਨਾਪੇਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਚੂਲ਼ਕਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦੀਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਏવਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ – ਯਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਭਾਗੇਸੁ ਏਕੋ ਛਨ੍ਨੋ, ਸੇਸਾ ਅਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਇਦਂ ਚੂਲ਼ਕਚ੍ਛਨ੍ਨਂ। ਯਸ੍ਸ ਤੀਸੁ ਭਾਗੇਸੁ ਦ੍વੇ ਛਨ੍ਨਾ, ਏਕੋ ਅਚ੍ਛਨ੍ਨੋ, ਇਦਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਚ੍ਛਨ੍ਨਂ। ਯਸ੍ਸ ਦ੍વੀਸੁ ਭਾਗੇਸੁ ਏਕੋ ਛਨ੍ਨੋ, ਏਕੋ ਅਚ੍ਛਨ੍ਨੋ, ਇਦਂ ਉਪਡ੍ਢਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਸੇਨਾਸਨਂ। ਚੂਲ਼ਕਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦੀਨਿਪਿ ਇਮਿਨਾવ ਨਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯવਤ੍ਥੁਕਸੇਨਾਸਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਸਹ ਨਿਪਜ੍ਜਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਦਿવਸੇ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।

    Senambamaṇḍapavaṇṇaṃ hotīti sīhaḷadīpe kira uccavatthuko sabbacchanno sabbaaparicchanno evaṃnāmako sannipātamaṇḍapo atthi, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Yadi jagatiparikkhepasaṅkhyaṃ gacchati, uccavatthukattā maṇḍapassa sabbaaparicchannatā na yujjatīti āha ‘‘imināpetaṃ veditabba’’ntiādi. Cūḷakacchannādīni cettha evaṃ veditabbāni – yassa catūsu bhāgesu eko channo, sesā acchannā, idaṃ cūḷakacchannaṃ. Yassa tīsu bhāgesu dve channā, eko acchanno, idaṃ yebhuyyenacchannaṃ. Yassa dvīsu bhāgesu eko channo, eko acchanno, idaṃ upaḍḍhacchannaṃ nāma senāsanaṃ. Cūḷakaparicchannādīnipi imināva nayena veditabbāni. Sesaṃ uttānameva. Pācittiyavatthukasenāsanaṃ, tattha tattha anupasampannena saha nipajjanaṃ, catutthadivase sūriyatthaṅgamananti imānettha tīṇi aṅgāni.

    ਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧. ਮੁਸਾવਾਦવਗ੍ਗੋ • 1. Musāvādavaggo

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੫. ਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੫. ਪਠਮਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Paṭhamasahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੫. ਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੫. ਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 5. Sahaseyyasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact