Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൨൩൭] ൭. സാകേതജാതകവണ്ണനാ

    [237] 7. Sāketajātakavaṇṇanā

    കോ നു ഖോ ഭഗവാ ഹേതൂതി ഇദം സത്ഥാ സാകേതം ഉപനിസ്സായ വിഹരന്തോ സാകേതം ബ്രാഹ്മണം ആരബ്ഭ കഥേസി. വത്ഥു പനേത്ഥ അതീതമ്പി പച്ചുപ്പന്നമ്പി ഹേട്ഠാ ഏകകനിപാതേ (ജാ॰ അട്ഠ॰ ൧.൧.സാകേതജാതകവണ്ണനാ) കഥിതമേവ. തഥാഗതസ്സ പന വിഹാരം ഗതകാലേ ഭിക്ഖൂ ‘‘സിനേഹോ നാമേസ, ഭന്തേ, കഥം പതിട്ഠാതീ’’തി പുച്ഛന്താ പഠമം ഗാഥമാഹംസു –

    Konu kho bhagavā hetūti idaṃ satthā sāketaṃ upanissāya viharanto sāketaṃ brāhmaṇaṃ ārabbha kathesi. Vatthu panettha atītampi paccuppannampi heṭṭhā ekakanipāte (jā. aṭṭha. 1.1.sāketajātakavaṇṇanā) kathitameva. Tathāgatassa pana vihāraṃ gatakāle bhikkhū ‘‘sineho nāmesa, bhante, kathaṃ patiṭṭhātī’’ti pucchantā paṭhamaṃ gāthamāhaṃsu –

    ൧൭൩.

    173.

    ‘‘കോ നു ഖോ ഭഗവാ ഹേതു, ഏകച്ചേ ഇധ പുഗ്ഗലേ;

    ‘‘Ko nu kho bhagavā hetu, ekacce idha puggale;

    അതീവ ഹദയം നിബ്ബാതി, ചിത്തഞ്ചാപി പസീദതീ’’തി.

    Atīva hadayaṃ nibbāti, cittañcāpi pasīdatī’’ti.

    തസ്സത്ഥോ – കോ നു ഖോ ഹേതു, യേന ഇധേകച്ചേ പുഗ്ഗലേ ദിട്ഠമത്തേയേവ ഹദയം അതിവിയ നിബ്ബാതി, സുവാസിതസ്സ സീതസ്സ ഉദകസ്സ ഘടസഹസ്സേന പരിസിത്തം വിയ സീതലം ഹോതി, ഏകച്ചേ ന നിബ്ബാതി. ഏകച്ചേ ദിട്ഠമത്തേയേവ ചിത്തം പസീദതി, മുദു ഹോതി, പേമവസേന അല്ലീയതി, ഏകച്ചേ ന അല്ലീയതീതി.

    Tassattho – ko nu kho hetu, yena idhekacce puggale diṭṭhamatteyeva hadayaṃ ativiya nibbāti, suvāsitassa sītassa udakassa ghaṭasahassena parisittaṃ viya sītalaṃ hoti, ekacce na nibbāti. Ekacce diṭṭhamatteyeva cittaṃ pasīdati, mudu hoti, pemavasena allīyati, ekacce na allīyatīti.

    അഥ നേസം സത്ഥാ പേമകാരണം ദസ്സേന്തോ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –

    Atha nesaṃ satthā pemakāraṇaṃ dassento dutiyaṃ gāthamāha –

    ൧൭൪.

    174.

    ‘‘പുബ്ബേവ സന്നിവാസേന, പച്ചുപ്പന്നഹിതേന വാ;

    ‘‘Pubbeva sannivāsena, paccuppannahitena vā;

    ഏവം തം ജായതേ പേമം, ഉപ്പലംവ യഥോദകേ’’തി.

    Evaṃ taṃ jāyate pemaṃ, uppalaṃva yathodake’’ti.

    തസ്സത്ഥോ – ഭിക്ഖവേ, പേമം നാമേതം ദ്വീഹി കാരണേഹി ജായതി, പുരിമഭവേ മാതാ വാ പിതാ വാ പുത്തോ വാ ധീതാ വാ ഭാതാ വാ ഭഗിനീ വാ പതി വാ ഭരിയാ വാ സഹായോ വാ മിത്തോ വാ ഹുത്വാ യോ യേന സദ്ധിം ഏകട്ഠാനേ വുത്ഥപുബ്ബോ, തസ്സ ഇമിനാ പുബ്ബേവ സന്നിവാസേന ഭവന്തരേപി അനുബന്ധന്തോ സോ സിനേഹോ ന വിജഹതി. ഇമസ്മിം അത്തഭാവേ കതേന പച്ചുപ്പന്നഹിതേന വാ ഏവം തം ജായതേ പേമം, ഇമേഹി ദ്വീഹി കാരണേഹി പേമം നാമ ജായതി. യഥാ കിം? ഉപ്പലംവ യഥോദകേതി. വാ-കാരസ്സ രസ്സത്തം കതം. സമുച്ചയത്ഥേ ചേസ വുത്തോ, തസ്മാ ഉപ്പലഞ്ച സേസം ജലജപുപ്ഫഞ്ച യഥാ ഉദകേ ജായമാനം ദ്വേ കാരണാനി നിസ്സായ ജായതി ഉദകഞ്ചേവ കലലഞ്ച, തഥാ ഏതേഹി ദ്വീഹി കാരണേഹി പേമം ജായതീതി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.

    Tassattho – bhikkhave, pemaṃ nāmetaṃ dvīhi kāraṇehi jāyati, purimabhave mātā vā pitā vā putto vā dhītā vā bhātā vā bhaginī vā pati vā bhariyā vā sahāyo vā mitto vā hutvā yo yena saddhiṃ ekaṭṭhāne vutthapubbo, tassa iminā pubbeva sannivāsena bhavantarepi anubandhanto so sineho na vijahati. Imasmiṃ attabhāve katena paccuppannahitena vā evaṃ taṃ jāyate pemaṃ, imehi dvīhi kāraṇehi pemaṃ nāma jāyati. Yathā kiṃ? Uppalaṃva yathodaketi. Vā-kārassa rassattaṃ kataṃ. Samuccayatthe cesa vutto, tasmā uppalañca sesaṃ jalajapupphañca yathā udake jāyamānaṃ dve kāraṇāni nissāya jāyati udakañceva kalalañca, tathā etehi dvīhi kāraṇehi pemaṃ jāyatīti evamettha attho daṭṭhabbo.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ബ്രാഹ്മണോ ച ബ്രാഹ്മണീ ച ഇമേ ദ്വേ ജനാ അഹേസും, പുത്തോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā brāhmaṇo ca brāhmaṇī ca ime dve janā ahesuṃ, putto pana ahameva ahosi’’nti.

    സാകേതജാതകവണ്ണനാ സത്തമാ.

    Sāketajātakavaṇṇanā sattamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൨൩൭. സാകേതജാതകം • 237. Sāketajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact