| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā |
समनुभासनासमुट्ठानवण्णना
Samanubhāsanāsamuṭṭhānavaṇṇanā
२६१. भेदानुवत्तदुब्बचदूसदुट्ठुल्लदिट्ठि चाति सङ्घभेदानुवत्तकदुब्बचकुलदूसकदुट्ठुल्लप्पटिच्छादनदिट्ठिअप्पटिनिस्सज्जनसिक्खापदानि। छन्दं उज्जग्घिका द्वे चाति छन्दं अदत्वा गमनसिक्खापदं उज्जग्घिकाय अन्तरघरे गमननिसीदनसिक्खापदद्वयञ्च। द्वे च सद्दाति ‘‘अप्पसद्दो अन्तरघरे गमिस्सामि, निसीदिस्सामी’’ति सिक्खापदद्वयञ्च। न ब्याहरेति ‘‘न सकबळेन मुखेन ब्याहरिस्सामी’’ति सिक्खापदं।
261.Bhedānuvattadubbacadūsaduṭṭhulladiṭṭhicāti saṅghabhedānuvattakadubbacakuladūsakaduṭṭhullappaṭicchādanadiṭṭhiappaṭinissajjanasikkhāpadāni. Chandaṃ ujjagghikā dve cāti chandaṃ adatvā gamanasikkhāpadaṃ ujjagghikāya antaraghare gamananisīdanasikkhāpadadvayañca. Dve ca saddāti ‘‘appasaddo antaraghare gamissāmi, nisīdissāmī’’ti sikkhāpadadvayañca. Na byāhareti ‘‘na sakabaḷena mukhena byāharissāmī’’ti sikkhāpadaṃ.
छमा नीचासने ठानं, पच्छतो उप्पथेन चाति छमायं निसीदित्वा, नीचे आसने निसीदित्वा; ठितेन निसिन्नस्स, पच्छतो गच्छन्तेन पुरतो गच्छन्तस्स, उप्पथेन गच्छन्तेन पथेन गच्छन्तस्स धम्मदेसनासिक्खापदानि। वज्जानुवत्तिगहणाति वज्जप्पटिच्छादनउअखत्तानुवत्तकहत्थग्गहणादिसङ्खातानि तीणि पाराजिकानि। ओसारे पच्चाचिक्खनाति ‘‘अनपलोकेत्वा कारकसङ्घं अनञ्ञाय गणस्स छन्दं ओसारेय्या’’ति च ‘‘बुद्धं पच्चक्खामी’’ति च वुत्तसिक्खापदद्वयं।
Chamā nīcāsane ṭhānaṃ, pacchato uppathena cāti chamāyaṃ nisīditvā, nīce āsane nisīditvā; ṭhitena nisinnassa, pacchato gacchantena purato gacchantassa, uppathena gacchantena pathena gacchantassa dhammadesanāsikkhāpadāni. Vajjānuvattigahaṇāti vajjappaṭicchādanauakhattānuvattakahatthaggahaṇādisaṅkhātāni tīṇi pārājikāni. Osāre paccācikkhanāti ‘‘anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāreyyā’’ti ca ‘‘buddhaṃ paccakkhāmī’’ti ca vuttasikkhāpadadvayaṃ.
किस्मिं संसट्ठा द्वे वधीति ‘‘किस्मिञ्चिदेव अधिकरणे पच्चाकता’’ति च ‘‘भिक्खुनियो पनेव संसट्ठा विहरन्ती’’ति च ‘‘या पन भिक्खुनी एवं वदेय्य संसट्ठाव अय्ये तुम्हे विहरथा’’ति च ‘‘अत्तानं वधित्वा वधित्वा रोदेय्या’’ति च वुत्तसिक्खापदानि। विसिब्बे दुक्खिताय चाति ‘‘भिक्खुनिया चीवरं विसिब्बेत्वा वा विसिब्बापेत्वा वा’’ति च ‘‘दुक्खितं सहजीविनि’’न्ति च वुत्तसिक्खापदद्वयं। पुन संसट्ठा न वूपसमेति ‘‘संसट्ठा विहरेय्य गहपतिना वा गहपतिपुत्तेन वा’’ति एवं पुन वुत्तसंसट्ठसिक्खापदञ्च ‘‘एहय्ये, इमं अधिकरणं वूपसमेही’’ति वुच्चमाना, ‘‘साधू’’ति पटिस्सुणित्वा ‘‘सा पच्छा अनन्तरायिकिनी नेव वूपसम्मेय्या’’ति वुत्तसिक्खापदञ्च। आरामञ्च पवारणाति ‘‘जानं सभिक्खुकं आरामं अनापुच्छा पविसेय्या’’ति च ‘‘उभतोसङ्घे तीहि ठानेहि न पवारेय्या’’ति च वुत्तसिक्खापदद्वयं।
Kismiṃ saṃsaṭṭhā dve vadhīti ‘‘kismiñcideva adhikaraṇe paccākatā’’ti ca ‘‘bhikkhuniyo paneva saṃsaṭṭhā viharantī’’ti ca ‘‘yā pana bhikkhunī evaṃ vadeyya saṃsaṭṭhāva ayye tumhe viharathā’’ti ca ‘‘attānaṃ vadhitvā vadhitvā rodeyyā’’ti ca vuttasikkhāpadāni. Visibbe dukkhitāya cāti ‘‘bhikkhuniyā cīvaraṃ visibbetvā vā visibbāpetvā vā’’ti ca ‘‘dukkhitaṃ sahajīvini’’nti ca vuttasikkhāpadadvayaṃ. Puna saṃsaṭṭhā na vūpasameti ‘‘saṃsaṭṭhā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā’’ti evaṃ puna vuttasaṃsaṭṭhasikkhāpadañca ‘‘ehayye, imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamehī’’ti vuccamānā, ‘‘sādhū’’ti paṭissuṇitvā ‘‘sā pacchā anantarāyikinī neva vūpasammeyyā’’ti vuttasikkhāpadañca. Ārāmañca pavāraṇāti ‘‘jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyā’’ti ca ‘‘ubhatosaṅghe tīhi ṭhānehi na pavāreyyā’’ti ca vuttasikkhāpadadvayaṃ.
अन्वद्धं सहजीविनिं द्वेति ‘‘अन्वद्धमासं भिक्खुनिया भिक्खुसङ्घतो द्वे धम्मा पच्चासीसितब्बा’’ति वुत्तसिक्खापदञ्च, ‘‘सहजीविनिं वुट्ठापेत्वा द्वे वस्सानि नेव अनुग्गण्हेय्य, सहजीविनिं वुट्ठापेत्वा नेव वूपकासेय्या’’ति वुत्तसिक्खापदद्वयञ्च। चीवरं अनुबन्धनाति ‘‘सचे मे त्वं, अय्ये, चीवरं दस्ससि, एवाहं तं वुट्ठापेस्सामी’’ति च ‘‘सचे मं त्वं, अय्ये, द्वे वस्सानि अनुबन्धिस्ससि, एवाहं तं वुट्ठापेस्सामी’’ति च वुत्तसिक्खापदद्वयं।
Anvaddhaṃ sahajīviniṃ dveti ‘‘anvaddhamāsaṃ bhikkhuniyā bhikkhusaṅghato dve dhammā paccāsīsitabbā’’ti vuttasikkhāpadañca, ‘‘sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā dve vassāni neva anuggaṇheyya, sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā neva vūpakāseyyā’’ti vuttasikkhāpadadvayañca. Cīvaraṃ anubandhanāti ‘‘sace me tvaṃ, ayye, cīvaraṃ dassasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti ca ‘‘sace maṃ tvaṃ, ayye, dve vassāni anubandhissasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti ca vuttasikkhāpadadvayaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / ४. समनुभासनासमुट्ठानं • 4. Samanubhāsanāsamuṭṭhānaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / समनुभासनासमुट्ठानवण्णना • Samanubhāsanāsamuṭṭhānavaṇṇanā
