Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / နေတ္တိဝိဘာဝိနီ • Nettivibhāvinī |
၁၆. သမာရောပနဟာရသမ္ပာတဝိဘာဝနာ
16. Samāropanahārasampātavibhāvanā
၇၈. ‘‘တသ္မာ ရက္ခိတစိတ္တသ္သာ’’တိ ပဒေန ယံ ရက္ခိတစိတ္တံ ဝုတ္တံ, တံ ရက္ခိတစိတ္တံ တိဏ္ဏံ သုစရိတာနံ ကမ္မာနံ ပဒဋ္ဌာနံ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ဘာဝိတာယ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော ဘာဝိတော ဘဝတိ ဧကတော ဘာဝိတဗ္ဗတ္တာ, ပဒဋ္ဌာနကာရဏတ္တာ စ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိတော ဟီ’’တိအာဒိ။ ယသ္သ အရဟတော သမာဓိဝိမုတ္တိ ဘဝတိ, အယံ အရဟာ အနုပာဒိသေသော ပုဂ္ဂလော, အယံ သမာဓိဝိမုတ္တိ အနုပာဒိသေသာ နိဗ္ဗာနဓာတု။
78.‘‘Tasmārakkhitacittassā’’ti padena yaṃ rakkhitacittaṃ vuttaṃ, taṃ rakkhitacittaṃ tiṇṇaṃ sucaritānaṃ kammānaṃ padaṭṭhānaṃ. Sammādiṭṭhiyā bhāvitāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito bhavati ekato bhāvitabbattā, padaṭṭhānakāraṇattā ca. Tena vuttaṃ – ‘‘sammādiṭṭhito hī’’tiādi. Yassa arahato samādhivimutti bhavati, ayaṃ arahā anupādiseso puggalo, ayaṃ samādhivimutti anupādisesā nibbānadhātu.
‘‘ဒေသနာဟာရသမ္ပာတာဒိကော ဟာရသမ္ပာတော ယေန သောဠသပ္ပဘေဒဘာဝေန သုတ္တပ္ပဒေသတ္ထေ နိဒ္ဓာရေတ္ဝာ ယုဇ္ဇိတော, သောဠသပ္ပဘေဒဘာဝော ကေန အမ္ဟေဟိ သဒ္ဒဟိတဗ္ဗော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတ္တာ ‘‘တေနာဟာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တေန သောဠသပ္ပဘေဒဘာဝေန အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ‘‘သောဠသ။ပေ.။ သုတ္တ’’န္တိ ယံ ဝစနံ အာဟ, တေန ဝစနေန သောဠသပ္ပဘေဒဘာဝော တုမ္ဟေဟိ သဒ္ဒဟိတဗ္ဗော။
‘‘Desanāhārasampātādiko hārasampāto yena soḷasappabhedabhāvena suttappadesatthe niddhāretvā yujjito, soḷasappabhedabhāvo kena amhehi saddahitabbo’’ti vattabbattā ‘‘tenāhā’’tiādi vuttaṃ. Tena soḷasappabhedabhāvena āyasmā mahākaccāno ‘‘soḷasa…pe… sutta’’nti yaṃ vacanaṃ āha, tena vacanena soḷasappabhedabhāvo tumhehi saddahitabbo.
‘‘ဧတ္တကောဝ ဟာရသမ္ပာတော ပရိပုဏ္ဏော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတ္တာ ‘‘နိယုတ္တော ဟာရသမ္ပာတော’’တိ ဝုတ္တံ။ ယေန ယေန သံဝဏ္ဏနာဝိသေသဘူတေန ဒေသနာဟာရသမ္ပာတေန သုတ္တပ္ပဒေသတ္ထာ နိဒ္ဓာရိတာ, သော သော သံဝဏ္ဏနာဝိသေသဘူတော ဒေသနာဟာရသမ္ပာတာဒိဟာရသမ္ပာတော နိယုတ္တော ယထာရဟံ နိဒ္ဓာရေတ္ဝာ ယုဇ္ဇိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော, အဋ္ဌကထာယဉ္စ (နေတ္တိ. အဋ္ဌ. ၇၃, ၇၆) တထာ နိဒ္ဓာရေတ္ဝာ ယုဇ္ဇိတောတိ။
‘‘Ettakova hārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena desanāhārasampātena suttappadesatthā niddhāritā, so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto desanāhārasampātādihārasampāto niyutto yathārahaṃ niddhāretvā yujjitabboti attho gahetabbo, aṭṭhakathāyañca (netti. aṭṭha. 73, 76) tathā niddhāretvā yujjitoti.
ဣတိ ဒေသနာဟာရသမ္ပာတာဒိဟာရသမ္ပာတေ သတ္တိဗလာနုရူပာ
Iti desanāhārasampātādihārasampāte sattibalānurūpā
ရစိတာ ဝိဘာဝနာ နိဋ္ဌိတာ။
Racitā vibhāvanā niṭṭhitā.
ပဏ္ဍိတေဟိ ပန အဋ္ဌကထာဋီကာနုသာရေန ဂမ္ဘီရတ္ထော ဝိတ္ထာရတော ဝိဘဇိတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗောတိ။
Paṇḍitehi pana aṭṭhakathāṭīkānusārena gambhīrattho vitthārato vibhajitvā gahetabboti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / နေတ္တိပ္ပကရဏပာဠိ • Nettippakaraṇapāḷi / ၁၆. သမာရောပနဟာရသမ္ပာတော • 16. Samāropanahārasampāto