| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / नेत्तिप्पकरण-टीका • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
१६. समारोपनहारविभङ्गवण्णना
16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
५०. सुत्तेन गहितेति सुत्ते वुत्ते। पदट्ठानग्गहणं अधिट्ठानविसयदस्सनत्थं, वेवचनग्गहणं अधिवचनविभागदस्सनत्थन्ति योजना। विसयाधिट्ठानभावतोति विसयसङ्खातपवत्तिट्ठानभावतो। वनीयतीति भजीयति। वनतीति भजति सेवति। वनुतेति याचति, पत्थेतीति अत्थो । पञ्च कामगुणा कामतण्हाय कारणं होति आरम्मणपच्चयताय। निमित्तग्गाहो अनुब्यञ्जनग्गाहस्स कारणं होति उपनिस्सयतायाति एवं सेसेसुपि यथारहं कारणता वत्तब्बा।
50.Suttena gahiteti sutte vutte. Padaṭṭhānaggahaṇaṃ adhiṭṭhānavisayadassanatthaṃ, vevacanaggahaṇaṃ adhivacanavibhāgadassanatthanti yojanā. Visayādhiṭṭhānabhāvatoti visayasaṅkhātapavattiṭṭhānabhāvato. Vanīyatīti bhajīyati. Vanatīti bhajati sevati. Vanuteti yācati, patthetīti attho . Pañca kāmaguṇā kāmataṇhāya kāraṇaṃ hoti ārammaṇapaccayatāya. Nimittaggāho anubyañjanaggāhassa kāraṇaṃ hoti upanissayatāyāti evaṃ sesesupi yathārahaṃ kāraṇatā vattabbā.
५१. ‘‘काये कायानुपस्सी विहराही’’तिआदीसु यं वत्तब्बं, तं हेट्ठा लक्खणहारविभङ्गवण्णनायं (नेत्ति॰ अट्ठ॰ २३) वुत्तनयेनेव वेदितब्बं। अयं पन विसेसो – रूपधम्मपरिञ्ञायाति रूपूपिकविञ्ञाणट्ठितिपरिञ्ञाय।
51.‘‘Kāye kāyānupassī viharāhī’’tiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā lakkhaṇahāravibhaṅgavaṇṇanāyaṃ (netti. aṭṭha. 23) vuttanayeneva veditabbaṃ. Ayaṃ pana viseso – rūpadhammapariññāyāti rūpūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
‘‘दुक्ख’’न्ति पस्सन्ती सा वेदनानुपस्सनाति योजेतब्बं। वेदनाहेतुपरिञ्ञायाति फस्सपरिञ्ञाय। ‘‘वेदनावसेना’’ति पदेन अत्तना उप्पादितदुक्खवसेन। वेदनापरिञ्ञायाति वेदनूपिकविञ्ञाणट्ठितिपरिञ्ञाय। निच्चाभिनिवेसपटिपक्खतो अनिच्चानुपस्सनायाति अधिप्पायो। निच्चसञ्ञानिमित्तस्साति निच्चसञ्ञाहेतुकस्स। सञ्ञापरिञ्ञायाति सञ्ञूपिकविञ्ञाणट्ठितिपरिञ्ञाय। पठममग्गवज्झत्ता अगतिगमनस्स वुत्तं ‘‘दिट्ठाभिनिवेसस्स…पे॰… अगतिगमनस्स चा’’ति।
‘‘Dukkha’’nti passantī sā vedanānupassanāti yojetabbaṃ. Vedanāhetupariññāyāti phassapariññāya. ‘‘Vedanāvasenā’’ti padena attanā uppāditadukkhavasena. Vedanāpariññāyāti vedanūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Niccābhinivesapaṭipakkhato aniccānupassanāyāti adhippāyo. Niccasaññānimittassāti niccasaññāhetukassa. Saññāpariññāyāti saññūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Paṭhamamaggavajjhattā agatigamanassa vuttaṃ ‘‘diṭṭhābhinivesassa…pe… agatigamanassa cā’’ti.
सङ्खारपरिञ्ञायाति सङ्खारूपिकविञ्ञाणट्ठितिपरिञ्ञाय।
Saṅkhārapariññāyāti saṅkhārūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
समारोपनहारविभङ्गवण्णना निट्ठिता।
Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
निट्ठिता च हारविभङ्गवण्णना।
Niṭṭhitā ca hāravibhaṅgavaṇṇanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / नेत्तिप्पकरणपाळि • Nettippakaraṇapāḷi / १६. समारोपनहारविभङ्गो • 16. Samāropanahāravibhaṅgo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / नेत्तिप्पकरण-अट्ठकथा • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / १६. समारोपनहारविभङ्गवण्णना • 16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / खुद्दकनिकाय (टीका) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / नेत्तिविभाविनी • Nettivibhāvinī / १६. समारोपनहारविभङ्गविभावना • 16. Samāropanahāravibhaṅgavibhāvanā
