| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi |
૫૧૫. સમ્ભવજાતકં (૫)
515. Sambhavajātakaṃ (5)
૧૩૮.
138.
રજ્જઞ્ચ પટિપન્નાસ્મ, આધિપચ્ચં સુચીરત;
Rajjañca paṭipannāsma, ādhipaccaṃ sucīrata;
મહત્તં પત્તુમિચ્છામિ, વિજેતું પથવિં ઇમં.
Mahattaṃ pattumicchāmi, vijetuṃ pathaviṃ imaṃ.
૧૩૯.
139.
ધમ્મેન નો અધમ્મેન, અધમ્મો મે ન રુચ્ચતિ;
Dhammena no adhammena, adhammo me na ruccati;
કિચ્ચોવ ધમ્મો ચરિતો, રઞ્ઞો હોતિ સુચીરત.
Kiccova dhammo carito, rañño hoti sucīrata.
૧૪૦.
140.
ઇધ ચેવાનિન્દિતા યેન, પેચ્ચ યેન અનિન્દિતા;
Idha cevāninditā yena, pecca yena aninditā;
૧૪૧.
141.
યોહં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, કત્તુમિચ્છામિ બ્રાહ્મણ;
Yohaṃ atthañca dhammañca, kattumicchāmi brāhmaṇa;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, બ્રાહ્મણક્ખાહિ પુચ્છિતો.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, brāhmaṇakkhāhi pucchito.
૧૪૨.
142.
નાઞ્ઞત્ર વિધુરા રાજ, એતદક્ખાતુમરહતિ;
Nāññatra vidhurā rāja, etadakkhātumarahati;
યં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, કત્તુમિચ્છસિ ખત્તિય.
Yaṃ tvaṃ atthañca dhammañca, kattumicchasi khattiya.
૧૪૩.
143.
એહિ ખો પહિતો ગચ્છ, વિધુરસ્સ ઉપન્તિકં;
Ehi kho pahito gaccha, vidhurassa upantikaṃ;
અભિહારં ઇમં દજ્જા, અત્થધમ્માનુસિટ્ઠિયા.
Abhihāraṃ imaṃ dajjā, atthadhammānusiṭṭhiyā.
૧૪૪.
144.
સ્વાધિપ્પાગા ભારદ્વાજો, વિધુરસ્સ ઉપન્તિકં;
Svādhippāgā bhāradvājo, vidhurassa upantikaṃ;
તમદ્દસ મહાબ્રહ્મા, અસમાનં સકે ઘરે.
Tamaddasa mahābrahmā, asamānaṃ sake ghare.
૧૪૫.
145.
રઞ્ઞોહં પહિતો દૂતો, કોરબ્યસ્સ યસસ્સિનો;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છેસિ’’, ઇચ્ચબ્રવિ યુધિટ્ઠિલો;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, વિધુરક્ખાહિ પુચ્છિતો.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, vidhurakkhāhi pucchito.
૧૪૬.
146.
ગઙ્ગં મે પિદહિસ્સન્તિ, ન તં સક્કોમિ બ્રાહ્મણ;
Gaṅgaṃ me pidahissanti, na taṃ sakkomi brāhmaṇa;
અપિધેતું મહાસિન્ધું, તં કથં સો ભવિસ્સતિ.
Apidhetuṃ mahāsindhuṃ, taṃ kathaṃ so bhavissati.
૧૪૭.
147.
ન તે સક્કોમિ અક્ખાતું, અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છિતો;
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito;
ભદ્રકારો ચ મે પુત્તો, ઓરસો મમ અત્રજો;
Bhadrakāro ca me putto, oraso mama atrajo;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, ગન્ત્વા પુચ્છસ્સુ બ્રાહ્મણ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
૧૪૮.
148.
તમદ્દસ મહાબ્રહ્મા, નિસિન્નં સમ્હિ વેસ્મનિ.
Tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmani.
૧૪૯.
149.
રઞ્ઞોહં પહિતો દૂતો, કોરબ્યસ્સ યસસ્સિનો;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છેસિ’’, ઇચ્ચબ્રવિ યુધિટ્ઠિલો;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, ભદ્રકાર પબ્રૂહિ 7 મે.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, bhadrakāra pabrūhi 8 me.
૧૫૦.
150.
ન તે સક્કોમિ અક્ખાતું, અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છિતો.
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
૧૫૧.
151.
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, ગન્ત્વા પુચ્છસ્સુ બ્રાહ્મણ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
૧૫૨.
152.
સ્વાધિપ્પાગા ભારદ્વાજો, સઞ્ચયસ્સ ઉપન્તિકં;
Svādhippāgā bhāradvājo, sañcayassa upantikaṃ;
૧૫૩.
153.
રઞ્ઞોહં પહિતો દૂતો, કોરબ્યસ્સ યસસ્સિનો;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છેસિ’’, ઇચ્ચબ્રવિ યુધિટ્ઠિલો;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, સઞ્ચયક્ખાહિ પુચ્છિતો.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sañcayakkhāhi pucchito.
૧૫૪.
154.
ન તે સક્કોમિ અક્ખાતું, અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છિતો.
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
૧૫૫.
155.
સમ્ભવો નામ મે ભાતા, કનિટ્ઠો મે સુચીરત;
Sambhavo nāma me bhātā, kaniṭṭho me sucīrata;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, ગન્ત્વા પુચ્છસ્સુ બ્રાહ્મણ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
૧૫૬.
156.
અબ્ભુતો વત ભો ધમ્મો, નાયં અસ્માક રુચ્ચતિ;
Abbhuto vata bho dhammo, nāyaṃ asmāka ruccati;
તયો જના પિતાપુત્તા, તેસુ પઞ્ઞાય નો વિદૂ.
Tayo janā pitāputtā, tesu paññāya no vidū.
૧૫૭.
157.
ન તં સક્કોથ અક્ખાતું, અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છિતા;
Na taṃ sakkotha akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchitā;
કથં નુ દહરો જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છિતો.
Kathaṃ nu daharo jaññā, atthaṃ dhammañca pucchito.
૧૫૮.
158.
પુચ્છિત્વા સમ્ભવં જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ બ્રાહ્મણ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
૧૫૯.
159.
યથાપિ ચન્દો વિમલો, ગચ્છં આકાસધાતુયા;
Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;
સબ્બે તારાગણે લોકે, આભાય અતિરોચતિ.
Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.
૧૬૦.
160.
એવમ્પિ દહરૂપેતો, પઞ્ઞાયોગેન સમ્ભવો;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
મા નં દહરોતિ ઉઞ્ઞાસિ, અપુચ્છિત્વાન સમ્ભવં;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
પુચ્છિત્વા સમ્ભવં જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ બ્રાહ્મણ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
૧૬૧.
161.
યથાપિ રમ્મકો માસો, ગિમ્હાનં હોતિ બ્રાહ્મણ;
Yathāpi rammako māso, gimhānaṃ hoti brāhmaṇa;
અતેવઞ્ઞેહિ માસેહિ, દુમપુપ્ફેહિ સોભતિ.
Atevaññehi māsehi, dumapupphehi sobhati.
૧૬૨.
162.
એવમ્પિ દહરૂપેતો, પઞ્ઞાયોગેન સમ્ભવો;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
મા નં દહરોતિ ઉઞ્ઞાસિ, અપુચ્છિત્વાન સમ્ભવં;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
પુચ્છિત્વા સમ્ભવં જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ બ્રાહ્મણ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
૧૬૩.
163.
યથાપિ હિમવા બ્રહ્મે, પબ્બતો ગન્ધમાદનો;
Yathāpi himavā brahme, pabbato gandhamādano;
નાનારુક્ખેહિ સઞ્છન્નો, મહાભૂતગણાલયો;
Nānārukkhehi sañchanno, mahābhūtagaṇālayo;
ઓસધેહિ ચ દિબ્બેહિ, દિસા ભાતિ પવાતિ ચ.
Osadhehi ca dibbehi, disā bhāti pavāti ca.
૧૬૪.
164.
એવમ્પિ દહરૂપેતો, પઞ્ઞાયોગેન સમ્ભવો;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
મા નં દહરોતિ ઉઞ્ઞાસિ, અપુચ્છિત્વાન સમ્ભવં;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
પુચ્છિત્વા સમ્ભવં જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ બ્રાહ્મણ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
૧૬૫.
165.
યથાપિ પાવકો બ્રહ્મે, અચ્ચિમાલી યસસ્સિમા;
Yathāpi pāvako brahme, accimālī yasassimā;
૧૬૬.
166.
ઘતાસનો ધૂમકેતુ, ઉત્તમાહેવનન્દહો;
Ghatāsano dhūmaketu, uttamāhevanandaho;
૧૬૭.
167.
એવમ્પિ દહરૂપેતો, પઞ્ઞાયોગેન સમ્ભવો;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
મા નં દહરોતિ ઉઞ્ઞાસિ, અપુચ્છિત્વાન સમ્ભવં;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
પુચ્છિત્વા સમ્ભવં જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ બ્રાહ્મણ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
૧૬૮.
168.
દોહેન ધેનું જાનન્તિ, ભાસમાનઞ્ચ પણ્ડિતં.
Dohena dhenuṃ jānanti, bhāsamānañca paṇḍitaṃ.
૧૬૯.
169.
એવમ્પિ દહરૂપેતો, પઞ્ઞાયોગેન સમ્ભવો;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
મા નં દહરોતિ ઉઞ્ઞાસિ, અપુચ્છિત્વાન સમ્ભવં;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
પુચ્છિત્વા સમ્ભવં જઞ્ઞા, અત્થં ધમ્મઞ્ચ બ્રાહ્મણ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
૧૭૦.
170.
સ્વાધિપ્પાગા ભારદ્વાજો, સમ્ભવસ્સ ઉપન્તિકં;
Svādhippāgā bhāradvājo, sambhavassa upantikaṃ;
તમદ્દસ મહાબ્રહ્મા, કીળમાનં બહીપુરે.
Tamaddasa mahābrahmā, kīḷamānaṃ bahīpure.
૧૭૧.
171.
રઞ્ઞોહં પહિતો દૂતો, કોરબ્યસ્સ યસસ્સિનો;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘અત્થં ધમ્મઞ્ચ પુચ્છેસિ’’, ઇચ્ચબ્રવિ યુધિટ્ઠિલો;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
તં ત્વં અત્થઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ, સમ્ભવક્ખાહિ પુચ્છિતો.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sambhavakkhāhi pucchito.
૧૭૨.
172.
તગ્ઘ તે અહમક્ખિસ્સં, યથાપિ કુસલો તથા;
Taggha te ahamakkhissaṃ, yathāpi kusalo tathā;
રાજા ચ ખો તં જાનાતિ, યદિ કાહતિ વા ન વા.
Rājā ca kho taṃ jānāti, yadi kāhati vā na vā.
૧૭૩.
173.
‘‘અજ્જ સુવે’’તિ સંસેય્ય, રઞ્ઞા પુટ્ઠો સુચીરત;
‘‘Ajja suve’’ti saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
મા કત્વા અવસી રાજા, અત્થે જાતે યુધિટ્ઠિલો.
Mā katvā avasī rājā, atthe jāte yudhiṭṭhilo.
૧૭૪.
174.
અજ્ઝત્તઞ્ઞેવ સંસેય્ય, રઞ્ઞા પુટ્ઠો સુચીરત;
Ajjhattaññeva saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
૧૭૫.
175.
અત્તાનં નાતિવત્તેય્ય, અધમ્મં ન સમાચરે;
Attānaṃ nātivatteyya, adhammaṃ na samācare;
અતિત્થે નપ્પતારેય્ય, અનત્થે ન યુતો સિયા.
Atitthe nappatāreyya, anatthe na yuto siyā.
૧૭૬.
176.
યો ચ એતાનિ ઠાનાનિ, કત્તું જાનાતિ ખત્તિયો;
Yo ca etāni ṭhānāni, kattuṃ jānāti khattiyo;
સદા સો વડ્ઢતે રાજા, સુક્કપક્ખેવ ચન્દિમા.
Sadā so vaḍḍhate rājā, sukkapakkheva candimā.
૧૭૭.
177.
ઞાતીનઞ્ચ પિયો હોતિ, મિત્તેસુ ચ વિરોચતિ;
Ñātīnañca piyo hoti, mittesu ca virocati;
કાયસ્સ ભેદા સપ્પઞ્ઞો, સગ્ગં સો ઉપપજ્જતીતિ.
Kāyassa bhedā sappañño, saggaṃ so upapajjatīti.
સમ્ભવજાતકં પઞ્ચમં.
Sambhavajātakaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૧૫] ૫. સમ્ભવજાતકવણ્ણના • [515] 5. Sambhavajātakavaṇṇanā
