Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಜಾತಕಪಾಳಿ • Jātakapāḷi |
೫೧೫. ಸಮ್ಭವಜಾತಕಂ (೫)
515. Sambhavajātakaṃ (5)
೧೩೮.
138.
ರಜ್ಜಞ್ಚ ಪಟಿಪನ್ನಾಸ್ಮ, ಆಧಿಪಚ್ಚಂ ಸುಚೀರತ।
Rajjañca paṭipannāsma, ādhipaccaṃ sucīrata;
ಮಹತ್ತಂ ಪತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ, ವಿಜೇತುಂ ಪಥವಿಂ ಇಮಂ॥
Mahattaṃ pattumicchāmi, vijetuṃ pathaviṃ imaṃ.
೧೩೯.
139.
ಧಮ್ಮೇನ ನೋ ಅಧಮ್ಮೇನ, ಅಧಮ್ಮೋ ಮೇ ನ ರುಚ್ಚತಿ।
Dhammena no adhammena, adhammo me na ruccati;
ಕಿಚ್ಚೋವ ಧಮ್ಮೋ ಚರಿತೋ, ರಞ್ಞೋ ಹೋತಿ ಸುಚೀರತ॥
Kiccova dhammo carito, rañño hoti sucīrata.
೧೪೦.
140.
ಇಧ ಚೇವಾನಿನ್ದಿತಾ ಯೇನ, ಪೇಚ್ಚ ಯೇನ ಅನಿನ್ದಿತಾ।
Idha cevāninditā yena, pecca yena aninditā;
೧೪೧.
141.
ಯೋಹಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಕತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
Yohaṃ atthañca dhammañca, kattumicchāmi brāhmaṇa;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, brāhmaṇakkhāhi pucchito.
೧೪೨.
142.
ನಾಞ್ಞತ್ರ ವಿಧುರಾ ರಾಜ, ಏತದಕ್ಖಾತುಮರಹತಿ।
Nāññatra vidhurā rāja, etadakkhātumarahati;
ಯಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಕತ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ ಖತ್ತಿಯ॥
Yaṃ tvaṃ atthañca dhammañca, kattumicchasi khattiya.
೧೪೩.
143.
ಏಹಿ ಖೋ ಪಹಿತೋ ಗಚ್ಛ, ವಿಧುರಸ್ಸ ಉಪನ್ತಿಕಂ।
Ehi kho pahito gaccha, vidhurassa upantikaṃ;
ಅಭಿಹಾರಂ ಇಮಂ ದಜ್ಜಾ, ಅತ್ಥಧಮ್ಮಾನುಸಿಟ್ಠಿಯಾ॥
Abhihāraṃ imaṃ dajjā, atthadhammānusiṭṭhiyā.
೧೪೪.
144.
ಸ್ವಾಧಿಪ್ಪಾಗಾ ಭಾರದ್ವಾಜೋ, ವಿಧುರಸ್ಸ ಉಪನ್ತಿಕಂ।
Svādhippāgā bhāradvājo, vidhurassa upantikaṃ;
ತಮದ್ದಸ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ, ಅಸಮಾನಂ ಸಕೇ ಘರೇ॥
Tamaddasa mahābrahmā, asamānaṃ sake ghare.
೧೪೫.
145.
ರಞ್ಞೋಹಂ ಪಹಿತೋ ದೂತೋ, ಕೋರಬ್ಯಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛೇಸಿ’’, ಇಚ್ಚಬ್ರವಿ ಯುಧಿಟ್ಠಿಲೋ।
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ವಿಧುರಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, vidhurakkhāhi pucchito.
೧೪೬.
146.
ಗಙ್ಗಂ ಮೇ ಪಿದಹಿಸ್ಸನ್ತಿ, ನ ತಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
Gaṅgaṃ me pidahissanti, na taṃ sakkomi brāhmaṇa;
ಅಪಿಧೇತುಂ ಮಹಾಸಿನ್ಧುಂ, ತಂ ಕಥಂ ಸೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥
Apidhetuṃ mahāsindhuṃ, taṃ kathaṃ so bhavissati.
೧೪೭.
147.
ನ ತೇ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಕ್ಖಾತುಂ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿತೋ।
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito;
ಭದ್ರಕಾರೋ ಚ ಮೇ ಪುತ್ತೋ, ಓರಸೋ ಮಮ ಅತ್ರಜೋ।
Bhadrakāro ca me putto, oraso mama atrajo;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಗನ್ತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಸ್ಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
೧೪೮.
148.
ತಮದ್ದಸ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ, ನಿಸಿನ್ನಂ ಸಮ್ಹಿ ವೇಸ್ಮನಿ॥
Tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmani.
೧೪೯.
149.
ರಞ್ಞೋಹಂ ಪಹಿತೋ ದೂತೋ, ಕೋರಬ್ಯಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛೇಸಿ’’, ಇಚ್ಚಬ್ರವಿ ಯುಧಿಟ್ಠಿಲೋ।
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಭದ್ರಕಾರ ಪಬ್ರೂಹಿ 7 ಮೇ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, bhadrakāra pabrūhi 8 me.
೧೫೦.
150.
ನ ತೇ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಕ್ಖಾತುಂ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
೧೫೧.
151.
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಗನ್ತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಸ್ಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
೧೫೨.
152.
ಸ್ವಾಧಿಪ್ಪಾಗಾ ಭಾರದ್ವಾಜೋ, ಸಞ್ಚಯಸ್ಸ ಉಪನ್ತಿಕಂ।
Svādhippāgā bhāradvājo, sañcayassa upantikaṃ;
೧೫೩.
153.
ರಞ್ಞೋಹಂ ಪಹಿತೋ ದೂತೋ, ಕೋರಬ್ಯಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛೇಸಿ’’, ಇಚ್ಚಬ್ರವಿ ಯುಧಿಟ್ಠಿಲೋ।
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಸಞ್ಚಯಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sañcayakkhāhi pucchito.
೧೫೪.
154.
ನ ತೇ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಕ್ಖಾತುಂ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
೧೫೫.
155.
ಸಮ್ಭವೋ ನಾಮ ಮೇ ಭಾತಾ, ಕನಿಟ್ಠೋ ಮೇ ಸುಚೀರತ।
Sambhavo nāma me bhātā, kaniṭṭho me sucīrata;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಗನ್ತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಸ್ಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
೧೫೬.
156.
ಅಬ್ಭುತೋ ವತ ಭೋ ಧಮ್ಮೋ, ನಾಯಂ ಅಸ್ಮಾಕ ರುಚ್ಚತಿ।
Abbhuto vata bho dhammo, nāyaṃ asmāka ruccati;
ತಯೋ ಜನಾ ಪಿತಾಪುತ್ತಾ, ತೇಸು ಪಞ್ಞಾಯ ನೋ ವಿದೂ॥
Tayo janā pitāputtā, tesu paññāya no vidū.
೧೫೭.
157.
ನ ತಂ ಸಕ್ಕೋಥ ಅಕ್ಖಾತುಂ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿತಾ।
Na taṃ sakkotha akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchitā;
ಕಥಂ ನು ದಹರೋ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Kathaṃ nu daharo jaññā, atthaṃ dhammañca pucchito.
೧೫೮.
158.
ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮ್ಭವಂ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
೧೫೯.
159.
ಯಥಾಪಿ ಚನ್ದೋ ವಿಮಲೋ, ಗಚ್ಛಂ ಆಕಾಸಧಾತುಯಾ।
Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;
ಸಬ್ಬೇ ತಾರಾಗಣೇ ಲೋಕೇ, ಆಭಾಯ ಅತಿರೋಚತಿ॥
Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.
೧೬೦.
160.
ಏವಮ್ಪಿ ದಹರೂಪೇತೋ, ಪಞ್ಞಾಯೋಗೇನ ಸಮ್ಭವೋ।
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
ಮಾ ನಂ ದಹರೋತಿ ಉಞ್ಞಾಸಿ, ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನ ಸಮ್ಭವಂ।
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮ್ಭವಂ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
೧೬೧.
161.
ಯಥಾಪಿ ರಮ್ಮಕೋ ಮಾಸೋ, ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಹೋತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
Yathāpi rammako māso, gimhānaṃ hoti brāhmaṇa;
ಅತೇವಞ್ಞೇಹಿ ಮಾಸೇಹಿ, ದುಮಪುಪ್ಫೇಹಿ ಸೋಭತಿ॥
Atevaññehi māsehi, dumapupphehi sobhati.
೧೬೨.
162.
ಏವಮ್ಪಿ ದಹರೂಪೇತೋ, ಪಞ್ಞಾಯೋಗೇನ ಸಮ್ಭವೋ।
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
ಮಾ ನಂ ದಹರೋತಿ ಉಞ್ಞಾಸಿ, ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನ ಸಮ್ಭವಂ।
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮ್ಭವಂ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
೧೬೩.
163.
ಯಥಾಪಿ ಹಿಮವಾ ಬ್ರಹ್ಮೇ, ಪಬ್ಬತೋ ಗನ್ಧಮಾದನೋ।
Yathāpi himavā brahme, pabbato gandhamādano;
ನಾನಾರುಕ್ಖೇಹಿ ಸಞ್ಛನ್ನೋ, ಮಹಾಭೂತಗಣಾಲಯೋ।
Nānārukkhehi sañchanno, mahābhūtagaṇālayo;
ಓಸಧೇಹಿ ಚ ದಿಬ್ಬೇಹಿ, ದಿಸಾ ಭಾತಿ ಪವಾತಿ ಚ॥
Osadhehi ca dibbehi, disā bhāti pavāti ca.
೧೬೪.
164.
ಏವಮ್ಪಿ ದಹರೂಪೇತೋ, ಪಞ್ಞಾಯೋಗೇನ ಸಮ್ಭವೋ।
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
ಮಾ ನಂ ದಹರೋತಿ ಉಞ್ಞಾಸಿ, ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನ ಸಮ್ಭವಂ।
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮ್ಭವಂ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
೧೬೫.
165.
ಯಥಾಪಿ ಪಾವಕೋ ಬ್ರಹ್ಮೇ, ಅಚ್ಚಿಮಾಲೀ ಯಸಸ್ಸಿಮಾ।
Yathāpi pāvako brahme, accimālī yasassimā;
೧೬೬.
166.
ಘತಾಸನೋ ಧೂಮಕೇತು, ಉತ್ತಮಾಹೇವನನ್ದಹೋ।
Ghatāsano dhūmaketu, uttamāhevanandaho;
೧೬೭.
167.
ಏವಮ್ಪಿ ದಹರೂಪೇತೋ, ಪಞ್ಞಾಯೋಗೇನ ಸಮ್ಭವೋ।
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
ಮಾ ನಂ ದಹರೋತಿ ಉಞ್ಞಾಸಿ, ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನ ಸಮ್ಭವಂ।
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮ್ಭವಂ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
೧೬೮.
168.
ದೋಹೇನ ಧೇನುಂ ಜಾನನ್ತಿ, ಭಾಸಮಾನಞ್ಚ ಪಣ್ಡಿತಂ॥
Dohena dhenuṃ jānanti, bhāsamānañca paṇḍitaṃ.
೧೬೯.
169.
ಏವಮ್ಪಿ ದಹರೂಪೇತೋ, ಪಞ್ಞಾಯೋಗೇನ ಸಮ್ಭವೋ।
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
ಮಾ ನಂ ದಹರೋತಿ ಉಞ್ಞಾಸಿ, ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನ ಸಮ್ಭವಂ।
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮ್ಭವಂ ಜಞ್ಞಾ, ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
೧೭೦.
170.
ಸ್ವಾಧಿಪ್ಪಾಗಾ ಭಾರದ್ವಾಜೋ, ಸಮ್ಭವಸ್ಸ ಉಪನ್ತಿಕಂ।
Svādhippāgā bhāradvājo, sambhavassa upantikaṃ;
ತಮದ್ದಸ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ, ಕೀಳಮಾನಂ ಬಹೀಪುರೇ॥
Tamaddasa mahābrahmā, kīḷamānaṃ bahīpure.
೧೭೧.
171.
ರಞ್ಞೋಹಂ ಪಹಿತೋ ದೂತೋ, ಕೋರಬ್ಯಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪುಚ್ಛೇಸಿ’’, ಇಚ್ಚಬ್ರವಿ ಯುಧಿಟ್ಠಿಲೋ।
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
ತಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಸಮ್ಭವಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ॥
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sambhavakkhāhi pucchito.
೧೭೨.
172.
ತಗ್ಘ ತೇ ಅಹಮಕ್ಖಿಸ್ಸಂ, ಯಥಾಪಿ ಕುಸಲೋ ತಥಾ।
Taggha te ahamakkhissaṃ, yathāpi kusalo tathā;
ರಾಜಾ ಚ ಖೋ ತಂ ಜಾನಾತಿ, ಯದಿ ಕಾಹತಿ ವಾ ನ ವಾ॥
Rājā ca kho taṃ jānāti, yadi kāhati vā na vā.
೧೭೩.
173.
‘‘ಅಜ್ಜ ಸುವೇ’’ತಿ ಸಂಸೇಯ್ಯ, ರಞ್ಞಾ ಪುಟ್ಠೋ ಸುಚೀರತ।
‘‘Ajja suve’’ti saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
ಮಾ ಕತ್ವಾ ಅವಸೀ ರಾಜಾ, ಅತ್ಥೇ ಜಾತೇ ಯುಧಿಟ್ಠಿಲೋ॥
Mā katvā avasī rājā, atthe jāte yudhiṭṭhilo.
೧೭೪.
174.
ಅಜ್ಝತ್ತಞ್ಞೇವ ಸಂಸೇಯ್ಯ, ರಞ್ಞಾ ಪುಟ್ಠೋ ಸುಚೀರತ।
Ajjhattaññeva saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
೧೭೫.
175.
ಅತ್ತಾನಂ ನಾತಿವತ್ತೇಯ್ಯ, ಅಧಮ್ಮಂ ನ ಸಮಾಚರೇ।
Attānaṃ nātivatteyya, adhammaṃ na samācare;
ಅತಿತ್ಥೇ ನಪ್ಪತಾರೇಯ್ಯ, ಅನತ್ಥೇ ನ ಯುತೋ ಸಿಯಾ॥
Atitthe nappatāreyya, anatthe na yuto siyā.
೧೭೬.
176.
ಯೋ ಚ ಏತಾನಿ ಠಾನಾನಿ, ಕತ್ತುಂ ಜಾನಾತಿ ಖತ್ತಿಯೋ।
Yo ca etāni ṭhānāni, kattuṃ jānāti khattiyo;
ಸದಾ ಸೋ ವಡ್ಢತೇ ರಾಜಾ, ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೇವ ಚನ್ದಿಮಾ॥
Sadā so vaḍḍhate rājā, sukkapakkheva candimā.
೧೭೭.
177.
ಞಾತೀನಞ್ಚ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ, ಮಿತ್ತೇಸು ಚ ವಿರೋಚತಿ।
Ñātīnañca piyo hoti, mittesu ca virocati;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಸಪ್ಪಞ್ಞೋ, ಸಗ್ಗಂ ಸೋ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ॥
Kāyassa bhedā sappañño, saggaṃ so upapajjatīti.
ಸಮ್ಭವಜಾತಕಂ ಪಞ್ಚಮಂ।
Sambhavajātakaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಜಾತಕ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [೫೧೫] ೫. ಸಮ್ಭವಜಾತಕವಣ್ಣನಾ • [515] 5. Sambhavajātakavaṇṇanā