Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
5. ஸம்பு³லகச்சானத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
5. Sambulakaccānattheragāthāvaṇṇanā
தே³வோ சாதி ஆயஸ்மதோ ஸம்பு³லகச்சானத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி கரொந்தோ இதோ சதுனவுதிகப்பமத்த²கே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் ஸதரங்ஸிங் நாம பச்சேகபு³த்³த⁴ங் நிரோதா⁴ வுட்ட²ஹித்வா பிண்டா³ய சரந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ தாலப²லங் அதா³ஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ மக³த⁴ரட்டே² க³ஹபதிகுலே நிப்³ப³த்தித்வா ‘‘ஸம்பு³லோ’’தி லத்³த⁴னாமோ கச்சானகொ³த்ததாய ஸம்பு³லகச்சானோதி பஞ்ஞாயித்த².
Devocāti āyasmato sambulakaccānattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto ito catunavutikappamatthake kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ sataraṃsiṃ nāma paccekabuddhaṃ nirodhā vuṭṭhahitvā piṇḍāya carantaṃ disvā pasannamānaso tālaphalaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe gahapatikule nibbattitvā ‘‘sambulo’’ti laddhanāmo kaccānagottatāya sambulakaccānoti paññāyittha.
ஸோ வயப்பத்தோ ஸத்து² ஸந்திகே த⁴ம்மங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா ஹிமவந்தஸமீபே பே⁴ரவாய நாம பப்³ப³தகு³ஹாயங் விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ விஹரதி. அதே²கதி³வஸங் மஹா அகாலமேகோ⁴ ஸதபடலஸஹஸ்ஸபடலோ த²னெந்தோ க³ஜ்ஜந்தோ விஜ்ஜுல்லதா நிச்சா²ரெந்தோ க³ளக³ளாயந்தோ உட்ட²ஹித்வா வஸ்ஸிதுங் ஆரபி⁴, அஸனியோ ப²லிங்ஸு. தங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வா அச்ச²தரச்சு²வனமஹிங்ஸஹத்தி²ஆத³யோ பீ⁴ததஸிதா பீ⁴தரவங் விரவிங்ஸு. தே²ரோ பன ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸனத்தா காயே ஜீவிதே ச நிரபெக்கோ² விக³தலோமஹங்ஸோ தங் அசிந்தெந்தோ விபஸ்ஸனாயமேவ கம்மங் கரொந்தோ க⁴ம்மாபக³மேன உதுஸப்பாயலாபே⁴ன ஸமாஹிதசித்தோ தாவதே³வ விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா ஸஹ அபி⁴ஞ்ஞாஹி அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.51.85-90) –
So vayappatto satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā himavantasamīpe bheravāya nāma pabbataguhāyaṃ vipassanāya kammaṃ karonto viharati. Athekadivasaṃ mahā akālamegho satapaṭalasahassapaṭalo thanento gajjanto vijjullatā nicchārento gaḷagaḷāyanto uṭṭhahitvā vassituṃ ārabhi, asaniyo phaliṃsu. Taṃ saddaṃ sutvā acchataracchuvanamahiṃsahatthiādayo bhītatasitā bhītaravaṃ viraviṃsu. Thero pana āraddhavipassanattā kāye jīvite ca nirapekkho vigatalomahaṃso taṃ acintento vipassanāyameva kammaṃ karonto ghammāpagamena utusappāyalābhena samāhitacitto tāvadeva vipassanaṃ ussukkāpetvā saha abhiññāhi arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.51.85-90) –
‘‘ஸதரங்ஸீ நாம ப⁴க³வா, ஸயம்பூ⁴ அபராஜிதோ;
‘‘Sataraṃsī nāma bhagavā, sayambhū aparājito;
விவேகா வுட்ட²ஹித்வான, கோ³சராயாபி⁴னிக்க²மி.
Vivekā vuṭṭhahitvāna, gocarāyābhinikkhami.
‘‘ப²லஹத்தோ² அஹங் தி³ஸ்வா, உபக³ச்சி²ங் நராஸப⁴ங்;
‘‘Phalahattho ahaṃ disvā, upagacchiṃ narāsabhaṃ;
பஸன்னசித்தோ ஸுமனோ, தாலப²லங் அதா³ஸஹங்.
Pasannacitto sumano, tālaphalaṃ adāsahaṃ.
‘‘சதுன்னவுதிதோ கப்பே, யங் ப²லங் அத³தி³ங் ததா³;
‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ப²லதா³னஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா ஸோமனஸ்ஸஜாதோ உதா³னவஸேன அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā somanassajāto udānavasena aññaṃ byākaronto –
189.
189.
‘‘தே³வோ ச வஸ்ஸதி, தே³வோ ச க³ளக³ளாயதி,
‘‘Devo ca vassati, devo ca gaḷagaḷāyati,
ஏககோ சாஹங் பே⁴ரவே பி³லே விஹராமி;
Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmi;
தஸ்ஸ மய்ஹங் ஏககஸ்ஸ பே⁴ரவே பி³லே விஹரதோ,
Tassa mayhaṃ ekakassa bherave bile viharato,
நத்தி² ப⁴யங் வா ச²ம்பி⁴தத்தங் வா லோமஹங்ஸோ வா.
Natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā.
190.
190.
‘‘த⁴ம்மதா மமேஸா யஸ்ஸ மே, ஏககஸ்ஸ பே⁴ரவே பி³லே;
‘‘Dhammatā mamesā yassa me, ekakassa bherave bile;
விஹரதோ நத்தி² ப⁴யங் வா, ச²ம்பி⁴தத்தங் வா லோமஹங்ஸோ வா’’தி. –
Viharato natthi bhayaṃ vā, chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā’’ti. –
கா³தா²த்³வயங் அபா⁴ஸி.
Gāthādvayaṃ abhāsi.
தத்த² தே³வோ ச வஸ்ஸதி, தே³வோ ச க³ளக³ளாயதீதி தே³வோ மேகோ⁴ வஸ்ஸதி ச, ‘‘க³ளக³ளா’’தி ச கரொந்தோ க³ஜ்ஜதீதி அத்தோ². க³ஜ்ஜந்தஸ்ஸ ஹி அனுகரணமேதங். ஏககோ சாஹங் பே⁴ரவே பி³லே விஹராமீதி அஹஞ்ச ஏககோ அஸஹாயோ ஸப்படிப⁴யாயங் பப்³ப³தகு³ஹாயங் வஸாமி, தஸ்ஸ மய்ஹங் ஏவங்பூ⁴தஸ்ஸ மே ஸதோ நத்தி² ப⁴யங் வா ச²ம்பி⁴தத்தங் வா லோமஹங்ஸோ வாதி சித்துத்ராஸஸஞ்ஞிதங் ப⁴யங் வா தங்னிமித்தகங் ஸரீரஸ்ஸ ச²ம்பி⁴தத்தங் வா லோமஹங்ஸனமத்தங் வா நத்தி².
Tattha devo ca vassati, devo ca gaḷagaḷāyatīti devo megho vassati ca, ‘‘gaḷagaḷā’’ti ca karonto gajjatīti attho. Gajjantassa hi anukaraṇametaṃ. Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmīti ahañca ekako asahāyo sappaṭibhayāyaṃ pabbataguhāyaṃ vasāmi, tassa mayhaṃ evaṃbhūtassa me sato natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vāti cittutrāsasaññitaṃ bhayaṃ vā taṃnimittakaṃ sarīrassa chambhitattaṃ vā lomahaṃsanamattaṃ vā natthi.
கஸ்மாதி தத்த² காரணமாஹ ‘‘த⁴ம்மதா மமேஸா’’தி. அபரிஞ்ஞாதவத்து²கஸ்ஸ ஹி தத்த² அப்பஹீனச்ச²ந்த³ராக³தாய ப⁴யாதி³னா ப⁴விதப்³ப³ங், மயா பன ஸப்³ப³ஸோ தத்த² பரிஞ்ஞாதங், தத்த² ச ச²ந்த³ராகோ³ ஸமுச்சி²ன்னோ, தஸ்மா ப⁴யாதீ³னங் அபா⁴வோ த⁴ம்மதா மமேஸா மம த⁴ம்மஸபா⁴வோ ஏஸோதி அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி.
Kasmāti tattha kāraṇamāha ‘‘dhammatā mamesā’’ti. Apariññātavatthukassa hi tattha appahīnacchandarāgatāya bhayādinā bhavitabbaṃ, mayā pana sabbaso tattha pariññātaṃ, tattha ca chandarāgo samucchinno, tasmā bhayādīnaṃ abhāvo dhammatā mamesā mama dhammasabhāvo esoti aññaṃ byākāsi.
ஸம்பு³லகச்சானத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sambulakaccānattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 5. ஸம்பு³லகச்சானத்தே²ரகா³தா² • 5. Sambulakaccānattheragāthā