A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౫. సమ్బులకచ్చానత్థేరగాథావణ్ణనా

    5. Sambulakaccānattheragāthāvaṇṇanā

    దేవో చాతి ఆయస్మతో సమ్బులకచ్చానత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని కరోన్తో ఇతో చతునవుతికప్పమత్థకే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం సతరంసిం నామ పచ్చేకబుద్ధం నిరోధా వుట్ఠహిత్వా పిణ్డాయ చరన్తం దిస్వా పసన్నమానసో తాలఫలం అదాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే మగధరట్ఠే గహపతికులే నిబ్బత్తిత్వా ‘‘సమ్బులో’’తి లద్ధనామో కచ్చానగోత్తతాయ సమ్బులకచ్చానోతి పఞ్ఞాయిత్థ.

    Devoti āyasmato sambulakaccānattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto ito catunavutikappamatthake kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ sataraṃsiṃ nāma paccekabuddhaṃ nirodhā vuṭṭhahitvā piṇḍāya carantaṃ disvā pasannamānaso tālaphalaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe gahapatikule nibbattitvā ‘‘sambulo’’ti laddhanāmo kaccānagottatāya sambulakaccānoti paññāyittha.

    సో వయప్పత్తో సత్థు సన్తికే ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా హిమవన్తసమీపే భేరవాయ నామ పబ్బతగుహాయం విపస్సనాయ కమ్మం కరోన్తో విహరతి. అథేకదివసం మహా అకాలమేఘో సతపటలసహస్సపటలో థనేన్తో గజ్జన్తో విజ్జుల్లతా నిచ్ఛారేన్తో గళగళాయన్తో ఉట్ఠహిత్వా వస్సితుం ఆరభి, అసనియో ఫలింసు. తం సద్దం సుత్వా అచ్ఛతరచ్ఛువనమహింసహత్థిఆదయో భీతతసితా భీతరవం విరవింసు. థేరో పన ఆరద్ధవిపస్సనత్తా కాయే జీవితే చ నిరపేక్ఖో విగతలోమహంసో తం అచిన్తేన్తో విపస్సనాయమేవ కమ్మం కరోన్తో ఘమ్మాపగమేన ఉతుసప్పాయలాభేన సమాహితచిత్తో తావదేవ విపస్సనం ఉస్సుక్కాపేత్వా సహ అభిఞ్ఞాహి అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౫౧.౮౫-౯౦) –

    So vayappatto satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā himavantasamīpe bheravāya nāma pabbataguhāyaṃ vipassanāya kammaṃ karonto viharati. Athekadivasaṃ mahā akālamegho satapaṭalasahassapaṭalo thanento gajjanto vijjullatā nicchārento gaḷagaḷāyanto uṭṭhahitvā vassituṃ ārabhi, asaniyo phaliṃsu. Taṃ saddaṃ sutvā acchataracchuvanamahiṃsahatthiādayo bhītatasitā bhītaravaṃ viraviṃsu. Thero pana āraddhavipassanattā kāye jīvite ca nirapekkho vigatalomahaṃso taṃ acintento vipassanāyameva kammaṃ karonto ghammāpagamena utusappāyalābhena samāhitacitto tāvadeva vipassanaṃ ussukkāpetvā saha abhiññāhi arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.51.85-90) –

    ‘‘సతరంసీ నామ భగవా, సయమ్భూ అపరాజితో;

    ‘‘Sataraṃsī nāma bhagavā, sayambhū aparājito;

    వివేకా వుట్ఠహిత్వాన, గోచరాయాభినిక్ఖమి.

    Vivekā vuṭṭhahitvāna, gocarāyābhinikkhami.

    ‘‘ఫలహత్థో అహం దిస్వా, ఉపగచ్ఛిం నరాసభం;

    ‘‘Phalahattho ahaṃ disvā, upagacchiṃ narāsabhaṃ;

    పసన్నచిత్తో సుమనో, తాలఫలం అదాసహం.

    Pasannacitto sumano, tālaphalaṃ adāsahaṃ.

    ‘‘చతున్నవుతితో కప్పే, యం ఫలం అదదిం తదా;

    ‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, ఫలదానస్సిదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహత్తం పన పత్వా అత్తనో పటిపత్తిం పచ్చవేక్ఖిత్వా సోమనస్సజాతో ఉదానవసేన అఞ్ఞం బ్యాకరోన్తో –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā somanassajāto udānavasena aññaṃ byākaronto –

    ౧౮౯.

    189.

    ‘‘దేవో చ వస్సతి, దేవో చ గళగళాయతి,

    ‘‘Devo ca vassati, devo ca gaḷagaḷāyati,

    ఏకకో చాహం భేరవే బిలే విహరామి;

    Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmi;

    తస్స మయ్హం ఏకకస్స భేరవే బిలే విహరతో,

    Tassa mayhaṃ ekakassa bherave bile viharato,

    నత్థి భయం వా ఛమ్భితత్తం వా లోమహంసో వా.

    Natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā.

    ౧౯౦.

    190.

    ‘‘ధమ్మతా మమేసా యస్స మే, ఏకకస్స భేరవే బిలే;

    ‘‘Dhammatā mamesā yassa me, ekakassa bherave bile;

    విహరతో నత్థి భయం వా, ఛమ్భితత్తం వా లోమహంసో వా’’తి. –

    Viharato natthi bhayaṃ vā, chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā’’ti. –

    గాథాద్వయం అభాసి.

    Gāthādvayaṃ abhāsi.

    తత్థ దేవో చ వస్సతి, దేవో చ గళగళాయతీతి దేవో మేఘో వస్సతి చ, ‘‘గళగళా’’తి చ కరోన్తో గజ్జతీతి అత్థో. గజ్జన్తస్స హి అనుకరణమేతం. ఏకకో చాహం భేరవే బిలే విహరామీతి అహఞ్చ ఏకకో అసహాయో సప్పటిభయాయం పబ్బతగుహాయం వసామి, తస్స మయ్హం ఏవంభూతస్స మే సతో నత్థి భయం వా ఛమ్భితత్తం వా లోమహంసో వాతి చిత్తుత్రాససఞ్ఞితం భయం వా తంనిమిత్తకం సరీరస్స ఛమ్భితత్తం వా లోమహంసనమత్తం వా నత్థి.

    Tattha devo ca vassati, devo ca gaḷagaḷāyatīti devo megho vassati ca, ‘‘gaḷagaḷā’’ti ca karonto gajjatīti attho. Gajjantassa hi anukaraṇametaṃ. Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmīti ahañca ekako asahāyo sappaṭibhayāyaṃ pabbataguhāyaṃ vasāmi, tassa mayhaṃ evaṃbhūtassa me sato natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vāti cittutrāsasaññitaṃ bhayaṃ vā taṃnimittakaṃ sarīrassa chambhitattaṃ vā lomahaṃsanamattaṃ vā natthi.

    కస్మాతి తత్థ కారణమాహ ‘‘ధమ్మతా మమేసా’’తి. అపరిఞ్ఞాతవత్థుకస్స హి తత్థ అప్పహీనచ్ఛన్దరాగతాయ భయాదినా భవితబ్బం, మయా పన సబ్బసో తత్థ పరిఞ్ఞాతం, తత్థ చ ఛన్దరాగో సముచ్ఛిన్నో, తస్మా భయాదీనం అభావో ధమ్మతా మమేసా మమ ధమ్మసభావో ఏసోతి అఞ్ఞం బ్యాకాసి.

    Kasmāti tattha kāraṇamāha ‘‘dhammatā mamesā’’ti. Apariññātavatthukassa hi tattha appahīnacchandarāgatāya bhayādinā bhavitabbaṃ, mayā pana sabbaso tattha pariññātaṃ, tattha ca chandarāgo samucchinno, tasmā bhayādīnaṃ abhāvo dhammatā mamesā mama dhammasabhāvo esoti aññaṃ byākāsi.

    సమ్బులకచ్చానత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sambulakaccānattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౫. సమ్బులకచ్చానత్థేరగాథా • 5. Sambulakaccānattheragāthā


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact