Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೫. ಸಮ್ಬುಲಕಚ್ಚಾನತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    5. Sambulakaccānattheragāthāvaṇṇanā

    ದೇವೋ ಚಾತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಮ್ಬುಲಕಚ್ಚಾನತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೋ ಇತೋ ಚತುನವುತಿಕಪ್ಪಮತ್ಥಕೇ ಕುಲಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ಏಕದಿವಸಂ ಸತರಂಸಿಂ ನಾಮ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಂ ನಿರೋಧಾ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ತಾಲಫಲಂ ಅದಾಸಿ। ಸೋ ತೇನ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೇನ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಗಹಪತಿಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ‘‘ಸಮ್ಬುಲೋ’’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮೋ ಕಚ್ಚಾನಗೋತ್ತತಾಯ ಸಮ್ಬುಲಕಚ್ಚಾನೋತಿ ಪಞ್ಞಾಯಿತ್ಥ।

    Devoti āyasmato sambulakaccānattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto ito catunavutikappamatthake kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ sataraṃsiṃ nāma paccekabuddhaṃ nirodhā vuṭṭhahitvā piṇḍāya carantaṃ disvā pasannamānaso tālaphalaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe gahapatikule nibbattitvā ‘‘sambulo’’ti laddhanāmo kaccānagottatāya sambulakaccānoti paññāyittha.

    ಸೋ ವಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಸದ್ಧೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಹಿಮವನ್ತಸಮೀಪೇ ಭೇರವಾಯ ನಾಮ ಪಬ್ಬತಗುಹಾಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ವಿಹರತಿ। ಅಥೇಕದಿವಸಂ ಮಹಾ ಅಕಾಲಮೇಘೋ ಸತಪಟಲಸಹಸ್ಸಪಟಲೋ ಥನೇನ್ತೋ ಗಜ್ಜನ್ತೋ ವಿಜ್ಜುಲ್ಲತಾ ನಿಚ್ಛಾರೇನ್ತೋ ಗಳಗಳಾಯನ್ತೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ವಸ್ಸಿತುಂ ಆರಭಿ, ಅಸನಿಯೋ ಫಲಿಂಸು। ತಂ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ ಅಚ್ಛತರಚ್ಛುವನಮಹಿಂಸಹತ್ಥಿಆದಯೋ ಭೀತತಸಿತಾ ಭೀತರವಂ ವಿರವಿಂಸು। ಥೇರೋ ಪನ ಆರದ್ಧವಿಪಸ್ಸನತ್ತಾ ಕಾಯೇ ಜೀವಿತೇ ಚ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ವಿಗತಲೋಮಹಂಸೋ ತಂ ಅಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ವಿಪಸ್ಸನಾಯಮೇವ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ಘಮ್ಮಾಪಗಮೇನ ಉತುಸಪ್ಪಾಯಲಾಭೇನ ಸಮಾಹಿತಚಿತ್ತೋ ತಾವದೇವ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಾಪೇತ್ವಾ ಸಹ ಅಭಿಞ್ಞಾಹಿ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೫೧.೮೫-೯೦) –

    So vayappatto satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā himavantasamīpe bheravāya nāma pabbataguhāyaṃ vipassanāya kammaṃ karonto viharati. Athekadivasaṃ mahā akālamegho satapaṭalasahassapaṭalo thanento gajjanto vijjullatā nicchārento gaḷagaḷāyanto uṭṭhahitvā vassituṃ ārabhi, asaniyo phaliṃsu. Taṃ saddaṃ sutvā acchataracchuvanamahiṃsahatthiādayo bhītatasitā bhītaravaṃ viraviṃsu. Thero pana āraddhavipassanattā kāye jīvite ca nirapekkho vigatalomahaṃso taṃ acintento vipassanāyameva kammaṃ karonto ghammāpagamena utusappāyalābhena samāhitacitto tāvadeva vipassanaṃ ussukkāpetvā saha abhiññāhi arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.51.85-90) –

    ‘‘ಸತರಂಸೀ ನಾಮ ಭಗವಾ, ಸಯಮ್ಭೂ ಅಪರಾಜಿತೋ।

    ‘‘Sataraṃsī nāma bhagavā, sayambhū aparājito;

    ವಿವೇಕಾ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾನ, ಗೋಚರಾಯಾಭಿನಿಕ್ಖಮಿ॥

    Vivekā vuṭṭhahitvāna, gocarāyābhinikkhami.

    ‘‘ಫಲಹತ್ಥೋ ಅಹಂ ದಿಸ್ವಾ, ಉಪಗಚ್ಛಿಂ ನರಾಸಭಂ।

    ‘‘Phalahattho ahaṃ disvā, upagacchiṃ narāsabhaṃ;

    ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಸುಮನೋ, ತಾಲಫಲಂ ಅದಾಸಹಂ॥

    Pasannacitto sumano, tālaphalaṃ adāsahaṃ.

    ‘‘ಚತುನ್ನವುತಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಯಂ ಫಲಂ ಅದದಿಂ ತದಾ।

    ‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;

    ದುಗ್ಗತಿಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಫಲದಾನಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ಅರಹತ್ತಂ ಪನ ಪತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಜಾತೋ ಉದಾನವಸೇನ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೋ –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā somanassajāto udānavasena aññaṃ byākaronto –

    ೧೮೯.

    189.

    ‘‘ದೇವೋ ಚ ವಸ್ಸತಿ, ದೇವೋ ಚ ಗಳಗಳಾಯತಿ,

    ‘‘Devo ca vassati, devo ca gaḷagaḷāyati,

    ಏಕಕೋ ಚಾಹಂ ಭೇರವೇ ಬಿಲೇ ವಿಹರಾಮಿ।

    Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmi;

    ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ ಏಕಕಸ್ಸ ಭೇರವೇ ಬಿಲೇ ವಿಹರತೋ,

    Tassa mayhaṃ ekakassa bherave bile viharato,

    ನತ್ಥಿ ಭಯಂ ವಾ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ವಾ ಲೋಮಹಂಸೋ ವಾ॥

    Natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā.

    ೧೯೦.

    190.

    ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಮಮೇಸಾ ಯಸ್ಸ ಮೇ, ಏಕಕಸ್ಸ ಭೇರವೇ ಬಿಲೇ।

    ‘‘Dhammatā mamesā yassa me, ekakassa bherave bile;

    ವಿಹರತೋ ನತ್ಥಿ ಭಯಂ ವಾ, ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ವಾ ಲೋಮಹಂಸೋ ವಾ’’ತಿ॥ –

    Viharato natthi bhayaṃ vā, chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā’’ti. –

    ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಅಭಾಸಿ।

    Gāthādvayaṃ abhāsi.

    ತತ್ಥ ದೇವೋ ಚ ವಸ್ಸತಿ, ದೇವೋ ಚ ಗಳಗಳಾಯತೀತಿ ದೇವೋ ಮೇಘೋ ವಸ್ಸತಿ ಚ, ‘‘ಗಳಗಳಾ’’ತಿ ಚ ಕರೋನ್ತೋ ಗಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಗಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಹಿ ಅನುಕರಣಮೇತಂ। ಏಕಕೋ ಚಾಹಂ ಭೇರವೇ ಬಿಲೇ ವಿಹರಾಮೀತಿ ಅಹಞ್ಚ ಏಕಕೋ ಅಸಹಾಯೋ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾಯಂ ಪಬ್ಬತಗುಹಾಯಂ ವಸಾಮಿ, ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ ಏವಂಭೂತಸ್ಸ ಮೇ ಸತೋ ನತ್ಥಿ ಭಯಂ ವಾ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ವಾ ಲೋಮಹಂಸೋ ವಾತಿ ಚಿತ್ತುತ್ರಾಸಸಞ್ಞಿತಂ ಭಯಂ ವಾ ತಂನಿಮಿತ್ತಕಂ ಸರೀರಸ್ಸ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ವಾ ಲೋಮಹಂಸನಮತ್ತಂ ವಾ ನತ್ಥಿ।

    Tattha devo ca vassati, devo ca gaḷagaḷāyatīti devo megho vassati ca, ‘‘gaḷagaḷā’’ti ca karonto gajjatīti attho. Gajjantassa hi anukaraṇametaṃ. Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmīti ahañca ekako asahāyo sappaṭibhayāyaṃ pabbataguhāyaṃ vasāmi, tassa mayhaṃ evaṃbhūtassa me sato natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vāti cittutrāsasaññitaṃ bhayaṃ vā taṃnimittakaṃ sarīrassa chambhitattaṃ vā lomahaṃsanamattaṃ vā natthi.

    ಕಸ್ಮಾತಿ ತತ್ಥ ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಮಮೇಸಾ’’ತಿ। ಅಪರಿಞ್ಞಾತವತ್ಥುಕಸ್ಸ ಹಿ ತತ್ಥ ಅಪ್ಪಹೀನಚ್ಛನ್ದರಾಗತಾಯ ಭಯಾದಿನಾ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಮಯಾ ಪನ ಸಬ್ಬಸೋ ತತ್ಥ ಪರಿಞ್ಞಾತಂ, ತತ್ಥ ಚ ಛನ್ದರಾಗೋ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನೋ, ತಸ್ಮಾ ಭಯಾದೀನಂ ಅಭಾವೋ ಧಮ್ಮತಾ ಮಮೇಸಾ ಮಮ ಧಮ್ಮಸಭಾವೋ ಏಸೋತಿ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ।

    Kasmāti tattha kāraṇamāha ‘‘dhammatā mamesā’’ti. Apariññātavatthukassa hi tattha appahīnacchandarāgatāya bhayādinā bhavitabbaṃ, mayā pana sabbaso tattha pariññātaṃ, tattha ca chandarāgo samucchinno, tasmā bhayādīnaṃ abhāvo dhammatā mamesā mama dhammasabhāvo esoti aññaṃ byākāsi.

    ಸಮ್ಬುಲಕಚ್ಚಾನತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Sambulakaccānattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೫. ಸಮ್ಬುಲಕಚ್ಚಾನತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 5. Sambulakaccānattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact