Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(૧૭) ૨. પટિપદાવગ્ગો
(17) 2. Paṭipadāvaggo
૧. સંખિત્તસુત્તવણ્ણના
1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
૧૬૧. દુતિયસ્સ પઠમે દુક્ખાપટિપદા દન્ધાભિઞ્ઞાતિઆદીસુ પાળિયા આગતનયેન અત્થો વેદિતબ્બો. તથા હિ –
161. Dutiyassa paṭhame dukkhāpaṭipadā dandhābhiññātiādīsu pāḷiyā āgatanayena attho veditabbo. Tathā hi –
‘‘તત્થ કતમા દુક્ખપટિપદા દન્ધાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા? કિચ્છેન કસિરેન સમાધિં ઉપ્પાદેન્તસ્સ દન્ધં તં ઠાનં અભિજાનન્તસ્સ યા ઉપ્પજ્જતિ પઞ્ઞા પજાનના…પે॰… અમોહો ધમ્મવિચયો સમ્માદિટ્ઠિ, અયં વુચ્ચતિ દુક્ખપટિપદા દન્ધાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા. તત્થ કતમા દુક્ખપટિપદા ખિપ્પાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા? કિચ્છેન કસિરેન સમાધિં ઉપ્પાદેન્તસ્સ ખિપ્પં તં ઠાનં અભિજાનન્તસ્સ યા ઉપ્પજ્જતિ પઞ્ઞા પજાનના…પે॰… સમ્માદિટ્ઠિ, અયં વુચ્ચતિ દુક્ખપટિપદા ખિપ્પાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા. તત્થ કતમા સુખપટિપદા દન્ધાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા? અકિચ્છેન અકસિરેન સમાધિં ઉપ્પાદેન્તસ્સ દન્ધં તં ઠાનં અભિજાનન્તસ્સ યા ઉપ્પજ્જતિ પઞ્ઞા પજાનના…પે॰… સમ્માદિટ્ઠિ, અયં વુચ્ચતિ સુખપટિપદા દન્ધાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા. તત્થ કતમા સુખપટિપદા ખિપ્પાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા? અકિચ્છેન અકસિરેન સમાધિં ઉપ્પાદેન્તસ્સ ખિપ્પં તં ઠાનં અભિજાનન્તસ્સ યા ઉપ્પજ્જતિ પઞ્ઞા પજાનના…પે॰… સમ્માદિટ્ઠિ, અયં વુચ્ચતિ સુખપટિપદા ખિપ્પાભિઞ્ઞા પઞ્ઞા’’તિ (વિભ॰ ૮૦૧) – અયમેત્થ પાળિ.
‘‘Tattha katamā dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā’’ti (vibha. 801) – ayamettha pāḷi.
તત્થ કિચ્છેન કસિરેન સમાધિં ઉપ્પાદેન્તસ્સાતિ પુબ્બભાગે આગમનકાલે કિચ્છેન કસિરેન દુક્ખેન સસઙ્ખારેન સપ્પયોગેન કિલેસે વિક્ખમ્ભેત્વા લોકુત્તરસમાધિં ઉપ્પાદેન્તસ્સ. દન્ધં તં ઠાનં અભિજાનન્તસ્સાતિ વિક્ખમ્ભિતેસુ કિલેસેસુ વિપસ્સનાપરિવાસે ચિરં વસિત્વા તં લોકુત્તરસમાધિસઙ્ખાતં ઠાનં દન્ધં સણિકં અભિજાનન્તસ્સ પટિવિજ્ઝન્તસ્સ, પાપુણન્તસ્સાતિ અત્થો. અયં વુચ્ચતીતિ યા એસા એવં ઉપ્પજ્જતિ, અયં કિલેસવિક્ખમ્ભનપ્પટિપદાય દુક્ખત્તા, વિપસ્સનાપરિવાસપઞ્ઞાય ચ દન્ધત્તા મગ્ગકાલે એકચિત્તક્ખણે ઉપ્પન્નાપિ પઞ્ઞા આગમનવસેન ‘‘દુક્ખપટિપદા દન્ધાભિઞ્ઞા નામા’’તિ વુચ્ચતિ. ઉપરિ તીસુ પદેસુપિ ઇમિના નયેન અત્થો વેદિતબ્બો.
Tattha kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassāti pubbabhāge āgamanakāle kicchena kasirena dukkhena sasaṅkhārena sappayogena kilese vikkhambhetvā lokuttarasamādhiṃ uppādentassa. Dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassāti vikkhambhitesu kilesesu vipassanāparivāse ciraṃ vasitvā taṃ lokuttarasamādhisaṅkhātaṃ ṭhānaṃ dandhaṃ saṇikaṃ abhijānantassa paṭivijjhantassa, pāpuṇantassāti attho. Ayaṃ vuccatīti yā esā evaṃ uppajjati, ayaṃ kilesavikkhambhanappaṭipadāya dukkhattā, vipassanāparivāsapaññāya ca dandhattā maggakāle ekacittakkhaṇe uppannāpi paññā āgamanavasena ‘‘dukkhapaṭipadādandhābhiññā nāmā’’ti vuccati. Upari tīsu padesupi iminā nayena attho veditabbo.
સંખિત્તસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Saṃkhittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧. સંખિત્તસુત્તં • 1. Saṃkhittasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧. સંખિત્તસુત્તવણ્ણના • 1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā