| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(၁၇) ၂. ပဋိပဒာဝဂ္ဂော
(17) 2. Paṭipadāvaggo
၁. သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
၁၆၁. ဒုတိယသ္သ ပဌမေ ဒုက္ခာပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာတိအာဒီသု ပာဠိယာ အာဂတနယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တထာ ဟိ –
161. Dutiyassa paṭhame dukkhāpaṭipadā dandhābhiññātiādīsu pāḷiyā āgatanayena attho veditabbo. Tathā hi –
‘‘တတ္ထ ကတမာ ဒုက္ခပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ ပညာ? ကိစ္ဆေန ကသိရေန သမာဓိံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သ ဒန္ဓံ တံ ဌာနံ အဘိဇာနန္တသ္သ ယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဒုက္ခပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ ပညာ။ တတ္ထ ကတမာ ဒုက္ခပဋိပဒာ ခိပ္ပာဘိညာ ပညာ? ကိစ္ဆေန ကသိရေန သမာဓိံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သ ခိပ္ပံ တံ ဌာနံ အဘိဇာနန္တသ္သ ယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဒုက္ခပဋိပဒာ ခိပ္ပာဘိညာ ပညာ။ တတ္ထ ကတမာ သုခပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ ပညာ? အကိစ္ဆေန အကသိရေန သမာဓိံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သ ဒန္ဓံ တံ ဌာနံ အဘိဇာနန္တသ္သ ယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ, အယံ ဝုစ္စတိ သုခပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ ပညာ။ တတ္ထ ကတမာ သုခပဋိပဒာ ခိပ္ပာဘိညာ ပညာ? အကိစ္ဆေန အကသိရေန သမာဓိံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သ ခိပ္ပံ တံ ဌာနံ အဘိဇာနန္တသ္သ ယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ, အယံ ဝုစ္စတိ သုခပဋိပဒာ ခိပ္ပာဘိညာ ပညာ’’တိ (ဝိဘ. ၈၀၁) – အယမေတ္ထ ပာဠိ။
‘‘Tattha katamā dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā’’ti (vibha. 801) – ayamettha pāḷi.
တတ္ထ ကိစ္ဆေန ကသိရေန သမာဓိံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သာတိ ပုဗ္ဗဘာဂေ အာဂမနကာလေ ကိစ္ဆေန ကသိရေန ဒုက္ခေန သသင္ခာရေန သပ္ပယောဂေန ကိလေသေ ဝိက္ခမ္ဘေတ္ဝာ လောကုတ္တရသမာဓိံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သ။ ဒန္ဓံ တံ ဌာနံ အဘိဇာနန္တသ္သာတိ ဝိက္ခမ္ဘိတေသု ကိလေသေသု ဝိပသ္သနာပရိဝာသေ စိရံ ဝသိတ္ဝာ တံ လောကုတ္တရသမာဓိသင္ခာတံ ဌာနံ ဒန္ဓံ သဏိကံ အဘိဇာနန္တသ္သ ပဋိဝိဇ္ဈန္တသ္သ, ပာပုဏန္တသ္သာတိ အတ္ထော။ အယံ ဝုစ္စတီတိ ယာ ဧသာ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အယံ ကိလေသဝိက္ခမ္ဘနပ္ပဋိပဒာယ ဒုက္ခတ္တာ, ဝိပသ္သနာပရိဝာသပညာယ စ ဒန္ဓတ္တာ မဂ္ဂကာလေ ဧကစိတ္တက္ခဏေ ဥပ္ပန္နာပိ ပညာ အာဂမနဝသေန ‘‘ဒုက္ခပဋိပဒာ ဒန္ဓာဘိညာ နာမာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဥပရိ တီသု ပဒေသုပိ ဣမိနာ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
Tattha kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassāti pubbabhāge āgamanakāle kicchena kasirena dukkhena sasaṅkhārena sappayogena kilese vikkhambhetvā lokuttarasamādhiṃ uppādentassa. Dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassāti vikkhambhitesu kilesesu vipassanāparivāse ciraṃ vasitvā taṃ lokuttarasamādhisaṅkhātaṃ ṭhānaṃ dandhaṃ saṇikaṃ abhijānantassa paṭivijjhantassa, pāpuṇantassāti attho. Ayaṃ vuccatīti yā esā evaṃ uppajjati, ayaṃ kilesavikkhambhanappaṭipadāya dukkhattā, vipassanāparivāsapaññāya ca dandhattā maggakāle ekacittakkhaṇe uppannāpi paññā āgamanavasena ‘‘dukkhapaṭipadādandhābhiññā nāmā’’ti vuccati. Upari tīsu padesupi iminā nayena attho veditabbo.
သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Saṃkhittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁. သံခိတ္တသုတ္တံ • 1. Saṃkhittasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁. သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
