Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(၂၄) ၄. ကမ္မဝဂ္ဂော
(24) 4. Kammavaggo
၁. သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
၂၃၂. စတုတ္ထသ္သ ပဌမေ ကာဠကန္တိ မလီနံ, စိတ္တသ္သ အပ္ပဘသ္သရဘာဝကရန္တိ အတ္ထော။ တံ ပနေတ္ထ ကမ္မပထပ္ပတ္တမေဝ အဓိပ္ပေတန္တိ အာဟ ‘‘ဒသအကုသလကမ္မပထ’’န္တိ။ ကဏ္ဟာဘိဇာတိဟေတုတော ဝာ ကဏ္ဟံ။ တေနာဟ ‘‘ကဏ္ဟဝိပာက’’န္တိ။ အပာယူပပတ္တိ မနုသ္သေသု စ ဒောဘဂ္ဂိယံ ကဏ္ဟဝိပာကော, ယံ တသ္သ တမဘာဝော ဝုတ္တော။ နိဗ္ဗတ္တနတောတိ နိဗ္ဗတ္တာပနတော။ ပဏ္ဍရကန္တိ ဩဒာတံ, စိတ္တသ္သ ပဘသ္သရဘာဝကရန္တိ အတ္ထော။ သုက္ကာဘိဇာတိဟေတုတော ဝာ သုက္ကံ။ တေနာဟ ‘‘သုက္ကဝိပာက’’န္တိ။ သဂ္ဂူပပတ္တိ မနုသ္သသောဘဂ္ဂိယဉ္စ သုက္ကဝိပာကော, ယံ တသ္သ ဇောတိဘာဝော ဝုတ္တော။ ဥက္ကဋ္ဌနိဒ္ဒေသေန ပန ‘‘သဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တနတော’’တိ ဝုတ္တံ, နိဗ္ဗတ္တာပနတောတိ အတ္ထော။ မိသ္သကကမ္မန္တိ ကာလေန ကဏ္ဟံ ကာလေန သုက္ကန္တိ ဧဝံ မိသ္သကဝသေန ကတကမ္မံ။ သုခဒုက္ခဝိပာကန္တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထ သုခဒုက္ခာနံ ပဝတ္တိအာကာရံ ဒသ္သေတုံ ‘‘မိသ္သကကမ္မံ ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ကမ္မသ္သ ကဏ္ဟသုက္ကသမညာ ကဏ္ဟသုက္ကာဘိဇာတိဟေတုတာယာတိ အပစယဂာမိတာယ တဒုဘယဝိဒ္ဓံသကသ္သ ကမ္မက္ခယကရကမ္မသ္သ ဣဓ သုက္ကပရိယာယောပိ ဣစ္ဆိတောတိ အာဟ ‘‘ဥဘယ။ပေ.။ အယမေတ္ထ အတ္ထော’’တိ။ တတ္ထ ဥဘယဝိပာကသ္သာတိ ယထာဓိဂတသ္သ ဥဘယဝိပာကသ္သ။ သမ္ပတ္တိဘဝပရိယာပန္နော ဟိ ဝိပာကော ဣဓ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကောတိ အဓိပ္ပေတော, န အစ္စန္တပရိသုဒ္ဓော အရိယဖလဝိပာကော။
232. Catutthassa paṭhame kāḷakanti malīnaṃ, cittassa appabhassarabhāvakaranti attho. Taṃ panettha kammapathappattameva adhippetanti āha ‘‘dasaakusalakammapatha’’nti. Kaṇhābhijātihetuto vā kaṇhaṃ. Tenāha ‘‘kaṇhavipāka’’nti. Apāyūpapatti manussesu ca dobhaggiyaṃ kaṇhavipāko, yaṃ tassa tamabhāvo vutto. Nibbattanatoti nibbattāpanato. Paṇḍarakanti odātaṃ, cittassa pabhassarabhāvakaranti attho. Sukkābhijātihetuto vā sukkaṃ. Tenāha ‘‘sukkavipāka’’nti. Saggūpapatti manussasobhaggiyañca sukkavipāko, yaṃ tassa jotibhāvo vutto. Ukkaṭṭhaniddesena pana ‘‘sagge nibbattanato’’ti vuttaṃ, nibbattāpanatoti attho. Missakakammanti kālena kaṇhaṃ kālena sukkanti evaṃ missakavasena katakammaṃ. Sukhadukkhavipākanti vatvā tattha sukhadukkhānaṃ pavattiākāraṃ dassetuṃ ‘‘missakakammaṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Kammassa kaṇhasukkasamaññā kaṇhasukkābhijātihetutāyāti apacayagāmitāya tadubhayaviddhaṃsakassa kammakkhayakarakammassa idha sukkapariyāyopi icchitoti āha ‘‘ubhaya…pe… ayamettha attho’’ti. Tattha ubhayavipākassāti yathādhigatassa ubhayavipākassa. Sampattibhavapariyāpanno hi vipāko idha sukkaṃ sukkavipākoti adhippeto, na accantaparisuddho ariyaphalavipāko.
သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Saṃkhittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁. သံခိတ္တသုတ္တံ • 1. Saṃkhittasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁. သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā