Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya

    ૯. સમ્માદિટ્ઠિસુત્તં

    9. Sammādiṭṭhisuttaṃ

    ૮૯. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તત્ર ખો આયસ્મા સારિપુત્તો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘આવુસો ભિક્ખવે’’તિ. ‘‘આવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ પચ્ચસ્સોસું. આયસ્મા સારિપુત્તો એતદવોચ –

    89. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –

    ‘‘‘સમ્માદિટ્ઠિ 1 સમ્માદિટ્ઠી’તિ, આવુસો, વુચ્ચતિ. કિત્તાવતા નુ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ?

    ‘‘‘Sammādiṭṭhi 2 sammādiṭṭhī’ti, āvuso, vuccati. Kittāvatā nu kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?

    ‘‘દૂરતોપિ ખો મયં, આવુસો, આગચ્છેય્યામ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ સન્તિકે એતસ્સ ભાસિતસ્સ અત્થમઞ્ઞાતું. સાધુ વતાયસ્મન્તંયેવ સારિપુત્તં પટિભાતુ એતસ્સ ભાસિતસ્સ અત્થો. આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ સુત્વા ભિક્ખૂ ધારેસ્સન્તી’’તિ. ‘‘તેન હિ, આવુસો, સુણાથ, સાધુકં મનસિ કરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવમાવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ પચ્ચસ્સોસું. આયસ્મા સારિપુત્તો એતદવોચ –

    ‘‘Dūratopi kho mayaṃ, āvuso, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Āyasmato sāriputtassa sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, āvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો અકુસલઞ્ચ પજાનાતિ, અકુસલમૂલઞ્ચ પજાનાતિ, કુસલઞ્ચ પજાનાતિ, કુસલમૂલઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, અકુસલં, કતમં અકુસલમૂલં, કતમં કુસલં, કતમં કુસલમૂલં? પાણાતિપાતો ખો, આવુસો, અકુસલં, અદિન્નાદાનં અકુસલં, કામેસુમિચ્છાચારો અકુસલં, મુસાવાદો અકુસલં, પિસુણા વાચા 3 અકુસલં, ફરુસા વાચા 4 અકુસલં, સમ્ફપ્પલાપો અકુસલં, અભિજ્ઝા અકુસલં, બ્યાપાદો અકુસલં, મિચ્છાદિટ્ઠિ અકુસલં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો અકુસલં. કતમઞ્ચાવુસો, અકુસલમૂલં? લોભો અકુસલમૂલં, દોસો અકુસલમૂલં, મોહો અકુસલમૂલં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, અકુસલમૂલં.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako akusalañca pajānāti, akusalamūlañca pajānāti, kusalañca pajānāti, kusalamūlañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, akusalaṃ, katamaṃ akusalamūlaṃ, katamaṃ kusalaṃ, katamaṃ kusalamūlaṃ? Pāṇātipāto kho, āvuso, akusalaṃ, adinnādānaṃ akusalaṃ, kāmesumicchācāro akusalaṃ, musāvādo akusalaṃ, pisuṇā vācā 5 akusalaṃ, pharusā vācā 6 akusalaṃ, samphappalāpo akusalaṃ, abhijjhā akusalaṃ, byāpādo akusalaṃ, micchādiṭṭhi akusalaṃ – idaṃ vuccatāvuso akusalaṃ. Katamañcāvuso, akusalamūlaṃ? Lobho akusalamūlaṃ, doso akusalamūlaṃ, moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccatāvuso, akusalamūlaṃ.

    ‘‘કતમઞ્ચાવુસો , કુસલં? પાણાતિપાતા વેરમણી કુસલં, અદિન્નાદાના વેરમણી કુસલં, કામેસુમિચ્છાચારા વેરમણી કુસલં, મુસાવાદા વેરમણી કુસલં, પિસુણાય વાચાય વેરમણી કુસલં, ફરુસાય વાચાય વેરમણી કુસલં, સમ્ફપ્પલાપા વેરમણી કુસલં, અનભિજ્ઝા કુસલં, અબ્યાપાદો કુસલં, સમ્માદિટ્ઠિ કુસલં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, કુસલં. કતમઞ્ચાવુસો, કુસલમૂલં? અલોભો કુસલમૂલં, અદોસો કુસલમૂલં, અમોહો કુસલમૂલં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, કુસલમૂલં.

    ‘‘Katamañcāvuso , kusalaṃ? Pāṇātipātā veramaṇī kusalaṃ, adinnādānā veramaṇī kusalaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī kusalaṃ, musāvādā veramaṇī kusalaṃ, pisuṇāya vācāya veramaṇī kusalaṃ, pharusāya vācāya veramaṇī kusalaṃ, samphappalāpā veramaṇī kusalaṃ, anabhijjhā kusalaṃ, abyāpādo kusalaṃ, sammādiṭṭhi kusalaṃ – idaṃ vuccatāvuso, kusalaṃ. Katamañcāvuso, kusalamūlaṃ? Alobho kusalamūlaṃ, adoso kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ – idaṃ vuccatāvuso, kusalamūlaṃ.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં અકુસલં પજાનાતિ, એવં અકુસલમૂલં પજાનાતિ, એવં કુસલં પજાનાતિ, એવં કુસલમૂલં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય, પટિઘાનુસયં પટિવિનોદેત્વા, ‘અસ્મી’તિ દિટ્ઠિમાનાનુસયં સમૂહનિત્વા, અવિજ્જં પહાય વિજ્જં ઉપ્પાદેત્વા, દિટ્ઠેવધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ akusalaṃ pajānāti, evaṃ akusalamūlaṃ pajānāti, evaṃ kusalaṃ pajānāti, evaṃ kusalamūlaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭhevadhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૦. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ભાસિતં અભિનન્દિત્વા અનુમોદિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં ઉત્તરિ 7 પઞ્હં અપુચ્છું 8 – ‘‘સિયા પનાવુસો, અઞ્ઞોપિ પરિયાયો યથા અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ?

    90. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari 9 pañhaṃ apucchuṃ 10 – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?

    ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો આહારઞ્ચ પજાનાતિ, આહારસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, આહારનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, આહારનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમો પનાવુસો, આહારો, કતમો આહારસમુદયો, કતમો આહારનિરોધો, કતમા આહારનિરોધગામિની પટિપદા? ચત્તારોમે, આવુસો, આહારા ભૂતાનં વા સત્તાનં ઠિતિયા, સમ્ભવેસીનં વા અનુગ્ગહાય. કતમે ચત્તારો? કબળીકારો આહારો ઓળારિકો વા સુખુમો વા, ફસ્સો દુતિયો, મનોસઞ્ચેતના તતિયા, વિઞ્ઞાણં ચતુત્થં. તણ્હાસમુદયા આહારસમુદયો, તણ્હાનિરોધા આહારનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો આહારનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ સમ્માસઙ્કપ્પો સમ્માવાચા સમ્માકમ્મન્તો , સમ્માઆજીવો સમ્માવાયામો સમ્માસતિ સમ્માસમાધિ’.

    ‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako āhārañca pajānāti, āhārasamudayañca pajānāti, āhāranirodhañca pajānāti, āhāranirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, āhāro, katamo āhārasamudayo, katamo āhāranirodho, katamā āhāranirodhagāminī paṭipadā? Cattārome, āvuso, āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā, sambhavesīnaṃ vā anuggahāya. Katame cattāro? Kabaḷīkāro āhāro oḷāriko vā sukhumo vā, phasso dutiyo, manosañcetanā tatiyā, viññāṇaṃ catutthaṃ. Taṇhāsamudayā āhārasamudayo, taṇhānirodhā āhāranirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto , sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi’.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં આહારં પજાનાતિ, એવં આહારસમુદયં પજાનાતિ, એવં આહારનિરોધં પજાનાતિ, એવં આહારનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય, પટિઘાનુસયં પટિવિનોદેત્વા, ‘અસ્મી’તિ દિટ્ઠિમાનાનુસયં સમૂહનિત્વા, અવિજ્જં પહાય વિજ્જં ઉપ્પાદેત્વા, દિટ્ઠેવધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ āhāraṃ pajānāti, evaṃ āhārasamudayaṃ pajānāti, evaṃ āhāranirodhaṃ pajānāti, evaṃ āhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭhevadhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૧. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ભાસિતં અભિનન્દિત્વા અનુમોદિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં ઉત્તરિ પઞ્હં અપુચ્છું – ‘‘સિયા પનાવુસો, અઞ્ઞોપિ પરિયાયો યથા અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ?

    91. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari pañhaṃ apucchuṃ – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?

    ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો દુક્ખઞ્ચ પજાનાતિ, દુક્ખસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, દુક્ખનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, દુક્ખનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, દુક્ખં, કતમો દુક્ખસમુદયો, કતમો દુક્ખનિરોધો, કતમા દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા? જાતિપિ દુક્ખા, જરાપિ દુક્ખા, મરણમ્પિ દુક્ખં, સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસાપિ દુક્ખા, અપ્પિયેહિ સમ્પયોગોપિ દુક્ખો, પિયેહિ વિપ્પયોગોપિ દુક્ખો, યમ્પિચ્છં ન લભતિ તમ્પિ દુક્ખં, સંખિત્તેન પઞ્ચુપાદાનક્ખન્ધા 11 દુક્ખા – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, દુક્ખં. કતમો ચાવુસો, દુક્ખસમુદયો? યાયં તણ્હા પોનોબ્ભવિકા નન્દીરાગસહગતા 12 તત્રતત્રાભિનન્દિની 13, સેય્યથિદં, કામતણ્હા ભવતણ્હા વિભવતણ્હા – અયં વુચ્ચતાવુસો, દુક્ખસમુદયો. કતમો ચાવુસો, દુક્ખનિરોધો? યો તસ્સાયેવ તણ્હાય અસેસવિરાગનિરોધો ચાગો પટિનિસ્સગ્ગો મુત્તિ અનાલયો – અયં વુચ્ચતાવુસો, દુક્ખનિરોધો. કતમા ચાવુસો, દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા? અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો, સેય્યથિદં, સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ – અયં વુચ્ચતાવુસો, દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા.

    ‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako dukkhañca pajānāti, dukkhasamudayañca pajānāti, dukkhanirodhañca pajānāti, dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, dukkhaṃ, katamo dukkhasamudayo, katamo dukkhanirodho, katamā dukkhanirodhagāminī paṭipadā? Jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, maraṇampi dukkhaṃ, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāpi dukkhā, appiyehi sampayogopi dukkho, piyehi vippayogopi dukkho, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ, saṃkhittena pañcupādānakkhandhā 14 dukkhā – idaṃ vuccatāvuso, dukkhaṃ. Katamo cāvuso, dukkhasamudayo? Yāyaṃ taṇhā ponobbhavikā nandīrāgasahagatā 15 tatratatrābhinandinī 16, seyyathidaṃ, kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā – ayaṃ vuccatāvuso, dukkhasamudayo. Katamo cāvuso, dukkhanirodho? Yo tassāyeva taṇhāya asesavirāganirodho cāgo paṭinissaggo mutti anālayo – ayaṃ vuccatāvuso, dukkhanirodho. Katamā cāvuso, dukkhanirodhagāminī paṭipadā? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ, sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccatāvuso, dukkhanirodhagāminī paṭipadā.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં દુક્ખં પજાનાતિ, એવં દુક્ખસમુદયં પજાનાતિ, એવં દુક્ખનિરોધં પજાનાતિ, એવં દુક્ખનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય, પટિઘાનુસયં પટિવિનોદેત્વા, ‘અસ્મી’તિ દિટ્ઠિમાનાનુસયં સમૂહનિત્વા, અવિજ્જં પહાય વિજ્જં ઉપ્પાદેત્વા, દિટ્ઠેવધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ dukkhaṃ pajānāti, evaṃ dukkhasamudayaṃ pajānāti, evaṃ dukkhanirodhaṃ pajānāti, evaṃ dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭhevadhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૨. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ભાસિતં અભિનન્દિત્વા અનુમોદિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં ઉત્તરિ પઞ્હં અપુચ્છું – ‘‘સિયા પનાવુસો, અઞ્ઞોપિ પરિયાયો યથા અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ?

    92. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari pañhaṃ apucchuṃ – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?

    ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો જરામરણઞ્ચ પજાનાતિ, જરામરણસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, જરામરણનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, જરામરણનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, જરામરણં, કતમો જરામરણસમુદયો, કતમો જરામરણનિરોધો, કતમા જરામરણનિરોધગામિની પટિપદા? યા તેસં તેસં સત્તાનં તમ્હિ તમ્હિ સત્તનિકાયે જરા જીરણતા ખણ્ડિચ્ચં પાલિચ્ચં વલિત્તચતા આયુનો સંહાનિ ઇન્દ્રિયાનં પરિપાકો – અયં વુચ્ચતાવુસો, જરા. કતમઞ્ચાવુસો, મરણં? યા 17 તેસં તેસં સત્તાનં તમ્હા તમ્હા સત્તનિકાયા ચુતિ ચવનતા ભેદો અન્તરધાનં મચ્ચુ મરણં કાલંકિરિયા ખન્ધાનં ભેદો, કળેવરસ્સ નિક્ખેપો, જીવિતિન્દ્રિયસ્સુપચ્છેદો – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, મરણં. ઇતિ અયઞ્ચ જરા ઇદઞ્ચ મરણં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, જરામરણં. જાતિસમુદયા જરામરણસમુદયો, જાતિનિરોધા જરામરણનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો જરામરણનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    ‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako jarāmaraṇañca pajānāti, jarāmaraṇasamudayañca pajānāti, jarāmaraṇanirodhañca pajānāti, jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, jarāmaraṇaṃ, katamo jarāmaraṇasamudayo, katamo jarāmaraṇanirodho, katamā jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko – ayaṃ vuccatāvuso, jarā. Katamañcāvuso, maraṇaṃ? Yā 18 tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālaṃkiriyā khandhānaṃ bhedo, kaḷevarassa nikkhepo, jīvitindriyassupacchedo – idaṃ vuccatāvuso, maraṇaṃ. Iti ayañca jarā idañca maraṇaṃ – idaṃ vuccatāvuso, jarāmaraṇaṃ. Jātisamudayā jarāmaraṇasamudayo, jātinirodhā jarāmaraṇanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં જરામરણં પજાનાતિ, એવં જરામરણસમુદં પજાનાતિ, એવં જરામરણનિરોધં પજાનાતિ, એવં જરામરણનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ jarāmaraṇaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇasamudaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૩. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો જાતિઞ્ચ પજાનાતિ, જાતિસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, જાતિનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, જાતિનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમા પનાવુસો, જાતિ, કતમો જાતિસમુદયો, કતમો જાતિનિરોધો, કતમા જાતિનિરોધગામિની પટિપદા? યા તેસં તેસં સત્તાનં તમ્હિ તમ્હિ સત્તનિકાયે જાતિ સઞ્જાતિ ઓક્કન્તિ અભિનિબ્બત્તિ ખન્ધાનં પાતુભાવો, આયતનાનં પટિલાભો – અયં વુચ્ચતાવુસો, જાતિ. ભવસમુદયા જાતિસમુદયો, ભવનિરોધા જાતિનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો જાતિનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    93. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako jātiñca pajānāti, jātisamudayañca pajānāti, jātinirodhañca pajānāti, jātinirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, jāti, katamo jātisamudayo, katamo jātinirodho, katamā jātinirodhagāminī paṭipadā? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jāti sañjāti okkanti abhinibbatti khandhānaṃ pātubhāvo, āyatanānaṃ paṭilābho – ayaṃ vuccatāvuso, jāti. Bhavasamudayā jātisamudayo, bhavanirodhā jātinirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo jātinirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં જાતિં પજાનાતિ, એવં જાતિસમુદયં પજાનાતિ, એવં જાતિનિરોધં પજાનાતિ, એવં જાતિનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ jātiṃ pajānāti, evaṃ jātisamudayaṃ pajānāti, evaṃ jātinirodhaṃ pajānāti, evaṃ jātinirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૪. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો ભવઞ્ચ પજાનાતિ, ભવસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, ભવનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, ભવનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમો પનાવુસો, ભવો, કતમો ભવસમુદયો, કતમો ભવનિરોધો, કતમા ભવનિરોધગામિની પટિપદા? તયોમે, આવુસો, ભવા – કામભવો, રૂપભવો, અરૂપભવો. ઉપાદાનસમુદયા ભવસમુદયો, ઉપાદાનનિરોધા ભવનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો ભવનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    94. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako bhavañca pajānāti, bhavasamudayañca pajānāti, bhavanirodhañca pajānāti, bhavanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, bhavo, katamo bhavasamudayo, katamo bhavanirodho, katamā bhavanirodhagāminī paṭipadā? Tayome, āvuso, bhavā – kāmabhavo, rūpabhavo, arūpabhavo. Upādānasamudayā bhavasamudayo, upādānanirodhā bhavanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhavanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં ભવં પજાનાતિ, એવં ભવસમુદયં પજાનાતિ, એવં ભવનિરોધં પજાનાતિ, એવં ભવનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ. એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ bhavaṃ pajānāti, evaṃ bhavasamudayaṃ pajānāti, evaṃ bhavanirodhaṃ pajānāti, evaṃ bhavanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti. Ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૫. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો ઉપાદાનઞ્ચ પજાનાતિ, ઉપાદાનસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, ઉપાદાનનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, ઉપાદાનનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, ઉપાદાનં, કતમો ઉપાદાનસમુદયો, કતમો ઉપાદાનનિરોધો, કતમા ઉપાદાનનિરોધગામિની પટિપદા? ચત્તારિમાનિ, આવુસો, ઉપાદાનાનિ – કામુપાદાનં, દિટ્ઠુપાદાનં, સીલબ્બતુપાદાનં, અત્તવાદુપાદાનં. તણ્હાસમુદયા ઉપાદાનસમુદયો, તણ્હાનિરોધા ઉપાદાનનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો ઉપાદાનનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    95. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako upādānañca pajānāti, upādānasamudayañca pajānāti, upādānanirodhañca pajānāti, upādānanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, upādānaṃ, katamo upādānasamudayo, katamo upādānanirodho, katamā upādānanirodhagāminī paṭipadā? Cattārimāni, āvuso, upādānāni – kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ. Taṇhāsamudayā upādānasamudayo, taṇhānirodhā upādānanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upādānanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં ઉપાદાનં પજાનાતિ, એવં ઉપાદાનસમુદયં પજાનાતિ, એવં ઉપાદાનનિરોધં પજાનાતિ, એવં ઉપાદાનનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ upādānaṃ pajānāti, evaṃ upādānasamudayaṃ pajānāti, evaṃ upādānanirodhaṃ pajānāti, evaṃ upādānanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૬. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો તણ્હઞ્ચ પજાનાતિ, તણ્હાસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, તણ્હાનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, તણ્હાનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમા પનાવુસો, તણ્હા, કતમો તણ્હાસમુદયો, કતમો તણ્હાનિરોધો, કતમા તણ્હાનિરોધગામિની પટિપદા? છયિમે, આવુસો, તણ્હાકાયા – રૂપતણ્હા, સદ્દતણ્હા, ગન્ધતણ્હા, રસતણ્હા, ફોટ્ઠબ્બતણ્હા, ધમ્મતણ્હા. વેદનાસમુદયા તણ્હાસમુદયો, વેદનાનિરોધા તણ્હાનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો તણ્હાનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    96. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako taṇhañca pajānāti, taṇhāsamudayañca pajānāti, taṇhānirodhañca pajānāti, taṇhānirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, taṇhā, katamo taṇhāsamudayo, katamo taṇhānirodho, katamā taṇhānirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, taṇhākāyā – rūpataṇhā, saddataṇhā, gandhataṇhā, rasataṇhā, phoṭṭhabbataṇhā, dhammataṇhā. Vedanāsamudayā taṇhāsamudayo, vedanānirodhā taṇhānirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo taṇhānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં તણ્હં પજાનાતિ, એવં તણ્હાસમુદયં પજાનાતિ, એવં તણ્હાનિરોધં પજાનાતિ, એવં તણ્હાનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ taṇhaṃ pajānāti, evaṃ taṇhāsamudayaṃ pajānāti, evaṃ taṇhānirodhaṃ pajānāti, evaṃ taṇhānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૭. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો વેદનઞ્ચ પજાનાતિ, વેદનાસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, વેદનાનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, વેદનાનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમા પનાવુસો, વેદના, કતમો વેદનાસમુદયો, કતમો વેદનાનિરોધો, કતમા વેદનાનિરોધગામિની પટિપદા? છયિમે, આવુસો, વેદનાકાયા – ચક્ખુસમ્ફસ્સજા વેદના, સોતસમ્ફસ્સજા વેદના, ઘાનસમ્ફસ્સજા વેદના, જિવ્હાસમ્ફસ્સજા વેદના, કાયસમ્ફસ્સજા વેદના, મનોસમ્ફસ્સજા વેદના. ફસ્સસમુદયા વેદનાસમુદયો, ફસ્સનિરોધા વેદનાનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો વેદનાનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    97. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako vedanañca pajānāti, vedanāsamudayañca pajānāti, vedanānirodhañca pajānāti, vedanānirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, vedanā, katamo vedanāsamudayo, katamo vedanānirodho, katamā vedanānirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, vedanākāyā – cakkhusamphassajā vedanā, sotasamphassajā vedanā, ghānasamphassajā vedanā, jivhāsamphassajā vedanā, kāyasamphassajā vedanā, manosamphassajā vedanā. Phassasamudayā vedanāsamudayo, phassanirodhā vedanānirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo vedanānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં વેદનં પજાનાતિ, એવં વેદનાસમુદયં પજાનાતિ, એવં વેદનાનિરોધં પજાનાતિ, એવં વેદનાનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ vedanaṃ pajānāti, evaṃ vedanāsamudayaṃ pajānāti, evaṃ vedanānirodhaṃ pajānāti, evaṃ vedanānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૮. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો ફસ્સઞ્ચ પજાનાતિ, ફસ્સસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, ફસ્સનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, ફસ્સનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમો પનાવુસો, ફસ્સો, કતમો ફસ્સસમુદયો, કતમો ફસ્સનિરોધો, કતમા ફસ્સનિરોધગામિની પટિપદા? છયિમે, આવુસો, ફસ્સકાયા – ચક્ખુસમ્ફસ્સો, સોતસમ્ફસ્સો , ઘાનસમ્ફસ્સો, જિવ્હાસમ્ફસ્સો, કાયસમ્ફસ્સો, મનોસમ્ફસ્સો. સળાયતનસમુદયા ફસ્સસમુદયો, સળાયતનનિરોધા ફસ્સનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો ફસ્સનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    98. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako phassañca pajānāti, phassasamudayañca pajānāti, phassanirodhañca pajānāti, phassanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, phasso, katamo phassasamudayo, katamo phassanirodho, katamā phassanirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, phassakāyā – cakkhusamphasso, sotasamphasso , ghānasamphasso, jivhāsamphasso, kāyasamphasso, manosamphasso. Saḷāyatanasamudayā phassasamudayo, saḷāyatananirodhā phassanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo phassanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં ફસ્સં પજાનાતિ, એવં ફસ્સસમુદયં પજાનાતિ, એવં ફસ્સનિરોધં પજાનાતિ, એવં ફસ્સનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ phassaṃ pajānāti, evaṃ phassasamudayaṃ pajānāti, evaṃ phassanirodhaṃ pajānāti, evaṃ phassanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૯૯. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સળાયતનઞ્ચ પજાનાતિ, સળાયતનસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, સળાયતનનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, સળાયતનનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, સળાયતનં, કતમો સળાયતનસમુદયો, કતમો સળાયતનનિરોધો, કતમા સળાયતનનિરોધગામિની પટિપદા ? છયિમાનિ, આવુસો, આયતનાનિ – ચક્ખાયતનં, સોતાયતનં, ઘાનાયતનં, જિવ્હાયતનં, કાયાયતનં, મનાયતનં. નામરૂપસમુદયા સળાયતનસમુદયો, નામરૂપનિરોધા સળાયતનનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો સળાયતનનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    99. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako saḷāyatanañca pajānāti, saḷāyatanasamudayañca pajānāti, saḷāyatananirodhañca pajānāti, saḷāyatananirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, saḷāyatanaṃ, katamo saḷāyatanasamudayo, katamo saḷāyatananirodho, katamā saḷāyatananirodhagāminī paṭipadā ? Chayimāni, āvuso, āyatanāni – cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ. Nāmarūpasamudayā saḷāyatanasamudayo, nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saḷāyatananirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં સળાયતનં પજાનાતિ, એવં સળાયતનસમુદયં પજાનાતિ, એવં સળાયતનનિરોધં પજાનાતિ , એવં સળાયતનનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ saḷāyatanaṃ pajānāti, evaṃ saḷāyatanasamudayaṃ pajānāti, evaṃ saḷāyatananirodhaṃ pajānāti , evaṃ saḷāyatananirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૧૦૦. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો નામરૂપઞ્ચ પજાનાતિ, નામરૂપસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, નામરૂપનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, નામરૂપનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, નામરૂપં, કતમો નામરૂપસમુદયો, કતમો નામરૂપનિરોધો, કતમા નામરૂપનિરોધગામિની પટિપદા? વેદના, સઞ્ઞા, ચેતના, ફસ્સો, મનસિકારો – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, નામં; ચત્તારિ ચ મહાભૂતાનિ, ચતુન્નઞ્ચ મહાભૂતાનં ઉપાદાયરૂપં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, રૂપં. ઇતિ ઇદઞ્ચ નામં ઇદઞ્ચ રૂપં – ઇદં વુચ્ચતાવુસો, નામરૂપં. વિઞ્ઞાણસમુદયા નામરૂપસમુદયો, વિઞ્ઞાણનિરોધા નામરૂપનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો નામરૂપનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    100. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako nāmarūpañca pajānāti, nāmarūpasamudayañca pajānāti, nāmarūpanirodhañca pajānāti, nāmarūpanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, nāmarūpaṃ, katamo nāmarūpasamudayo, katamo nāmarūpanirodho, katamā nāmarūpanirodhagāminī paṭipadā? Vedanā, saññā, cetanā, phasso, manasikāro – idaṃ vuccatāvuso, nāmaṃ; cattāri ca mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ – idaṃ vuccatāvuso, rūpaṃ. Iti idañca nāmaṃ idañca rūpaṃ – idaṃ vuccatāvuso, nāmarūpaṃ. Viññāṇasamudayā nāmarūpasamudayo, viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo nāmarūpanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં નામરૂપં પજાનાતિ, એવં નામરૂપસમુદયં પજાનાતિ, એવં નામરૂપનિરોધં પજાનાતિ, એવં નામરૂપનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ nāmarūpaṃ pajānāti, evaṃ nāmarūpasamudayaṃ pajānāti, evaṃ nāmarūpanirodhaṃ pajānāti, evaṃ nāmarūpanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૧૦૧. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો વિઞ્ઞાણઞ્ચ પજાનાતિ, વિઞ્ઞાણસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, વિઞ્ઞાણનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, વિઞ્ઞાણનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમં પનાવુસો, વિઞ્ઞાણં, કતમો વિઞ્ઞાણસમુદયો, કતમો વિઞ્ઞાણનિરોધો, કતમા વિઞ્ઞાણનિરોધગામિની પટિપદા? છયિમે, આવુસો, વિઞ્ઞાણકાયા – ચક્ખુવિઞ્ઞાણં, સોતવિઞ્ઞાણં, ઘાનવિઞ્ઞાણં, જિવ્હાવિઞ્ઞાણં, કાયવિઞ્ઞાણં, મનોવિઞ્ઞાણં. સઙ્ખારસમુદયા વિઞ્ઞાણસમુદયો, સઙ્ખારનિરોધા વિઞ્ઞાણનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો વિઞ્ઞાણનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    101. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako viññāṇañca pajānāti, viññāṇasamudayañca pajānāti, viññāṇanirodhañca pajānāti, viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, viññāṇaṃ, katamo viññāṇasamudayo, katamo viññāṇanirodho, katamā viññāṇanirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, viññāṇakāyā – cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manoviññāṇaṃ. Saṅkhārasamudayā viññāṇasamudayo, saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo viññāṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં વિઞ્ઞાણં પજાનાતિ, એવં વિઞ્ઞાણસમુદયં પજાનાતિ, એવં વિઞ્ઞાણનિરોધં પજાનાતિ, એવં વિઞ્ઞાણનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ , સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય…પે॰… દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ viññāṇaṃ pajānāti, evaṃ viññāṇasamudayaṃ pajānāti, evaṃ viññāṇanirodhaṃ pajānāti, evaṃ viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti , so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૧૦૨. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સઙ્ખારે ચ પજાનાતિ, સઙ્ખારસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, સઙ્ખારનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, સઙ્ખારનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમે પનાવુસો, સઙ્ખારા, કતમો સઙ્ખારસમુદયો, કતમો સઙ્ખારનિરોધો, કતમા સઙ્ખારનિરોધગામિની પટિપદા? તયોમે, આવુસો, સઙ્ખારા – કાયસઙ્ખારો, વચીસઙ્ખારો, ચિત્તસઙ્ખારો. અવિજ્જાસમુદયા સઙ્ખારસમુદયો, અવિજ્જાનિરોધા સઙ્ખારનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો સઙ્ખારનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    102. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako saṅkhāre ca pajānāti, saṅkhārasamudayañca pajānāti, saṅkhāranirodhañca pajānāti, saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katame panāvuso, saṅkhārā, katamo saṅkhārasamudayo, katamo saṅkhāranirodho, katamā saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā? Tayome, āvuso, saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro. Avijjāsamudayā saṅkhārasamudayo, avijjānirodhā saṅkhāranirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં સઙ્ખારે પજાનાતિ, એવં સઙ્ખારસમુદયં પજાનાતિ, એવં સઙ્ખારનિરોધં પજાનાતિ, એવં સઙ્ખારનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય, પટિઘાનુસયં પટિવિનોદેત્વા, ‘અસ્મી’તિ દિટ્ઠિમાનાનુસયં સમૂહનિત્વા, અવિજ્જં પહાય વિજ્જં ઉપ્પાદેત્વા, દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ saṅkhāre pajānāti, evaṃ saṅkhārasamudayaṃ pajānāti, evaṃ saṅkhāranirodhaṃ pajānāti, evaṃ saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૧૦૩. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો…પે॰… અપુચ્છું – સિયા પનાવુસો…પે॰… ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો અવિજ્જઞ્ચ પજાનાતિ, અવિજ્જાસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, અવિજ્જાનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, અવિજ્જાનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમા પનાવુસો, અવિજ્જા, કતમો અવિજ્જાસમુદયો, કતમો અવિજ્જાનિરોધો, કતમા અવિજ્જાનિરોધગામિની પટિપદા? યં ખો, આવુસો, દુક્ખે અઞ્ઞાણં, દુક્ખસમુદયે અઞ્ઞાણં, દુક્ખનિરોધે અઞ્ઞાણં, દુક્ખનિરોધગામિનિયા પટિપદાય અઞ્ઞાણં – અયં વુચ્ચતાવુસો, અવિજ્જા. આસવસમુદયા અવિજ્જાસમુદયો, આસવનિરોધા અવિજ્જાનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો અવિજ્જાનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    103. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako avijjañca pajānāti, avijjāsamudayañca pajānāti, avijjānirodhañca pajānāti, avijjānirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, avijjā, katamo avijjāsamudayo, katamo avijjānirodho, katamā avijjānirodhagāminī paṭipadā? Yaṃ kho, āvuso, dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ – ayaṃ vuccatāvuso, avijjā. Āsavasamudayā avijjāsamudayo, āsavanirodhā avijjānirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo avijjānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં અવિજ્જં પજાનાતિ, એવં અવિજ્જાસમુદયં પજાનાતિ, એવં અવિજ્જાનિરોધં પજાનાતિ, એવં અવિજ્જાનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય, પટિઘાનુસયં પટિવિનોદેત્વા, ‘અસ્મી’તિ દિટ્ઠિમાનાનુસયં સમૂહનિત્વા, અવિજ્જં પહાય વિજ્જં ઉપ્પાદેત્વા, દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ avijjaṃ pajānāti, evaṃ avijjāsamudayaṃ pajānāti, evaṃ avijjānirodhaṃ pajānāti, evaṃ avijjānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ૧૦૪. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ભાસિતં અભિનન્દિત્વા અનુમોદિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં ઉત્તરિ પઞ્હં અપુચ્છું – ‘‘સિયા પનાવુસો, અઞ્ઞોપિ પરિયાયો યથા અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ?

    104. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari pañhaṃ apucchuṃ – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?

    ‘‘સિયા, આવુસો. યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો આસવઞ્ચ પજાનાતિ, આસવસમુદયઞ્ચ પજાનાતિ, આસવનિરોધઞ્ચ પજાનાતિ, આસવનિરોધગામિનિં પટિપદઞ્ચ પજાનાતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ, ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મં. કતમો પનાવુસો, આસવો, કતમો આસવસમુદયો, કતમો આસવનિરોધો, કતમા આસવનિરોધગામિની પટિપદાતિ? તયોમે, આવુસો, આસવા – કામાસવો, ભવાસવો, અવિજ્જાસવો. અવિજ્જાસમુદયા આસવસમુદયો, અવિજ્જાનિરોધા આસવનિરોધો, અયમેવ અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો આસવનિરોધગામિની પટિપદા, સેય્યથિદં – સમ્માદિટ્ઠિ…પે॰… સમ્માસમાધિ.

    ‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako āsavañca pajānāti, āsavasamudayañca pajānāti, āsavanirodhañca pajānāti, āsavanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, āsavo, katamo āsavasamudayo, katamo āsavanirodho, katamā āsavanirodhagāminī paṭipadāti? Tayome, āvuso, āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, avijjāsavo. Avijjāsamudayā āsavasamudayo, avijjānirodhā āsavanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āsavanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.

    ‘‘યતો ખો, આવુસો, અરિયસાવકો એવં આસવં પજાનાતિ, એવં આસવસમુદયં પજાનાતિ, એવં આસવનિરોધં પજાનાતિ, એવં આસવનિરોધગામિનિં પટિપદં પજાનાતિ, સો સબ્બસો રાગાનુસયં પહાય, પટિઘાનુસયં પટિવિનોદેત્વા, ‘અસ્મી’તિ દિટ્ઠિમાનાનુસયં સમૂહનિત્વા, અવિજ્જં પહાય વિજ્જં ઉપ્પાદેત્વા, દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતિ – એત્તાવતાપિ ખો, આવુસો, અરિયસાવકો સમ્માદિટ્ઠિ હોતિ , ઉજુગતાસ્સ દિટ્ઠિ, ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો, આગતો ઇમં સદ્ધમ્મ’’ન્તિ.

    ‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ āsavaṃ pajānāti, evaṃ āsavasamudayaṃ pajānāti, evaṃ āsavanirodhaṃ pajānāti, evaṃ āsavanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti , ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.

    ઇદમવોચાયસ્મા સારિપુત્તો. અત્તમના તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ભાસિતં અભિનન્દુન્તિ.

    Idamavocāyasmā sāriputto. Attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti.

    સમ્માદિટ્ઠિસુત્તં નિટ્ઠિતં નવમં. 19

    Sammādiṭṭhisuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ. 20







    Footnotes:
    1. સમ્માદિટ્ઠી (સી॰ સ્યા॰)
    2. sammādiṭṭhī (sī. syā.)
    3. પિસુણવાચા (ક॰)
    4. ફરુસવાચા (ક॰)
    5. pisuṇavācā (ka.)
    6. pharusavācā (ka.)
    7. ઉત્તરિં (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    8. અપુચ્છિંસુ (સ્યા॰)
    9. uttariṃ (sī. syā. pī.)
    10. apucchiṃsu (syā.)
    11. પઞ્ચુપાદાનક્ખન્ધાપિ (ક॰)
    12. પોનોભવિકા (સી॰ પી॰)
    13. નન્દિરાગસહગતા (સી॰ પી॰)
    14. pañcupādānakkhandhāpi (ka.)
    15. ponobhavikā (sī. pī.)
    16. nandirāgasahagatā (sī. pī.)
    17. યં (પી॰ ક॰), સતિપટ્ઠાનસુત્તેપિ
    18. yaṃ (pī. ka.), satipaṭṭhānasuttepi
    19. ઇતો પરં કેસુચિ પોત્થકેસુ ઇમાપિ ગાથાયો§એવં દિસ્સન્તિ –§દુક્ખં જરામરણં ઉપાદાનં, સળાયતનં નામરૂપં. વિઞ્ઞાણં યા સા પરે, કતમા પનાવુસો પદાનં§કિં જાતિ તણ્હા ચ વેદના, અવિજ્જાય ચતુક્કનયો. ચત્તારિ પરે કતમા, પનાવુસો પદાનં કેવલં§આહારો ચ ભવો ફસ્સો, સઙ્ખારો આસવપઞ્ચમો. યાવ પઞ્ચ પરે કતમા, પનાવુસો પદાનં કિં§કતમન્તિ છબ્બિધા વુત્તં, કતમાનિ ચતુબ્બિધાનિ. કતમો પઞ્ચવિધો વુત્તો, સબ્બેસં એકસઙ્ખાનં પઞ્ચનયપદાનિ ચાતિ
    20. ito paraṃ kesuci potthakesu imāpi gāthāyo§evaṃ dissanti –§dukkhaṃ jarāmaraṇaṃ upādānaṃ, saḷāyatanaṃ nāmarūpaṃ. viññāṇaṃ yā sā pare, katamā panāvuso padānaṃ§kiṃ jāti taṇhā ca vedanā, avijjāya catukkanayo. cattāri pare katamā, panāvuso padānaṃ kevalaṃ§āhāro ca bhavo phasso, saṅkhāro āsavapañcamo. yāva pañca pare katamā, panāvuso padānaṃ kiṃ§katamanti chabbidhā vuttaṃ, katamāni catubbidhāni. katamo pañcavidho vutto, sabbesaṃ ekasaṅkhānaṃ pañcanayapadāni cāti



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૯. સમ્માદિટ્ઠિસુત્તવણ્ણના • 9. Sammādiṭṭhisuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૯. સમ્માદિટ્ઠિસુત્તવણ્ણના • 9. Sammādiṭṭhisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact