| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિભઙ્ગપાળિ • Vibhaṅgapāḷi |
૮. સમ્મપ્પધાનવિભઙ્ગો
8. Sammappadhānavibhaṅgo
૧. સુત્તન્તભાજનીયં
1. Suttantabhājanīyaṃ
૩૯૦. ચત્તારો સમ્મપ્પધાના – ઇધ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
390. Cattāro sammappadhānā – idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૩૯૧. કથઞ્ચ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? તત્થ કતમે અનુપ્પન્ના પાપકા અકુસલા ધમ્મા? તીણિ અકુસલમૂલાનિ – લોભો, દોસો, મોહો. તદેકટ્ઠા ચ કિલેસા. તંસમ્પયુત્તો વેદનાક્ખન્ધો, સઞ્ઞાક્ખન્ધો, સઙ્ખારક્ખન્ધો, વિઞ્ઞાણક્ખન્ધો, તંસમુટ્ઠાનં કાયકમ્મં વચીકમ્મં મનોકમ્મં – ઇમે વુચ્ચન્તિ ‘‘અનુપ્પન્ના પાપકા અકુસલા ધમ્મા’’. ઇતિ ઇમેસં અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
391. Kathañca bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Tattha katame anuppannā pāpakā akusalā dhammā? Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho. Tadekaṭṭhā ca kilesā. Taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ime vuccanti ‘‘anuppannā pāpakā akusalā dhammā’’. Iti imesaṃ anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૩૯૩. વાયમતીતિ. તત્થ કતમો વાયામો? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – અયં વુચ્ચતિ ‘‘વાયામો’’. ઇમિના વાયામેન ઉપેતો હોતિ સમુપેતો ઉપાગતો સમુપાગતો ઉપપન્નો સમ્પન્નો સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વાયમતી’’તિ.
393. Vāyamatīti. Tattha katamo vāyāmo? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – ayaṃ vuccati ‘‘vāyāmo’’. Iminā vāyāmena upeto hoti samupeto upāgato samupāgato upapanno sampanno samannāgato. Tena vuccati ‘‘vāyamatī’’ti.
૩૯૪. વીરિયં આરભતીતિ. તત્થ કતમં વીરિયં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં’’. ઇમં વીરિયં આરભતિ સમારભતિ આસેવતિ ભાવેતિ બહુલીકરોતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં આરભતી’’તિ.
394. Vīriyaṃ ārabhatīti. Tattha katamaṃ vīriyaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati ‘‘vīriyaṃ’’. Imaṃ vīriyaṃ ārabhati samārabhati āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tena vuccati ‘‘vīriyaṃ ārabhatī’’ti.
૩૯૫. ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ. તત્થ કતમં ચિત્તં? યં ચિત્તં મનો માનસં…પે॰… તજ્જામનોવિઞ્ઞાણધાતુ – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં’’. ઇમં ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ સમ્પગ્ગણ્હાતિ ઉપત્થમ્ભેતિ પચ્ચુપત્થમ્ભેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં પગ્ગણ્હાતી’’તિ.
395. Cittaṃ paggaṇhātīti. Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Imaṃ cittaṃ paggaṇhāti sampaggaṇhāti upatthambheti paccupatthambheti. Tena vuccati ‘‘cittaṃ paggaṇhātī’’ti.
૩૯૬. પદહતીતિ. તત્થ કતમં પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘પધાનં’’. ઇમિના પધાનેન ઉપેતો હોતિ…પે॰… સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘પદહતી’’તિ.
396. Padahatīti. Tattha katamaṃ padhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati ‘‘padhānaṃ’’. Iminā padhānena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘padahatī’’ti.
૩૯૭. કથઞ્ચ ભિક્ખુ ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? તત્થ કતમે ઉપ્પન્ના પાપકા અકુસલા ધમ્મા? તીણિ અકુસલમૂલાનિ – લોભો, દોસો, મોહો. તદેકટ્ઠા ચ કિલેસા. તંસમ્પયુત્તો વેદનાક્ખન્ધો, સઞ્ઞાક્ખન્ધો, સઙ્ખારક્ખન્ધો, વિઞ્ઞાણક્ખન્ધો, તંસમુટ્ઠાનં કાયકમ્મં વચીકમ્મં મનોકમ્મં – ઇમે વુચ્ચન્તિ ‘‘ઉપ્પન્ના પાપકા અકુસલા ધમ્મા’’. ઇતિ ઇમેસં ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
397. Kathañca bhikkhu uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Tattha katame uppannā pāpakā akusalā dhammā? Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho. Tadekaṭṭhā ca kilesā. Taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ime vuccanti ‘‘uppannā pāpakā akusalā dhammā’’. Iti imesaṃ uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૩૯૮. છન્દં જનેતીતિ. તત્થ કતમો છન્દો? યો છન્દો છન્દિકતા કત્તુકમ્યતા કુસલો ધમ્મચ્છન્દો – અયં વુચ્ચતિ ‘‘છન્દો’’. ઇમં છન્દં જનેતિ સઞ્જનેતિ ઉટ્ઠપેતિ સમુટ્ઠપેતિ નિબ્બત્તેતિ અભિનિબ્બત્તેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘છન્દં જનેતી’’તિ.
398. Chandaṃ janetīti. Tattha katamo chando? Yo chando chandikatā kattukamyatā kusalo dhammacchando – ayaṃ vuccati ‘‘chando’’. Imaṃ chandaṃ janeti sañjaneti uṭṭhapeti samuṭṭhapeti nibbatteti abhinibbatteti. Tena vuccati ‘‘chandaṃ janetī’’ti.
૩૯૯. વાયમતીતિ. તત્થ કતમો વાયામો? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – અયં વુચ્ચતિ ‘‘વાયામો’’. ઇમિના વાયામેન ઉપેતો હોતિ…પે॰… સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વાયમતી’’તિ.
399. Vāyamatīti. Tattha katamo vāyāmo? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – ayaṃ vuccati ‘‘vāyāmo’’. Iminā vāyāmena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘vāyamatī’’ti.
૪૦૦. વીરિયં આરભતીતિ. તત્થ કતમં વીરિયં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં’’. ઇમં વીરિયં આરભતિ સમારભતિ આસેવતિ ભાવેતિ બહુલીકરોતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં આરભતી’’તિ.
400. Vīriyaṃ ārabhatīti. Tattha katamaṃ vīriyaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati ‘‘vīriyaṃ’’. Imaṃ vīriyaṃ ārabhati samārabhati āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tena vuccati ‘‘vīriyaṃ ārabhatī’’ti.
૪૦૧. ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ. તત્થ કતમં ચિત્તં? યં ચિત્તં મનો માનસં…પે॰… તજ્જામનોવિઞ્ઞાણધાતુ – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં’’. ઇમં ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ સમ્પગ્ગણ્હાતિ ઉપત્થમ્ભેતિ પચ્ચુપત્થમ્ભેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં પગ્ગણ્હાતી’’તિ.
401. Cittaṃ paggaṇhātīti. Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Imaṃ cittaṃ paggaṇhāti sampaggaṇhāti upatthambheti paccupatthambheti. Tena vuccati ‘‘cittaṃ paggaṇhātī’’ti.
૪૦૨. પદહતીતિ. તત્થ કતમં પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘પધાનં’’. ઇમિના પધાનેન ઉપેતો હોતિ…પે॰… સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘પદહતી’’તિ.
402. Padahatīti. Tattha katamaṃ padhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati ‘‘padhānaṃ’’. Iminā padhānena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘padahatī’’ti.
૪૦૩. કથઞ્ચ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? તત્થ કતમે અનુપ્પન્ના કુસલા ધમ્મા? તીણિ કુસલમૂલાનિ – અલોભો, અદોસો, અમોહો. તંસમ્પયુત્તો વેદનાક્ખન્ધો, સઞ્ઞાક્ખન્ધો, સઙ્ખારક્ખન્ધો, વિઞ્ઞાણક્ખન્ધો. તંસમુટ્ઠાનં કાયકમ્મં, વચીકમ્મં, મનોકમ્મં – ઇમે વુચ્ચન્તિ ‘‘અનુપ્પન્ના કુસલા ધમ્મા’’. ઇતિ ઇમેસં અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
403. Kathañca bhikkhu anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Tattha katame anuppannā kusalā dhammā? Tīṇi kusalamūlāni – alobho, adoso, amoho. Taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho. Taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime vuccanti ‘‘anuppannā kusalā dhammā’’. Iti imesaṃ anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૦૪. છન્દં જનેતીતિ…પે॰… વાયમતીતિ…પે॰… વીરિયં આરભતીતિ…પે॰… ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ…પે॰… પદહતીતિ. તત્થ કતમં પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો …પે॰… સમ્માવાયામો – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘પધાનં’’. ઇમિના પધાનેન ઉપેતો હોતિ…પે॰… સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘પદહતી’’તિ.
404. Chandaṃ janetīti…pe… vāyamatīti…pe… vīriyaṃ ārabhatīti…pe… cittaṃ paggaṇhātīti…pe… padahatīti. Tattha katamaṃ padhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho …pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati ‘‘padhānaṃ’’. Iminā padhānena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘padahatī’’ti.
૪૦૫. કથઞ્ચ ભિક્ખુ ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? તત્થ કતમે ઉપ્પન્ના કુસલા ધમ્મા? તીણિ કુસલમૂલાનિ – અલોભો, અદોસો, અમોહો. તંસમ્પયુત્તો વેદનાક્ખન્ધો, સઞ્ઞાક્ખન્ધો, સઙ્ખારક્ખન્ધો, વિઞ્ઞાણક્ખન્ધો , તંસમુટ્ઠાનં કાયકમ્મં વચીકમ્મં મનોકમ્મં – ઇમે વુચ્ચન્તિ ‘‘ઉપ્પન્ના કુસલા ધમ્મા’’. ઇતિ ઇમેસં ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
405. Kathañca bhikkhu uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Tattha katame uppannā kusalā dhammā? Tīṇi kusalamūlāni – alobho, adoso, amoho. Taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho , taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ime vuccanti ‘‘uppannā kusalā dhammā’’. Iti imesaṃ uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૦૬. ઠિતિયાતિ. યા ઠિતિ સો અસમ્મોસો, યો અસમ્મોસો સો ભિય્યોભાવો , યો ભિય્યોભાવો તં વેપુલ્લં, યં વેપુલ્લં સા ભાવના, યા ભાવના સા પારિપૂરી.
406. Ṭhitiyāti. Yā ṭhiti so asammoso, yo asammoso so bhiyyobhāvo , yo bhiyyobhāvo taṃ vepullaṃ, yaṃ vepullaṃ sā bhāvanā, yā bhāvanā sā pāripūrī.
૪૦૭. છન્દં જનેતીતિ…પે॰… વાયમતીતિ…પે॰… વીરિયં આરભતીતિ…પે॰… ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ…પે॰… પદહતીતિ. તત્થ કતમં પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘પધાનં’’. ઇમિના પધાનેન ઉપેતો હોતિ…પે॰… સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘પદહતી’’તિ.
407. Chandaṃ janetīti…pe… vāyamatīti…pe… vīriyaṃ ārabhatīti…pe… cittaṃ paggaṇhātīti…pe… padahatīti. Tattha katamaṃ padhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati ‘‘padhānaṃ’’. Iminā padhānena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘padahatī’’ti.
સુત્તન્તભાજનીયં.
Suttantabhājanīyaṃ.
૨. અભિધમ્મભાજનીયં
2. Abhidhammabhājanīyaṃ
૪૦૮. ચત્તારો સમ્મપ્પધાના – ઇધ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
408. Cattāro sammappadhānā – idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૦૯. કથઞ્ચ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? ઇધ ભિક્ખુ યસ્મિં સમયે લોકુત્તરં ઝાનં ભાવેતિ નિય્યાનિકં અપચયગામિં દિટ્ઠિગતાનં પહાનાય પઠમાય ભૂમિયા પત્તિયા વિવિચ્ચેવ કામેહિ…પે॰… પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ દુક્ખપટિપદં દન્ધાભિઞ્ઞં, તસ્મિં સમયે અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
409. Kathañca bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૧૦. છન્દં જનેતીતિ. તત્થ કતમો છન્દો? યો છન્દો છન્દિકતા કત્તુકમ્યતા કુસલો ધમ્મચ્છન્દો – અયં વુચ્ચતિ ‘‘છન્દો’’. ઇમં છન્દં જનેતિ સઞ્જનેતિ ઉટ્ઠપેતિ સમુટ્ઠપેતિ નિબ્બત્તેતિ અભિનિબ્બત્તેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘છન્દં જનેતી’’તિ.
410. Chandaṃ janetīti. Tattha katamo chando? Yo chando chandikatā kattukamyatā kusalo dhammacchando – ayaṃ vuccati ‘‘chando’’. Imaṃ chandaṃ janeti sañjaneti uṭṭhapeti samuṭṭhapeti nibbatteti abhinibbatteti. Tena vuccati ‘‘chandaṃ janetī’’ti.
૪૧૧. વાયમતીતિ. તત્થ કતમો વાયામો? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – અયં વુચ્ચતિ ‘‘વાયામો’’. ઇમિના વાયામેન ઉપેતો હોતિ સમુપેતો ઉપાગતો સમુપાગતો ઉપપન્નો સમ્પન્નો સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વાયમતી’’તિ.
411. Vāyamatīti. Tattha katamo vāyāmo? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vāyāmo’’. Iminā vāyāmena upeto hoti samupeto upāgato samupāgato upapanno sampanno samannāgato. Tena vuccati ‘‘vāyamatī’’ti.
૪૧૨. વીરિયં આરભતીતિ. તત્થ કતમં વીરિયં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં’’. ઇમં વીરિયં આરભતિ સમારભતિ આસેવતિ ભાવેતિ બહુલીકરોતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં આરભતી’’તિ.
412. Vīriyaṃ ārabhatīti. Tattha katamaṃ vīriyaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘vīriyaṃ’’. Imaṃ vīriyaṃ ārabhati samārabhati āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tena vuccati ‘‘vīriyaṃ ārabhatī’’ti.
૪૧૩. ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ. તત્થ કતમં ચિત્તં? યં ચિત્તં મનો માનસં…પે॰… તજ્જામનોવિઞ્ઞાણધાતુ – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં’’. ઇમં ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ સમ્પગ્ગણ્હાતિ ઉપત્થમ્ભેતિ પચ્ચુપત્થમ્ભેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં પગ્ગણ્હાતી’’તિ.
413. Cittaṃ paggaṇhātīti. Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Imaṃ cittaṃ paggaṇhāti sampaggaṇhāti upatthambheti paccupatthambheti. Tena vuccati ‘‘cittaṃ paggaṇhātī’’ti.
૪૧૪. પદહતીતિ. તત્થ કતમં સમ્મપ્પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘સમ્મપ્પધાનં’’. અવસેસા ધમ્મા સમ્મપ્પધાનસમ્પયુત્તા.
414. Padahatīti. Tattha katamaṃ sammappadhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘sammappadhānaṃ’’. Avasesā dhammā sammappadhānasampayuttā.
૪૧૫. કથઞ્ચ ભિક્ખુ ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? ઇધ ભિક્ખુ યસ્મિં સમયે લોકુત્તરં ઝાનં ભાવેતિ નિય્યાનિકં અપચયગામિં દિટ્ઠિગતાનં પહાનાય પઠમાય ભૂમિયા પત્તિયા વિવિચ્ચેવ કામેહિ…પે॰… પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ દુક્ખપટિપદં દન્ધાભિઞ્ઞં, તસ્મિં સમયે ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
415. Kathañca bhikkhu uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૧૬. છન્દં જનેતીતિ…પે॰… વાયમતીતિ…પે॰… વીરિયં આરભતીતિ…પે॰… ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ…પે॰… પદહતીતિ. તત્થ કતમં સમ્મપ્પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘સમ્મપ્પધાનં’’. અવસેસા ધમ્મા સમ્મપ્પધાનસમ્પયુત્તા.
416. Chandaṃ janetīti…pe… vāyamatīti…pe… vīriyaṃ ārabhatīti…pe… cittaṃ paggaṇhātīti…pe… padahatīti. Tattha katamaṃ sammappadhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘sammappadhānaṃ’’. Avasesā dhammā sammappadhānasampayuttā.
૪૧૭. કથઞ્ચ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? ઇધ ભિક્ખુ યસ્મિં સમયે લોકુત્તરં ઝાનં ભાવેતિ નિય્યાનિકં અપચયગામિં દિટ્ઠિગતાનં પહાનાય પઠમાય ભૂમિયા પત્તિયા વિવિચ્ચેવ કામેહિ…પે॰… પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ દુક્ખપટિપદં દન્ધાભિઞ્ઞં, તસ્મિં સમયે અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
417. Kathañca bhikkhu anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૧૮. છન્દં જનેતીતિ…પે॰… વાયમતીતિ…પે॰… વીરિયં આરભતીતિ…પે॰… ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ…પે॰… પદહતીતિ. તત્થ કતમં સમ્મપ્પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો …પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘સમ્મપ્પધાનં’’. અવસેસા ધમ્મા સમ્મપ્પધાનસમ્પયુત્તા.
418. Chandaṃ janetīti…pe… vāyamatīti…pe… vīriyaṃ ārabhatīti…pe… cittaṃ paggaṇhātīti…pe… padahatīti. Tattha katamaṃ sammappadhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho …pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘sammappadhānaṃ’’. Avasesā dhammā sammappadhānasampayuttā.
૪૧૯. કથઞ્ચ ભિક્ખુ ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ? ઇધ ભિક્ખુ યસ્મિં સમયે લોકુત્તરં ઝાનં ભાવેતિ નિય્યાનિકં અપચયગામિં દિટ્ઠિગતાનં પહાનાય પઠમાય ભૂમિયા પત્તિયા વિવિચ્ચેવ કામેહિ…પે॰… પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ દુક્ખપટિપદં દન્ધાભિઞ્ઞં, તસ્મિં સમયે ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
419. Kathañca bhikkhu uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૨૦. ઠિતિયાતિ . યા ઠિતિ સો અસમ્મોસો, યો અસમ્મોસો સો ભિય્યોભાવો, યો ભિય્યોભાવો તં વેપુલ્લં, યં વેપુલ્લં સા ભાવના, યા ભાવના સા પારિપૂરી.
420. Ṭhitiyāti . Yā ṭhiti so asammoso, yo asammoso so bhiyyobhāvo, yo bhiyyobhāvo taṃ vepullaṃ, yaṃ vepullaṃ sā bhāvanā, yā bhāvanā sā pāripūrī.
૪૨૧. છન્દં જનેતીતિ. તત્થ કતમો છન્દો? યો છન્દો છન્દિકતા કત્તુકમ્યતા કુસલો ધમ્મચ્છન્દો – અયં વુચ્ચતિ ‘‘છન્દો’’. ઇમં છન્દં જનેતિ સઞ્જનેતિ ઉટ્ઠપેતિ સમુટ્ઠપેતિ નિબ્બત્તેતિ અભિનિબ્બત્તેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘છન્દં જનેતી’’તિ.
421. Chandaṃ janetīti. Tattha katamo chando? Yo chando chandikatā kattukamyatā kusalo dhammacchando – ayaṃ vuccati ‘‘chando’’. Imaṃ chandaṃ janeti sañjaneti uṭṭhapeti samuṭṭhapeti nibbatteti abhinibbatteti. Tena vuccati ‘‘chandaṃ janetī’’ti.
૪૨૨. વાયમતીતિ. તત્થ કતમો વાયામો? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – અયં વુચ્ચતિ ‘‘વાયામો’’. ઇમિના વાયામેન ઉપેતો હોતિ…પે॰… સમન્નાગતો. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વાયમતી’’તિ.
422. Vāyamatīti. Tattha katamo vāyāmo? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vāyāmo’’. Iminā vāyāmena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘vāyamatī’’ti.
૪૨૩. વીરિયં આરભતીતિ. તત્થ કતમં વીરિયં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં’’. ઇમં વીરિયં આરભતિ સમારભતિ આસેવતિ ભાવેતિ બહુલીકરોતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘વીરિયં આરભતી’’તિ.
423. Vīriyaṃ ārabhatīti. Tattha katamaṃ vīriyaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘vīriyaṃ’’. Imaṃ vīriyaṃ ārabhati samārabhati āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tena vuccati ‘‘vīriyaṃ ārabhatī’’ti.
૪૨૪. ચિત્તં પગ્ગણ્હાતીતિ. તત્થ કતમં ચિત્તં? યં ચિત્તં મનો માનસં…પે॰… તજ્જામનોવિઞ્ઞાણધાતુ – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં’’. ઇમં ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ સમ્પગ્ગણ્હાતિ ઉપત્થમ્ભેતિ પચ્ચુપત્થમ્ભેતિ. તેન વુચ્ચતિ ‘‘ચિત્તં પગ્ગણ્હાતી’’તિ.
424. Cittaṃ paggaṇhātīti. Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Imaṃ cittaṃ paggaṇhāti sampaggaṇhāti upatthambheti paccupatthambheti. Tena vuccati ‘‘cittaṃ paggaṇhātī’’ti.
૪૨૫. પદહતીતિ. તત્થ કતમં સમ્મપ્પધાનં? યો ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘સમ્મપ્પધાનં’’. અવસેસા ધમ્મા સમ્મપ્પધાનસમ્પયુત્તા.
425. Padahatīti. Tattha katamaṃ sammappadhānaṃ? Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘sammappadhānaṃ’’. Avasesā dhammā sammappadhānasampayuttā.
૪૨૬. તત્થ કતમં સમ્મપ્પધાનં? ઇધ ભિક્ખુ યસ્મિં સમયે લોકુત્તરં ઝાનં ભાવેતિ નિય્યાનિકં અપચયગામિં દિટ્ઠિગતાનં પહાનાય પઠમાય ભૂમિયા પત્તિયા વિવિચ્ચેવ કામેહિ…પે॰… પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ દુક્ખપટિપદં દન્ધાભિઞ્ઞં, યો તસ્મિં સમયે ચેતસિકો વીરિયારમ્ભો…પે॰… સમ્માવાયામો વીરિયસમ્બોજ્ઝઙ્ગો મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્નં – ઇદં વુચ્ચતિ ‘‘સમ્મપ્પધાનં’’. અવસેસા ધમ્મા સમ્મપ્પધાનસમ્પયુત્તા.
426. Tattha katamaṃ sammappadhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, yo tasmiṃ samaye cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ vuccati ‘‘sammappadhānaṃ’’. Avasesā dhammā sammappadhānasampayuttā.
અભિધમ્મભાજનીયં.
Abhidhammabhājanīyaṃ.
૩. પઞ્હાપુચ્છકં
3. Pañhāpucchakaṃ
૪૨૭. ચત્તારો સમ્મપ્પધાના – ઇધ ભિક્ખુ અનુપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અનુપ્પાદાય છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ, ઉપ્પન્નાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનાય…પે॰… અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઉપ્પાદાય…પે॰… ઉપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનં ઠિતિયા અસમ્મોસાય ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય ભાવનાય પારિપૂરિયા છન્દં જનેતિ વાયમતિ વીરિયં આરભતિ ચિત્તં પગ્ગણ્હાતિ પદહતિ.
427. Cattāro sammappadhānā – idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya…pe… anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya…pe… uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
૪૨૮. ચતુન્નં સમ્મપ્પધાનાનં કતિ કુસલા, કતિ અકુસલા, કતિ અબ્યાકતા…પે॰… કતિ સરણા, કતિ અરણા?
428. Catunnaṃ sammappadhānānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
૧. તિકં
1. Tikaṃ
૪૨૯. કુસલાયેવ . સિયા સુખાય વેદનાય સમ્પયુત્તા, સિયા અદુક્ખમસુખાય વેદનાય સમ્પયુત્તા. વિપાકધમ્મધમ્મા . અનુપાદિન્નઅનુપાદાનિયા. અસંકિલિટ્ઠઅસંકિલેસિકા. સિયા સવિતક્કસવિચારા, સિયા અવિતક્કવિચારમત્તા, સિયા અવિતક્કઅવિચારા. સિયા પીતિસહગતા, સિયા સુખસહગતા, સિયા ઉપેક્ખાસહગતા. નેવ દસ્સનેન ન ભાવનાય પહાતબ્બા. નેવ દસ્સનેન ન ભાવનાય પહાતબ્બહેતુકા. અપચયગામિનો. સેક્ખા. અપ્પમાણા. અપ્પમાણારમ્મણા. પણીતા. સમ્મત્તનિયતા. ન મગ્ગારમ્મણા. મગ્ગહેતુકા. સિયા મગ્ગાધિપતિનો, સિયા ન વત્તબ્બા મગ્ગાધિપતિનોતિ. સિયા ઉપ્પન્ના, સિયા અનુપ્પન્ના, ન વત્તબ્બા ઉપ્પાદિનોતિ. સિયા અતીતા, સિયા અનાગતા, સિયા પચ્ચુપ્પન્ના. ન વત્તબ્બા અતીતારમ્મણાતિપિ, અનાગતારમ્મણાતિપિ, પચ્ચુપ્પન્નારમ્મણાતિપિ. સિયા અજ્ઝત્તા, સિયા બહિદ્ધા, સિયા અજ્ઝત્તબહિદ્ધા. બહિદ્ધારમ્મણા. અનિદસ્સનઅપ્પટિઘા.
429. Kusalāyeva . Siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Vipākadhammadhammā . Anupādinnaanupādāniyā. Asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā. Siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā. Siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā. Apacayagāmino. Sekkhā. Appamāṇā. Appamāṇārammaṇā. Paṇītā. Sammattaniyatā. Na maggārammaṇā. Maggahetukā. Siyā maggādhipatino, siyā na vattabbā maggādhipatinoti. Siyā uppannā, siyā anuppannā, na vattabbā uppādinoti. Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā. Na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi. Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā. Bahiddhārammaṇā. Anidassanaappaṭighā.
૨. દુકં
2. Dukaṃ
૪૩૦. ન હેતૂ. સહેતુકા. હેતુસમ્પયુત્તા. ન વત્તબ્બા હેતૂ ચેવ સહેતુકા ચાતિ, સહેતુકા ચેવ ન ચ હેતૂ. ન વત્તબ્બા હેતૂ ચેવ હેતુસમ્પયુત્તા ચાતિ, હેતુસમ્પયુત્તા ચેવ ન ચ હેતૂ. ન હેતૂ સહેતુકા. સપ્પચ્ચયા. સઙ્ખતા. અનિદસ્સના. અપ્પટિઘા. અરૂપા . લોકુત્તરા. કેનચિ વિઞ્ઞેય્યા, કેનચિ ન વિઞ્ઞેય્યા. નો આસવા. અનાસવા. આસવવિપ્પયુત્તા. ન વત્તબ્બા આસવા ચેવ સાસવા ચાતિપિ, સાસવા ચેવ નો ચ આસવાતિપિ. ન વત્તબ્બા આસવા ચેવ આસવસમ્પયુત્તા ચાતિપિ, આસવસમ્પયુત્તા ચેવ નો ચ આસવાતિપિ. આસવવિપ્પયુત્તા. અનાસવા. નો સંયોજના…પે॰… નો ગન્થા…પે॰… નો ઓઘા…પે॰… નો યોગા…પે॰… નો નીવરણા…પે॰… નો પરામાસા…પે॰… સારમ્મણા. નો ચિત્તા. ચેતસિકા. ચિત્તસમ્પયુત્તા. ચિત્તસંસટ્ઠા. ચિત્તસમુટ્ઠાના. ચિત્તસહભુનો. ચિત્તાનુપરિવત્તિનો. ચિત્તસંસટ્ઠસમુટ્ઠાના. ચિત્તસંસટ્ઠસમુટ્ઠાનસહભુનો. ચિત્તસંસટ્ઠસમુટ્ઠાનાનુપરિવત્તિનો. બાહિરા. નો ઉપાદા. અનુપાદિન્ના. નો ઉપાદાના…પે॰… નો કિલેસા…પે॰… ન દસ્સનેન પહાતબ્બા. ન ભાવનાય પહાતબ્બા. ન દસ્સનેન પહાતબ્બહેતુકા. ન ભાવનાય પહાતબ્બહેતુકા. સિયા સવિતક્કા, સિયા અવિતક્કા . સિયા સવિચારા, સિયા અવિચારા. સિયા સપ્પીતિકા, સિયા અપ્પીતિકા. સિયા પીતિસહગતા, સિયા ન પીતિસહગતા. સિયા સુખસહગતા, સિયા ન સુખસહગતા. સિયા ઉપેક્ખાસહગતા, સિયા ન ઉપેક્ખાસહગતા. ન કામાવચરા. ન રૂપાવચરા. ન અરૂપાવચરા. અપરિયાપન્ના. નિય્યાનિકા. નિયતા. અનુત્તરા. અરણાતિ.
430. Na hetū. Sahetukā. Hetusampayuttā. Na vattabbā hetū ceva sahetukā cāti, sahetukā ceva na ca hetū. Na vattabbā hetū ceva hetusampayuttā cāti, hetusampayuttā ceva na ca hetū. Na hetū sahetukā. Sappaccayā. Saṅkhatā. Anidassanā. Appaṭighā. Arūpā . Lokuttarā. Kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā. No āsavā. Anāsavā. Āsavavippayuttā. Na vattabbā āsavā ceva sāsavā cātipi, sāsavā ceva no ca āsavātipi. Na vattabbā āsavā ceva āsavasampayuttā cātipi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi. Āsavavippayuttā. Anāsavā. No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā…pe… sārammaṇā. No cittā. Cetasikā. Cittasampayuttā. Cittasaṃsaṭṭhā. Cittasamuṭṭhānā. Cittasahabhuno. Cittānuparivattino. Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā. Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno. Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino. Bāhirā. No upādā. Anupādinnā. No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā. Na bhāvanāya pahātabbā. Na dassanena pahātabbahetukā. Na bhāvanāya pahātabbahetukā. Siyā savitakkā, siyā avitakkā . Siyā savicārā, siyā avicārā. Siyā sappītikā, siyā appītikā. Siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā. Siyā sukhasahagatā, siyā na sukhasahagatā. Siyā upekkhāsahagatā, siyā na upekkhāsahagatā. Na kāmāvacarā. Na rūpāvacarā. Na arūpāvacarā. Apariyāpannā. Niyyānikā. Niyatā. Anuttarā. Araṇāti.
પઞ્હાપુચ્છકં.
Pañhāpucchakaṃ.
સમ્મપ્પધાનવિભઙ્ગો નિટ્ઠિતો.
Sammappadhānavibhaṅgo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / સમ્મોહવિનોદની-અટ્ઠકથા • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
૧. સુત્તન્તભાજનીયવણ્ણના • 1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
૨. અભિધમ્મભાજનીયવણ્ણના • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
૩. પઞ્હાપુચ્છકવણ્ણના • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વિભઙ્ગ-મૂલટીકા • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ૮. સમ્મપ્પધાનવિભઙ્ગો • 8. Sammappadhānavibhaṅgo
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વિભઙ્ગ-અનુટીકા • Vibhaṅga-anuṭīkā / ૮. સમ્મપ્પધાનવિભઙ્ગો • 8. Sammappadhānavibhaṅgo
